Κατά πόσο ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι μια πιθανότητα και αν ζούμε πραγματικά σε έναν «προπολεμικό κόσμο».
Σε έναν κόσμο που έχει γίνει πιο επικίνδυνος τα τελευταία χρόνια, το εφιαλτικό σενάριο ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση του κοινού.
Με δεδομένο πλέον τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή με τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, αλλά και με νέα-παλιά την απειλή του Ιράν το Sky News μίλησε σε ειδικούς για το εάν ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι μια πιθανότητα και αν ζούμε πραγματικά σε έναν «προπολεμικό κόσμο».
Ο έγκριτος Διεθνολόγος-Οθωμανολόγος και Νομικός, Δημήτρης Σταθακόπουλος, ανέλυσε χθες την άποψή του στο Newsbomb.gr, σχετικά με τα ιστορικά και τα νομικά κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένας πόλεμος ως «παγκόσμιος». Σύμφωνα με τον ίδιο αυτό ακριβώς είναι που διανύει η ανθρωπότητα αυτή τη στιγμή, με τον κίνδυνο της σαρωτικής κλιμάκωσης, να είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτός.
«Από το Φεβρουάριο του 2022 , αναφέρω πως ήδη έχουμε μπει και διανύουμε τον Γ’ Παγκόσμιο, έστω και εάν η διαπίστωση θεωρείται υπερβολική. Επιμένω πως, όπως ο Α’ & Β ‘ Παγκόσμιοι Πόλεμοι, θεωρήθηκαν ως τέτοιοι , χρόνια μετά , πχ 27 μήνες μετά την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία (01.09.1939) , όταν δηλαδή βομβαρδίστηκε η ναυτική βάση των ΗΠΑ στο Περλ Χάρμπορ (07.12.1941), έτσι θα γίνει και τώρα. Θα χαρακτηριστεί στο μέλλον», είπε μεταξύ άλλων.
Οι αναλυτές εκτιμούν την κατάσταση
-Ο Hugh Lovatt, ανώτερος συνεργάτης στον τομέα της πολιτικής στο thinktank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων υποστηρίζει πως «τα καθησυχαστικά νέα είναι ότι δεν οδεύουμε προς τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ενώ υπάρχουν συγκρούσεις εντάσεων σε διάφορα θέατρα -Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Ασία-Ειρηνικό- όλα αυτά είναι «ξεχωριστά και δεν συνδέονται», σύμφωνα με τον κ. Lovatt.
«Ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται εδώ και έξι μήνες και οδηγεί σε περιφερειακή κλιμάκωση – τα αντίποινα του Ιράν εναντίον του Ισραήλ είναι μόνο το τελευταίο παράδειγμα αυτού», προσθέτει. Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει κίνδυνος για τα βρετανικά στρατεύματα να παρασυρθούν σε μια σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
«Πρέπει να δούμε αυτούς τους κινδύνους σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο είναι ότι επηρεάζουν το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά δεν είναι υπαρξιακοί κίνδυνοι. Αυτό συμβαίνει επίσης σε μια περίοδο που η διεθνής τάξη ξεφτίζει, βρίσκεται υπό σημαντική πίεση. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίζει πολύ»
Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Πιο πιθανός από ποτέ
-«Πιο πιθανός τώρα παρά ποτέ, από το τέλος του τελευταίου παγκοσμίου πολέμου», ήταν από την άλλη πλευρά η θέση της Deborah Haynes, συντάκτριας ασφάλειας και άμυνας του Sky News.
Δεδομένης της κλίμακας της αναταραχής που συγκλονίζει μέρη του πλανήτη -ιδίως στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή- η πιθανότητα για μια σπίθα που μπορεί να πυροδοτήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχει ήδη, όπως διατείνεται η Haynes. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι μια κλιμάκωση σε παγκόσμια αντιπαράθεση είναι αναπόφευκτη, αλλά είναι αναμφισβήτητα πιο πιθανή τώρα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά το τέλος του τελευταίου παγκόσμιου πολέμου.
Υπογραμμίζει ότι η απόφαση του Ιράν να εκτοξεύσει ένα άνευ προηγουμένου μπαράζ πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών εναντίον του Ισραήλ μόλις ανέβασε ακόμη περισσότερο το διακύβευμα.
Το Ισραήλ έχει δεσμευτεί να απαντήσει αν και οι σύμμαχοί του, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, ζητούν αυτοσυγκράτηση, ειδικά καθώς βοήθησαν να διασφαλιστεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των εισερχόμενων πυρομαχικών αναχαιτίστηκε.
Επίσης, κάθε φορά που αναλαμβάνεται ακόμη και περιορισμένη στρατιωτική δράση υπάρχει ο κίνδυνος λάθους ή λανθασμένου υπολογισμού που οδηγεί σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση σε περιφερειακό πόλεμο. Αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή έχει επίσης παγκόσμιο αντίκτυπο, ειδικά επειδή το Ιράν υποστηρίζεται από τη Ρωσία και έχει στενούς δεσμούς με την Κίνα, ενώ οι ισχυρότεροι σύμμαχοι του Ισραήλ, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, είναι κυρίως δυτικά έθνη, τονίζει η αμυντική συντάκτρια του Sky news.
