Κως, Λαογραφία: Τα παραδοσιακά Βάγια
Την Παρασκευή 19/04/2019 κάναμε μια μεγάλη βόλτα με την βιντεοκάμερα στο χέρι και βιντεοσκοπήσαμε στην Αντιμάχεια την κ. Φλώρα Αλαβέρα, στο Μαστιχάρι τον κ. Χρήστο Λυριστή και στο Λαγούδι τον κ. Σταμάτη Κανέλλα και την κ. Διονυσία Ματθαίου ενώ έμπλεκαν τα παραδοσιακά «βάγια».
Το έθιμο λοιπόν στην Κω ορίζει τις μέρες αυτές πριν την Κυριακή των Βαΐων, διάφοροι ενορίτες που γνωρίζουν ακόμα την τέχνη του πλεξίματος, να πλέκουν με φύλλα βαγιάς, τα «βάγια», σε διάφορα σχήματα όπως μικρά και μεγάλα σταυρουδάκια, Βυζαντινούς σταυρούς και αλογάκια, τα οποία μοιράζει ο παπάς σαν φυλαχτά μετά το τέλος της λειτουργίας την Κυριακή των «Βαΐων».
Οι βαγιές στο νησί της Κω τα τελευταία 30-40 χρόνια είναι πολλές και έτσι αυτοί που πλέκουν κόβουν μόνο τα τρυφερά φύλλα τα οποία μπορεί κανείς να πλέξει άμεσα. Τα παλιά χρόνια όμως που οι βαγιές ήταν πολύ λίγες χρησιμοποιούσαν τα σκληρά και μεστωμένα φύλλα αφού τα έθαβαν για τουλάχιστον ένα μήνα στην άμμο για να μαλακώσουν και να ασπρίσουν όπως μας εξηγεί η κ. Φλώρα Αλαβέρα.
Ο Ηρακλής Καραναστάσης αναφέρει στα «Λαογραφικά της Κως» Όταν ξημέρωνε η Καθαρά Δευτέρα συγκεντρώνονταν οι μαθητές στην αυλή της εκκλησίας της Καρδάμαινας και ξεκινούσαν να πάνε στην βαγιά του Ανδριωτάκη για να κόψουν βάγια. Όταν έφταναν στο σημείο οι μεγαλύτεροι σκαρφάλωναν στη βαγιά και έκοβαν τα πιο τρυφερά κλωνάρια από την καρδιά του δέντρου. Υπήρχαν φορές όμως που τα πράγματα δεν κυλούσαν ομαλά καθώς προλάβαιναν οι Αντιμαχείτες μαθητές και έφταναν πρώτοι.
Όταν φτάνοντας οι Καρδαμιώτες έβλεπαν τους Αντιμαχείτες η συνάντηση εξελισσόταν σε άγριο καυγά με πέτρες, ξύλα και ότι έβρισκε ο καθένας καταλήγοντας βέβαια σε τραυματισμούς. Οι νικητές έπαιρναν τις βαγιές και αναχωρούσαν.
ΚΑΛΉ Μ. ΕΒΔΟΜΆΔΑ & ΚΑΛΌ ΠΆΣΧΑ
Μπροβάλετε μπροβάλετε ΄΄Δράσεις΄΄ Γιάννης Μαστόρος-Κυριάκος Παππούλης
Μπράβο σε όλους που ασχολούνται μ’αυτό το υπέροχο έθιμο. Με το συγκεκριμένο έθιμο ασχολούμαι και εγώ εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Νιώθω μεγάλη ευλογία και χαρά.
ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ. ΕΜΕΙΣ ΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΠΛΕΚΟΥΜΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΥΣ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΔΙΔΑΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ.