Η διαχείριση κρίσεων (crisis management) ως εργαλείο ανάπτυξης
Άρθρο του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκο, στο insider.gr
Πριν από λίγες ημέρες, η Τράπεζα της Ελλάδος και το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), έδωσαν στη δημοσιότητα τα στατιστικά στοιχεία που αποτυπώνουν την πρωτιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ως αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα δύναμη του ελληνικού τουρισμού.
Για πρώτη φορά η Τράπεζα της Ελλάδος συνέλεξε, μέσω της Έρευνας Συνόρων, ταξιδιωτικά στοιχεία ανά περιφέρεια, με στόχο να δώσει την πληρέστερη και ακριβέστερη αποτύπωση των μεγεθών, που συνθέτουν την εικόνα των τουριστικών επιδόσεων σε κάθε μία από αυτές.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το 2016, βρέθηκε στην πρώτη θέση, στους δύο πιο βασικούς τουριστικούς δείκτες, των ταξιδιωτικών εισπράξεων και των διανυκτερεύσεων.
Παράλληλα, τα στοιχεία της ετήσιας μελέτης του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), αναγορεύουν το Νότιο Αιγαίο σε πρωταθλητή του ελληνικού τουρισμού, λαμβάνοντας υπόψιν μια σειρά από ποσοτικούς αλλά και ποιοτικούς δείκτες, που αποτυπώνουν την ισχυρή επίδραση του Νοτίου Αιγαίου στο συνολικό τουριστικό προϊόν της χώρας. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου βρίσκεται στην πρώτη θέση στις υποδομές φιλοξενίας σε ξενοδοχεία, σε ξενοδοχεία 5 αστέρων και σε αριθμό εργαζομένων στον ξενοδοχειακό κλάδο.
Από τα παραπάνω στοιχεία, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το Νότιο Αιγαίο είναι εκείνο που “συμπαρασύρει” και διαμορφώνει το συνολικό τουριστικό προϊόν της χώρας.
Είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι οι επιδόσεις του Νοτίου Αιγαίου στον τουρισμό, αποτελούν την πλέον χαρακτηριστική περίπτωση επιτυχούς διαχείρισης, μιας από τις μεγαλύτερες κρίσεις που βίωσε η χώρα και κυρίως τα νησιά. Την προσφυγική – μεταναστευτική κρίση.
Του 2016 των ρεκόρ στον τουρισμό, προηγήθηκε η χρονιά κατά την οποία το προσφυγικό και μεταναστευικό ζήτημα έφτασε στην κορύφωσή του. Μέσα στο 2015, σημειώθηκε το μεγαλύτερο προσφυγικό ρεύμα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 30% των συνολικών προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που κινήθηκαν προς την Ευρώπη, πέρασαν από τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και πρωτίστως από τα νησιά της Δωδεκανήσου. Για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, την διεθνή ειδησεογραφία τροφοδοτούσαν καθημερινά οι τραγικές εικόνες της πρωτοφανούς ανθρωπιστικής κρίσης, με φόντο τα νησιά του Αιγαίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έσπευσαν να προβλέψουν την ολοσχερή κατάρρευση του τουρισμού στα νησιά μας για την επόμενη χρονιά. Παρά ταύτα, το Νότιο Αιγαίο όχι μόνο δεν κατέρρευσε τουριστικά, αλλά, αντιθέτως, το 2016 απογειώθηκε, κατακτώντας την κορυφή, μέσα σε μια εξαιρετικά δυσμενή χρονική συγκυρία.
Οι εντυπωσιακές επιδόσεις, ασφαλώς δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Ήταν αποτέλεσμα σοβαρής, συστηματικής δουλειάς, ψύχραιμης και νηφάλιας αντιμετώπισης της κρίσης.
Το βάρος που έπεσε τους ώμους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ήταν τεράστιο. Χωρίς μέσα, χωρίς υποδομή και φυσικά, χωρίς “εγχειρίδιο κρίσης”, αφού οι καταστάσεις που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, ήταν πρωτοφανείς. Δεν υπήρχε προηγούμενο.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κινήθηκε πάνω σε τρεις άξονες. Ο πρώτος, η διαχείριση αυτής καθαυτής της προσφυγικής κρίσης, με όρους ανθρωπισμού και ανακούφισης, στο μέτρο του δυνατού, των εκατοντάδων χιλιάδων εκπατρισμένων ανθρώπων που έφταναν στις ακτές των νησιών μας. Ο δεύτερος, η στήριξη των μικρών νησιωτικών κοινωνιών, που δεχόμενες καθημερινά ροές αριθμητικά πολλαπλάσιες από τον αριθμό των μονίμων κατοίκων των νησιών, ένιωθαν να λυγίζουν από ένα τεράστιο βάρος που δεν τους αναλογούσε και ούτε διέθεταν τα μέσα για να το αντιμετωπίσουν.