Στη συνέχεια εικάζει ότι «η επιτυχία του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία μπορεί να εμψυχώσει τον Ρώσο πρόεδρο, να δοκιμάσει τη δύναμη της συμμαχίας του ΝΑΤΟ εισβάλλοντας σε ένα κράτος μέλος. Και πάλι, αυτό θα δημιουργούσε έναν άμεσο πόλεμο μεταξύ της αυταρχικής Μόσχας, οπλισμένης από το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και επίσης με τη βοήθεια της Κίνας, ενάντια στη συμμαχία του ΝΑΤΟ της Δύσης».
Μια άλλη εκτίμηση της, αναφέρει ότι οι αποδείξεις πως η στρατιωτική δύναμη έχει αποδειχθεί αποτελεσματική κατά των δυτικών δυνάμεων θα μπορούσε να σκληρύνει περαιτέρω την αποφασιστικότητα της Κίνας να εκπληρώσει τη δέσμευσή της να επανενώσει το νησί της Ταϊβάν με την ηπειρωτική χώρα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει εισβολή. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε επίσης να βυθίσει την Ασία σε σύγκρουση, και πάλι στην ίδια διαχωριστική γραμμή των αυταρχικών κρατών έναντι των δημοκρατιών.
Τι είναι πραγματικά το ΝΑΤΟ;
-Ο Edward R Arnold, ανώτερος ερευνητής στο thinktank Royal United Services Institute (RUSI) σημειώνει από την πλευρά του: «Νομίζω ότι οι άνθρωποι πρέπει πραγματικά να καταλάβουν τι είναι η Βορειοατλαντική Συνθήκη, η οποία είναι το θεμέλιο του ΝΑΤΟ»,
Ο κ. Arnold υποστηρίζει ότι το κοινό φαίνεται να πιστεύει ότι το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ (η αρχή ότι μια επίθεση σε ένα μέλος αντιμετωπίζεται ως επίθεση σε όλα) είναι αυτόματο. «Αυτό δεν ισχύει ή σίγουρα δεν χρειάζεται να συμβαίνει… η κλιμάκωση δεν είναι αυτόματη και υπάρχουν μέτρα για την αποκλιμάκωση των πραγμάτων».
Εξετάζοντας την κατάσταση στην Ουκρανία, όπου το ΝΑΤΟ παρέχει όπλα και βοήθεια, λέει ότι υπάρχει κίνδυνος κακής επικοινωνίας. «Οι πιθανότητες κακής επικοινωνίας όταν ένα πλοίο πυροβολεί κατά λάθος ένα άλλο, νομίζω ότι αυξάνεται. Πρέπει να είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι για το τι σημαίνει αυτό».
Υποστηρίζει επίσης ότι κατά κάποιο τρόπο η απειλή μιας ευρύτερης σύγκρουσης με τη Ρωσία μειώνεται αυτή τη στιγμή. Οι δυνάμεις του Κρεμλίνου αρχίζουν να σημειώνουν πρόοδο στην Ουκρανία, αλλά η ποιότητα των στρατευμάτων τους έχει υποβαθμιστεί σημαντικά, ώστε δεν είναι σε θέση να παρουσιάσουν απειλή για το ΝΑΤΟ, εκτιμάει.
Ο κ. Άρνολντ συνέχισε λέγοντας: «Ο Βλάντιμιρ Πούτιν θα εξετάσει πολύ προσεκτικά τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή: πώς ανταποκρίνεται κάθε κράτος. Όλα αυτά βοηθούν τον Πούτιν αυτή τη στιγμή γιατί, ενώ επικεντρωνόμαστε στη Μέση Ανατολή, δεν είμαστε τόσο συγκεντρωμένοι στην Ουκρανία».
Μια άλλη διάσταση πολέμου
-Τέλος, ο Dr Luigi Scazzieri, ανώτερος ερευνητής στο think tank του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση απαντάει ως εξής για το πολεμικό σενάριο: «Εξαρτάται από τον ορισμό σας για τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια πιθανή σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να επεκταθεί σε μια μεγάλη στρατιωτική πυρκαγιά στη Μέση Ανατολή, με παγκόσμιες επιπτώσεις. Σχεδόν σίγουρα οι ΗΠΑ θα έλκονταν από την πλευρά του Ισραήλ και μαζί και άλλες δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, μπορεί να κάνουν το ίδιο σε μικρότερο βαθμό. Αλλά η εμπλοκή τους θα ήταν περιορισμένη και αυτός δεν θα ήταν ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, κυρίως επειδή η Ρωσία δεν έχει την πολυτέλεια να υποστηρίξει το Ιράν και επειδή η Κίνα είναι απίθανο να το κάνει».
Ωστόσο δίνει μια άλλη διάσταση : «Ο αντίκτυπος μιας τέτοιας σύγκρουσης στην Ευρώπη θα ήταν κατά κύριο λόγο οικονομικός, μέσω περαιτέρω διαταραχών στις ροές ενέργειας και στο εμπόριο. Μια σύγκρουση με τη Ρωσία θα ήταν επίσης πολύ πιθανή εάν οι δυτικές δυνάμεις εμπλακούν στην υποστήριξη της Ουκρανίας σε ρόλους μάχης πρώτης γραμμής».
