Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν αρκετά μαντεία ενώ τα κυριότερα ήταν αφιερωμένα στον Δία ή τον Απόλλωνα. Το αρχαιότερο όμως ελληνικό μαντείο ήταν αυτό της Δωδώνης στην Ήπειρο. Υπάρχουν διάφοροι μύθοι και αφηγήσεις σχετικά με τη δημιουργία του αλλά και ιδιαίτερότητες όσον αφορά τους χρησμούς που έδινε. Για παράδειγμα λέγεται ότι στο αρχαίο μαντείο της Δωδώνης έδιναν χρησμό τα φύλλα και το τρεχούμενο νερό.
Πώς ιδρύθηκε το Μαντείο της Δωδώνης
Ο Ηρόδοτος αναφέρει δυο διαφορετικές εκδοχές για την ίδρυση του μαντείου. Σύμφωνα με την πρώτη οι Φοίνικες πειρατές άρπαξαν δύο γυναίκες από τη Θήβα της Αιγύπτου. Αρκετά αργότερα, ωστόσο, έγινε γνωστό πως η μια τους είχε πουληθεί στη Λιβύη και η άλλη στην Ελλάδα και πως οι δυο τους είχαν ιδρύσει τα πρώτα μαντεία στις χώρες αυτές. Η πρώτη έχτισε το ναό του Άμμωνα Δία στη Σίβα, ενώ η δεύτερη το ναό του Δία στη Δωδώνη. Οι ιέρειες του ναού έλεγαν ότι δύο μαύρες περιστέρες, έφυγαν από τη Θήβα, η πρώτη πήγε στη Λιβύη που ίδρυσε το ναό του Δία και η δεύτερη πήγε και κάθισε σε μια βελανιδιά όπου και είπε με ανθρώπινη φωνή στους Δωδωναίους να χτίσουν μαντείο για το Δία. Οπότε σύμφωνα με αυτή την εκδοχή οι γυναίκες είχαν μεταμορφωθεί σε περιστέρες.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή οι περιστέρες που είχαν ανθρώπινη φωνή έφεραν δώρα του Δία στην κόρη του Ήβη. Η μια απ’ αυτές πήγε στη Δωδώνη. Τη στιγμή που έφτανε, ένας ξυλοκόπος ετοιμαζόταν να κόψει την ιερή βελανιδιά του Δία και η περιστέρα τον εμπόδισε. Το ίδιο πουλί παίζει τον ίδιο ρόλο και σε άλλο μύθο, όταν ένα βοσκός ήρθε να ζητήσει από το Δία να του πει το όνομα εκείνου που του είχε κλέψει ένα πρόβατο.
Σύμφωνα με άλλο μύθο, οι πρώτοι ιερομάντεις είναι οι Σελλοί, των οποίων ο προγονός Ελλός, χωρίς να γνωρίζει τη σημασία του ιερού δέντρου, επιχείρησε να το κόψει. Ένα περιστέρι όμως που φώλιαζε εκεί τον απέτρεψε από την ανίερη αυτή πράξη. Στη συνέχεια ο Ελλός έγινε ο πρώτος ιερέας του ναού.
Πώς έδιναν χρησμό τα φύλλα και το νερό
Τα πρώτα χρόνια στο μαντείο υπήρχαν μόνο άντρες ιερείς. Αυτοί κοιμόντουσαν στη γη για να ακούν τα μηνύματα που τους έστελναν οι θεοί και να δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα των πιστών. Κι αυτό γιατί η Δωδώνη ήταν ένα από τα μέρη, όπου ο Δίας ως φίλος των ανθρώπων φανερωνόταν σ’ αυτούς με τη φωνή της Φύσης.
Γι’ αυτό το λόγο λέγεται ότι στη Δωδώνη οι χρησμοί δίνονταν με το θρόισμα των φυλλωμάτων των δέντρων και του ήχου μιας πηγής. Εκτός από το Δία λατρευόταν στη Δωδώνη και μια θεά, η Διώνη, που θεωρούνταν σύζυγος του Δία. Σύμφωνα με την παράδοση, από την Ιερά Φηγό δηλαδή τη βελανιδιά του Μαντείου της Δωδώνης πήρε η Θεά Αθηνά το κομμάτι ξύλου που έβαλε στην πλώρη της Αργούς πριν ξεκινήσει για την Αργοναυτική Εκστρατεία. Επίσης, στο Μαντείο της Δωδώνης είχε έρθει ο Οδυσσέας για να πάρει χρησμό σχετικά με την επιστροφή του στην Ιθάκη. Ο μύθος αναφέρει ότι πήγε κι ο ήρωας Αινείας από την Τροία. Ήταν όταν, μετά την καταστροφή της, έλαβε χρησμό για το μέρος που θα έκτιζε τη νέα του πόλη τη Ρώμη.
Πώς πας στο αρχαίο μαντείο της Δωδώνης
Ο αρχαιολογικός χώρος της Δωδώνης βρίσκεται 22 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων στους πρόποδες του όρους Τόμαρος και είναι το καμάρι της Ηπείρου. Αν βρεθείς στα Γιάννενα θα χρειαστείς περίπου μισή ώρα για να φτάσεις στη Δωδώνη. Κινείσαι μέσω Εγνατίας Οδού προς Ηγουμενίτσα και βγείνεις στην έξοδο 4. Σχεδόν έφτασες!
Άβαντες: Η άγνωστη ελληνική φυλή με τους σκληρούς πολεμιστές
