Δήμαρχος Κω: Λήψη απόφασης για την αξιοποίηση των Θερμών Πηγών (Εμπρός Θέρμης)

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΩ

στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης

Κως, 13 Ιανουαρίου 2022

ΘΕΜΑ:  Λήψη απόφασης για την αξιοποίηση των Θερμών Πηγών (Εμπρός Θέρμης)  σύμφωνα με το εδ. β της παρ. 3 του άρθρου 17 του Ν. 4875/2021 (ΦΕΚ 250 Α’/23-12-2021).

Στις 23-12-2021 (ΦΕΚ 250 Α΄) δημοσιεύθηκε ο Νόμος 4875/2021, ο οποίος μεταξύ άλλων ορίζει και την ίδρυση της Ανώνυμης Εταιρείας «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας Α.Ε.» (Ι.Π.Ε. Α.Ε.), η οποία έχει ως σκοπό, «για χάριν του δημοσίου συμφέροντος», τη διοίκηση, διαχείριση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση των φυσικών ιαματικών πόρων και πηγών, καθώς επίσης των εγκαταστάσεών τους και του περιβάλλοντος χώρου των ιαματικών πηγών, σε ακτίνα πεντακοσίων (500) μέτρων, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 1 του ν. 4844/1930 (Α’ 268) και τα οποία αποτελούν περιουσία του Δημοσίου ή Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).

Η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου αποτελεί, όπως έχω αναφέρει αρκετές φορές, μια ξεκάθαρη προσπάθεια αρπαγής περιουσιακών και πλουτοπαραγωγικών στοιχείων και μεταφορά τους σε συγκεντρωτικά σχήματα, εις βάρος των τοπικών κοινωνιών, κάτι το οποίο δημιουργεί πολλά ερωτήματα.

Ως Δήμαρχος, αλλά και ως Κώος πολίτης, θεωρώ το θέμα των Θερμών ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα για το νησί μας και υποστηρίζω ότι δεν έχει κανείς το δικαίωμα να στερήσει το περιουσιακό αυτό στοιχείο από την τοπική κοινωνία.

Με άμεση επιστολή μου προς τον τότε Υπουργό Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη, τους βουλευτές Δωδεκανήσου, την ΚΕΔΕ και τον Σύνδεσμο Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας, εξέφρασα την έντονη διαμαρτυρία μου για το εν΄ λόγω σχέδιο νόμου.

Τον   Φεβρουάριο του 2021, σε συνεδρίαση  του Δημοτικού Συμβουλίου, κατά την οποία ψηφίσαμε την απόρριψη του εν΄ λόγω σχεδιασμού του Υπουργείου Τουρισμού, δηλώσαμε την συνεργασία μας προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την συνδιαμόρφωση του μέλλοντος των ιαματικών πηγών της χώρας, καθώς και ότι σε περίπτωση που το νομοσχέδιο δοθεί σε διαβούλευση θα προσφεύγαμε με κάθε ένδικο μέσο για την ακύρωσή του.

Επιπλέον, μέσα από αλλεπάλληλες συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, πρότεινα σημαντικές τροποποιήσεις, έτσι ώστε να διατηρήσουν οι Ο.Τ.Α. το αναφαίρετο δικαίωμα τους ως προς την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών που βρίσκονται στην περιοχή τους.

Πράγματι, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την παρέλευση αρκετού χρόνου, ο σχετικός Νόμος δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με αρκετές διαφοροποιήσεις προς όφελος των Ο.Τ.Α..

Έτσι, δίνεται πλέον η δυνατότητα στον εκάστοτε Ο.Τ.Α. να επιλέξει αν θα αξιοποιήσει την ιαματική πηγή ή αν θα την παραχωρήσει στην Ι.Π.Ε. Α.Ε..

Για να διατηρηθεί όμως το δικαίωμα αξιοποίησης τους από τους Ο.Τ.Α. ορίζονται συγκεκριμένες ενέργειες και συγκεκριμένες προθεσμίες για την ολοκλήρωση αυτών.

Το νησί της Κω έχει την τύχη και την ευλογία να διαθέτει μια φυσική ιαματική πηγή, με σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό, την πηγή «Εμπρός Θέρμη», ή αλλιώς τα γνωστά σε όλους μας «Θερμά».

Είναι δεδομένο ότι η διατήρηση της κυριότητας των «Θερμών» και η ορθή αξιοποίησή τους αποτελεί δικαίωμα και ταυτόχρονα απαίτηση του συνόλου της Κωακής κοινωνίας.

Ο Δήμος Κω, με στοχευμένες και συντονισμένες ενέργειες, έχει πετύχει την αναγνώριση του φυσικού πόρου με ΦΕΚ και την παραχώρηση σε αυτόν της κυριότητας της έκτασης που περιλαμβάνεται σε ακτίνα 100 μέτρων από την πηγή. Παραθέτω παρακάτω ένα σύντομο ιστορικό των ενεργειών:

• Στις 18-6-2012 εγκρίθηκε, με την υπ’ αριθμ. 279/2012 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Κω, η παραλαβή της Ειδικής Τεχνικογεωλογικής Μελέτης για την περιοχή «Εμπρός θέρμη» Δήμου Κω.
• Στις 8-2-2013 εγκρίθηκε, με την υπ’ αριθμ. 14/2013 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Κω, η υποβολή φακέλου προς την αρμόδια Διεύθυνση του ΕΟΤ, για αναγνώριση του Φυσικού Πόρου της πηγής «Εμπρός Θέρμη» του Δήμου Κω και καταχώρησή του στο αντίστοιχο Μητρώο του ΕΟΤ.
• Στις 14-2-2013, με το υπ’ αριθμ. 5017/2013 έγγραφο Δήμου Κω, διαβιβάστηκε στο Τμήμα Ιαματικών Πηγών του ΕΟΤ, αίτηση αναγνώρισης του Φυσικού Πόρου, συνοδευόμενη από πλήρη φάκελο στοιχείων σε συμβατική και ψηφιακή μορφή.
• Στις 14-02-2018 δημοσιεύεται στο ΦΕΚ 450Β/2018 η Αναγνώριση του φυσικού πόρου «Πηγή Εμπρός Θέρμη» Αγίου Φωκά Δήμου Κω, ως ιαματικού.

Πρέπει να σημειωθεί ότι για το κτίριο των θερμών πηγών, ξεκίνησαν διαδικασίες για τη νομιμότητα των έργων αποκατάστασης του και ιδιαίτερα του περιβάλλοντος χώρου του, ο οποίος βρίσκεται εντός αιγιαλού, το 2012.

Πάρθηκαν όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις 10  συναρμόδιων υπηρεσιών, έως το 2014.

Εκκρεμούσε μόνο αυτή του ΕΟΤ, η οποία την περίοδο 2014-2019 δεν αναζητήθηκε αφού δεν καταβλήθηκε καμία προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή.

Παράλληλα, ξεκινήσαμε τις διαδικασίες για την έκδοση άδειας δόμησης και στη συνέχεια την ανακαίνιση του κτιρίου, με διαγωνιστική διαδικασία ως δημόσιο έργο.

Δυστυχώς, αυτή η αδράνεια είχε ως αποτέλεσμα το κτίριο των Θερμών Πηγών να παραμένει έως σήμερα εγκαταλειμμένο, αναξιοποίητο και έρμαιο στον χρόνο και στα καιρικά φαινόμενα.

Το σημείο επισκέπτονται καθημερινά εκατοντάδες άνθρωποι, χωρίς όμως να μπορούν να απολαμβάνουν καμία ουσιώδη υπηρεσία. Έτσι, ένας χώρος ο οποίος θα έπρεπε να αποτελεί σημείο αναφοράς του νησιού, δεδομένης και της τουριστικής δυναμικής του, αποτελεί λόγο δυσφήμισης.

