Η στιγμή της πρόσκρουσης, η δίκη και ο εφοπλιστής που αφαίρεσε τη ζωή του. Συμπληρώθηκαν 24 χρόνια από το ναυάγιο που άφησε πίσω του 81 νεκρούς.
Το δρομολόγιο ήταν το εξής: Πειραιάς – Πάρος – Νάξος – Ικαρία – Σάμος – Πάτμος, με τελικό προορισμό τους Λειψούς. Τελικά, το Εξπρές Σάμινα δεν έφτασε ποτέ στους Λειψούς και έμεινε στην ιστορία ως η δεύτερη μεγαλύτερη μεταπολεμική ναυτική τραγωδία στην Ελλάδα, μετά το ναυάγιο του Ηράκλειον στη Φαλκονέρα με τους 224 νεκρούς, πίσω στο 1966.
Πριν από 24 πλέον χρόνια, το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου του 2000, το επιβατηγό/οχηματαγωγό ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ της εταιρείας Minoan Flying Dolphins, ένα φέρυ μποτ κλειστού τύπου, αναχωρεί από το λιμάνι του Πειραιά με 533 άτομα. Από αυτά, τα 472 ήταν επιβάτες και τα υπόλοιπα 61 πλήρωμα. Όλοι τους, όμως, είχαν κάτι κοινό: Δεν μπορούσαν να φανταστούν όσα θα ακολουθούσαν.
Λίγο μετά τις 10 το βράδυ, το Εξπρές Σάμινα προσεγγίζει το λιμάνι της Παροικιάς, όπως ήταν προγραμματισμένο, με ανέμους 8 μποφόρ. Δύο μίλια ανοικτά της Πάρου, όμως, προσκρούει με ταχύτητα 18 κόμβων στις νησίδες «Πόρτες» με αποτέλεσμα το πλοίο να υποστεί ρήγμα στη δεξιά του πλευρά. Το μήκος των ρηγμάτων έφτανε τα τρία μέτρα, στη βάση του δεξιού πτερυγίου ευστάθειας. Το νερό έφτασε γρήγορα στο μηχανοστάσιο του πλοίου, το οποίο παίρνει κλίση προς τα δεξιά και μετά από 25 λεπτά, βυθίζεται.
Αυτό που έκανε ακόμα μεγαλύτερη την αναστάτωση, ήταν ηλεκτρική βλάβη που προκλήθηκε μετά την πρόσκρουση. Σκοτάδι. Η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια, όπως και η σειρήνα έκτακτης ανάγκης δεν λειτούργησαν και πολλοί επιβάτες άρχισαν να πηδούν στη θάλασσα διότι δεν υπήρξε καμία ενημέρωση από τα φορητά μεγάφωνα του πλοίου. Στην πορεία έγινε γνωστό ότι πολλές λέμβοι δεν λειτουργούσαν. Αυτό ωστόσο δεν ήταν το μοναδικό πρόβλημα. Αρκετά μέλη του πληρώματος, αντί να βοηθήσουν στην εκκένωσή του, προτίμησαν να το εγκαταλείψουν. Οι νεκροί έφτασαν τους 81.
Οι πρώτοι που έφτασαν στο σημείο ήταν οι ψαράδες του νησιού ενώ στη συνέχεια, αρκετά καθυστερημένα λόγω της αντιμετώπισης του συμβάντος από το Λιμεναρχείο Πάρου, εμφανίστηκαν σκάφη του Λιμενικού και βρετανικά πολεμικά που συμμετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικράτησε είναι ότι ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, υπέστη καρδιακή προσβολή κατά την επιχείρηση διάσωσης και έχασε τη ζωή του.
Οι ποινές και η αυτοκτονία του εφοπλιστή Παντελή Σφηνιά
Η δίκη για το ναυάγιο του Εξπρές Σάμινα ξεκίνησε στις 27 Μαΐου του 2005 στο τριμελές εφετείο κακουργημάτων Πειραιώς και η απόφαση εκδόθηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 2006. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πλοίο ήταν αξιόπλοο, κάτι που είχε οδηγήσει τον Α’ μηχανικό Αναστάση Σορόκα στην παραίτηση, λίγες μέρες πριν βυθιστεί το πλοίο.
Ο ίδιος υποστήριξε υπάρχουν πολλά προβλήματα όπως η κακή κατάσταση των μηχανών, η παλαιότητα και η έλλειψη συντήρησης των τεσσάρων ηλεκτρομηχανών, η προβληματική λειτουργία των συστημάτων καθέλκυσης των λέμβων και η ανεπάρκεια των υδατοστεγών θυρών σε περίπτωση που ένα τμήμα του πλοίου κατακλυζόταν με νερά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Εξπρές Σάμινα, το οποίο είχε κατασκευαστεί 34 χρόνια πριν το ναυάγιο, εκτελούσε ένα από τα τελευταία του δρομολόγια καθώς στο επόμενο διάστημα θα αποσυρόταν.
Στη δίκη έγινε γνωστό ότι η πρόσκρουση οφειλόταν σε κακή διακυβέρνηση του υποπλοίαρχου ενώ η γρήγορη βύθιση αποδόθηκε στο γεγονός ότι δεν ήταν κλειστές οι υδατοστεγείς θύρες. Επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης σε συνολικά 7 άτομα, με τον πλοίαρχο, τον υποπλοίαρχο, τον ύπαρχο, στον Α’ Μηχανικό και τον ασυρματιστή να βρίσκονται ανάμεσά τους.
Οι καταδικασθέντες, εκτός του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου, άσκησαν έφεση και αφέθηκαν ελεύθεροι ενώ 10 χρόνια αργότερα, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε τελεσίδικα ότι τα κατώτερα δικαστήρια έκαναν νομικά σφάλματα ως προς τα αδικήματα που απέδωσαν στους βασικούς κατηγορούμενους, κάτι που οδήγησε στην ελάφρυνση της ποινής τους.
