Εκτενές δημοσίευμα του Politico για το «Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό» – Ποιες χώρες το προωθούν, ποιες αντιστέκονται – Οι αμφιβολίες και ο αγώνας δρόμου μέχρι το καλοκαίρι
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να επανεκκινήσει τα ταξίδια εντός και εκτός της ΕΕ με το «Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό» που θα αποδεικνύει ότι ο κάτοχός του είναι εμβολιασμένος.
Όπως ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στόχος των πιστοποιητικών αυτών «είναι να διασφαλίσουν ότι όπου οι άνθρωποι μπορούν να απολαμβάνουν την ελεύθερη κυκλοφορία χωρίς κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, θα πρέπει να μπορούν να το κάνουν».
Το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό θα σχεδιαστεί «για να διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία και να διασφαλίζει ότι, ενώ ορισμένοι περιορισμοί μπορεί να παραμείνουν σε ισχύ, αυτοί θα χρησιμοποιηθούν μόνο όπου δικαιολογείται και στο βαθμό που είναι απαραίτητο», έγραψε η πρόεδρος της Κομισιόν σε επιστολή της την οποία επικαλείται το Politico.
Σε εκτενές δημοσίευμά του το Politico επιχειρεί να λύσει τις απορίες για το πιστοποιητικό αυτό.
Ποιο είναι το σχέδιο
Η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής αναμένεται στις 17 Μαρτίου. Η ημερομηνία δεν είναι μακριά, αλλά οι περισσότερες λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Η Επιτροπή άκουσε τις πρώτες σκέψεις των χωρών της ΕΕ την Τετάρτη, σε μια συζήτηση που πολλοί διπλωμάτες περιέγραφαν ως «χαώδη». «Υπάρχει μια βαθιά έλλειψη σαφήνειας ως προς το τι είναι πραγματικά το ‘διαβατήριο’ αυτό», δήλωσε ένας διπλωμάτης.
Αυτό που είναι βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι η Επιτροπή θέλει το πιστοποιητικό να μην περιλαμβάνει μόνο αποδεικτικά εμβολιασμού, αλλά και αποτελέσματα τεστ και πληροφορίες σχετικά με την ανάρρωση από τον ιό.
Ποιος προωθεί την ιδέα;
Το σχέδιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης που εξαρτώνται από τον τουρισμό, όπως η Ισπανία, η Μάλτα, η Κύπρος και η Ελλάδα.
«Η διασφάλιση της ταχύτερης δυνατής αποκατάστασης της ελεύθερης κυκλοφορίας… είναι, κατ’ ανάγκη, θεμελιώδης προτεραιότητα για όλους μας», έγραψε ο Έλληνας πρωθυπουργός της Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρώτος που υπερασπίστηκε την ιδέα, τον Ιανουάριο στην Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
Οι χώρες ανυπομονούν: Ο υφυπουργός Τουρισμού της Κύπρου Σάββας Περδίος δήλωσε την Πέμπτη ότι οι εμβολιασμένοι Βρετανοί θα γίνονται δεκτοί στη χώρα χωρίς περιορισμούς από τον Μάιο. Η Ισπανία και η Ελλάδα εξετάζουν επίσης έναν «πράσινο διάδρομο».
Άλλες χώρες τάχθηκαν επίσης υπέρ: ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς ζήτησε ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό σε βιντεοδιάσκεψη ηγετών της ΕΕ την προηγούμενη εβδομάδα. Η Δανία και η Σουηδία ανακοίνωσαν και σχέδια για την ανάπτυξη πιστοποιητικού για την επανεκκίνηση των ταξιδιών. Η Εσθονία εργάζεται σε πιλοτικό πρόγραμμα για παγκόσμια πιστοποιητικά εμβολίων με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Συμφωνούν όλες οι χώρες της ΕΕ;
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα ότι η εργασία για μια «κοινή προσέγγιση στα πιστοποιητικά εμβολίων» πρέπει να συνεχιστεί, αλλά αυτή είναι μια χλιαρή έγκριση που αφήνει άφθονο περιθώριο για αμφιβολίες.
