Θερμά Κω: Ενοικιάζεται παράδεισος σε τιμή ευκαιρίας | Γράφει ο Παναγιώτης Πετρίδης

Θερμά – Ενοικιάζεται παράδεισος σε τιμή ευκαιρίας

Οι θερμές πηγές “Εμπρός Θέρμες”, ένα φυσικό διαμάντι στα παράλια της ανατολικής Κω, βρίσκονται για ακόμη μια φορά στο επίκεντρο νέων σχεδίων “ανάπτυξης”. Με αφορμή την παρουσίαση της μελέτης γεωθερμικού δυναμικού, παρουσιάστηκαν από τους δημοτικούς άρχοντες νέες προτάσεις για την ανάπτυξη της περιοχής.

Στο βάθος η Νίσυρος και ο κρατήρας που λείπει

Μια ακόμα μελέτη, που κατά τη γνώμη των τοπικών αρχόντων αποτελεί ορόσημο για την ανάπτυξη της περιοχής, μπορεί να προκαλέσει άμεση περιβαλλοντική καταστροφή αφού συχνά ο όρος «ανάπτυξη» καλύπτεται με τον μανδύα του όρου «πρόοδος». Για δεκαετίες, οι πηγές παρέμεναν “ανεκμετάλλευτες”, όπως επισημάνθηκε σε σχετική εκδήλωση που έγινε στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου. Με απλά λόγια, δεν απέδιδαν τα αναμενόμενα κέρδη στα ξενοδοχειακά συγκροτήματα που κατακλύζουν την περιοχή αλλά και ολόκληρη την Κω. Ενώ η προσέλευση στην παραλία χιλιάδων επισκεπτών καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες γίνεται χωρίς τα στοιχειώδη, δηλαδή χωρίς κάδους απορριμμάτων, χωρίς δημόσιες τουαλέτες και χωρίς ασφάλεια από την πτώση των βράχων, τώρα σχεδιάζεται η δημιουργία ενός σύγχρονου ιαματικού κέντρου. Ένα έργο που, όπως διαφημίζεται, θα φέρει ακόμα περισσότερους τουρίστες και θεωρητικά θα ενισχύσει την τοπική οικονομία. Μόνο που, όπως γίνεται πάντα, η τοπική κοινωνία θα μείνει απ’ έξω — θεατής σε μια ανάπτυξη που δεν την αφορά.

Η Κως είναι ήδη γεμάτη ξενοδοχειακές μονάδες, θύμα του ανεξέλεγκτου υπερτουρισμού της. Οι υποσχέσεις για σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία είναι αστείες, κενές περιεχομένου, επαναλαμβάνονται με κάθε ευκαιρία και μοιάζουν περισσότερο με ουτοπία παρά με πραγματικό στόχο. Το φυσικό περιβάλλον δεν χρειάζεται την προστασία μας. Υπήρχε πριν από εμάς και θα συνεχίσει να υπάρχει μετά την εξαφάνισή μας. Το είδος μας homo sapiens ή σοφός άνθρωπος, εμφανίστηκε κάπου στην Αφρική πριν από περίπου 300.000 χρόνια, ενώ το περιβάλλον στο οποίο ζούμε δημιουργήθηκε πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό που χρειάζεται προστασία είναι η κοινότητα των ανθρώπων και συγκεκριμένα των ανθρώπων που καθημερινά επισκέπτονται τα Θερμά. Είτε είναι επισκέπτες το καλοκαίρι που απολαμβάνουν τις ιαματικές ιδιότητες των πηγών, είτε ντόπιοι τον χειμώνα που επιδιώκουν να διατηρήσουν αυτό το φυσικό θαύμα ανέπαφο. Τα πλούσια σε ασβέστιο, κάλιο, νάτριο, θείο και μαγνήσιο, ιαματικά νερά θεωρούνται ευεργετικά για τη θεραπεία δερματικών, αρθριτικών και ρευματικών παθήσεων. Το καυτό νερό που αναμιγνύεται με το θαλασσινό δημιουργεί μια φυσική πισίνα απαράμιλλης ομορφιάς. Η εναλλαγή μεταξύ ζεστού ιαματικού νερού και κρύου θαλασσινού, μπορεί να ενισχύσει την κυκλοφορία του αίματος και την οξυγόνωση των κυττάρων βελτιώνοντας τις πεπτικές και αποτοξινωτικές λειτουργίες του οργανισμού ενώ ταυτόχρονα

παρέχει μια γενική αίσθηση ευεξίας, γεγονός θεμελιώδους σημασίας για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου.