Ο τρίτος, η προστασία της διεθνούς εικόνας των νησιών μας, η οποία καθορίζει τη συνολική εικόνα, κατά συνέπεια και την συνολική πορεία, του ελληνικού τουρισμού.
Τα “εργαλεία” που χρησιμοποιήσαμε ήταν κατ’ αρχήν η συνεργασία με ειδικούς στον τομέα του crisis management, μέσω της οποίας θέσαμε κανόνες διαχείρισης της κρίσης και εκπαιδεύσαμε το πολιτικό προσωπικό της Περιφέρειάς μας. Παράλληλα με την έγκαιρη εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου Τουριστικής Ανάπτυξης του Νοτίου Αιγαίου, που τέθηκε σε εφαρμογή από την αρχή του 2016, μέσα από ένα ευρύ πλέγμα δράσεων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε νησιού. Σε συνδυασμό με την λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας που αξιοποιεί τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες στο χώρο του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, πετύχαμε να αναδείξουμε τα νησιά μας ως την ιδανική επιλογή διακοπών για όλες τις απαιτήσεις. Το Νότιο Αιγαίο, ήταν παντού. Έγινε best seller!
Η επιθετική τουριστική προβολή, ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με την παρουσία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στις μεγαλύτερες διεθνείς τουριστικές εκθέσεις, με αναβαθμισμένο προφίλ, καθώς και στα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα παγκοσμίως, όπως το CNN, το BBC και άλλα, όπου καταφέραμε, περνώντας θετικά μηνύματα, να ανατρέψουμε την αρνητική εικόνα που είχε διαμορφωθεί για τα νησιά μας.
Η ανάδειξη, μέσα στο 2016, του Νοτίου Αιγαίου ως «Γαστρονομική Περιφέρεια της Ευρώπης 2019» (τίτλος που για πρώτη φορά διεκδικεί και κερδίζει μια ελληνική Περιφέρεια) ήρθε προσθετικά στη μεγάλη επιχείρηση εξωστρέφειας και ανάδειξης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών μας.
Εκ των αποτελεσμάτων, η προσπάθεια απέδωσε τα μέγιστα. Το 2016, για τον τουρισμό του Νοτίου Αιγαίου, δεν ήταν απλά μια ικανοποιητική χρονιά, δεδομένης της συγκυρίας, αλλά μια χρονιά ρεκόρ!
Η πρωτιά του Νοτίου Αιγαίου είναι ακόμη μεγαλύτερη, λαμβανομένου υπ’ όψιν του δυσμενούς περιβάλλοντος που διαμορφώθηκε από μια σειρά αρνητικών παραγόντων, που στοχευμένα κατευθύνθηκαν προς τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η υπερφορολόγηση που έπληξε καίρια την ανταγωνιστικότητα του τουρισμού των νησιών, η στοχοποίηση σε συνάρτηση με την δυσφήμιση που επιχειρήθηκε, για λόγους που εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί.
Τα στοιχεία της ΤτΕ και του ΙΤΕΠ αποτυπώνουν την μεγάλη αναπτυξιακή δυναμική των νησιών μας αλλά και την ανάγκη η Πολιτεία, αντί να δημιουργεί συνθήκες που πλήττουν την ανταγωνιστικότητα του εξαιρετικού τουριστικού προϊόντος μας, αντί να δημιουργεί επενδυτικά αντικίνητρα και προσκόμματα, να στηρίξει τους επαγγελματίες του τουρισμού, εκείνους που ακόμη σε στους πιο δύσκολους καιρούς της εγχώριας αλλά και της διεθνούς οικονομικής ύφεσης, γνωρίζουν άριστα πως να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, να δημιουργούν θέσεις εργασίας, να γίνονται οι στυλοβάτες της ελληνικής οικονομίας, να γίνονται η θετική εικόνα της χώρας μας σε όλο τον κόσμο.
Στην Περιφέρεια με την μικρότερη κρατική χρηματοδότηση, το μεγαλύτερο φοροκυνηγητό, τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, δουλέψαμε με σχέδιο και επιμονή. Δώσαμε τιτάνιο αγώνα για να κρατήσουμε αλώβητη την εικόνα των νησιών μας και της χώρας μας στο εξωτερικό. Φέραμε το καλύτερο αποτέλεσμα.
Με τον ίδιο ζήλο θα συνεχίσουμε. Με εξωστρέφεια, με συνέπεια, με σοβαρότητα, αλλά κυρίως με σχέδιο, διαμορφώνοντας το κατάλληλο περιβάλλον που θα επιτρέψει στους ανθρώπους του τουρισμού, από όποια θέση υπηρετούν τον βασικό αιμοδότη της οικονομίας των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και της χώρας, να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα: πρωταθλητισμό!
