Τι θα κάναμε χωρίς αυτό το πολυμήχανο γονίδιο; Συμμετέχει στην αίσθηση της αφής, την αίσθηση του πόνου, την αντίληψη δονήσεων, ακόμα και στην αντίληψη της θέσης μας στο χώρο. Όπως φαίνεται, όμως, το ίδιο γονίδιο μας προφυλάσσει και από την αιφνίδια ακράτεια.
Έρευνα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature αποκαλύπτει ότι ένα γονίδιο με την ονομασία Piezo2 επιτρέπει στην ουροδόχο κύστη να ενημερώνει τον εγκέφαλο ότι είναι γεμάτη. Με άλλα λόγια, είναι το γονίδιο που μας ενημερώνει ότι πρέπει να τρέξουμε στην τουαλέτα.
Η ιστορία αρχίζει το 2010, όταν η ομάδα του Άρτνεμ Παταπούτιαν, καθηγητή του Ερευνητικού Ινστιτούτου Scripps στην Καλιφόρνια, ανακάλυψε μέσω πειραμάτων σε ποντίκια ότι το Piezo2 περιέχει οδηγίες για τη σύνθεση πρωτεϊνών οι οποίες ενεργοποιούνται όταν τα κύτταρα πιέζονται ή τεντώνονται. Πειράματα που ακολούθησαν έδειξαν ότι το Piezo2 εμπλέκεται στην αίσθηση της αφής αλλά και στη λεγόμενη ιδιοδεκτικότητα, την αντίληψη της θέσης και της στάσης του σώματος.
Η συνέχεια ήρθε το 2015, όταν ερευνητές των αμερικανικών Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας εντόπισαν ασθενείς με μεταλλάξεις στο Piezo2. Όλοι τους παρουσίαζαν απουσία ιδιοδεκτικότητας και δεν αισθάνονταν κάποιες μορφές πόνου. Είχαν όμως και κάτι άλλο κοινό: δεν μπορούσαν να αντιληφθούν πότε η ουροδόχος κύστη τους ήταν γεμάτη και ουρούσαν όχι όποτε ένιωθαν την ανάγκη αλλά σύμφωνα με το ημερήσιο πρόγραμμά τους. Κάποιοι ανέφεραν ότι μπορούσαν να περάσουν ένα ολόκληρο 24ωρο χωρίς να νιώσουν ανάγκη για ούρηση, και οι περισσότεροι ουρούσαν λιγότερο από πέντε με έξι φορές την ημέρα που θεωρείται φυσιολογικό.
Στη νέα μελέτη, η ομάδα του Παταπούτιαν εξέτασε συνολικά 12 ασθενείς, ηλικίας 5 έως 43 ετών, οι οποίοι έδωσαν λεπτομερείς συνεντεύξεις και υποβλήθηκαν σε εξετάσεις όπως υπερηχογραφήματα. Τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν σε πειράματα με ποντίκια, οπότε διαπιστώθηκε ότι η απενεργοποίηση του Piezo2 κάνει τα ζώα να ουρούν λιγότερες φορές από το κανονικό και σε τυχαίες θέσεις, αντί σε συγκεκριμένο σημείο του κλουβιού.
Επιπλέον, εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι το γονίδιο εκφράζεται σε κύτταρα που κρύβονται στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης των ποντικών, καθώς και στους νευρώνες που συνδέουν την ουροδόχο κύστη με τον εγκέφαλο.
«Η ούρηση έχει ζωτική σημασία για την υγεία μας. Είναι ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας απαλλάσσεται από τα απόβλητα. Δείξαμε το πώς συγκεκριμένα γονίδια και κύτταρα ενδέχεται να παίζουν κρίσιμο ρόλο στην πυροδότηση αυτής της διαδικασίας» σχολίασε ο Δρ Παταπούτιαν.
Όπως επισήμανε, τα ευρήματα της μελέτης δεν αποκλείεται να βοηθήσουν στο μέλλον στην αντιμετώπιση της ακράτειας.
