Ντιρλαντά – το τραγούδι των σφουγγαράδων
Μια πασίγνωστη μελωδία σε παρουσίαση του Σίμον Στάινερ
Αυτή η καταχώρηση είναι διαθέσιμη και στα: Deutsch (Γερμανικά)
Η απίστευτη ιστορία του παραδοσιακού σκοπού Ντιρλαντά από την Κάλυμνο, που έγινε παγκόσμια επιτυχία.
Το Ντιρλαντά, ένας παραδοσιακός σκοπός από την Κάλυμνο, «ταξίδεψε» από τη δεκαετία του 1970 στην υδρόγειο και έγινε ποπ τραγούδι, ποδοσφαιρικός ύμνος, electro mix και disco επιτυχία. Ο καπετάν Παντελής Γκινής (που συχνά παρατονίζεται ως Γκίνης) τραγουδούσε το χαρούμενο αυτό τραγούδι στο σπογγαλιευτικό του καΐκι με το πλήρωμά του στη δεκαετία του 1960. Η μουσική επιτυχία ενός καπετάνιου; Πράγματι κάτι πολύ ασυνήθιστο! Η μουσικολόγος και τραγουδίστρια Δόμνα Σαμίου (εδώ) γνώρισε τον Παντελή Γκινή στην Κάλυμνο και ηχογράφησε το τραγούδι του το 1966 στην Αθήνα (εδώ). Ήταν η εποχή που ταξίδευε σε όλη την Ελλάδα με το μαγνητόφωνό της και έκανε ηχογραφήσεις μουσικού υλικού για τη διαφύλαξή των δημοτικών τραγουδιών, τιμώντας και τους ερμηνευτές του. Αργότερα η Σαμίου δεν θυμόταν τους άλλους μουσικούς που πλαισίωναν τον Γκινή, το τσούρμο, που γράφει στον δίσκο 45 στροφών. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το Ντιρλαντά είναι παραδοσιακό τραγούδι. Στη Γερμανία δεν είχε μεν την επιτυχία των συνθέσεων Τα παιδιά του Πειραιά του Χατζιδάκι ή του Ο χορός του Ζορμπά του Θεοδωράκη, αλλά βρίσκεται πολύ ψηλά στα τσαρτς των δημοφιλών ελληνικών μουσικών κομματιών.
Η προέλευση του Ντιρλαντά
Ακούγονται πολλά για την προέλευσή του. Λένε ότι έτσι ονομαζόταν το σφουγγαράδικο του Γκινή. Επίσης ότι Ντιρλαντάς λεγόταν αυτός που στο μηχανοκάικο κινούσε τον βαρύ τροχό της αντλίας που τροφοδοτούσε τον δύτη με αέρα.
Επίσης εικάζεται ότι ο Γκινής άκουσε τον ρυθμό αυτόν από τους βορειοαφρικανούς ναυτικούς που συνάντησε στα ταξίδια του σε στεριά και θάλασσα. Μπορεί όμως και να είναι ο ρυθμός των λαμνοκόπων της βάρκας. Αρκετοί πιστεύουν ότι ήταν γνωστός καλυμνιώτικος σκοπός. Στην Κάλυμνο λένε, ότι το τραγούδι αυτό ήταν γνωστό και ακουγόταν πάντα, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και σε γιορτή και σχόλη.