Για την αξιοποίηση, λοιπόν, του χώρου, έχουμε δρομολογήσει την διαδικασία αδειοδότησης της λειτουργίας του κτιρίου ως Μονάδας Ιαματικής Θεραπείας.

Αναλυτικότερα, έχουμε ήδη προβεί στην υπογραφή τριών σημαντικότατων προγραμματικών συμβάσεων, δύο με το Ε.Μ.Π. και το Ε.Κ.Π.Α. οι οποίες αφορούν:

Α. στην «Διερεύνηση μεθόδων ενσωμάτωσης ψηφιακών τεχνολογιών για, (α) την εκτίμηση των τεχνικογεωλογικών και γεωτεχνικών συνθηκών ευστάθειας, επικινδυνότητας και εξελιξιμότητας εκδήλωσης βραχοκαταπτώσεων και κατολισθήσεων, και (β) τον καθορισμό και την αξιολόγηση των κατάλληλων μέτρων ενίσχυσης και προστασίας των πρανών, στην περιοχή Θερμών», και

Β. στην «Μελέτη διερεύνησης του γεωθερμικού δυναμικού της παράκτιας ζώνης στη ΝΑ Κω και ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την προοπτική εκμετάλλευσης των θερμών πηγών»,

καθώς και μία με τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΚΩ.Α.Ν. Α.Ε. με αντικείμενο την «Εκπόνηση μελετών επισκευής, αποκατάστασης, υδροδότησης και ηλεκτροδότησης των κτιρίων των Θερμών πηγών, καθώς και όλων των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων έως και την άδεια λειτουργίας των εγκαταστάσεων» ως Μονάδα Ιαματικής Θεραπείας.

Η ΚΩ.Α.Ν. έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό τις μελέτες του κτιρίου, έχει διερευνήσει πλήρως το νομοθετικό πλαίσιο και τις προδιαγραφές που τίθενται σε αυτό και έχει εκκινήσει τις διαδικασίες αδειοδότησης της ανακατασκευής του κτιρίου.

Όμως, όπως προανέφερα, για να διατηρήσει ο Δήμος Κω το δικαίωμα αξιοποίησης των Θερμών πρέπει να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες σε συγκεκριμένες προθεσμίες, όπως αυτές ορίζονται στον Ν. 4875/2021.

Στην παρ. 3 του άρθρου 16 του εν λόγω νόμου, αναφέρεται ότι «Υφιστάμενες διοικητικές πράξεις ή συμβάσεις μίσθωσης, υπομίσθωσης, παραχώρησης ή άλλες συμβάσεις διοίκησης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης επί των φυσικών ιαματικών πόρων και πηγών, καθώς και των εγκαταστάσεών τους και του περιβάλλοντος των ιαματικών πόρων χώρου σε ακτίνα πεντακοσίων (500) μέτρων, με τις οποίες παραχωρήθηκαν ή μισθώθηκαν ιαματικές πηγές, οι εγκαταστάσεις τους και ο περιβάλλον αυτές χώρος, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή αναπτυξιακές εταιρείες αυτών, εξακολουθούν να ισχύουν υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην παρ. 3 του άρθρου 17. Στην περίπτωση άπρακτης παρέλευσης των αναφερόμενων στην παρ. 3 του άρθρου 17 προθεσμιών, μετά την έκδοση της απόφασης ανάθεσης δικαιωμάτων χρήσης και εκμετάλλευσης της παρ. 1 του άρθρου 25, οι υφιστάμενες διοικητικές πράξεις ανακαλούνται αυτοδικαίως. Οι συμβάσεις παύουν αυτοδικαίως να ισχύουν και τα περιουσιακά στοιχεία και δικαιώματα που είχαν παραχωρηθεί στους ανωτέρω φορείς περιέρχονται αυτοδικαίως στην Ι.Π.Ε. Α.Ε.».

