«ΚΩΑΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΕΙΣ»
ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Υπάρχει ένα έργο της Ιπποκρατικής Συλλογής, άγνωστο σχεδόν στους περισσότερους, που ανήκει όπως ταξινομήθηκε, στα προγνωστικά και σημειολογικά ιπποκρατικά έργα και αυτό είναι οι «Κωακαί προγνώσεις». Ιδιαίτερη σημασία απέδιδαν οι Ιπποκρατικοί γιατροί στην πρόγνωση. «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν» έλεγαν. Κατά τον Ιπποκράτη ο γιατρός που προγιγνώσκει και προλέγει αυτά που θα συμβούν στον ασθενή έχει άριστα αποτελέσματα. Διότι με την πρόγνωση, που στηρίζεται σε ασφαλή διάγνωση, ο γιατρός κερδίζει την εμπιστοσύνη των ασθενών και εφαρμόζει την ορθή θεραπεία. Η πρόγνωση για την πορεία της ασθένειας συνδυαζόταν πάντοτε με τις διαγνωστικές ενδείξεις. Και στο έργο «Κωακαί προγνώσεις» του Ιπποκράτη διαβάζουμε 640 αναφορές σε ποικίλες μορφές παθήσεων και συμπτώματα ασθενειών που προσβάλλουν το ανθρώπινο σώμα.
Σύγχρονοι ερευνητές αναφερόμενοι στις προβλεπτικές αυτές ικανότητες του Ιπποκράτη ομολογούν ότι αυτός «πρώτος διέβλεψε τη σημασία και τις τεράστιες προοπτικές της προληπτικής ιατρικής», που καλλιεργείται στις μέρες μας. Αλλά και της προκαθοριστικής ιατρικής, που άρχισε τώρα να αναπτύσσεται και που μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος (Σπ. Μαρκέτος, Ιστορία της Ιατρικής, Αθήνα 1993, σελ. 73).
Οι «Κωακαί προγνώσεις» χρονολογήθηκε ότι γράφτηκαν το δεύτερο μισό του 4ου π. Χ. αιώνα και πολλοί πιστεύουν ότι περιλαμβάνουν τις γνώσεις των Κώων γιατρών (Ασκληπιάδων), που υπήρξαν πρόγονοι του Ιπποκράτη, ο οποίος όμως ήταν εκείνος που τις συμπλήρωσε, τις συστηματοποίησε και τις κατέγραψε. Στο έργο του αυτό ο Ιπποκράτης μας παρέχει μια ακόμη ένδειξη της αντιμετώπισης του ασθενή ως ενιαία ψυχοσωματική ολότητα, καθώς διαπιστώνει την επίδραση των βιολογικών παρεκκλίσεων ακόμη και στην πνευματική ζωή του ανθρώπου. Το αρχαίο ρητό νους υγιής εν σώματι υγιεί επαληθεύεται εδώ και διευρύνει τη σημασία του. Οι νοητικές και βιολογικές διεργασίες αλληλεπιδρούν και, αν είναι σε φυσιολογική κατάσταση, εξασφαλίζουν την υγεία σε όλο τον ανθρώπινο οργανισμό. Όταν για κάποιο λόγο η μια από τις δυο προσβληθεί, η υγεία κλονίζεται.
Από την ποικιλία των θεμάτων που περιγράφονται εδώ φαίνεται η σπουδαιότητα και το ενδιαφέρον που έχει το ιπποκρατικό αυτό βιβλίο με τίτλο: «Κωακαί προγνώσεις». Πολλά στοιχεία του έργου τούτου αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης και σχολιασμού για πολλά χρόνια, μέχρι τη σύγχρονη εποχή, γι’ αυτό αξίζει και σήμερα να διαβάζεται από όλους.
ΒΑΣΙΛΗΣ Σ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αγαπητέ Βασίλη. Μεγάλη η σπουδή σου για τον μεγάλο Ιπποκράτη . Θερμά συγχαρητήρια