Ο 55χρονος εφοπλιστής Παντελής Σφηνιάς, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μinoan Flying Dolphins, έδωσε τέλος στη ζωή του το πρωί της 29ης Νοεμβρίου του 2000 πέφτοντας από τον έκτο όροφο του κτιρίου της εταιρείας στην Ακτή Κονδύλη στον Πειραιά.
Εξπρές Σάμινα: Το ναυάγιο που στοίχειωσε την Πάρο και η αυτοθυσία του Βασίλη Ραχούτη
Τι αφηγείται κάτοικος της Πάρου για το μοιραίο βράδυ
Λίγο πριν τις 11 η ώρα, την στιγμή που πήγαινα για ύπνο ακούμε στη τηλεόραση ότι το εν λόγω πλοίο είχε προσκρούσει σε βραχονησίδα ανοιχτά της Πάρου και είχε πάρει κλήση. Αμέσως επικοινωνήσαμε με φίλους στο νησί, από τους οποίους πληροφορηθήκαμε ότι το πλοίο είχε ήδη βυθιστεί. Κανείς όμως δεν περίμενε ότι πρόκειται για το δεύτερο πιο θανατηφόρο ναυάγιο που έγινε ποτέ στην Ελλάδα.
Όλοι οι κάτοικοι με όσα πλωτά μέσα είχαν στη διάθεσή τους, είχαν σπεύσει σε βοήθεια. Όσοι δεν είχαν στη κατοχή τους βάρκα, είχαν κατέβει με κουβέρτες και φάρμακα στο κέντρο υγείας, ενώ άλλοι είχαν μεταβεί με σκοινιά στις παραλίες Παρασπόρος και Σουβλιάς με σκοπό να σώσουν όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούσαν.
Δυστυχώς, οι έντονοι άνεμοι, παρέσυραν τους ανθρώπους μακριά από τις δύο παραλίες, με κατεύθυνση την περιοχή της Κορακιάς.
Όπως είχε πει και ο συμπατριώτης μας Παναγιώτης Μαμάκος: «όταν έφτασα στις Κορακιές ένιωσα φρίκη. Άκουγα γύρω στα 30 με 40 άτομα να ζητούν βοήθεια. Τα τεράστια κύματα έσκαγαν στα βράχια και σηκώνονταν σε ύψος 10 μέτρων. Παρέσυραν τους ανθρώπους και τους πετούσαν με δύναμη πάνω στις ξέρες. Σε μισή ώρα ο τόπος είχε γεμίσει με πτώματα. Είδα το καράβι την στιγμή που μπατάρισε. Κατάλαβα ότι θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα. Υπολόγισα ότι ο καιρός θα έβγαζε τους ναυαγούς σ’εκείνο το σημείο. Είναι από τα χειρότερα του νησιού. Στο βάθος ενός γκρεμού 10 μέτρων υπάρχουν κοφτερά βράχια στα οποία δεν μπορείς ούτε με παπούτσια να περπατήσεις. Μαζί μου είχα μόνο έναν φακό. Υπήρχε απόλυτο σκοτάδι.
Το Ναυάγιο
Όλα έγιναν το πολύ μέσα σε 20 με 25 λεπτά. Το Σάμινα προσκρούει στις Πόρτες και προκαλείται ρήγμα στα δεξιά ύφαλά του, μήκους περίπου τριών μέτρων. Η ηλεκτροδότηση σταματά, οι εφεδρικές γεννήτριες τίθενται εκτός λειτουργείας, και το πλοίο λόγω των ισχυρών ανέμων (8 μποφόρ) που έπνεαν στην περιοχή, βυθίζεται τελικά στο μέσο της απόστασης μεταξύ των νησίδων Πόρτες και Αγίου Σπυρίδωνα, σε βάθος περίπου 80 μέτρων.
Τα αίτια του ναυαγίου
Ο λόγος της απίστευτα γρήγορης βύθισης του πλοίου, έχει να κάνει σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες (Απ. Παπανικολάου, καθηγητής ΕΜΠ, Ι. Βεντούρας, πλοίαρχος Α” τάξεως, Γ. Δημητριάδης, αντιπλοίαρχος Π.Ν., Θ. Λουκάκης, καθηγητής ΕΜΠ και Εμ. Μανιός, ναυπηγός) κυρίως στο γεγονός ότι δεν έκλεισαν οι υδατογενείς πόρτες ασφαλείας που συγκρατούν το πλοίο.
Παρ΄όλα αυτά έγιναν και άλλα ανθρώπινα λάθη που συνετέλεσαν σε αυτή τη μεγάλη τραγωδία. Πιο συγκεκριμένα, οι χειρισμοί του πληρώματος φυλακής γέφυρας λίγα λεπτά πριν τη πρόσκρουση ήταν ανεπαρκείς, οι αξιωματικοί του μηχανοστασίου μετά την πρόσκρουση δεν ειδοποίησαν έγκαιρα τον πλοίαρχο και τον υποπλοίαρχο για την ύπαρξη ρήγματος, δεν τέθηκε σε λειτουργία η σειρήνα έκτακτης ανάγκης για εγκατάλειψη του πλοίου, πολλά σωσίβια δεν ήταν εφοδιασμένα με λαμπτήρες σήμανσης και δεν διέθεταν σφυρίχτρες κ.α.
Το βασικότερο όμως λάθος ήταν ότι παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, το πλοίο έπλεε με χρήση αυτόματου πιλότου (autopilot). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα εξ αιτίας του καιρού, το Σάμινα να βγει εκτός πορείας και να χτυπήσει στις ξέρες.
Ο τελικός απολογισμός
Το τι ακολούθησε δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Στην θάλασσα υπήρχαν εκατοντάδες άνθρωποι. Άλλοι προσπαθούσαν να παραμείνουν στην επιφάνεια του νερού, άλλοι πνίγηκαν, ενώ άλλοι πέθαναν όταν προσέκρουσαν στα βράχια. Η θάλασσα ξέβραζε πτώματα και προσωπικά αντικείμενα για μήνες, ενώ μερικοί σωροί δεν βρέθηκαν ποτέ.
