ΜΕΓΑΛΟΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΩ Στη μνήμη Ιωάννας Πατμίου & Μαρίας Κυρίτση (Του Κώστα Σκανδαλίδη)

ΜΕΓΑΛΟΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΩ

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΙΩΑΝΝΑΣ ΠΑΤΜΙΟΥ & ΜΑΡΙΑΣ ΚΥΡΙΤΣΗ.

Ήρθε, λοιπόν, κι αυτή η Άνοιξη. Πλησιάζουν οι μέρες του Πάσχα και η προσμονή μου για το ταξίδι στην Κω είναι πάντα η ίδια. Από το νησί μου έφυγα σχεδόν μισό αιώνα πριν. Από τη Λαμπρή του δεν έλειψα παρά μονάχα τρεις φορές από αξεπέραστη ανάγκη. Δεν κατάφερα ποτέ να απαλλαγώ από την ομορφιά του ξημερώματος της Μεγ. Παρασκευής στο νεκροταφείο. Το πρωϊνό με την πιο ζεστή καλημέρα και την πιο αυθεντική ευχή: «Και του χρόνου, Καλή Ανάσταση».

Μόνο που αυτή τη φορά το ταξίδι μου στην Κω θα είναι διαφορετικό. Πολύ πιο φτωχό. Από τη διαδρομή μου, που είναι πάντα η ίδια έχουν δυστυχώς σβηστεί δυο τρυφεροί και μόνιμοι σταθμοί.

Ο πρώτος, με το που πατούσα το πόδι μου στο νησί – Μ. Τρίτη ή Μ. Τετάρτη κατά κανόνα- με περίμενε στην εξώπορτα του σπιτιού της η θεία μου η Ιωάννα, η δασκάλα με τη δοτική ψυχή. Από το Σάββατο του Λαζάρου μου φύλαγε πάντα ένα λαζαράκι και καθώς μου το έδινε απήγγειλε τους δυο-τρεις αυτοσχέδιους στίχους με ευχές που έφθαναν στο νου της εκείνη τη στιγμή. Είχε την ποίηση στο αίμα της. αλλά πιο πολύ με σημάδευε η ματιά της. Μια ματιά σαν της μάνας μου, που πρόδιδε την έγνοια της για μένα.

Ο δεύτερος, στης θείας της Μαρίας της Κυρίτσαινας ανήμερα το Πάσχα. Άνοιγε πάντα μια μεγάλη αγκαλιά να μας χωρέσει, αν είναι δυνατό, όλους . Η Λαμπρή στης Κυρίτσαινας με το πανέμορφο γεμιστό αρνί, τα κόκκινα αυγά τις λαμπρόπιτες, το κεφαλάκι ξυπνούσε κορδόνι όλη την παράσταση των νεανικών μου χρόνων για την ομορφότερη εβδομάδα του χρόνου που μόλις έκλεινε. Τα κουλουράκια τη Μ. Τρίτη, το Μύρο τη Μ. Τετάρτη το βάψιμο των αυγών τη Μ. Πέμπτη, το στόλισμα του επιταφίου τη Μεγ. Παρασκευή, οι λαμπρόπιτες και ο πατσάς το Μ. Σάββατο. Και οι λαμαρίνες να πηγαινοέρχονται όλη τη βδομάδα στο ξυλόφουρνο του Θοδωρή στα Χαλουβαζιά. Και, βέβαια, το προηγούμενο βράδυ η Αγία Παρασκευή και το «Χριστός Ανέστη» στην αυλή του σπιτιού μας. Και η θεϊκή φωνή του Παπαγιώργη να ηχεί σαν καμπάνα στα αυτιά μου όταν με ένα δάκρυ στα μάτια του ξεκινούσε: «Διαγενομένου του Σαββάτου..». Η θεία η Μαρία λες και διάβαζε την αναπόληση μου ερχόταν με τη φωτογραφία που με κρατούσε μικρό αγκαλιά λέγοντας : «Εγώ σε μεγάλωσα».

Μέσα σε οχτώ μήνες έφυγαν και οι δυο. Και όπως γίνεται πάντα με τα αγαπημένα σου πρόσωπα χρόνια πολλά περνούν από τον νου σου σαν σε κινηματογραφική ταινία. Ξυπνούν μνήμες. Όχι βαρυσήμαντες ή ιστορικές. Μνήμες καθημερινές, ανθρώπινες. Όπως είναι μια αποσπέριδα με τον Παπαγιώργη και τη μάνα μου στην στη θεία την Ιωάννα με τον ασημένιο δίσκο, το γλυκό κουταλιού. Καθισμένοι στην αυλή με τα διάχυτα αρώματα από τα απίστευτα λουλούδια της. Αλλά και πιο παλιά στο σπίτι του Γράσου στον κήπο με τις μπουρνέλες και τις γάτες της γιαγιάς Μαριγώς της Χαζήδαινας. Όταν ακόμη η πόλη είχε παντού ολάνθιστες αυλές.

Από αυτές τις αυλές μαζεύαμε τα λουλούδια για την γιορτή των Φουντών. Θυμάμαι σαν τώρα τη θεία Μαρία που μόλις είχε κατέβει από τη Καρδάμαινα στην πόλη να συντονίζει την ομήγυρη που έφτιαχνε τις φούντες γύρω από το μεγάλο τραπέζι. Και την παπαδιά να πηγαινοέρχεται με το δίσκο με τη μαγεριά, το λουκούμι με τη καρύδα και τη δροσερή βυσινάδα. Η Κυρίτσαινα επέβλεπε τη δουλειά και κάθε τόσο επαναλάμβανε «Ένα κλωναράκι δυόσμο ή βασιλικό, ένα κλωναράκι δεντρολίβανο, μια βιολέτα ή ένα γαρύφαλλο και πάντα ένα γιασεμί». Το ίδιο έκανε δυο βδομάδες μετά με τα βάγια, του σταυρούς, τα αλογάκια και τις καμήλες για τη γιορτή των Βαγιών.

Πέρασαν πολλά χρόνια. Η δασκάλα συνέχισε τη παιδευτική της μέθεξη, τον ποιητικό της οίστρο την κοινωνική της δράση. Η Κυρίτσαινα πιο του σπιτιού με τη φιλόξενη ψυχή της συνέχισε να σκορπίζει ζεστασιά. Και οι δύο με την ίδια αγάπη, το ίδιο καμάρι συνέχιζαν να συντηρούν τις μνήμες μου. Μου λείπουν ήδη πολύ. Θα μου λείπουν πάντα. Αλλά τώρα που είναι η πρώτη Λαμπρή χωρίς λαζαράκια και γεμιστό αρνί, η απουσία τους είναι ακόμη πιο μεγάλη. Νομίζω ότι και όσοι από σας τις γνωρίσατε θα συμφωνήσετε μαζί μου. Καλή Ανάσταση.