Ο πιο διάσημος υπερμαραθωνοδρόμος της υφηλίου, ο γιος των Ελλήνων μεταναστών στην Καλιφόρνια που άρχισε να τρέχει για να απαλύνει τον πόνο από τον χαμό της αδελφής του, μας συστήνεται μέσα από την αυτοβιογραφία του – Από τον Βόρειο Πόλο και την έρημο Ατακάμα έως τον Λευκό Οίκο και την αγκαλιά της Μισέλ Ομπάμα
Ο υπερμαραθώνιος του Μπίσοπ στην οροσειρά της Χάι Σιέρα δεν συγχωρεί τα λάθη και ο Ντιν Καρνάζις, αυτός ο «γιος του ανέμου», ήξερε πολύ καλά ότι δεν ήταν έτοιμος για τα 100 δύσκολα χιλιόμετρα.
Το κατάλαβε όταν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της επίπονης διαδρομής αντιλήφθηκε ότι κάποιος που τον ακολουθούσε ετοιμαζόταν να τον προσπεράσει. «Δεν ήταν τόσο ο φόβος της ήττας από κάποιον νεαρότερο, αυτό που φοβόμουν ήταν ότι θα έπαυα να μετρώ στον χώρο, να με «υπολογίζουν», όπως υπολόγιζα κι εγώ τον εαυτό μου. Σε ένα άθλημα που το είχα ταυτίσει με την ίδια μου τη ζωή , δεν ήθελα να καταντήσω ένας παρωχημένος δρομέας, ο απρόσωπος κανένας που αφήνει κανείς πίσω του στη σκόνη…». Η υπαρξιακή αυτή αγωνία στις πρώτες σελίδες της αυτοβιογραφίας του «Η χαρά του δρομέα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books, είναι ένα μόνο από τα πολλά ζητήματα που θέτει στον εαυτό αυτός ο εκπληκτικός αθλητής. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου του αποτυπώνεται το χρονικό μιας διαδρομής που περιέχει ανεπανάληπτες στιγμές, όπως τα 560 χιλιόμετρα που διένυσε το 2005 σε 80 ώρες και 44 λεπτά χωρίς να κοιμηθεί. Στιγμές σαν εκείνη όταν συνάντησε τη Μισέλ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, αλλά και δυσκολίες στην προσωπική του ζωή, στη σχέση του με τη γυναίκα του, Τζούλι, αλλά και τα δύο παιδιά τους, τα οποία ορισμένες φορές έκανε μέρες να δει, ή στην απώλεια της αδελφής του που σκοτώθηκε σε τροχαίο.
Χαμένος στον Λευκό Οίκο
Η περιγραφή του Καρνάζη για την περιβόητη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο στις 2 Μαΐου του 2011 είναι πραγματικά απολαυστική: «Ξαφνικά, οι πύλες του Λευκού Οίκου άρχισαν να ανοίγουν. Το πρώτο πράγμα που είδα ήταν ένα φουτουριστικού τύπου πυροβόλο, σαν αυτά που θα κουβαλούσε ο Εξολοθρευτής. Είχε έρθει για επίσκεψη ο πρώην κυβερνήτης μου; (Θυμηθείτε, ζω στην Καλιφόρνια.) «Καλύτερα ν’ απομακρυνθείς από αυτό το πράγμα», σκέφτηκα, στρίβοντας προς την απέναντι πλευρά του δρόμου.
Κι έπειτα συνέβη το πιο αναπάντεχο πράγμα: Ο άντρας που κρατούσε το όπλο έκανε νόημα προς το μέρος μου. Θα με συνελάμβαναν; Ηθελα να ξεφύγω τρέχοντας, αν και, όσο γρήγορα και να μπορούσαν να με μεταφέρουν τα πόδια μου, δεν υπήρχε τρόπος να ξεφύγω από ένα βλήμα με καθοδήγηση λέιζερ από το μπαζούκας που κρατούσε. Προσπάθησα να παραμείνω ψύχραιμος.
