Μετά το δυσάρεστο περιστατικό αλίευσης, πώλησης κι επίδειξης Λευκού Καρχαρία, που σημειώθηκε στο νησί της Νάξου, εκ μέρους της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης iSea, εκδόθηκε Δελτίο Τύπου στο οποίο 21 Περιβαλλοντικοί φορείς καλούν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να εφαρμόσει τη νομοθεσία σχετικά με την προστασία των καρχαριών και των σαλαχιών στην Ελλάδα.
Παραθέτουμε το δελτίο τύπου :
Περιβαλλοντικοί Φορείς καλούν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων για την εφαρµογή της νοµοθεσίας σχετικά µε την προστασία των καρχαριών και των σαλαχιών στην Ελλάδα
Αθήνα, 27η Απριλίου 2021
Ακόµα ένα δυσάρεστο περιστατικό αλίευσης, πώλησης και επίδειξης Λευκού Καρχαρία σηµειώθηκε, στην Μεσόγειο αυτή τη φορά στην Ελλάδα, στο νησί της Νάξου. Τα περιστατικά αυτά έρχονται να συµπληρώσουν τα πολλαπλά περιστατικά και εκφόρτωσης Λευκών Καρχαριών στην Μεσόγειο αλλά και τα πολλαπλά περιστατικά παράνοµης αλίευσης προστατευόµενων ειδών καρχαριών και σαλαχιών
στην Ελλάδα.
Ο λευκός καρχαρίας περιλαµβάνεται – µαζί µε άλλα προστατευόµενα είδη καρχαριών και σαλαχιών – στο Παράρτηµα II του πρωτοκόλλου «σχετικά µε τις περιοχές ειδικής προστασίας και βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο» της Σύµβασης της Βαρκελώνης, όπου ρητά «η αλίευση, η διατήρηση επί σκάφους, η µεταφόρτωση, η εκφόρτωση, η µεταφορά, η αποθήκευση και η πώληση ή η έκθεση προς πώληση αυτού του είδους
απαγορεύονται αυστηρά» από το Ενωσιακό δίκαιο, σύµφωνα µε τους Κανονισµούς 2015/2102 (άρθρο 16ι) και 2019/1241 (Παράρτηµα I).
Ο λευκός καρχαρίας, Carcharodon carcharias (Linnaeus, 1758), αποτελεί ένα από τα πλέον εµβληµατικά είδη των ωκεανών µας, καθώς και το µεγαλύτερο σε µέγεθος ψάρι-θηρευτή σε παγκόσµιο επίπεδο.
Δυστυχώς, σύγχρονα διηγήµατα, περιγραφές και ιστορίες που παρουσιάζονται συστηµατικά σε ευρύ φάσµα των Μ.Μ.Ε. έχουν
προσδώσει µια άκρως αρνητική φήµη στο είδος, διαδίδοντας µια πλασµατική εικόνα του λευκού καρχαρία ως ένα αδίστακτο και αδηφάγο θηρευτή.
Ο µεσογειακός πληθυσµός του λευκού καρχαρία έχει κατηγοριοποιηθεί ως «Κρισίµως Κινδυνεύων» (critically endangered, CR) σύµφωνα µε την Κόκκινη Λίστα των Απειλούµενων Ειδών της IUCN, εξαιτίας της δραµατικής µείωσης του πληθυσµού του τα τελευταία 50 χρόνια στη Μεσόγειο, η οποία κυµαίνεται µεταξύ 52 έως και 96% σε µερικές περιοχές.
Παρότι στη Μεσόγειο το είδος δεν αποτελεί στόχο της αλιείας, καταλήγει συχνά ως παρεµπίπτον αλίευµα σε διάφορους τύπους αλιευτικών εργαλείων, όπως το παραγάδι, η τράτα βυθού και τα κυκλικά δίχτυα (γρι-γρι), τα οποία συνιστούν την κύρια απειλή για τον ήδη µειωµένο πληθυσµό του. Αν και είναι πολύ πιθανό ότι τα συγκεκριµένα άτοµα αλιεύτηκαν ως παρεµπίπτοντα, οι αλιείς υποχρεούνται, σε κάθε περίπτωση, να τα απελευθερώνουν ζωντανά.
Κρίνεται ιδιαιτέρως σηµαντικό οι αρµόδιες αρχές να εποπτεύουν τέτοια περιστατικά, λαµβάνοντας υπόψη το ισχύον καθεστώς προστασίας του συγκεκριµένου είδους, καθώς και το γεγονός ότι τέτοιου είδους µη στοχευµένες αλιεύσεις ενδέχεται να πυροδοτήσουν την ανάπτυξη του παράνοµου εµπορίου. Κάτι τέτοιο θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του λευκού καρχαρία· ένα είδος το οποίο χαρακτηρίζεται από χαµηλό
αναπαραγωγικό ρυθµό και ρυθµό ανάπτυξης, µακρά διάρκεια ζωής και είναι άκρως µεταναστευτικό.
