Η κολχικίνη «ασπίδα» έναντια στις επιπλοκές για τους εξωνοσοκομειακούς ασθενείς

Το αντιφλεγμονώδες από του στόματος φάρμακο κολχικίνη μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική επιλογή για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς με COVID-19 οι οποίοι κινδυνεύουν από επιπλοκές της νόσου που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η μελέτη COLCORONA η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «The Lancet Respiratory Medicine».

Η ελληνική συμμετοχή

Σημειώνεται ότι στη μεγάλη αυτή διπλά τυφλή πολυκεντρική κλινική δοκιμή της οποίας επικεφαλής ήταν ειδικοί του Ινστιτούτου Καρδιάς του Μόντρεαλ (MHI) συμμετείχε και η χώρα μας με συντονιστή τον καθηγητή Καρδιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) κ. Σπυρίδωνα Δευτεραίο. Με βάση τα ευρήματα, οι ερευνητές σημειώνουν ότι δεδομένης της έλλειψης από του στόματος θεραπειών για την αποφυγή εμφάνισης επιπλοκών σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς με COVID-19 καθώς και των παρατηρούμενων οφελών της κολχικίνης σε ασθενείς με διαγνωσμένη μέσω μοριακού τεστ COVID-19, το παλαιό αυτό φάρμακο μπορεί να αποτελέσει υποψήφια θεραπεία για τα άτομα με COVID-19 που κινδυνεύουν από επιπλοκές.

Μείωση του κινδύνου επιπλοκών σε κάποιους ασθενείς

«Ενώ αναμένουμε την επίτευξη συλλογικής ανοσίας μέσω του εμβολιασμού σε ολόκληρο τον κόσμο για να νικήσουμε την τρέχουσα πανδημία, η ανάγκη για θεραπείες που θα προλαμβάνουν τις επιπλοκές της COVID-19 παραμένει μεγάλη» ανέφερε ο δρ Ζαν-Κλοντ Ταρντίφ, διευθυνητής του Ερευνητικού Κέντρου του ΜΗΙ, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ και επικεφαλής ερευνητής της COLCORONA. Ο δρ Ταρντίφ προσέθεσε ότι «η μελέτη μας έδειξε πως η κολχικίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών σε κάποιους ασθενείς με COVID-19».

Μελέτη σε ασθενείς άνω των 40 ετών

Η κολχικίνη είναι ένα φθηνό φάρμακο που λαμβάνεται από το στόμα και χορηγείται επί μακρόν σε ασθενείς με ουρική αρθρίτιδα, οικογενή μεσογειακό πυρετό και περικαρδίτιδα. Η μελέτη COLCORONA που διεξήχθη σε κέντρα του Καναδά, των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Νότιας Αμερικής και της Νότιας Αφρικής διερεύνησε κατά πόσο μπορεί το παλαιό αυτό φάρμακο να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών που συνδέονται με την COVID-19 σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς άνω των 40 ετών με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσηση (όπως διαβήτη, υπέρταση, αναπνευστικό νόσημα, παχυσαρκία).

Συνολικά συμμετείχαν 4.488 ασθενείς – ορισμένοι εκ των οποίων δεν είχαν επιβεβαιωμένη διάγνωση για COVID-19 μέσω μοριακού τεστ. Οι ασθενείς έλαβαν είτε κολχικίνη (0,5 mg δύο φορές την ημέρα επί τρεις ημέρες και μια φορά την ημέρα μετά τις τρεις ημέρες) είτε εικονικό φάρμακο επί συνολικά έναν μήνα.

Τα αποτελέσματα

Οπως προέκυψε, το 4,7% της ομάδας της κολχικίνης και το 5,8% της ομάδας του εικονικού φαρμάκου χρειάστηκε νοσηλεία ή τελικώς κατέληξε (αποτέλεσμα που δεν ήταν στατιστικώς σημαντικό). Ωστόσο σε ό,τι αφορούσε τους 4.159 ασθενείς στους οποίους είχε επιβεβαιωθεί η διάγνωση για COVID-19 μέσω PCR, νοσηλεία ή θάνατος κατεγράφη στο 4,6% των ασθενών στην ομάδα της κολχικίνης και στο 6% των ασθενών στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, αποτέλεσμα που ήταν στατιστικώς σημαντικό. Επίσης σοβαρές επιπλοκές αναφέρθηκαν στο 4,9% των εθελοντών της ομάδας της κολχικίνης και στο 6,3% των εθελοντών στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (όλα τα αποτελέσματα της μελέτης είναι διαθέσιμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600)(21)00222-8/fulltext).

Καλύτερες θεραπευτικές αποφάσεις

«Η μελέτη COLCORONA διευρύνει τη γνώση μας σχετικά με τον ρόλο που μπορούν να έχουν από του στόματος, φθηνές, ευρέως διαθέσιμες ήδη υπάρχουσες θεραπείες όπως η κολχικίνη για την πρώιμη θεραπεία και την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών της COVID-19 και μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς και τους ασθενείς τους να λάβουν καλύτερες θεραπευτικές αποφάσεις» σημείωσε ο Ιβ Ρόζενμπεργκ, επικεφαλής του Τμήματος Αθηροθρόμβωσης και Στεφανιαίας Νόσου στο Εθνικό Ινστιτούτο για την Καρδιά, τους Πνεύμονες και το Αίμα, το οποίο είναι ένα από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.

Πότε και σε ποιους ασθενείς θα χορηγείται κολχικίνη;

Κολχικίνη θα πρέπει να χορηγείται σε όλους τους ασθενείς άνω των 60 ετών που έχουν θετικό μοριακό τεστ ανεξάρτητα από το εάν έχουν υποκείμενα νοσήματα. Επίσης σε ασθενείς από 18 έως 60 ετών με τουλάχιστον ένα υποκείμενο νόσημα ή πυρετό πάνω από 38 για τουλάχιστον 48 ώρες. Στα υποκείμενα νοσήματα συγκαταλέγονται ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η υπέρταση που δεν έχει ελεγχθεί, το άσθμα, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, η καρδιακή ανεπάρκεια και η στεφανιαία νόσος. Η χορήγηση της κολχικίνης, με τη μορφή χαπιού θα γίνεται όταν το αποφασίζει ο θεράποντας γιατρός και εκτιμάται ότι θα χορηγείται στα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το θετικό μοριακό τεστ.

Παρενέργειες και αντενδείξεις κολχικίνης

Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν συχνά γαστρεντερικές ενοχλήσεις (διάρροια) και σπανιότερα ουδετεροπενία. Οι υψηλές δόσεις μπορεί, επίσης, να βλάψουν το μυελό των οστών, οδηγούν σε αναιμία, και προκαλούν απώλεια μαλλιών. Σπάνια η κολχικίνη μπορεί να προκαλέσει μια προσωρινή θόλωση του κερατοειδούς και να απορροφηθεί μέσα στο σώμα, προκαλώντας συστηματική τοξικότητα. Απολύτως η κολχικίνη αντενδείκνυται σε ασθενείς με προχωρημένη νεφρική ανεπάρκεια. Η αθροιστική τοξικότητα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νευρομυοπάθεια με αδυναμία, αυξημένη CPK, και αισθητικοκινητική πολυνευροπάθεια. Η τοξικότητα με κολχικίνη μπορεί να ενισχυθεί από την ταυτόχρονη χρήση στατινών και φιμπρατών.