Αλλά μετά συνέβη ξανά: Ο άντρας στην πύλη έδειξε προς το μέρος μου. Αυτή τη φορά υπάκουσα στην πρόσκλησή του και κινήθηκα άτονα προς εκείνον. Είχε μια τρομερή φιγούρα, με διογκωμένους μυς και γραμμή σαγονιού με γεωμετρικές γωνίες. Καθώς πλησίαζα, πήρε το αριστερό του χέρι –αυτό που δεν κρατούσε το όπλο– και το σήκωσε ψηλά στον αέρα. Μου έκανε νόημα να σταματήσω; Εδώ είναι που θα μου βάλουν χειροπέδες και θα με μπαγλαρώσουν; «ΚΑΡΝΟ», φώναξε, «χαίρομαι που σε βλέπω, φίλε! Ελα μέσα!»». Ξεπερνώντας το αρχικό σοκ ο Καρνάζης, περνάει στο εσωτερικό της οικίας του εκάστοτε πλανητάρχη. «Αφότου μπήκα στο συγκρότημα, κάποιο άτομο που στεκόταν στην είσοδο του Λευκού Οίκου μού έκανε νόημα, «Ελα, έλα, από δω». Διστακτικά, έτρεξα χαλαρά προς το μέρος του, όντας ακόμη σε κατάσταση παρατεταμένης δυσπιστίας. Αυτό είναι το σημείο που ξυπνώ με παραισθησιογόνο κρύο ιδρώτα;
«Από δω», είπε με μια κίνηση του χεριού. «Προχωρήστε προς τον διάδρομο». Ακολούθησα τις οδηγίες του και έτρεξα προς την οικία. Πέρασα την είσοδο. Ο χώρος απέπνεε μια αίσθηση αρχοντιάς και επιβλητικότητας λες και είχα εισέλθει σε μια παλιά βιβλιοθήκη. Υπήρχαν πορτρέτα παλαιών προέδρων στη σειρά, πολύχρωμες σημαίες, προτομές επιφανών ανδρών σε καλοφωτισμένες κόγχες και παλιά βιβλία σε ψηλές στοίβες πάνω σε βαριά γραφεία από μαόνι και πεύκο, κατόπιν παραγγελίας των προπατόρων του έθνους μας».
Αφού πατάει το κόκκινο χαλί που ήταν στρωμένο με τα βρόμικα παπούτσια του ο γιος δύο Ελλήνων μεταναστών που μεγάλωσε στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια, περνάει την τελευταία ασφάλεια. «Τελικά, έφτασα σε κάποιο φαινομενικά σημαντικό πρόσωπο. Κρατούσε ένα ντοσιέ και είχε πολλά εύσημα και σήματα διαπίστευσης ασφαλείας που κρέμονταν από τον λαιμό του. Τι γίνεται τώρα; «Προς τα αριστερά», μου έδωσε οδηγίες. «Σας περιμένει εκεί έξω». Το «εκεί έξω» τύχαινε να είναι οι Νότιοι Κήποι του Λευκού Οίκου και, καθώς έβγαινα από το κτίριο, είδα μια φιγούρα να στέκεται μακριά. Eίχε ήλιο, και οι κόρες των ματιών μου χρειάστηκαν κάποιο χρόνο προσαρμογής. Συνέχισα να τρέχω προς αυτή την αδιόρατη φιγούρα, ενώ σταδιακά τα μάτια μου εστίαζαν καλύτερα. Καθώς πλησίαζα, η μορφή αποκρυσταλλώθηκε. Ηταν η Μισέλ Ομπάμα, η πρώτη κυρία!».
Ο Καρνάζης στέκεται αμήχανος μπροστά στη σύζυγο του Μπαράκ Ομπάμα, δεν ξέρει καν πώς να τη χαιρετήσει, αλλά η Μισέλ λύνει το θέμα ανοίγοντας τα χέρια της για να τον αγκαλιάσει.