Να σημειωθεί ότι η Κως είναι το μοναδικό νησί στα Δωδεκάνησα που χάρη στη ρηγματογενή τεκτονική και ηφαιστειογενή του υφή, διαθέτει τριών ειδών ιαματικές μεταλλικές πηγές θερμές, υπόθερμες και ψυχρές. Για την ανάπτυξη της περιοχής λόγο έχουν οι δημοτικοί άρχοντες, τα μέσα ενημέρωσης και φορείς όπως το τεχνικό επιμελητήριο το συμβούλιο αρχιτεκτονικής του νησιού αλλά και ο σύλλογος ξενοδόχων.

Οι πολίτες; Σιωπηλοί και απόντες είναι αυτοί που θα επωμιστούν τελικά τις συνέπειες της όποιας ανάπτυξης. Οι συχνές διακοπές νερού ή ρεύματος που κάθε χρόνο θα γίνονται και συχνότερες, η έλλειψη εκπαιδευτικής στέγης με τα παιδιά να κάνουν μαθήματα σε αίθουσες Κοντέινερ, η έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με τους νησιώτες να μετακομίζουν κάθε φορά που έχουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας, η έλλειψη στέγης για καθηγητές αναπληρωτές, γιατρούς, νοσοκόμους, αφού όλα τα δωμάτια ακόμα και τα κοτέτσια γίνονται Airbnb, είναι μερικές από τις συνέπειες της ανάπτυξης.

Η μελέτη προβλέπει τη μεταφορά της πηγής 30 μέτρα μακριά από τη σημερινή της θέση, ώστε το νερό να διοχετεύεται πρώτα στους ιδιωτικούς λουτήρες εντός του κτιρίου και έπειτα να οδεύει στη θάλασσα. Αυτό σημαίνει αλλοίωση της φυσικής ροής της πηγής, εντατικοποίηση της χρήσης και τελικά εξάντληση του υδάτινου πόρου.

Οι δεσμεύσεις περί μη ανέγερσης νέων κλινών ακούγονται αστείες όταν η περιοχή του Αγίου Φωκά, πλησίον των Θερμών, έχει ήδη μετατραπεί σε μια ζώνη αποκλειστικά ξενοδοχειακή. Πρέπει να είναι παγκόσμια πρωτοτυπία το χωριό του Αγίου Φωκά το πρώτο χωριό στον κόσμο χωρίς χωρικούς. Αλλά το ίδιο συμβαίνει και απέναντι στο Turgutreis άλλο χωριό χωρίς χωρικούς, που συχνά απαξιωτικά αναφέρεται σαν περιοχή με ξενοδοχεία, που έχει ζωή μόνο το καλοκαίρι. Βλέπουμε ευκολότερα την ακίδα στο μάτι του άλλου και όχι το δοκάρι στο δικό μας μάτι. Πως γίνεται να μην αντιλαμβάνεται κανείς το προφανές; Δεν βλέπουμε την μετατροπή του νησιού σε ξενοδοχειακή νησίδα; Πως γίνεται μέσα στον υδροβιότοπο στο Ψαλίδι, να έχει χτιστεί ολόκληρο ξενοδοχείο και να παραμένει άδειο κουφάρι; Πως γίνεται η βόλτα με ποδήλατο στο παραλιακό μέτωπο προς Λάμπη να διακόπτεται από ξενοδοχείο που ξεφύτρωσε στον Αιγιαλό και ο ποδηλατόδρομος να εγκαταλείπει την παραλία αφήνοντας τις πισίνες του ξενοδοχείου μπροστά στην παραλία; Πως γίνεται ο ίδιος ποδηλατόδρομος προς Τιγκάκι να κάνει το ίδιο λάθος και να σταματάει μπροστά σε άλλο ξενοδοχείο; Πως γίνεται στην παραλία του Αγίου Στέφανου να φυλάει security τις ομπρέλες μεγάλου ξενοδοχείου και όχι τα αρχαία του παλαιοχριστιανικού ναού; Σίγουρα όλα στο νησί είναι «νόμιμα», χτισμένα με οικοδομικές άδειες και «τακτοποιημένα». Το «νόμιμο» όμως είναι και «ηθικό»;

