Ο τάφος του Αβεσσαλώμ, γνωστός και ως Στύλος του Αβεσσαλώμ ή Μνημείο του Αβεσσαλώμ, είναι ένα αξιόλογο ταφικό μνημείο που βρίσκεται στην κοιλάδα Kidron στην Ιερουσαλήμ.
Αυτή η αρχαία κατασκευή συνδέεται παραδοσιακά με τον Αβεσσαλώμ, μια βιβλική μορφή που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη ως ο τρίτος γιος του βασιλιά Δαβίδ. Ο Αβεσσαλώμ σκότωσε τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Αμνών, πρωτότοκο γιο του Δαβίδ.
Ο Αβεσσαλώμ προκειμένου να αποφύγει τη πατρική οργή αυτοεξορίσθηκε στη Γεσσούρ, όπου και παρέμεινε εκεί τρία χρόνια μέχρι που ο πατέρας του να επιτρέψει την επιστροφή του. Εκμεταλλευόμενος όμως ο Αβεσσαλώμ την αγάπη που του έτρεφε ο λαός μόλις επέστρεψε επαναστάτησε εναντίον του πατέρα του. Τότε ο Δαβίδ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ιερουσαλήμ. Αφού συγκέντρωσε στρατεύματα, κινήθηκε εναντίον του γιου του επιστρέφοντας στη πόλη.
Αρχηγός του βασιλικού στρατού ανέλαβε ο στρατηγός Ιωάβ, με την ρητή όμως εντολή να μη σκοτώσει τον Αβεσσαλώμ. Τα αντίπαλα στρατεύματα συναντήθηκαν κοντά στο δάσος του Εφραίμ, όπου και ακολούθησε λυσσώδης μάχη που κατέληξε σε νίκη του Ιωάβ, αφού κατέσφαξε και όσους συνέλαβε αιχμαλώτους. Ο Αβεσσαλώμ προσπάθησε να διαφύγει και τα μαλλιά του μπλέχτηκαν σε κλαδιά του δάσους, όπου και έμεινε κρεμασμένος μέχρι που τον πρόφθασε ο Ιωάβ. Παρά την εντολή που είχε λάβει ο Ιωάβ διαπέρασε με το ακόντιό του το σώμα του κρεμασμένου Αβεσσαλώμ και τον σκότωσε.
Ο τάφος του Αβεσσαλώμ αποτελεί απόδειξη της πλούσιας ιστορίας και της πολιτιστικής σημασίας της Ιερουσαλήμ, προσελκύοντας τόσο μελετητές όσο και τουρίστες. Αλλά σε ποιον ανήκει τελικά; Ποιος τον έφτιαξε και πότε;
Ο τάφος του Αβεσσαλώμ, ένα από τα πολλά μνημεία της Ιερουσαλήμ
Χτισμένος κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού πριν από δύο χιλιετίες, ο Τάφος του Αβεσσαλώμ στέκεται ως μαρτυρία μίας αρχαίας ιστορίας. Χτισμένος στη βάση του Όρους των Ελαιών, η τοποθεσία είναι σημείο αναφοράς για αμέτρητους θρύλους και γεμάτη με συμβολικά νοήματα.
Σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Αβεσσαλώμ επαναστάτησε εναντίον του πατέρα του, του βασιλιά Δαβίδ, ο οποίος βασίλεψε γύρω στο 1000 π.Χ., και τελικά σκοτώθηκε κατά τη μάχη στο δάσος της Μεγάλης Δρυός ή Δάσος του Εφραίμ.
Το Βιβλίο του Σαμουήλ περιγράφει έναν στύλο που έστησε για τον εαυτό του ο Αβεσσαλώμ στην Κοιλάδα του Βασιλιά, η οποία προσδιορίζεται ως η κοιλάδα Kidron. Ωστόσο, η σύγχρονη έρευνα αποκαλύπτει ότι το μνημείο στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο παλιό και πιθανότατα χτίστηκε γύρω στον 1ο αιώνα μ.Χ.
Ορισμένες παραδόσεις υποδηλώνουν ότι το μνημείο που είναι γνωστό ως «Τάφος του Αβεσσαλώμ» δεν είναι στην πραγματικότητα ο τόπος ταφής του Αβεσσαλώμ, αλλά μάλλον ένα μνημείο που χτίστηκε προς τιμήν του. Το κωνικό σχήμα του τάφου πιστεύεται από ορισμένους ότι αντιπροσωπεύει μια κορδέλα ή ένα στέμμα, ως σύμβολο της βασιλικής καταγωγής του Αβεσσαλώμ.
