ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ
Μορφωτικός, Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος «Ο ΑΠΠΕΛΗΣ».
Στην πλατεία του Αγίου Νικολάου στο Πυλί, σύμφωνα με τις καταγραφές στα βιβλία των αειμνήστων Λαογράφων του τόπου μας Νικολάου Ζάρακα και Αθανασίου Γιωργαλλή, αναβίωσαν ο Κλήδονας και οι φωτιές του Αϊ Γιαννιού. Λαϊκά έθιμα, που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και τελούνται παραμονή του Γενέθλιου του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και κοντά στο θερινό ηλιοστάσιο.
Σε μια τόσο σημαντική καμπή του χρόνου, που συμπίπτει με τη θερινή τροπή του ήλιου, η δύναμη του οποίου φανερώνει κυρίως τα μελλούμενα, φυσικό είναι και ο άνθρωπος να θέλει να ρίξει ένα βλέμμα στο μέλλον. Είναι λοιπόν πάρα πολλές οι μαντείες της παραμονής και της 24ης Ιουνίου. Πιστεύεται μάλιστα, ότι ο Αϊ Γιάννης φέρνει τύχες. Για αυτό έπρεπε από την παραμονή να ξεσκονίσουν, να σφουγγαρίσουν, και να περιμένουν «τις τύχες». Και επειδή ο συνηθέστερος τρόπος, με τον οποίο ο Άγιος φανερώνει το ριζικό, την τύχη του κάθε ανθρώπου, είναι ο Κλήδονας, για αυτό ονομάζεται και Αϊ Γιάννης ο Κλήδονας ή Ριζικάρης. Το έθιμο του Κλήδονα, είναι μια λαϊκή έντεχνη και έμμεσα νεοελληνική μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με το οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Η αναφορά στην Πυθία είναι έκδηλη, ενώ η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου: κληδών σημαίνει πράξεις ή λέξεις τυχαίες και ασυνάρτητες, που ακούγονταν κατά τη διάρκεια μαντικών τελετών και στις οποίες αποδίδονταν προφητική σημασία.
Οι φωτιές του Αϊ Γιαννιού που άναβαν στις 23 Ιουνίου το βράδυ. Μία ή τρεις φωτιές ή κάψαλα ή φανούς, άναβαν με στάχια, ξερά κλαδιά από κουκιές ή παλιοκόφινα, σε όλες τις γειτονιές, προσπαθώντας ο κάθε ένας να ανάψει την μεγαλύτερη φωτιά. Στις φωτιές έριχναν και τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς ή το στεφάνι του Αϊ Γιάννη της περασμένης χρονιάς, ενώ τη στάχτη τη μεταχειρίζονταν για αποτρεπτικούς και μαντευτικούς σκοπούς. Πάνω από τις φλόγες με γέλια, φωνές και «δίστιχα» πηδούσαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού τρείς φορές. Το πήδημα πάνω από τις φλόγες ήταν για τους αρχαίους ένα έθιμο καθαρτήριο και «διαβατήριο». Με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι, με τη δύναμη της φωτιάς, καθαρίζονταν και απαλλαγμένοι από κάθε κακό έμπαιναν καθαροί και ακμαίοι στη νέα περίοδο του χρόνου. Οι φωτιές που ανάβονται στα χωριά μας είναι ένας δεσμός του σήμερα με το χθες. Ανάβοντας μια μικρή φωτιά συνδέεσαι με τους αιώνες που πέρασαν, καθώς και με πολλούς άλλους λαούς, που ανάβουν τη φωτιά και χαίρονται το θέαμα και το συμβολισμό της.
..και φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους,
τ’ Αϊ Γιάννη θα ‘τανε θαρρώ..