Αξιοσημείωτη είναι η υπόθεση ότι το Ντιρλαντά το τραγουδούσαν οι δύτες πάνω στο καΐκι. Πολλά ρυθμικά εργασιακά τραγούδια, όπως τα μπλουζ στα βαμβακοχώραφα, χαρακτηρίζονται από μουσικό «διάλογο». Ο καπετάν Παντελής τραγουδούσε έναν στίχο και το πλήρωμα τού αποκρινόταν τροποποιώντας τον επόμενο. Το εύθυμο αυτό τραγούδι μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιούνταν εμψυχωτικά ή και για τον έλεγχο της υγείας (ως άσκηση συγκέντρωσης), μια και η σπογγαλιευτική κατάδυση κρύβει πολλούς κινδύνους: Τα γεμάτα αέρα πνευμόνια του δύτη μοιάζουν με φιάλες αεριούχου ποτού υπό πίεση. Εάν η ανάδυση γίνει πολύ γρήγορα, η πίεση αυτή δεν μπορεί να εξισορροπηθεί από το σώμα. Το αίμα τού σφουγγαρά είναι τότε γεμάτο φυσαλίδες, οι οποίες μπορεί να του προκαλέσουν ζάλη και παράλυση ή ακόμα και ρήξη των πνευμόνων. Το πρώτο τσιγάρο που άναβε ο σφουγγαράς μετά την ανάδυση ήταν δείκτης της υγείας του. Εάν μύριζε χλώριο, δηλαδή διοξείδιο του αζώτου, ο άμοιρος ήταν καταδικασμένος. Ο ελλοχεύων κίνδυνος δεν μπορούσε ωστόσο να σταματήσει τους Καλυμνιώτες από την κατάδυση σε επικίνδυνα βάθη. «… και ο πόθος για τέτοιο βραβείο ΄ς τα κάτου/τον σπρώχνει και ορμά ή ζωής, ή θανάτου», στιχουργεί ο Φρίτριχ Σίλλερ το 1797 στην μπαλάντα Der Taucher (απόδοση στα EL ως Ο βουτηχτής σε μετάφραση Νίκου Κογεβίνα υπό το ψευδώνυμο Γλαύκιος Πόντιος. Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1894 στην Εστία, ολόκληρη η μπαλάντα εδώ, ως PDF. Το γερμανικό πρωτότυπο εδώ κι εδώ)
::: Ο τελετουργικός Χορός του Μηχανικού δείχνει έναν παράλυτο σφουγγαρά που θεραπεύεται αυθόρμητα, εδώ
Βουτιά στην ιστορία
Η Κάλυμνος ήταν ανέκαθεν φημισμένη για τους σφουγγαράδες της. Το 1868 λέγεται ότι ήταν ναυτολογημένα εκεί περίπου 300 ξυλοκάικα. Ταξίδευαν μέχρι τις ακτές της Λιβύης στη Βόρεια Αφρική. Οι άνδρες βουτούσαν γυμνοί στη θάλασσα και χρησιμοποιούσαν ως βαρίδι κατάδυσης στα 30 μέτρα τη λεγόμενη σκανταλόπετρα. Από το 1863 και μετά χρησιμοποιούσαν το σκάφανδρο, στεγανού τύπου υποβρύχια στολή με μεταλλικό κράνος, εδώ. Από το 1866 μέχρι το 1915 καταγράφηκαν σε καταδύσεις με χρήση σκάφανδρου 10.000 θάνατοι και 20.000 παραλύσεις στα σπογγαλιευτικά νησιά του Αιγαίου, ενώ το ίδιο διάστημα σημειώθηκαν μόνο 10 θάνατοι γυμνών δυτών.
Με παροχή αέρα και μπότες με μολύβδινα ελάσματα οι τολμηροί αυτοί άνδρες μπορούσαν ωστόσο να φτάσουν σε βάθη μέχρι και 80 μέτρων. Όταν τα αλιευτικά έφευγαν μετά το Πάσχα από το νησί για να τρυγήσουν σπόγγους, οι γυναίκες των πληρωμάτων χόρευαν και ανέμιζαν λευκά μαντήλια. Όταν όμως τα πλοιάρια χάνονταν στον ορίζοντα, φόραγαν μαύρες μαντίλες. Ήξεραν ότι πολλοί άνδρες θα έμεναν στη θάλασσα.
Η Κάλυμνος, το σπογγαλιευτικό κέντρο
Το νησί απέχει 108 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά και έχει έκταση 109 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σήμερα ζουν εκεί περίπου 14.200 κάτοικοι. Πάνω από 10.000 μένουν στην Πόθια ή Χώρα, την πρωτεύουσα του νησιού. Μόλις το 18% του απόκρημνου ηφαιστειακού νησιού ήταν καλλιεργήσιμο. Έτσι παλιά πολλοί ντόπιοι ζούσαν από τη ναυπήγηση, την αλιεία και την σπογγαλιεία. Τα σφουγγάρια είναι ζωικοί οργανισμοί χωρίς ιστό και όργανα που φιλτράρουν το νερό και τρέφονται από βακτηρίδια. Συλλέγονται ως άμορφη μαύρη μάζα στον βυθό της θάλασσας. Στη συνέχεια καθαρίζονται, πιέζονται, πλένονται, ψαλιδίζονται και ξηραίνονται. Βιοτεχνίες επεξεργασίας σφουγγαριών υπάρχουν ακόμα στην Πόθια της Καλύμνου. Σήμερα όμως η ρύπανση του περιβάλλοντος και η υπερθέρμανση του πλανήτη επιβαρύνουν τα σφουγγάρια. Η σκληρή και επικίνδυνη σπογγαλιεία σε μεγάλα βάθη αποφέρει πια μόνο ένα ταπεινό εισόδημα. Γι αυτό και αρκετοί Καλύμνιοι εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον τουρισμό. Υπάρχουν ωστόσο ακόμα πάνω από 30 δύτες. Εθισμένοι στη μοναχική αναζήτηση σφουγγαριών στα κρύα νερά του βυθού ξεχνούν εκεί τις καθημερινές τους έγνοιες. Συχνά φεύγουν για μήνες από τα σπίτια και τις οικογένειές τους.
