Κάνουμε focus στη διατροφή ατόμων με διαβήτη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, ημέρα γενεθλίων του καναδού νομπελίστα γιατρού Φρέντερικ Μπάντινγκ (1891-1941), ο οποίος ανακάλυψε τη συνθετική ινσουλίνη μαζί με τον Τσαρλς Μπεστ το 1921 και έσωσε εκατομμύρια ζωές.
Η διατροφή αποτελεί σημαντικό όπλο τόσο στην πρόληψη του διαβήτη όσο και στη θεραπεία του, καθώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα μας. Είναι επιτακτικό, θα λέγαμε, να υιοθετήσουμε της αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής καθώς τα ποσοστά του διαβήτη και ιδιαίτερα του διαβήτη τύπου 2, που μέχρι πρότινος αφορούσε μόνο τα ενήλικα άτομα, τείνουν να αυξάνονται. Σήμερα έχει φανεί ότι όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι έρχονται αντιμέτωπα με αυτό τον τύπο της ασθένειας, που αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα νοσηρότητας καθώς αυξάνεται παράλληλα το ποσοστό των ατόμων που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Η διατροφή ενός ατόμου με διαβήτη είναι εξατομικευμένη καθώς διαφέρει ανάλογα με τον τύπο αλλά και τη φαρμακευτική θεραπεία που λαμβάνει, διέπεται, όμως, από κάποιες βασικές αρχές.
Πολλοί επιστήμονες συστήνουν τη διατροφή του διαβητικού ως το πιο υγιεινό διατροφικό πρότυπο που θα έπρεπε να ακολουθούμε όλη στην καθημερινότητα μας. Παλαιότερες απόψεις που αφορούσαν κυρίως στην αποφυγή των υδατανθράκων από τη διατροφή του διαβητικού, δεν ισχύουν πλέον και η ιατρική κοινότητα επισημαίνει ότι πιο σημαντική είναι η κατανομή τους μέσα στην ημέρα καθώς και ο σωστός συνδυασμός τροφίμων. Δεν υπάρχουν τρόφιμα που απαγορεύονται, ούτε τρόφιμα που μπορούμε να καταναλώνουμε σε απεριόριστες ποσότητες. Το μέτρο αποτελεί την πιο αποτελεσματική λύση.
Πρόσφατες μελέτες τονίζουν τη σημασία της Μεσογειακής διατροφής καθώς αποτελεί το πιο πλήρες σε θρεπτικά συστατικά πρότυπο διατροφής και συμβάλλει στην πρόληψη των ασθενειών που συχνά αποτελούν επιπλοκές της κακής ρύθμισης του σακχάρου στα άτομα που εμφανίζουν ακόμα και την πρώιμη μορφή της νόσου τον λεγόμενο προ- διαβήτη.
Οι βασικές αρχές θα λέγαμε ότι είναι:
1. Αργή απώλεια βάρους. Στην περίπτωση που είναι απαραίτητη η μείωση του βάρους μας πρέπει να θέσουμε έναν εφικτό στόχο απώλειας και να δώσουμε το σωστό χρόνο στον οργανισμό να χάσει το περιττό βάρος. Να σκέφτεστε ότι όπως χρειάστηκε χρόνος για να πάρετε βάρος και χρόνος που το διατηρείτε σε υψηλά επίπεδα έτσι πρέπει να δώσουμε χρόνο στο σώμα μας να πετύχει το στόχο του. Επίσης η αργή απώλεια αποτελεί σημαντικό σημείο για τα άτομα με διαβήτη καθώς οι μεγάλες αυξομειώσεις επηρεάζουν τη ρύθμιση του σακχάρου και δεν επιτρέπουν στη φαρμακευτική αγωγή να δράσει σωστά.
2. Μικρά και συχνά γεύματα. Αν παραλείπετε κάποιο γεύμα της ημέρας είναι πιθανό να εμφανίσετε υπογλυκαιμικά επεισόδια τα οποία συχνά καταστρέφουν την προσπάθεια που έχετε ήδη κάνει. Επίσης οι καύσεις και η μυική μας μάζα να μειώνονται με τελικό αποτέλεσμα να αυξάνεται η αποθήκευση του λίπους.