Στο εδ. Β της παρ. 3 του άρθρου 17, για την περίπτωση που ο ιαματικός πόρος δεν έχει λάβει ειδικό σήμα λειτουργίας (όπως ο ιαματικός πόρος «Εμπρός Θέρμη»), αναφέρεται ότι «….ο οικείος Ο.Τ.Α. α’ βαθμού δύναται, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη θέση σε ισχύ του παρόντος, να εκδώσει απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί της αξιοποίησης του ιαματικού φυσικού πόρου και των εγκαταστάσεων που συνέχονται με αυτόν. Αν παρέλθει άπρακτη η ως άνω προθεσμία ή εκδοθεί αρνητική απόφαση επί της αξιοποίησης, τεκμαίρεται σύμφωνη γνώμη του Ο.Τ.Α. α’ βαθμού για την έκδοση της απόφασης».

Δηλαδή, για να διατηρηθεί η κυριότητα των Θερμών από τον Δήμο Κω και να μην ενεργοποιηθεί η παρ. 1 του άρθρου 25, που αφορά στην υποχρεωτική παραχώρησή τους στην Ι.Π.Ε. Α.Ε., θα πρέπει μέσα σε 6 μήνες από την δημοσίευση του νόμου να εκδοθεί απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου η οποία να εγκρίνει την αξιοποίηση του φυσικού πόρου από τον Δήμο Κω .

Στην ίδια παράγραφο αναφέρεται ότι «Αν εκδοθεί απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί αξιοποίησης, ο οικείος Ο.Τ.Α. α’ βαθμού ή η αναπτυξιακή εταιρεία αυτού υποβάλει στην Ι.Π.Ε., εντός τεσσάρων (4) ετών από την έκδοση της απόφασης αυτής, οικονομοτεχνική μελέτη επενδυτικού σχεδίου του ιαματικού φυσικού πόρου, στην οποία περιγράφεται αναλυτικά το πρόγραμμα της επένδυσης, δίνονται στοιχεία για την τουριστική κίνηση της περιοχής και παρατίθενται οι προοπτικές βιωσιμότητας της επένδυσης. Τα έργα αξιοποίησης ολοκληρώνονται μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ετών από την έκδοση της ως άνω αναφερόμενης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου περί αξιοποίησης. Αν παρέλθουν άπρακτες οι ως άνω προθεσμίες, η απόφαση του πρώτου εδαφίου εκδίδεται χωρίς να προηγηθεί σύμφωνη γνώμη του οικείου Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, στα διοικητικά όρια του οποίου βρίσκονται τα παραπάνω περιουσιακά στοιχεία.».

Αγαπητοί συνάδελφοι, είναι κατανοητό ότι η διατήρηση της κυριότητας των Θερμών είναι πλέον ευθύνη δική μας.

Πρέπει όλοι εμείς να αναλογιστούμε το βάρος αυτής της ευθύνης και με ωριμότητα, συνέπεια και μεθοδικότητα να προβούμε άμεσα σε όλες εκείνες τις απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε να μην στερηθεί κανένας Κώος πολίτης το περιουσιακό αυτό στοιχείο του,

πολύ δε περισσότερο, να δώσουμε τη δυνατότητα αυτή η πλουτοπαραγωγική πηγή, να προσδώσει μια σημαντική οικονομική υπεραξία στον τόπο μας.

Για τον λόγο αυτό σας καλώ, να εκφράσετε άποψη:

Α. υπέρ της διατήρησης της κυριότητας του ιαματικού πόρου «Εμπρός Θέρμη» από τον Δήμο Κω, και

Β. την διατήρηση της δυνατότητας αξιοποίησής του από τον Δήμο Κω και κατά συνέπεια την αποτροπή  της παραχώρησής του στην Ι.Π.Ε. Α.Ε, σε εφαρμογή   του  εδ. β της παρ. 3 του άρθρου 17 του Ν. 4875/2021 (ΦΕΚ 250 Α’/23-12-2021).