Ο τάφος περιέχει ιωνικούς κίονες και δωρικές ζωφόρους, στοιχεία από την αρχαία Ελλάδα που εισήχθησαν στην περιοχή μόνο κατά την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών, πολλούς αιώνες μετά το θάνατο του Αβεσσαλώμ. Έτσι, έχει προταθεί ότι πιθανότατα ανήκε στον τελευταίο Εβραίο Βασιλιά της Ιουδαίας, Ηρώδη Αγρίππα, εγγονό του Ηρώδη του Μεγάλου.
Τελικά, η ακριβής ταυτότητα του ατόμου για το οποίο κατασκευάστηκε ο τάφος παραμένει μυστήριο. Αρκετές παλιές βυζαντινές επιγραφές την αποδίδουν ποικιλοτρόπως στον «Ζαχαρία, τον μάρτυρα, τον άγιο ιερέα, τον πατέρα του Ιωάννη ή τον Συμεών, που ήταν ένας πολύ δίκαιος άνθρωπος και ένας πολύ αφοσιωμένος γέροντας και που περίμενε την παρηγοριά του λαού».
Ο λεγόμενος «Τάφος του Αβεσσαλώμ» είναι ένα αληθινό λείψανο των περασμένων αιώνων
Το ίδιο το μνημείο είναι λαξευμένο από συμπαγή βράχο και έχει ύψος περίπου 20 μέτρα. Το χαρακτηριστικό κωνικό σχήμα έχει μία πυραμιδοειδή στέγη και διαθέτει βαθμιδωτή βάση. Η είσοδος στον λεγόμενο «Τάφο του Αβεσσαλώμ» είναι ένα μικρό άνοιγμα στη νότια πλευρά, που οδηγεί σε έναν ταφικό θάλαμο λαξευμένο στο βράχο. Το εξωτερικό κοσμείται με ιωνικούς κίονες, που δείχνουν κλασικές αρχιτεκτονικές επιρροές.
Οι τέσσερις ιωνικοί κίονες που πλαισιώνουν την είσοδο δίνουν στο μνημείο μια επιβλητική εμφάνιση. Τα περίπλοκα γλυπτά τους δείχνουν την δεξιοτεχνία των αρχαίων οικοδόμων. Το συνολικό σχέδιο είναι ένα μείγμα εβραϊκών και ελληνιστικών στοιχείων και δίνει πληροφορίες για την πολιτιστική σύνθεση της αρχαίας περιόδου σε εκείνη την περιοχή.
Η δεισιδαιμονία γύρω από τον τάφο του Αβεσσαλώμ
Με το πέρασμα των αιώνων, ο τάφος έχει γίνει βασικό στοιχείο στην λαογραφία και τις δεισιδαιμονίες. Οι κάτοικοι συχνά αποδίδουν μυστικιστικές δυνάμεις στον τάφο. Οι επισκέπτες μερικές φορές αφήνουν σημειώσεις ή προσευχές στις ρωγμές και τις σχισμές του μνημείου, αναζητώντας ευλογίες ή θεϊκή παρέμβαση.
Στο παρελθόν, οι μητέρες έφερναν τα απείθαρχα αγόρια τους στην τοποθεσία, δείχνοντάς τους τι μπορεί να συμβεί στους επαναστάτες γιους για να παραδειγματιστούν από την ιστορία του Αβεσσαλώμ. Επιπλέον, η τοπική παράδοση εδώ και αιώνες υποστηρίζει να πετούν πέτρες οι περαστικοί στο μνημείο προφανώς ως αποδοκιμασία στην επανάσταση που έκανε ο Αβεσσαλώμ εναντίον του πατέρα του.
Όπως πολλές αρχαίες κατασκευές, ο τάφος του Αβεσσαλώμ έχει αντιμετωπίσει τη φθορά του χρόνου και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Έχουν γίνει προσπάθειες για τη διατήρηση και προστασία του. Τα έργα συντήρησης στοχεύουν στη σταθεροποίηση της δομής και στην πρόληψη περαιτέρω διάβρωσης.
Το «παράθυρο» στο παρελθόν της Ιερουσαλήμ
Ο τάφος του Αβεσσαλώμ στέκεται ως μια μαγευτική μαρτυρία για τη διασταύρωση της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της βιβλικής αφήγησης στην «καρδιά» της Ιερουσαλήμ. Η αρχαία του προέλευση, η μοναδική αρχιτεκτονική και ο πλούσιος συμβολισμός καθιστούν το μνημείο έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο και ορόσημο πολιτιστικής κληρονομιάς.
Λειτουργεί όχι μόνο ως σύνδεσμος με το παρελθόν αλλά και ως υπενθύμιση της διαρκούς κληρονομιάς των μορφών της Βίβλου, που φέρονται να περπάτησαν πριν από χιλιάδες χρόνια στους ιστορικούς δρόμους της Ιερουσαλήμ. Ο τάφος του Αβεσσαλώμ παραμένει ένας συναρπαστικός προορισμός για όσους επιθυμούν να εξερευνήσουν το παρελθόν της ιερής πόλης.