Ο τελικός απολογισμός ήταν 81 νεκροί εκ των οποίων οι 4 ήταν άτομα του πληρώματος.
Ο θάνατος του Λιμενάρχη Πάρου
Το ίδιο βράδυ έφυγε από ανακοπή καρδιάς και ο λιμενάρχης Πάρου Δημήτριος Μάλαμας που δεν μπόρεσε να διαχειριστεί το άγχος και την πίεση των στιγμών. Ο λιμενάρχης (που προτομή του κοσμεί την πλατεία του Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της παροικιάς) φέρεται να έπαθε την ανακοπή τη στιγμή που αντίκρισε το χάος κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διάσωσης. Πρέπει να τονιστεί ότι ο Λιμενάρχης ήταν ο πρώτος λιμενικός που έφτασε στη περιοχή του ναυαγίου και προσπαθούσε να περισώσει όποιον μπορούσε.
Η καταγγελία του μηχανικού του Σάμινα
Μία άγνωστη πτυχή της υπόθεσης είναι ότι ύστερα από καταγγελίες του ΑΒ’ Μηχανικού, Αναστάσιου Σορόκα, πραγματοποιήθηκαν στο πλοίο δύο έκτακτες επιθεωρήσεις, μία στις 21 Σεπτεμβρίου του 2000 και άλλη μια στις 26 του ίδιου μήνα, λίγες ώρες δηλαδή πριν το πλοίο βυθιστεί.
Ο Αναστάσιος Σορόκας, μάλιστα, είχε υποβάλει την παραίτησή του από τις 19 Σεπτεμβρίου, καταγγέλλοντας την άσχημη κατάσταση μηχανών, την παλαιότητα, την έλλειψη συντήρησης των τεσσάρων ηλεκτρομηχανών, την προβληματική λειτουργία των συστημάτων καθέλκυσης των λέμβων, την ανεπαρκή συντήρηση της εφεδρικής ηλεκτρογεννήτριας ανάγκης, την προβληματική λειτουργία χειριστηρίων που μπλόκαραν μεταξύ μηχανής και γέφυρας και την ανεπάρκεια των υδατοστεγών θυρών. Παρόλα αυτά το πλοίο έλαβε προσωρινό πιστοποιητικό ασφάλειας και ξεκίνησε για το (όπως αποδείχτηκε) τελευταίο του ταξίδι.
Η καταγγελία του δύτη
Επιπροσθέτως ο δύτης Νικόλαος Λαμπράκος, είχε καταγγείλει κατά τις πρώτες του καταδύσεις τον Οκτώβριο του 2000 ότι γίνονταν προσπάθειες αλλοίωσης των στοιχείων του ναυαγίου. Συγκεκριμένα είχε αναφέρει πως κατά την πρώτη του κατάδυση στο πλοίο, το ραντάρ ήταν ακέραιο και μετά το βρήκε σπασμένο, ενώ από τη γέφυρα κάποια όργανα της κονσόλας είχαν αφαιρεθεί, κάποια συρτάρια είχαν ψαχτεί, αλλά και ότι κατά τις πρώτες μέρες του ναυαγίου βρέθηκαν ηλεκτρόδια οξυγονοκοπής στο βυθό. Τελικά ύστερα από πιέσεις του συνήγορου υπεράσπισης Πέτρου Μαντούβαλου, ο συγκεκριμένος δύτης εξαιρέθηκε από την ανάκριση, καθώς εκρεμούσαν εις βάρος του ποινικές δικογραφίες σε βαθμό κακουργήματος, από τις οποίες αθωώθηκε με απαλλακτικό βούλευμα.
Οι υπόνοιες για πλοίαρχο και αντιπλοίαρχο
Σύμφωνα με όσα κατατέθηκαν ενώπιον του τριμελούς εφετείου κακουργημάτων Πειραιά ο πλοίαρχος του πλοίου Βασίλης Γιαννακής, εγκατέλειψε πρώτος το πλοίο επιβιβαζόμενος σε σωστική λέμβο. Επίσης επιβάτες κατέθεσαν ότι ο υποπλοίαρχος Αναστάσιος Ψυχογιός ενώ ήταν στη γέφυρα του πλοίου είχε δώσει το πηδάλιο σε υφιστάμενό του, και ο ίδιος παρακολουθούσε τον αγώνα Παναθηναϊκός-Γιουβέντους. Κανένα από τα δύο περιστατικά δεν αποδείχτηκε.
Η αυτοθυσία του Βασίλη Ραχούτη
Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τον 19χρονο ήρωα Βασίλη Ραχούτη που πνίγηκε παλεύοντας με τα κύματα προσπαθώντας να σώσει συνανθρώπους του που κινδύνευαν. Προς τιμή του στην Φθιώτιδα υπάρχει η προτομή του, ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ η θυσία του.
Η αυτοκτονία του Παντελή Σφηνιά
Ο 55χρόνος εφοπλιστής-αντιπρόεδρος-διευθύνων σύμβουλος του ομίλου (Minoan Flying Dolphins και Hellas Ferries) και πρόεδρος[23] της Ένωσης Εφοπλιστών Ακτοπλοΐας (ΕΕΑ), Παντελής Σφηνιάς, μη αντέχοντας το βάρος της τραγωδίας και της πίεσης που του ασκήθηκε έδωσε τέλος στη ζωή του το πρωί της 29ης Νοεμβρίου του 2000 πέφτοντας από τον έκτο όροφο του κτιρίου της εταιρείας στην Ακτή Κονδύλη στον Πειραιά. Σύμφωνα με τις τοξικολογικές εξετάσεις που υπέγραψε ο Ιατροδικαστής Πειραιά Νικόλαος Καλόγριας, ο Π. Σφηνιάς ήταν σε κατάσταση βαριάς μέθης ενώ είχε κάνει και χρήση αντικαταθλιπτικού φαρμάκου πριν την αυτοκτονία.