::: Το Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων των αδερφών Βαλσαμίδη και το Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου εκθέτουν πολλά σπογγαλιευτικά αντικείμενα.
Οι στίχοι
Σύμφωνα με τον Καπετάν Γκινή το Ντιρλαντά το έγραψε ο ίδιος το 1960. Ο συνεχής διάλογος «βρέ ντιρλαντά, ντιρλανταντά, βρε ντιρλαντά ντιρλανταντά» μπορεί να φέρει τους τραγουδιστές σε έκσταση. Μιλάει για την κούραση των θαλασσινών, αλλά και για τη γυναικεία ομορφιά. Οι στίχοι κρύβουν αρκετές αμφισημίες:
——————————-
Ω, ντιρλαντά, ντιρλάνταντα, ω, ντιρλαντά και τέζα μια
Ω, ντιρλαντά, ντιρλάνταντα, βρε, για την Τούρκα, τη Ρωμιά.
Ω, ντιρλαντά κουνέλα μου, βρε, και κουνελομάνα μου
βρε, η κουνέλα και η βιόλα, βρε, φάγαν τα ψωμιά μας όλα.
Βρε, του παπά μας το γα(ϊ)δούρι, βρε, έβγαλε κακό στη μούρη
ρε, και τα δόντια του περόνια, βρε, δεν τα τρώει τα μακαρόνια
ρε, δεν την τρώει τη μυζήθρα, ρε, που την έχει μες στην τρύπα.
Βρε, κίνησα να πάω μπροστά να βρω τον κόμπο, το Κομπάλι, βρήκα τον Κίτσο, το Γιωργάλη.
Απ’ ότου βγήκ’ ο ντιρλαντάς, βρε, μες τη ρίζα της συκιάς
όλοι μαζί το ντιρλαντά, είμαστε όλοι λεβεντιά!
Η εκδοχή που ηχογραφήθηκε αρχικά από τη Δόμνα Σαμίου χαρακτηρίζεται ως καλυμνιώτικος σκοπός με αυτοσχέδια τσιμαριστά (σατυρικά δίστιχα) στον ρυθμό των 2/4. Τα τσιμαριστά είναι ομοιοκατάληκτα σκωπτικά τραγούδια χωρίς κανόνες ή προδιαγραφές. Επειδή ως προς το περιεχόμενο είναι αφελή, μπορεί η πιασάρικη μελωδία τους να προσαρμοστεί στιχουργικά σε οποιαδήποτε γλώσσα με ντανταϊστικούς και γκαγκά στίχους.
Η Σαμίου αντιτάχθηκε στην εμπορική εκμετάλλευση και απλουστευμένη εξάπλωση της ελληνικής μουσικής παράδοσης λέγοντας: «Είμαι ενάντια σε κάθε είδους επέμβαση στη δημοτική μουσική. Αυτά τα τραγούδια έχουν επιβιώσει τόσους αιώνες. Είναι τα τραγούδια μας, οι μελωδίες και οι στίχοι μας. Οποιαδήποτε παρεμβολή σε αυτόν τον πλούτο απλώς τον μετατρέπει σε κάτι που δεν είναι». Γι’ αυτό και αφιερώθηκε στις πιο αυθεντικές εκτελέσεις. Έδωσε αμέτρητες συναυλίες στις οποίες παρουσίαζε δημιουργούς και ερμηνευτές του δημοτικού τραγουδιού, αλλά τα τραγουδούσε και η ίδια. Με τη χαρακτηριστική φωνή της συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες Ελληνίδες ερμηνεύτριες.
