Εγκαταλελειμμένα καταφύγια, «ατομική λίμνη» και κρατήρες συνθέτουν το μεταποκαλυπτικό σκηνικό στο μακρινό Καζακστάν
Όταν ακούμε όλη τη λέξη «ραδιενέργεια» η πρώτη μας σκέψη είναι φυσικά το Τσέρνομπιλ. Όμως μετά τα όσα τραγικά συνέβησαν το 1986, η ουκρανική πόλη παραμένει μολυσματική όχι όμως όπως το… Κουρτσατόφ!
Το Κουρτσατόφ βρίσκεται στο Ανατολικό Καζακστάν, κάποτε μέρος της ΕΣΣΔ, όπου ήταν το κέντρο επιχειρήσεων πυρηνικών δοκιμών του Σεμιπαλατίνσκ. Ήταν μια «κλειστή πόλη», που σημαίνει ότι κανείς δεν μπορούσε να εισέλθει ή να βγει από αυτήν χωρίς άδεια από τις αρχές.
Τον Αύγουστο του περασμένου έτους συμπληρώθηκαν 32 χρόνια από τότε που το Καζακστάν έκλεισε τον χώρο πυρηνικών δοκιμών, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί για εκατοντάδες ατμοσφαιρικές και υπόγειες πυρηνικές δοκιμές για μια περίοδο 40 ετών. Οι δοκιμές πυρηνικών όπλων είχαν ως αποτέλεσμα τη ραδιενεργή μόλυνση μιας περιοχής άνω των 18.300 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Επίσης, άφησε το Κουρτσατόφ γεμάτο πυρηνικά καταφύγια, κρατήρες έκρηξης και ακόμη και μια «ατομική λίμνη». Άφησε επίσης τους κατοίκους βαριά άρρωστους, σύμφωνα με όσους μένουν εκεί, οι οποίοι ακόμη και σήμερα βιώνουν τις φρικτές παρενέργειες της ραδιενέργειας.
Οι κινηματογραφιστές Thomas Brag και Staffan Taylor, επισκέφτηκαν το Κουρτσατόφ για το ντοκιμαντέρ τους στο YouTube και μίλησαν με ντόπιους. Μια γυναίκα, η Nadezhda Golovina, είπε ότι είδε εν αγνοία της εκατοντάδες άκρως απόρρητες εκρήξεις.
«Δεν ξέραμε ότι ήταν τόσο κακό», είπε. «Τώρα όλοι γράφουν και μιλούν γι’ αυτό. Και μετά, τι ξέραμε; Δεν ξέραμε τίποτα. Ακριβώς αυτό που δίδασκε ο δάσκαλος στο σχολείο. Μας έλεγαν να φύγουμε από το σπίτι σε περίπτωση που κατέρρεε, άνοιγε ένα παράθυρο ή η πόρτα της σόμπας και έπεφτε στάχτη», συμπλήρωσε.
Η Lyubov Filina είπε ότι τα πυρηνικά υπολείμματα προκάλεσαν καρκίνο στους κατοίκους. «Φυσικά και επηρέασε την υγεία των ανθρώπων. Οι άνθρωποι έχουν καρκίνο. Καρκίνος, καρκίνος, καρκίνος, καρκίνος… Υπήρχε ακτινοβολία και ο κόσμος άρχισε να αρρωσταίνει, υπάρχουν τα βιβλία από το νοσοκομείο όπου γράφονται μόνο περιπτώσεις ακτινοβολίας και αναιμίας. Ήμασταν παιδιά τότε και δεν καταλαβαίναμε τίποτα. Ακόμη και οι ενήλικες δεν ήξεραν ότι το σύννεφο των μανιταριών ήταν πιο επικίνδυνο από τους κραδασμούς ή τα σπασμένα παράθυρα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο γιος της γεννήθηκε με αναπηρία που η ίδια αποδίδει στην πυρηνική δραστηριότητα στην περιοχή.
Η Sun ανέφερε ότι οι Σοβιετικοί ανακάλυψαν, δοκίμασαν και πυροδότησαν 456 πυρηνικές βόμβες και βόμβες υδρογόνου τους στην περιοχή.
Η χειρότερη από τις εκρήξεις σημειώθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1965, όταν δοκίμασαν μια βόμβα υδρογόνου 11 φορές μεγαλύτερη από τη βόμβα της Χιροσίμα που αποδεκάτισε την ιαπωνική πόλη το 1945. Μάλιστα, είχαν δοκιμάσει και μια παρόμοια το 1955!
Ένα κοντινό ποτάμι ανακατευθύνθηκε για να γεμίσει τον κρατήρα που άφησε η έκρηξη, δημιουργώντας αυτό που οι ντόπιοι αποκαλούν τώρα «ατομική λίμνη».
Το 1989, αφού η δραστηριότητα έγινε ευρέως διαδεδομένη στο κοινό, η περιφερειακή κυβέρνηση του Καζακστάν άσκησε πιέσεις στους Σοβιετικούς να σταματήσουν τις δοκιμές στην περιοχή. Η νίκη τους ήρθε μετά από δύο χρόνια αντιπυρηνικών προσπαθειών, που συνέπεσαν με την πτώση της ΕΣΣΔ.