Οι διαξιφισμοί μετά το ναυάγιο
Στην υπόθεση ενεπλάκη και η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία με έγγραφό της στις αρμόδιες ελληνικές Αρχές ζήτησε διευκρινίσεις για τα αίτια του ναυαγίου, αλλά και για την τήρηση των κοινοτικών κανόνων ασφαλείας των θαλάσσιων μεταφορών. Επίσης, ζήτησε να παραδοθεί στην Κομισιόν ο φάκελος της ναυτικής τραγωδίας και να υπάρξουν σαφείς εγγυήσεις για το αξιόπλοο όλων των πλοίων της ακτοπλοΐας. Στην απάντησή του, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας επισήμανε ότι το πλοίο πληρούσε όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτουν οι οδηγίες της Ε.Ε., αλλά και οι διεθνείς συνθήκες.
Άμεσα ήταν και τα αντανακλαστικά της αντιπολίτευσης, που ζήτησε να αποδοθούν ευθύνες για τα αίτια και τις συνθήκες του ναυαγίου, ενώ απέδωσαν τεράστιες ευθύνες στην κυβέρνηση και το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για την καθυστέρηση στη διάσωση των ναυαγών.
Στις 2 Νοεμβρίου η Βουλή με 146 ψήφους κατά, 121 υπέρ κι ένα παρών από τον ανεξάρτητο βουλευτή Βασίλη Κεδίκογλου απέρριψε την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής σχετικά με την ασφάλεια της ακτοπλοΐας. Κατά της πρότασης τάχθηκαν το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός, ενώ την υπερψήφισαν η ΝΔ και το ΚΚΕ.
«Εξπρές Σάμινα»: Το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πάρο που συγκλόνισε την Ελλάδα
Λεπτό προς λεπτό όσα τραγικά συνέβησαν τη νύχτα του ναυαγίου του «Εξπρές Σάμινα» στην Πάρο – Οι απολογίες, οι μαρτυρίες επιζώντων, η αυτοκτονία Σφηνιά και οι ποινές
Είκοσι τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από τη νύχτα της 26ης Σεπτεμβρίου 2000, όταν συντελέστηκε μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στα ελληνικά χρονικά: το ναυάγιο του επιβατικού – οχηματαγωγού πλοίου «Εξπρές Σάμινα» λίγα μόλις μίλια έξω από το λιμάνι της Πάρου, που στέρησε τη ζωή σε 81 ανθρώπους.
Το επόμενο πρωινό, λίγες ώρες μετά το ναυάγιο, «ΤΟ ΒΗΜΑ» γράφει στο πρωτοσέλιδό του:
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.9. 2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«Το “Εξπρές Σάμινα” προσάραξε χθες στις 10.30 το βράδυ στις βραχονησίδα Πόρτες, τρία μίλια έξω από την Πάρο.
»Ως τις πρώτες πρωινές ώρες η κατάσταση παρέμενε τραγικά ασαφής όσον αφορά τα αίτια της τραγωδίας.
»Το πλοίο ενδέχεται να έπαθε μπλακ άουτ και ακολούθως προσέκρουσε στη νησίδα. Στον πανικό που ακολούθησε, επιβάτες έπεσαν στη θάλασσα ακόμη και χωρίς να χρησιμοποιήσουν της σωσίβιες λέμβους του – ηλικίας 34 ετών- “Σάμινα”. Στην περιοχή του ναυαγίου έπνεαν άνεμοι εντάσεως 7-8 μποφόρ».
Τις επόμενες ημέρες ήρθαν στο φως οι ακριβείς συνθήκες της τραγωδίας. «ΤΟ ΒΗΜΑ» καταγράφει το χρονικό της τραγωδίας.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.9. 2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Χρονολόγιο
«Το “Εξπρές Σάμινα” απέπλευσε από τον Πειραιά στις 17:00 με τελικό προορισμό του Λειψούς. Από την έρευνα του “Βήματος” προκύπτει ότι:
»Ανοιχτά της Κέας ετέθη σε λειτουργία ο αυτόματος πιλότος του σκάφους. Στον πρώτο έλεγχο της πορείας που υπολογίζεται ότι έγινε 20-30 λεπτά μετά την ενεργοποίησή του, διαπιστώνεται ότι οι βορειοανατολικοί άνεμοι έντασης 7-8 μποφόρ που πνέουν στην περιοχή έχουν βγάλει το πλοίο εκτός πορείας.
»Γίνεται διόρθωση με άξονα τον φάρο που βρίσκεται στις βραχονησίδες Πόρτες. Η διόρθωση γίνεται με βάση τον φάρο, γιατί λόγω του καιρού υπολογίζεται ότι το πλοίο θα βρεθεί δεξιά από τις βραχονησίδες, ενώ η κανονική πορεία του βρίσκεται αριστερά τους.
»Ο ναύτης Παναγιώτης Γκαστάγλης, ο οποίος μαζί με τον υποπλοίαρχο του σκάφους Αναστάσιο Ψυχογιό βρίσκονταν στη γέφυρα, δήλωσε ότι είδαν ξαφνικά μπροστά τους τις βραχονησίδες σε απόσταση 20-30 μέτρων.
»Από την περιγραφή του προκύπτει το συμπέρασμα ότι πέραν της αρχικής διόρθωσης δεν έγινε κανένας άλλος έλεγχος της πορείας του σκάφους.
Χρονολογικά το ναυάγιο παρουσιάζει την ακόλουθη εξέλιξη:
22:07: Σύμφωνα με μαρτυρίες των διασωθέντων, το “Εξπρές Σάμινα” προσκρούει στη βραχονησίδα Πόρτες, 1,8 ναυτικά μίλια ανοιχτά της Πάρου.
22:25: Ο πλοίαρχος του σκάφους ενημερώνει τον θάλαμο επιχειρήσεων του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και εκπέμπει σήμα κινδύνου, στο οποίο ανταποκρίνονται άμεσα αλιευτικά σκάφη που ελλιμενίζονται στην Πάρο και ένα αγγλικό αντιτορπιλικό που συνοδεύει αγγλικό αεροπλανοφόρο, τα οποία κινούνται στα διεθνή ύδατα.