Κάνουµε έκκληση στην ελληνική πολιτεία και ειδικά τις αρµόδιες υπηρεσίες να αυξήσουν τους ελέγχους και να εφαρµόσουν την ισχύουσα εθνική (Π.Δ. 67/1981) και ενωσιακή νοµοθεσία για προστατευόµενα είδη καρχαριών και σαλαχιών, αλλά και να
υλοποιήσουν τα αντίστοιχα µέτρα προστασίας που επιβάλλουν οι Διεθνείς Συνθήκες, τις οποίες η Ελλάδα έχει κυρώσει µε νόµο. Παράλληλα, τονίζουµε πως πρέπει άµεσα να ενεργοποιηθεί και να λειτουργήσει το Τµήµα Πραγµατοποίησης Ελέγχων της Διεύθυνσης Ελέγχου Αλιευτικών Δραστηριοτήτων και Προϊόντων, της Γενικής
Διεύθυνσης Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων που σύµφωνα µε το Π.Δ. 97/2017 (ΦΕΚ Α’ 138/15.09.2017) αποτελεί το µοναδικό όργανο µε δικαιοδοσία για ελέγχους σε ιχθυαγορές, ιχθυοπωλεία και λιανικό εµπόριο, ώστε να υπάρχει και δεύτερη γραµµή ελέγχου για την εµπορία και διακίνηση προστατευόµενων ειδών καρχαριών και σαλαχιών.
Καλούµε, επιπλέον, όλες τις Μεσογειακές χώρες να συνεργαστούν για την εφαρµογή των σχετικών αποφάσεων και νοµοθεσιών.
Παράλληλα, παραµένει η ανάγκη για εκπαίδευση και ενηµέρωση των αλιέων, των εµπλεκόµενων φορέων, των πολιτών αλλά και των δηµοσιογράφων και των Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης σχετικά µε τη σηµασία και το καθεστώς προστασίας αυτού του µοναδικού θαλάσσιου είδους, το οποίο αποτελεί είδος «οµπρέλα» για την προστασία των Μεσογειακών οικοσυστηµάτων.
Σχετικές νοµοθεσίες για την προστασία του λευκού καρχαρία στη Μεσόγειο
Παράρτηµα ΙΙ της Σύµβασης CITES σχετικά µε το διεθνές εµπόριο ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας που απειλούνται µε εξαφάνιση
Παράρτηµα I και ΙΙ της Σύµβασης της Βόννης για τη διατήρηση των αποδηµητικών ειδών που ανήκουν στην άγρια πανίδα
Παράρτηµα IΙ της Σύµβασης της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης.
Κανονισµός (ΕΕ) 2019/1241 (Παράρτηµα I) σύµφωνα µε τον οποίο απαγορεύεται η αλίευση, η διατήρηση επί σκάφους, η µεταφόρτωση, η εκφόρτωση, η αποθήκευση, η πώληση, η έκθεση ή προσφορά προς πώληση του λευκού καρχαρία σε όλα τα ενωσιακά ύδατα.
Κανονισµός (ΕΕ) 2015/2102 (άρθρο 16ι) σύµφωνα µε τον οποίο απαγορεύεται η διατήρηση επί σκάφους, η µεταφόρτωση, η εκφόρτωση, η µεταφορά, η αποθήκευση, η πώληση ή η έκθεση λευκού καρχαρία στη περιοχή της Συµφωνίας της ΓΕΑΜ.
Για περισσότερες πληροφορίες
iSea, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστηµάτων, [email protected]
Το κοινό δελτίο τύπου συνυπογράφεται από τους παρακάτω φορείς και οργανώσεις: Naxos island wildlife protection
Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Οµοσπονδία (Π.Φ.Π.Ο.)
All For Blue
Sea Shepherd Greece
ΑΡΙΩΝ, Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών
ΟΖΟΝ
Οργάνωση Γη
The Green Tank
Mediterranean Institute for Nature and Anthropos (MedINA)
MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας
Aegean Rebreath
MEDASSET, Μεσογειακός Σύνδεσµος για την Προστασία των Θαλάσσιων Χελωνών
Δράση για την Άγρια Ζωή
Αλκυόνη – Aegean Wildlife Hospital
Η ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ και ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ – ΠΑΤΡΑΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ “Ο ΝΗΡΕΑΣ “
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Επιστηµονικό Σωµατείο “Σύλλογος Πτυχιούχων Ωκεανογράφων και Θαλασσίων
Βιοεπιστηµόνων Ελλάδας” (ΣΠΩΘΒΕ)
Dive in Action