«»Νομίζω ότι θέλει να σε αγκαλιάσει», προσπαθώ να το επεξεργαστώ, «νομίζω ότι θέλει εναγκαλισμό». «Περίμενε, έβαλα αποσμητικό σήμερα το πρωί; Φιλαράκι, δεν έχεις βάλει αποσμητικό εδώ και δύο μήνες! Ούτε έχεις κάνει ντους. Και μπορείς να θυμηθείς την τελευταία φορά που βούρτσισες τα δόντια σου; Στάσου, η γυναίκα σου είναι οδοντίατρος και βουρτσίζεις και κάνεις νήμα δύο φορές τη μέρα. Αλήθεια, θα αγκαλιάσω την πρώτη κυρία; Τολμώ; Σκέψου! ΣΚΕΨΟΥ!» Πολύ αργά. Αγκαλιαζόμαστε. Αγκαλιάζω την πρώτη κυρία στους Νότιους Κήπους του Λευκού Οίκου. Σφιχταγκαλιαζόμαστε. Φορά μια ωραία μεταξένια μπλούζα· εγώ είμαι περιβεβλημένος από τραχύ δρομικό εξοπλισμό. «Δεν συμβαίνει αυτό», λέω στον εαυτό μου. «Τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Ξύπνα». Οι σκέψεις μου διακόπτονται. «Ντιν», λέει, «είναι τιμή μου που σε γνωρίζω!»».
Η απώλεια
Ο Καρνάζης βιώνει πρωτόγνωρες στιγμές ακούγοντας την πρώτη κυρία να λέει πόσο τον θαυμάζει αυτή και οι κόρες της και φεύγοντας μετά από μια μικρή γιορτή και αφού γνωρίζει και τον σκύλο της οικογένειας, μαθαίνει, όντας στον κόσμο του, αυτό που ήξερε όλος ο πλανήτης.
«Με ενημερώνουν ότι πρέπει να φύγω. «Μα είναι η τέλεια στιγμή», λέω ικετευτικά. Δεν δέχονται τίποτα. Αποχαιρετώ απρόθυμα την πρώτη κυρία και με συνοδεύουν προς την έξοδο. Αποχωρούμε, ακούγοντας την πύλη να κλείνει με πάταγο. Προετοιμάζομαι για να ξεκινήσω και πάλι το τρέξιμο. Αλλά πριν από αυτό μία ερώτηση. Γυρίζω προς τον συνοδό μου. «Πείτε μου, προς τι αυτός ο εορτασμός χθες βράδυ στη Λεωφόρο Πενσιλβάνια; Ολα αυτά τα κομφετί; Εγινε πάρτυ;». «Δεν παρακολουθείτε τις ειδήσεις και πολύ, έτσι;». «Εμ… όχι τις τελευταίες εξήντα πέντε μέρες. Ημουν λίγο απασχολημένος με το τρέξιμο και τα υπόλοιπα. Τι συνέβη;». «Επιασαν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν χθες βράδυ. Μία ομάδα των SEAL Team 6 τελικά τον σκότωσε. Εγινε μεγάλο πάρτυ μπροστά από τον Λευκό Οίκο. Νομίζω ότι επρόκειτο να συναντήσεις τον πρόεδρο σήμερα, αλλά είναι κλειδωμένος στο Οβάλ Γραφείο. Οπότε φαντάζομαι συνάντησες τον σκύλο αντ’ αυτού»».
Ομως ο Καρνάζης πολλά χρόνια πριν περάσει την πόρτα του Λευκού Οίκου ως ο πιο διάσημος δρομέας του κόσμου, είχε συναντήσει το τρέξιμο, όταν παιδί ακόμα οργάνωνε μικρούς αγώνες με τους συμμαθητές του στην τρίτη τάξη του Δημοτικού.
Στα δέκα διέσχισε το φαράγγι του Γκραν Κάνιον και στα έντεκα μαζί με τον πατέρα του ανέβηκε στην κορυφή του όρους Γουίτνι, που είναι το ψηλότερο βουνό της ηπειρωτικής Αμερικής. Ομως οι μεγάλες διαδρομές έγιναν σκοπός ζωής γι’ αυτόν τον τύπο με 5% λίπος στο σώμα του, ειδικά μετά τον θάνατο της αδελφής του, Πάρι, σε ένα τροχαίο όταν ήταν μόλις 18 χρόνων. Ενώ αρχικά στράφηκε στο ποτό, μετά άρχισε να καταπίνει τα χιλιόμετρα σε υπερμαραθώνιους όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε μέρη που δύσκολα φαντάζεσαι ότι θα μπορούσε κάποιος να πάει.