«Δεν θα δεχτώ ένα σύστημα που προϋποθέτει την πρόσβαση σε εκείνη ή την άλλη χώρα με πιστοποιητικό», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν. Η ΕΕ πρέπει να αποφύγει ένα σενάριο όπου κάθε χώρα αναπτύσσει το δικό της σύστημα, είπε, αλλά «ένα τέτοιο έγγραφο δεν πρέπει να παρέχει συγκεκριμένα δικαιώματα σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί».
Η υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Sophie Wilmès, υιοθέτησε παρόμοια άποψη, τονίζοντας τη Δευτέρα ότι η αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων είναι «πιο θεμελιώδης από ποτέ».
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε επίσης την περασμένη εβδομάδα ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού δεν μπορεί να είναι η «μόνη» λύση για να επιτρέπεται το ταξίδι, καθώς, για παράδειγμα, δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμο εμβόλιο κορωνοϊού για ανηλίκους.
Αν και κανείς δεν αντιτίθεται στην ιδέα κατ ‘αρχήν, υπάρχουν πρακτικές και ηθικές ανησυχίες, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Mark Rutte.
Θα είναι έτοιμο μέχρι το καλοκαίρι;
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα «ομοιόμορφο» και «διαλειτουργικό» πιστοποιητικό εμβολίου για ιατρικούς σκοπούς τον Ιανουάριο. Αλλά εάν η ΕΕ θέλει να τεθεί σε ισχύ ένα πιστοποιητικό εμβολίου έως το καλοκαίρι, θα πρέπει να σπεύσει.
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εφαρμόσουν το πιστοποιητικό στα συστήματα υγείας και στα σύνορά τους, ενώ η Επιτροπή πρέπει να δημιουργήσει μια «πύλη» για τη σύνδεση των εθνικών συστημάτων. Αυτό είναι μια δύσκολη εργασία.
Χρειάζεται να ανταλλάξω το «απόρρητο» μου για διακοπές;
Ενα από τα φλέγοντα ζητήματα σχετικά με το πιστοποιητικό εμβολιασμό που προβληματίζει είναι το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων. Η επικεφαλής της Κομισιόν τόνισε ότι τα πράσινα πιστοποιητικά θα σέβονται την προστασία δεδομένων, την ασφάλεια και το απόρρητο. Ωστόσο, οι ρυθμιστές προστασίας της Ευρώπης δεν φαίνεται να τρελαίνονται για την ιδέα. Η ρυθμιστική αρχή του Βελγίου μιλά για ασάφειες σχετικά με την αποθήκευση των δεδομένων των εμβολιασμένων αλλά και με τις λεπτομέρειες του τρόπου κοινοποίησης των δεδομένων. Ανησυχεί, επίσης, ότι οι αρχές μπορούν να διατηρήσουν αυτά τα δεδομένα για πολύ καιρό.
Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων Wojciech Wiewiórowski χαρακτήρισε την ιδέα ενός πιστοποιητικού «ακραία», λέγοντας επίσης ότι «ακόμη και το όνομα τον ξενίζει κάπως».
Υπάρχουν ζητήματα νομιμότητας με το πιστοποιητικό;
Η τρέχουσα περιορισμένη διαθεσιμότητα εμβολίων – όχι μόνο σε ολόκληρη την Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως – είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο ο ΠΟΥ προτρέπει να μην γίνει ο εμβολιασμός προϋπόθεση για τα ταξίδια προς το παρόν, αν και η απόφαση πρόκειται να επανεξεταστεί σε λίγους μήνες.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχεδίασε επίσης μια (μη δεσμευτική) κόκκινη γραμμή γύρω από τα πιστοποιητικά εμβολιασμού τον Ιανουάριο, υποστηρίζοντας ότι είναι κατάλληλα μόνο για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας και των ανεπιθύμητων ενεργειών των εμβολίων. Η εισηγήτρια για αυτό, η Γαλλίδα βουλευτίς Jennifer de Temmerman, προειδοποίησε ότι τέτοια πιστοποιητικά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια εντελώς νέα κατηγορία εχόντων και μη εχόντων, βάσει του καθεστώτος εμβολιασμού.