22:30:Το σκάφος έχει ήδη αρχίσει να βυθίζεται. Από το ρήγμα εισρέει με μεγάλη ταχύτητα το νερό στους εσωτερικούς χώρους του πλοίου, το οποίο έχει ήδη πάρει σημαντική κλίση δεξιά. Ταυτόχρονα το πλοίο παθαίνει black-out, δηλαδή τα ζωτικά του όργανα τίθενται εκτός λειτουργίας, ενώ στους χώρους του επικρατεί πλήρης συσκότιση.
22:35 Ήδη από τις 22:30 οι επιβάτες πανικόβλητοι προσπαθούν να εγκαταλείψουν το σκάφος, το οποίο βυθίζεται με ταχύτατο ρυθμό. Καταβάλλονται προσπάθειες ώστε να απελευθερωθούν οι σωστικές λέμβοι του σκάφους, ενώ οι επιβάτες έχουν αρχίσει να πηδούν στη θάλασσα.
Λόγω της δεξιάς κλίσης του, αχρηστεύονται οι σωστικές λέμβοι που βρίσκονται στην αριστερή πλευρά του.
22:40 Το πλοίο έχει ήδη βυθισθεί ενώ στην περιοχή σπεύδουν από την Πάρο αλιευτικά σκάφη τα οποία προσπαθούν εν μέσω σφοδρής θαλασσοταραχής, καθώς στην περιοχή πνέουν άνεμοι έντασης 8-9 μποφόρ, να περισυλλέξουν τους ναυαγούς.
22:45 Στη μάχη της διάσωσης μπαίνουν σκάφη του Λιμενικού Σώματος, το αγγλικό αντιτορπιλικό, ενώ στην περιοχή σπεύδει C-130 από την Ελευσίνα, το οποίο θα ρίξει φωτιστικές βόμβες
23:00 Περισυλλέγονται οι πρώτοι ναυαγοί από αλιευτικά σκάφη.
23:30 Το C-130 φθάνει στην περιοχή και ρίχνει τις πρώτες φωτιστικές βόμβες.
00:15 Εντοπίζεται ο πρώτος νεκρός ναυαγός. Από εκεί και πέρα, ως και αργά χθες το βράδυ, τα συνεργεία έρευνας και διάσωσης συλλέγουν συνεχώς πτώματα από τη θάλασσα».
«ΤΑ ΝΕΑ» δημοσίευσαν τις απολογίες των κατηγορούμενων μελών του πληρώματος.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 28.9. 2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Απολογίες
«Κρατούμενοι στον ίδιο χώρο του Λιμεναρχείου Σύρου και οι τέσσερις , ο πλοίαρχος Βασ. Γιαννακής, ο υποπλοίαρχος Αναστ. Ψυχογιός, ο ναύτης πηδαλίου Παν. Κάσδαγλης και ο δόκιμος πλοίαρχος Γεώργ. Πατήλας προσπαθούν από την
περασμένη Πέμπτη να βρουν τα όρια της ευθύνης του καθενός για το ναυάγιο που συγκλονίζει μια ολόκληρη χώρα.
(…)
»Όλοι στη μοιραία βάρδια στη γέφυρα του «Εξπρές Σαμίνα» συμφωνούν ότι ο δόκιμος δεν είχε καμία αρμοδιότητα και, συνεπώς, καμία ευθύνη ενώ στρέφονται κατά του υποπλοιάρχου Αναστάσιου Ψυχογιού.
«Τάσο, φέρσου σαν άντρας. Να παραδεχθείς το λάθος σου…» λέγεται ότι προέτρεπαν χθες οι υπόλοιποι τρεις τον υποπλοίαρχο, στο κρατητήριο του Λιμεναρχείου.
Και ο Αν. Ψυχογιός, που στην προανάκριση δεν αναγνώριζε καμία ευθύνη, χθες με δηλώσεις του ανέφερε ότι «υπάρχει μερίδιο ανθρώπινου λάθους και, φυσικά, το
αναγνωρίζει».
Ο τιμονιέρης
“Περί ώρα 22.00 της 26/09/2000 παρέλαβα φυλακή στο τιμόνι της γέφυρας του πλοίου. Αρχικά το τιμόνι ήταν στον αυτόματο πιλότο σε κατεύθυνση περί τις 170 μοίρες, δεν θυμάμαι και ακριβώς. Ύστερα από πέντε λεπτά περίπου ο αξιωματικός της γέφυρας Ψυχογιός Αναστάσιος, υποπλοίαρχος, μου έδωσε την εντολή να πάρω το τιμόνι στο χειροκίνητο και να στρίψω περί τις τρεις μοίρες το πηδάλιο αριστερά.
Βλέποντας ότι το πλοίο δεν στρίβει, ο κ. Ψυχογιός μού είπε να το βάλω πέντε (5) μοίρες αριστερά, στη συνέχεια δε μου έδωσε εντολή να αυξήσω τη γωνία σε δέκα (10) μοίρες αριστερά. Τότε άρχισε να παίρνει κλίση αριστερά το πλοίο ως προς την πορεία και έγινε αντιληπτό ότι ήμασταν έτοιμοι να προσκρούσουμε σε βραχονησίδα.
Αμέσως με έσπρωξε ο κ. Ψυχογιός και πήρε το τιμόνι στα χέρια του και το έβαλε όλο αριστερά. Στη συνέχεια έγινε η σύγκρουση εντός λίγων δευτερολέπτων. Κατά τη διάρκεια της παρουσίας μου στη γέφυρα του πλοίου ήταν και ο δόκιμος αξιωματικός ονόματι Γιώργος, το επίθετο δεν το θυμάμαι, καθώς και ο ασυρματιστής του πλοίου του οποίου το όνομα δεν θυμάμαι.