Η απόλυτη προσήλωση στους αγώνες τον έκανε να χάσει συνήθεις στιγμές από τη ζωή ενός οικογενειάρχη, ειδικά με τα παιδιά του. Μια μέρα που πήγε τον γιο του Νίκολας στο σχολείο του, ο βοηθός δασκάλου που τον παρέλαβε είπε: «Είναι καλά ο μπαμπάς σου;». Ο μικρός, εντελώς αθώα, απάντησε: «Ω, μια χαρά είναι. Χθες έτρεξε 161 χιλιόμετρα!».
Οσο για τη γυναίκα του, Τζούλι, ο Καρνάζης τα λέει όλα σε λίγες γραμμές: «Εχει τα δικά της, βασικά, όμως, είναι ένας άγγελος. Εγώ δέχομαι όλα τα εύσημα για το ότι είμαι αυτός ο ρωμαλέος, ακούραστος υπερμαραθωνοδρόμος, αλλά, ας είμαστε ειλικρινείς, εκείνη κάνει όλη τη σκληρή δουλειά. Πήγαινε το άρρωστο παιδί στον γιατρό. Εγινε. Ετοίμασε γεύμα από το μηδέν σε δεκαπέντε λεπτά. Αμέσως. Βοήθησε με τις εργασίες για το σπίτι – ακόμη και χημεία. Κανένα πρόβλημα. Τίμησε τα γενέθλια κάθε εργαζομένου με ειδικό εορταστικό γεύμα. Εννοείται. Και πάντα με χαμόγελο και ένα κλείσιμο του ματιού. Εγώ κατείχα τη μισή αντοχή της και το ένα δέκατο της γοητείας της. Εκανε τα πάντα κι εγώ λάμβανα την αναγνώριση».
Την ημέρα που της λέει ότι θα περάσει λίγους μήνες διασχίζοντας την Αμερική, η γυναίκα του απάντησε με τη χαρακτηριστική θετική διάθεσή της: «Συναρπαστικό!». Οχι «τι γίνεται μ’ εμένα» ή «ποιος θα φροντίσει τα παιδιά», «ποιος θα πάει βόλτα τον σκύλο», «θα βγάλει τα σκουπίδια», «θα βοηθήσει με το πλύσιμο των ρούχων»… Απλώς, «συναρπαστικό».
Το ίδιο συναρπαστική είναι η ζωή ενός ανθρώπου που στα 59 του χρόνια εξακολουθεί να κάνει πράγματα που φαντάζουν εξωπραγματικά.
«Είχα αγωνιστεί και είχα διαγωνιστεί και στις εφτά ηπείρους της Γης επί δύο, σε κάποια από τα πιο ακραία και απομακρυσμένα μέρη του πλανήτη. Είχα τρέξει μαραθώνιο στο Βόρειο Πόλο, είχα τρέξει υπερμαραθώνιο διασχίζοντας την έρημο Ατακάμα, είχα τρέξει 161 χιλιόμετρα γύρω από το Σάο Πάολο με ένα τσούρμο τρελών Βραζιλιάνων, είχα τρέξει σε όλη την Ευρώπη, στον Καναδά, στην Ασία και στη Λατινική Αμερική».
Ετρεξε στον Δρόμο του Μεταξιού και το πιθανότερο είναι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ο Καρνάζης να έκανε αυτό που τον κάνει να νιώθει όμορφα κάθε φορά σαν να είναι η πρώτη φορά.
Να τρέχει μέσα στη ζέστη ή στο κρύο, μέρα ή νύχτα, σε κάποιον δρόμο ή σε ένα χωμάτινο μονοπάτι μόνος του, αυτός και τα χιλιόμετρα που καταπίνει.