Απ΄ τη θάλασσα στα δικαστήρια
Το 1969 ο Διονύσης Σαββόπουλος κυκλοφόρησε τη δική του εκδοχή του Ντιρλαντά στο μουσικό άλμπουμ Το περιβόλι του τρελού και έκανε το τραγούδι παγκοσμίως γνωστό, εδώ. Οι στίχοι του:
Βρέ ντιρλαντά, ντιρλανταντά, βρε ντιρλαντά και τέζα όλοι
και πώς θα πάρουμε την Πόλη, ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά
Από την πόλη την καλή ήρθε μια σκούνα με πανί.
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, ω ντιρλαντά και δεν τελειώνει
βρε ντιρλαντά με ζαχαρώνει,
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, να το χαρώ που με κοιτά
Ω ντιρλαντά βρε λεβεντόνια, βρε και της Μπαρμπαριάς γλαρόνια.
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, ω ντιρλαντά βρε και βραδιάζει
βρε κι η κουβέρτα αναστενάζει
Βρε και ο μάγερας φωνάζει, ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά
Βρε ντιρλαντά και τέζα όλοι και πώς θα πάρουμε την Πόλη.
Από την πόλη την καλή, ήρθε μια σκούνα με πανί
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, αχ η Μαρία του Μηνά
Επάνω στ’ άσπρο της ποδάρι θα πάω να δέσω παλαμάρι.
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, ω ντιρλαντά θα δέσω κόμπο
βρε στον λαιμό τους των αρχόντων
Να πέφτει ο κόμπος στο κοπάλι, στην Κατερίνα του τσαγκάρη
Βρε θα τη βάλω μες στην πλώρη και θα της κάμω γιο και κόρη.
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, ω ντιρλαντά και σεις λεβέντες
βρε θα σας δώσω εγώ βιολέτες
Θα δώσω σ’ όλους από δύο, βρε, και του Γιώργη δε του δίνω
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά, ω ντα ντα ντα, ντιρλανταντά
Ω ντιρλαντά, ντιρλανταντά …
Ο Σαββόπουλος είναι γνωστός για τη σύμμειξη διαφορετικών μουσικών στυλ. Επισκέφθηκε το Λαογραφικό Αρχείο της Αθήνας (Kέντρον Eρεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας) και βρήκε το Ντιρλαντά καταχωρημένο ως παραδοσιακό νησιώτικο τραγούδι. Όμως ο Γκινής ήταν καπάτσος και διεκδίκησε την πατρότητα του δημοτικού τραγουδιού δικαστικά, έχοντας την υποστήριξη της μισής Καλύμνου. Ο ρεμπέτης Γιάννης Παπαϊωάννου εμφανίστηκε ως μάρτυρας και εκφράστηκε έτσι για το Ντιρλαντά: «Δεν ήτανε καμμιανού, δεν έχει αφεντικό και δεν πρέπει να μασάμε τα παραμύθια που λέει ο καθένας». Έχοντας τις πλάτες των συντοπιτών του τα πνευματικά δικαιώματα παρέμειναν τελικά στον Γκινή.
Στη Γερμανία η δισκογραφική εταιρεία του Γκινή είχε μηνύσει τους δημιουργούς τού ξενέρωτου ποπ τραγουδιού Loop di Love για λογοκλοπή. Η εκδοχή αυτή του 1971 έγινε διεθνής επιτυχία και διασκευάστηκε αρκετές φορές. Οι Γερμανοί μουσικοί κέρδισαν τη δικαστική διαμάχη με την αιτιολογία ότι το Ντιρλαντά αποτελεί κοινό κτήμα και το Loop di Love δημιουργικό προϊόν τους.