(…)
Στην περίπτωση του ατυχήματος ήλεγχα τις εντολές που μου έδινε ο κ. Ψυχογιός με βάση τη γυροσκοπική πυξίδα που είναι μπροστά από το τιμόνι, η οποία εργαζόταν κανονικά, αλλά λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και το ότι η θέση
του πηδαλίου είναι αρκετά πίσω από τα τζάμια της γέφυρας δεν αντιλήφθηκα τίποτα σχετικά με κίνδυνο στην πορεία μας· το βουνό έγινε αντιληπτό όταν πια ήταν είκοσι με τριάντα μέτρα μπροστά από το πλοίο, οπότε, όπως προανέφερα, με
τράβηξε ο κ. Ψυχογιός και πήρε το πηδάλιο στα χέρια του κάνοντάς το όλο αριστερά.
Το πλοίο ναι μεν έστριψε, αλλά το χρονικό διάστημα ήταν τόσο μικρό μέχρι τη σύγκρουση με τη βραχονησίδα ώστε δεν κατέστη δυνατή η αποφυγή της. Θεωρώ ότι δεν είμαι υπεύθυνος για το ατύχημα. Δεν ήλεγχα και ούτε είναι στα
καθήκοντά μου να ελέγχω το ραντάρ, το οποίο μάλιστα συμβουλευόταν ο κ. Ψυχογιός”.
Ο καπετάνιος
«Ράκος, έξω και μέσα στο ανακριτικό γραφείο, ο πλοίαρχος του μοιραίου πλοίου Βασ. Γιαννακής απαντούσε ψελλίζοντας τις περισσότερες φορές στις ερωτήσεις της ανακρίτριας Ιωάννας Καραμπάση και, κατά τη μαραθώνια απολογία του, η οποία διεκόπη χθες το βράδυ και συνεχίζεται σήμερα, ανέλαβε το σύνολο των ευθυνών που «τυπικώς ανήκουν στον πλοίαρχο» για το ναυάγιο.
»Ο καπετάνιος του Σαμίνα Εξπρές ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, επιβαρυντικός για τον υποπλοίαρχο βάρδιας Αν. Ψυχογιό, αναφέροντας ότι “έπρεπε να ειδοποιήσει εγκαίρως τον πλοίαρχο από τη στιγμή που είχε αποκλίνει της πορείας, αλλά ο ίδιος νόμιζε ότι θα το επαναφέρει στη σωστή ρότα και ανέλαβε μόνος κάθε χειρισμό…” (…) “Δεν μπορώ να ξέρω τι έγινε. Αυτό που ξέρω είναι ότι δεν ειδοποιήθηκα…”.
»Στην απολογία του ο Βασ. Γιαννακής ανέφερε ότι λίγο πριν από τις 10 το βράδυ της περασμένης Τρίτης κοιμόταν στην καμπίνα του, η οποία ήταν πολύ κοντά στη γέφυρα του καραβιού. Ειδοποιήθηκε να ανέβει στη γέφυρα από τον δόκιμο, λόγω του κατάπλου του πλοίου στο λιμάνι της Πάρου, αφού ο πλοίαρχος υποχρεωτικά κατά τον απόπλου και τον κατάπλου βρίσκεται στη γέφυρα. Είχε ετοιμαστεί και λίγα μέτρα πριν μπει στη γέφυρα, έγινε η μοιραία πρόσκρουση στις Πόρτες. Έδωσε εντολή, όπως είπε, να βρεθούν «όλοι στις θέσεις τους», ανέλαβε αμέσως τον έλεγχο του πλοίου και ειδοποίησε το Λιμεναρχείο για το ατύχημα.
»Το πλοίο είχε ήδη πάρει κλίση δεξιά και με τρία διαδοχικά τραντάγματα, λόγω της μετατόπισης φορτίου στο γκαράζ, η δεξιά πλευρά βρέθηκε στο ίδιο επίπεδο με τη θάλασσα.
(…)
“Έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω”, υποστήριξε, και αρνήθηκε ότι το πλήρωμα ολιγώρησε ή ότι “έτρεξε να
σωθεί πρώτο”, όπως ανέφεραν αρκετοί επιβάτες. Ο ίδιος δήλωσε κατηγορηματικά ότι εγκατέλειψε το πλοίο όταν πλέον δεν υπήρχε, από όσο μπορούσε να γνωρίζει, κανείς επιβάτης πάνω σε αυτό.
»Κατά την απολογία του, αμφισβήτησε τον ενδεχόμενο δόλο που του αποδίδεται με τις διώξεις, ενώ χαρακτήρισε άδικες τις κατηγορίες εις βάρος του δόκιμου πλοιάρχου Γιώργου Πατέλη.
“Προς Θεού, ακόμη κι αν κάποιοι θέλουν να κάνουν λαϊκά δικαστήρια, όχι το δόκιμο. Δεν έχει καμία ευθύνη. Δεν ήταν ναυτικός, ήρθε να μάθει πώς να γίνει ναυτικός. Τα μόνα καθήκοντα που είχε αφορούν τη σχολή του. Τον συνέλαβαν μόνο και μόνο για να είμαστε δυο-δυο στις χειροπέδες…”.
(…)
»Και αυτές οι στιγμές της υπεράσπισης του δόκιμου που ήταν και η μοναδική δύναμη στη φωνή του.
«ΤΑ ΝΕΑ», 28.9.2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ο υποπλοίαρχος
»Στον κακό καιρό αποδίδει, στην έκθεση εξέτασης κατηγορουμένου, τα αίτια της ναυτικής τραγωδίας του Σαμίνα ο υποπλοίαρχος Αναστάσιος Ψυχογιός.
“Κρατούσα πορεία αριστερότερα της πορείας του χάρτη, στα τέσσερα μίλια από τον Φωκά, και έβαλα το τιμόνι στο χέρι με τιμονιέρη τον Κάσδαγλη Παναγιώτη.
Η πορεία του χάρτη είναι 127 μοίρες από το Ακρωτήρι Κέφαλος της Κύθνου. Ειδοποίησα, στα έξι μίλια απόσταση από τον Φωκά, το μηχανοστάσιο για προετοιμασία κατάπλου στην Πάρο. Μετά έθεσα το τιμόνι από το αυτόματο στο
χειροκίνητο, όπως προανέφερα.