3. Σύνθετοι υδατάνθρακες. Με τη βοήθεια του γιατρού ή του διαιτολόγου σας πρέπει να μάθετε να ξεχωρίζετε ποιοι είναι οι υδατάνθρακες της διατροφής μας και ποια σύνθετα τρόφιμα τους περιέχουν. Η Μεσογειακή διατροφή τονίζει τη σημασία των σύνθετων υδατανθράκων δηλαδή τροφίμων πλούσιων εκτός των σακχάρων και σε φυτικές ίνες που συμβάλλουν στην σωστή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Όπως τα όσπρια, τα ολικής άλεσης τρόφιμα, η βρώμη, τα λαχανικά και τα φρούτα. Προσοχή πρέπει να δώσουμε σε σνακ, έτοιμες σάλτσες, και ποτά που συχνά αποτελούν πηγές υδατανθράκων. Τέλος, ο σωστός καταμερισμός όλων των υδατανθράκων μέσα στην ημέρα αποτελεί την ενδεδειγμένη πρακτική
4. Μέτρια ποσότητα πρωτεϊνών. Τόσο η ζωική (πουλερικά, ψάρια, κοτόπουλο, θαλασσινά, γαλακτοκομικά, αυγά) όσο και η φυτική πρωτεΐνη (όσπρια, ξηροί καρποί και λιγότερο τα λαχανικά) αποτελούν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά της Μεσογειακής διατροφής και συμβάλλουν στην καλύτερη ρύθμιση του μεταγευματικού σακχάρου. Έτσι, χρησιμοποιήστε τις σε μικρές ποσότητες, Όμως η υπερβολική κατανάλωση τους πρέπει να αποφεύγεται.
5. Μονοακόρεστα λιπαρά. Τα κορεσμένα λιπαρά που περιέχονται στα πλήρη γαλακτοκομικά, το βούτυρο, το κρέας και στις λιπαρές σάλτσες δρουν επιβαρυντικά στην υγεία μας. Αντίθετα τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο ελαιόλαδο, το κύριο συστατικό μίας Μεσογειακής Διατροφής, προσθέτουν γεύση στο φαγητό και στη σωστή ποσότητα συμβάλλουν στη μείωση του βάρους και ενισχύουν το αίσθημα του κορεσμού. Τέλος, σε συνδυασμό με υδατάνθρακες συμβάλλουν στην καθυστερημένη απορρόφηση των σακχάρων και έτσι στην καλύτερη ρύθμιση του μεταγευματικού σακχάρου.
Νέα δεδομένα
Το ξίδι και το λεμόνι έχει φανεί ότι συμβάλλει σε μείωση του μεταγευματικού σακχάρου αν το προσθέσουμε σε ένα γεύμα που περιέχει σάκχαρα (υδατάνθρακες). Επίσης, οι ξηροί καρποί σε μέτριες ποσότητες μπορεί να μειώσουν το μεταγευματικό σάκχαρο. Θα μπορούσαμε να τα προσθέσουμε στη σαλάτα μας, στο γιαούρτι, στη φρουτοσαλάτα.
Τρόφιμα που μέχρι πρότινος θεωρούντο κατάλληλα για τους διαβητικούς που περιέχουν φρουκτόζη, όπως σοκολάτες, γλυκά, μπισκότα με φρουκτόζη, σιρόπι καλαμποκιού δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από τα άτομα με διαβήτη. Τα τελευταία δεδομένα απέδειξαν ότι η υπερκατανάλωση φρουκτόζης μπορεί να προκαλέσει διαταραχές του λιπαιδιμικού μας προφίλ, δηλαδή να αυξήσει τα τριγλυκερίδια στο αίμα μας και να συμβάλλει στην εναπόθεση λίπους στο συκώτι. Σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη φαίνεται ότι αυξάνει την ινσουλινοαντίσταση, αυξάνει τη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες. Αντίθετα όμως δεν απαγορεύεται η κατανάλωση των τροφών που θεωρούνται φυσικές πηγές φρουκτόζης όπως φρούτα και λαχανικά (π.χ. γλυκιές πιπεριές, καλαμπόκι)
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι είναι επιτακτική η συνεργασία του υπεύθυνου γιατρού με τον εξειδικευμένο διατροφολόγο στα πλαίσια μιας σωστής θεραπευτικής αντιμετώπιση της νόσου.