Εμπορευματοποίηση, events και χαβαλές – η μουσική βιομηχανία τρίβει τα χέρια της
Παιδιάστικοι ήχοι όπως το ντιρλαντά ντιρλανταντά μας συγκινούν ως ακροατές. Αυτό το ξέρουμε από την επιτυχία της νιγηριανής ρήσης Ob-La-Di Ob-La-Da (Δέξου τα πράγματα όπως έρχονται, γνωστή από το ομώνυμο τραγούδι των Beatles) ή το Da Da Da Da του γερμανικού συγκροτήματος Trio. Από την Ελλάδα το Ντιρλαντά εξαπλώθηκε στα Βαλκάνια, στη Δυτική Ευρώπη και τελικά και στον υπόλοιπο κόσμο. Αμέτρητοι μουσικοί και παραγωγοί εκμεταλλεύτηκαν την πιασάρικη μελωδία του και οι οικειοποιήσεις κατέκλυσαν την αγορά. Όλες οι εκτελέσεις βασίζονται όμως στην ηχογράφηση του Γκινή και της Σαμίου και μόνο λίγες πρωτοτυπούν.
Το 1970 το Ντιρλαντά ηχογραφήθηκε από τη Γαλλίδα τραγουδίστρια Dalida και εκδόθηκε στα ιταλικά, γερμανικά και αγγλικά. Την ίδια χρονιά ηχογραφήθηκε από τον Τρύφωνα Νικολαΐδη στο Ισραήλ. Ακολούθησαν αμέτρητες εκτελέσεις. Το 1971 η κροατικής καταγωγής Dunja Rajter τραγούδησε το Ντιρλαντά στα γερμανικά ηθελημένα με ξενική προφορά «φιλοξενούμενου εργάτη». Η δισκογραφική της εταιρεία ονόμασε τον δίσκο Salem aleikum με αναφορά στην πιθανή βορειοαφρικανική προέλευση του τραγουδιού.
Ελληνικές ερμηνείες
Ο αλησμόνητος Νίκος Ξυλούρης ηχογράφησε το Ντιρλαντά το 1974, εδώ
Η ερμηνεία της Μαρινέλλας εδώ και του Θανάσης Γκαϊφύλλια εδώ
Ο συλλέκτης Αντώνης Νασιοπουλος είναι σταμπαδόρος λατέρνας και παίζει το Ντιρλαντά από το 2019 στο όργανο αυτό. Ίσως να το παίζουν και άλλοι λατερνατζήδες, εδώ
::: Σχετικό άρθρο στη Ροδιακή εδώ
::: 17 εκτελέσεις μαζεμένες στο YouTube εδώ
::: Η Κάλυμνος υπό άλλη σκοπιά στο diablog.eu εδώ
::: Manuel Gogos (Μανουήλ Γώγος): ντοκιμαντέρ «Die letzten Schwammtaucher. Die Insel Kalymnos im Wandel» (Οι τελευταίοι σφουγγαράδες. Η Κάλυμνος ενώπιον αλλαγής). Το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ (στα DE) εδώ
Τρία από τα τέσσερα τμήματα του ντοκιμαντέρ στο YouTube: 2/4 εδώ, 3/4 εδώ και 4/4 εδώ
Συνέντευξη με τον δημοσιογράφο και σκηνοθέτη Μανουήλ Γώγο (στα DE) εδώ
Ο Μανουήλ Γώγος εδώ (στα DE)
::: Οι Καλυμνιώτες στις ΗΠΑ:
Στις αρχές της δεκαετίας του 1900 Έλληνες μετανάστες από την Κάλυμνο και τη Σύμη ίδρυσαν βιομηχανία σπόγγων στο Τάρπον Σπρινγκς (Φλόριδα, ΗΠΑ) και μετέτρεψαν την αφανή κωμόπολη στην «παγκόσμια πρωτεύουσα των σφουγγαριών». Λέγεται ότι οι Έλληνες ήταν σε θέση να συλλέξουν τετραπλή ποσότητα σφουγγαριών από εκείνη των σφουγγαράδες άλλων εθνοτήτων. Ο ελληνικός χαρακτήρας της πόλης είναι ακόμα και σήμερα εμφανής. Ο δρόμος κατά μήκος των αποβάθρων με τα καΐκια σπογγαλιείας ονομάζεται Λεωφόρος Δωδεκανήσου. Είναι γεμάτη με εκατοντάδες καταστήματα, αρτοποιεία, εστιατόρια και άλλες επιχειρήσεις Ελληνοαμερικανών. Το Τάρπον Σπρινγκς (απογραφή 2020: 25.117 κάτοικοι) έχει το υψηλότερο ποσοστό Αμερικανών ελληνικής καταγωγής από οποιαδήποτε άλλη πόλη των ΗΠΑ.