Εν συνεχεία, λόγω του ότι ο καιρός βοριάς επτά (07), είναι πιο γρήγορος ο κυματισμός από την ταχύτητα του πλοίου, έχει σαν αποτέλεσμα το πλοίο να μην μπορεί να κυβερνηθεί καλά στην πορεία του.
Γι’ αυτό διέταξα τον τιμονιέρη να έλθει πιο αριστερά λέγοντάς του πέντε (05) μοίρες αριστερά, εν συνεχεία δέκα (10) μοίρες αριστερά, όταν πια έβλεπα ότι το πλοίο dεν γύριζε από την επιθυμητή απόσταση που ήθελα από τις Πόρτες.
Κατά τη διάρκεια των ανωτέρω το πλοίο έχει πλησιάσει στις Πόρτες, ένα κύμα από την πρύμνη στρέφει το πλοίο δεξιά. Τη στιγμή αυτή βγάζω τον τιμονιέρη από το τιμόνι και το πιάνω ο ίδιος διαπιστώνοντας ότι ο φανός πάνω στη βραχονησίδα
Πόρτες είναι πολύ κοντά του, θέτω το τιμόνι αριστερά έχοντας υπόψη μου να μην το αφήσω να πάει αρκετά αριστερά, γιατί φοβήθηκα να μην χτυπήσει η πρύμνη μου.
Πάλη στο τιμόνι
Σκεπτόμενος αυτό και αφού βλέπω ότι έχει νετάρει η πλώρη, βάζω το τιμόνι δεξιά για να ανοίξω την πρύμνη από τον βράχο. Ο σφοδρός καιρός όμως που επικρατούσε και τα ρεύματα που είχαν έλθει περισσότερο αριστερά, σχεδόν στην πάντα, δεν άφηνε το πλοίο να γυρίσει δεξιά για να αποφύγω τη σύγκρουση της πρύμνης με τον βράχο, με αποτέλεσμα να χτυπήσει το πλοίο στη πρύμνη δεξιά από ό,τι μπορούσα να εκτιμήσω από το χτύπημα.
Οι Πόρτες είναι μια βραχονησίδα που έχει φανό δύο αναλαμπών ανά δεκαέξι δευτερόλεπτα και έχει ορατότητα στα επτά μίλια κατά τους ναυτικούς χάρτες. Εγώ το είδα στα τεσσεράμισι μίλια απόσταση από τον Φωκά, δηλαδή τρία (03) μίλια από αυτό, και το κρατούσα πλώρα δεξιά μου. Όταν επίσης έπιασε ο τιμονιέρης το τιμόνι σε απόσταση τεσσεράμισι μίλια από τις Πόρτες τού επέστησα την προσοχή λέγοντάς του:
«Πρόσεχε να μη σου κάνει παρατιμονιά λόγω καιρού πάνω στις Πόρτες».
Παρ’ όλ’ αυτά έγινε το ατύχημα.
Η ταχύτητα του πλοίου ήταν σταθερή, περίπου δεκαεπτάμιση κόμβους, από την Κύθνο μέχρι τη
στιγμή της σύγκρουσης.
Τα χειριστήρια των μηχανών ήταν στο μηχανοστάσιο, δηλαδή δεν είχαν θιγεί ακόμη για χειρισμούς στη γέφυρα λόγω έλλειψης χρόνου και διαδικασιών πηδαλιουχίας.
Μαζί μου στη γέφυρα ήταν ο δόκιμος πλοίαρχος Πατήλας Γεώργιος και ο Κάσδαγλης Παναγιώτης ενώ ο ασυρματιστής, που ήλθε πέντε λεπτά πριν από την πρόσκρουση, βρισκόταν στον χώρο των χαρτών, στην πλάτη της γέφυρας. Μετά την ταλαιπωρία που έχω υποστεί επιφυλάσσομαι για τη διαύγειά μου, επειδή είμαι ναυαγός και κολυμπούσα όλη τη νύχτα και εξ αυτού για την ακρίβεια ή τυχόν ελλείψεις της κατάθεσής μου”.
Μαρτυρίες
ΤΑ ΝΕΑ της 28ης Σεπτεμβρίου δημοσίευσαν μαρτυρίες επιζώντων.
«Μαμά σώσε με»
»“Κοιμόμουν μαζί με τον αδελφό μου σε ένα διάδρομο”, περιγράφει αγανακτισμένος ένας νέος άνδρας που έχει διασωθεί και βρισκόταν στην Πάρο. “Κανένας από το πλήρωμα δεν έδωσε σημασία. Κανένας δεν βοήθησε, δεν ενημέρωσε όλους εμάς. Πέσαμε μαζί με τον αδελφό μου στη θάλασσα. Κοντά μας κολυμπούσαν άλλοι έξι άνθρωποι. Ακούγαμε παντού φωνές.
Βλέπαμε μπροστά μας να περνούν πτώματα και κλείναμε τα μάτια από τον φόβο ότι θα είχαμε την ίδια τύχη. Μικρά παιδιά έκλαιγαν. Τσίριζαν. Άκουγα συνεχώς ένα παιδί να φωνάζει «μαμά, σώσε με».
Έβλεπα να περνούν πτώματα, άνθρωποι ζητούσαν βοήθεια και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Μείναμε στη θάλασσα μαζί με τον αδελφό μου, πιασμένοι από μια σανίδα μέχρι τις τρεις τα ξημερώματα. Μας έσωσε τελικά το κότερο «Μαργαρίτα». Όμως κλείσανε τόσα σπίτια. Δε μιλάει κανείς; Κανείς δεν έχει να απαντήσει τίποτα;”
«Κανένας από το πλήρωμα δεν βοήθησε»
»Μεταξύ των πρώτων που κατάφεραν να σωθούν και να φθάσουν στην Πάρο ήταν ο υδρογεωλόγος Φίλιππος Χαρμανίδης.