Δημόσιες τουαλέτες, κάδοι απορριμμάτων και η διάνοιξη της πηγής τους χειμερινούς μήνες — απλές υπηρεσίες για την κοινότητα — απουσιάζουν από τα σχέδια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αντίθετα, η νέα οικοδομική άδεια, η αποκατάσταση του κτιρίου, οι εκσκαφές και η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα, θα καταστρέψει την πανίδα, τη χλωρίδα αλλά και το μοναδικό φαινόμενο της βιοφωταύγειας που παρατηρείται στην περιοχή. Τα θερμά χρειάζονται σεβασμό και ησυχία όχι τσιμέντο και φασαρία.

Αναρωτιέται κανείς: Πού είναι το όραμα για μια βιώσιμη ανάπτυξη; Η μετατροπή της πηγής σε εργαλείο κέρδους για λίγους ιδιώτες δεν είναι ανάπτυξη. Είναι λεηλασία. Η φυσική ομορφιά των Θερμών δεν χρειάζεται επενδύσεις για να αποκτήσει αξία, ήδη την έχει. Αυτό το γνωρίζουν όλοι όσοι αποτελούν μέρος της κοινότητας που καθημερινά βρίσκονται στα θερμά χειμώνα – καλοκαίρι. Δεν χρειάζεται ούτε ταβέρνα, ούτε ιαματικό κέντρο, ούτε τελεφερίκ, ούτε δρόμος. Θα είναι προτιμότερο ένα πάρκινγκ στη στάση του λεωφορείου και ένα ασφαλές μονοπάτι. Αυτό που χρειάζεται πραγματικά ο τόπος είναι ησυχία, προστασία και σεβασμό στη φύση.

Φτάνει πια με την εκμετάλλευση του τουρισμού ως πανάκεια. Νέοι όροι όπως «ιαματικός τουρισμός», «αθλητικός τουρισμός», «γαστρονομικός τουρισμός» έχουν κατακλύσει την καθημερινότητά μας. Η γλώσσα είναι εργαλείο, και αυτοί οι όροι λειτουργούν ως επικοινωνιακά τρικ για να κάνουν τις δραστηριότητες να φαίνονται πιο ελκυστικές. Όταν εξετάζουμε όμως τα πραγματικά κίνητρα και τις συνέπειες, γίνεται φανερό ότι συχνά πρόκειται για μια προσπάθεια εμπορευματοποίησης και εκμετάλλευσης, αντί για μια ουσιαστική βελτίωση της ζωής των ανθρώπων ή της βιωσιμότητας κάποιας περιοχής. Η περιοχή των Θερμών δεν χρειάζεται κτίρια, αλλά απλές υποδομές για όλους. Για να παραμείνει αυτό που είναι: ένας χώρος ζωντανός, προσβάσιμος και φυσικός. Ας αφήσουμε τη φύση να αναπνέει — μαζί της θα αναπνέουμε κι εμείς.

μέτρηση της ταχύτητας του ήχου

Στην εικόνα δείχνεται μια δραστηριότητα για την μέτρηση της ταχύτητας του ήχου δίπλα στην πηγή των θερμών. Δύο κινητά τηλέφωνα, ένα μπουκάλι νερό, ένας χάρακας, δύο διαπασών και λίγη θεωρία από την ενότητα για τα στάσιμα κύματα ήταν αρκετά για το θαύμα!

Πετρίδης Παναγιώτης
Φυσικός Εσπερινό ΕΠΑΛ Κω