Κείμενο: Simon Steiner. Σύνταξη: Α. Τσίγκας. Φωτογραφίες: όπου δεν σημειώνεται κάτι άλλο, από το αρχείο Simon Steiner. Ο Σ. Στάινερ ευχαριστεί την πλατφόρμα www.rembetiko.gr και ιδιαίτερα τους pepe και Νίκο Πολίτη. Ο Simon Steiner στο diablog.eu εδώ
Ο Νίκος Πολίτης γράφει για τις βιολέτες:
Το Ντιρλαντά το τραγουδάγαμε, νέα παιδιά τότε, επί δικτατορίας στις μπουάτ. Όταν ο στίχος έφτανε στις βιολέτες «Θα δώσω σ’ όλους από δύο, βρε, και του Γιώργη δε του δίνω», χειροκροτάγαμε. Γιατί; Γιώργης = Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Δεν έχετε χορτάσει ακόμα Ντιρλαντά;
Εδώ και άλλοι ερμηνευτές, αλλά ο κατάλογος αυτός σίγουρα δεν είναι πλήρης:
Το 1971 το τραγούδησε ο Polis, πρώην τραγουδιστής των Les Helleniques, και το Τρίο Ατενέ, στα ελληνικά. Οι Hellen Grecki Zespół Artystyczny το παρουσίασαν ως Dyrlada. Το 1972 το τραγούδησαν οι Τάκης και Αφροδίτη Βούη από τη Ρόδο. 1973 έγινε εγγραφή ως Dirladada στα ισπανικά από τον Χιλιανό José Alfredo Fuentes. Επίσης το 1973 βγήκε στην τσεχοσλοβακική αγορά από τις Martha a Tena Elefteriadu ως Dirlada. Η Margareta Pâslaru τραγούδησε το Dirlanda σε Ρουμανία και Αλβανία.
Το ερμήνευσε επίσης η βελγο-φλαμανδή τραγουδίστρια Marva. Μεγάλη επιτυχία είχε το 1993 η ερμηνεία των G.O. Culture, που έγινε μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία. Το γαλλικό συγκρότημα Pleasure Game έβγαλε κατόπιν μερικά remix του τραγουδιού. Το 1972 βγήκε από τον Kai Hyttinen με φινλανδικούς στίχους και έγινε δημοφιλές. Άλλη μια ερμηνεία παρουσίασε το φινλανδικό γκρουπ Jean S. Το Ντιρλαντά ερμηνεύτηκε το 1995 από το βορειομακεδονικό ροκ συγκρότημα Memorija. Άλλη έκδοση υπήρξε το 2018 από το ρουμανικό γκρουπ Dl Goe. Ως Bah-bah-rra, Barbara βγήκε το 1970 στα γερμανικά από τους Xanderix (με τον γνωστό γερμανό τραγουδιστή Frank Zander). Μια σερβική ροκ εν ρολ έκδοση ηχογράφησαν οι Delča i Sklekovi με τίτλο Da Da Dirlada Da. Ηχογραφήθηκε τον Αύγουστο του 1972 από τον βρετανό μουσικό και επιχειρηματία Jonathan King με το ψευδώνυμο Shag. Έφτασε στην 4η θέση των βρετανικών single charts, κυκλοφόρησε μάλιστα στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία. Το 1973 το Ντιρλαντά κυκλοφόρησε ως Loop Di Love από τους Bourbon Family. Ο Tony Marshall το ηχογράφησε το 1993 με παιδική χορωδία. Ο Αυστριακός DJ Ötzi κυκλοφόρησε το 2001 μια γερμανόφωνη έκδοση στο άλμπουμ του Love, Peace & Vollgas. Το 2003 κυκλοφόρησε από τον DJ Ostkurve ως ποδοσφαιρικός ύμνος. Με βάση το Ντιρλαντά υπάρχει και ύμνος του ΠΑΟΚ Θεσσαλονίκης. Το 2020 βγήκε στην αγορά μια ιδιόρρυθμη εκδοχή του Jason Parker με τίτλο Darla Dirladada.
Είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες αυθαίρετες εκτελέσεις, μια και η σημερινή κοινωνία διψάει για διασκέδαση και χαβαλέ.
::: Μουσικά δείγματα εδώ
πηγη: https://kalymnos-news.gr