“Όλα έγιναν πολύ γρήγορα»,Τέτοιες στιγμές ο χρόνος περνάει γρήγορα. Τα λεπτά φαίνονται δευτερόλεπτα. Ο κόσμος ζητούσε βοήθεια. Δεν υπήρχε τίποτα από το πλήρωμα, βοήθεια από κανέναν. Κανένας από το πλήρωμα δεν βοήθησε, κανένας δεν ενημέρωσε ότι κινδυνεύουμε. Ήταν μια εφιαλτική εμπειρία. Ξέρετε τι είναι να βλέπεις μανάδες να ουρλιάζουν, να κρατούν τα παιδιά τους από το χέρι και να νομίζουν πως τα έχουν χάσει; Μέχρι να πεθάνω θα βλέπω μπροστά μου αυτό τον εφιάλτη”.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.9.2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«Έδωσα το σωσίβιό μου σε μια ηλικιωμένη πήρα το παιδί και βούτηξα στη θάλασσα»
«Ο Αλέκος Γεωργιάδης, ένας από τους στρατιώτες που επέβαιναν στο Εξπρές
Σαμίνα, είναι από τους ελάχιστους που είχαν καταφέρει να ανακτήσουν χθες την
ψυχραιμία τους, μεταξύ των διασωθέντων.
Η εκπαίδευσή του στις ειδικές δυνάμεις του Στρατού τον βοήθησε όχι μόνο να σώσει τον εαυτό του, αλλά να παίξει μαζί
με τρεις ακόμη συναδέλφους του τον ρόλο που όπως φαίνεται δεν έπαιξε το πλήρωμα.
“Μείναμε όλοι μαζί, και οι τέσσερις, σαν ομάδα. Όπως ακριβώς έχουμε εκπαιδευτεί να κάνουμε. Προσπαθούσαμε να κατεβάσουμε τις βάρκες. Δεν ήταν εύκολο. Δεν ξέραμε πώς λειτουργούσαν. Πολλές δεν στάθηκε
δυνατόν να τις κατεβάσουμε.
Χωρίς τη βοήθεια από το πλήρωμα. Προσπαθούσαν αλλόφρονες δίπλα μας οι άνθρωποι να βάλουν τα σωσίβιά τους, έπεφταν στη θάλασσα. Σε ένα παγκάκι βλέπω μόνο του ένα μωρό παιδί. Δεν είδα γύρω μου τους
γονείς του.
Πήρα το παιδί στην αγκαλιά μου. Λίγο πριν εγκαταλείψουμε και εμείς το πλοίο, ακούω τις φωνές μιας ηλικιωμένης γυναίκας που είχε τραυματισθεί.
Συνειδητοποιώ ότι όλα τα σωσίβια που υπήρχαν διαθέσιμα τα είχαμε ρίξει στη θάλασσα για τους ανθρώπους που είχαν πέσει στο νερό. Η γυναίκα δεν φορούσε σωσίβιο. Ήταν πανικόβλητη. Δεν είχα άλλη επιλογή. Έβγαλα το δικό μου και τη
βοήθησα να το φορέσει.
Αμέσως μετά εγκαταλείψαμε το πλοίο. Βρέθηκα στη θάλασσα με το μωρό στον αγκαλιά. Επί περίπου δύο ώρες ήμασταν στη θάλασσα. Καταφέραμε να σωθούμε…”. Ο δημοσιογράφος πλάι στον κ. Γεωργιάδη παρατηρεί πως ένας από
την ομάδα των στρατιωτών, ο 20χρονος Βασίλης Ραχούτης δεν τα κατάφερε. “Το ξέρω”, απαντά. “Είναι νεκρός. Ήμουν με τον πατέρα του, πριν από λίγο».
Ανακοπή και αυτοκτονία
Στα θύματα εκείνης της τραγικής νύχτας θα πρέπει να προστεθεί και ο υπολιμενάρχης Πάρου, Ανθυποπλοιάρχος Δημήτρης Μάλαμας που όπως αναφέρει το αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος «έχασε τη ζωή του το βράδυ της πρόσκρουσης του πλοίου από το άγχος και την πίεση κατά τη διάρκεια συντονισμού της επιχείρησης για τη διάσωση των ναυαγών. Όταν οι πρώτοι ψαράδες – διασώστες του ανακοίνωσαν στον προβλήτα της Πάρου ότι υπάρχουν δεκάδες πνιγμένοι, υπέστη οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου».
Στις 29 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, ο Παντελής Σφηνιάς, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της πλοιοκτήτριας εταιρείας Hellas Ferries, αυτοκτόνησε, πηδώντας από τον 6ο όροφο του γραφείου του, στην Ακτή Κονδύλη του Πειραιά.
Οι ποινές
Ο πλοίαρχος Βασίλης Γιαννακής καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε ποινή φυλάκισης 16 χρόνων. Σε δεύτερο βαθμό η ποινή μειώθηκε σε 12 χρόνια. Εν τέλει, το 2010, και ενώ ο Γιαννακής είχε ήδη αποφυλακιστεί ο Άρειος Πάγος μείωσε την ποινή του σε 5,5 έτη κρίνοντάς τον ένοχο για διατάραξη της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας και για τα πλημμελήματα του ναυαγίου από αμέλεια και της μη αυτοπρόσωπης διεύθυνσης πλοίου.
Ο υποπλοίαρχος Αναστάσιος Ψυχογιός καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε κάθειρξη 19 χρόνων, ενώ σε δεύτερο βαθμό η ποινή του μειώθηκε σε 12 χρόνια, 9 μήνες και 25 ημέρες.
Ο ύπαρχος Γιώργος Τριαντάφυλλος καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε ποινή φυλάκισης σχεδόν 9 ετών, ποινή που μειώθηκε σε εξαγοράσιμη φυλάκιση 5 ετών.
Ο Α’ μηχανικός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, σε πρώτο βαθμό, καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης 8,5 ετών και σε δεύτερο βαθμό η ποινή μειώθηκε κατά ένα περίπου έτος.
Τέλος, ο ασυρματιστής Δημήτρης Τσούμας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε φυλάκιση 15 μηνών, με 3ετή αναστολή, και σε δεύτερο βαθμό η ποινή του μειώθηκε σε 10 μήνες με τριετή αναστολή.
