Αν ζούσε, θα είχε κλείσει τα 84, τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Νίκος Κούρκουλος όμως έφυγε από την ζωή, σαν σήμερα, δώδεκα χρόνια πριν.
Στις 30 Ιανουαρίου του 2007. Κηδεύτηκε στο Νεκροταφείο του Ζωγράφου, την γειτονιά όπου μεγάλωσε. Και η κηδεία του είχε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που ταιριάζουν στους μεγάλους σταρ: Πλήθος κόσμου, επώνυμου και ανώνυμου. Γιατί ο Κούρκουλος ήταν γεννημένος σταρ, όπως απέδειξε η πορεία του τόσο στον κινηματογράφο και το θέατρο, όσο και στην ζωή του.
Ωραίος, ανδροπρεπής, γοητευτικός, αθλητικός -υπήρξε άλλωστε ποδοσφαιριστής και πολύ αγαπητός, με επιτυχίες στις γυναίκες. Του άρεσε να μοιράζεται ανάμεσα στους ρόλους του καλού και του κακού, διαλέγοντας τελικά εκείνους ενός ανθρώπου που παλεύει για το δίκιο. Ντόμπρος στις συναναστροφές του, ξεκάθαρος στις κουβέντες του, με έναν λόγο-συμβόλαιο, ο Κούρκουλος ακολούθησε τη συμβουλή που του είχε δώσει ο πατέρας του: Ο,τι κι αν κάνεις, να είσαι ο πρώτος, ο καλύτερος. Και την ίδια έδωσε ο ίδιος, αργότερα, στα παιδιά του.
Πρωταγωνιστής των ταινιών του παλιού ελληνικού κινηματογράφου και αγαπημένος ηθοποιός του Φιλοποίμενα Φίνου, ο νεαρός απόφοιτος της σχολής του Εθνικού και μαθητής του Τερζάκη, ξεκίνησε να κάνει θέατρο, παίζοντας δίπλα στα μεγάλα ονόματα της εποχής του. Αργότερα συνεργάστηκε με όλες τις ηθοποιούς της γενιάς του, έπαιξε αρχαία τραγωδία και έφτιαξε το δικό του θέατρο (Κάππα).
Σε μια ακόμα, τελευταία όπως αποδείχτηκε, στροφή της ζωής του, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, ταύτισε το όνομά του με το Εθνικό Θέατρο, ως καλλιτεχνικός του διευθυντής, όπου και παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του.
Με καταγωγή από την Κέρκυρα, δευτερότοκος γιος μιας οικογένειας με τέσσερα παιδιά, ο Νίκος Κούρκουλος μεγάλωσε φτωχικά. Ο πατέρας του ήταν κουρέας. Συχνά ο ίδιος αναφερόταν στις δυσκολίες που αντιμετώπισε μεγαλώνοντας και οι οποίες χαλύβδωσαν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του. Ο θάνατος των δύο αλεφών του, από τραγικά ατυχήματα, χαράχτηκαν μέσα του. Αλλά δεν το έβαλε κάτω.
Οπως ήταν αναμενόμενο οι γονείς του ήθελαν να σπουδάσει. Το θέατρο όμως είχε ήδη μπει στη ζωή του σχεδόν απρόσκλητο, αλλά με μια δύναμη που δεν του άφησε περιθώρια αντίστασης. Και τα κατάφερε. Γνώρισε την επιτυχία και την δόξα, γράφοντας τελικά την δική του ιστορία.
Μέσα σε όλη αυτή την περιπέτεια, ο Νίκος Κούρκουλος μοιράστηκε στα δύο: Δύο γυναίκες τον σφράγισαν, δύο οικογένειες έκανε και μαζί τέσσερα παιδιά. Πίστευε πάντα πως ο έρωτας είναι το παν στην ζωή «γιατί όταν είσαι ερωτευμένος τα ίδια πράγματα είναι διαφορετικά». Οπως πίστευε και αγαπούσε τις γυναίκες, δηλώνοντας πάντα «φεμινιστής».
Το 1966 και το 1986 στάθηκαν δύο ημερομηνίες-σταθμός στην προσωπική του ζωή, δύο ημερομηνίες-τομές.
Εχοντας ήδη γνωρίσει, στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 την Μελίτα Κουτσογιάννη, συνδέθηκε μαζί της και το 1966 παντρεύτηκαν με κουμπάρο τον Νότη Περγιάλη. Η ιστορία θέλει το νεαρό και ωραίο κορίτσι να επισκέπτεται στο καμαρίνι τον γοητευτικό ζεν πρεμιέ, μετά από μια παράστασ. Εναν χρόνο μετά τον γάμο τους, το 1967 γεννήθηκε ο Αλκης που ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του και λίγο μετά η κόρη τους, στην οποία έδωσε το όνομα της γυναίκας του. Με την Μελίτα, σύντοφό του στη ζωή και στο θέατρο μοιράστηκαν είκοσι χρόνια κοινής πορείας.
Ηταν ένα από τα πιο αγαπημένα ζευγάρια στον καλλιτεχνικό χώρο. Ο ίδιος άλλωστε συνήθιζε να λέει ότι «η ζωή μου είναι σπίτι, θέατρο, σπίτι».
Το καλοκαίρι του 1986 έμελλε να του αλλάξει ρότα: Στην Επίδαυρο γνώρισε και ερωτεύθηκε κεραυνοβόλα την Μαριάννα Λάτση. Η κόρη του εφοπλιστή Γιάννη Λάτση ήταν είκοσι χρόνια νεώτερή του και είχε έναν γιο από τον γάμο της με τον Γρηγόρη Κασιδόκωστα (το δικό τους διαζύγιο βγήκε το 1987). Αργότερα ο Νίκος Κούρκουλος θα περιγράψει αυτή την μοιραία γνωριμία που τον οδήγησε αμέσως σε διαζύγιο. Ηταν μια δύσκολη στιγμή, για την οποία όμως ήταν σίγουρος. Ξεκαθάρισε την θέση του και έφυγε από το σπίτι. Στα χρόνια που ακολούθησαν έζησε με την Μαριάννα Λάτση στην βίλα της Εκάλης. Εκεί γεννήθηκαν το 1993 η Εριέττα και το 1998 ο Φίλιππος. Η δεκαετία του΄90 ήταν εκείνη που τον οδήγησε στο τιμόνι του Εθνικού.
Ηταν αρχές του 2001 όταν διαγνώστηκε ο καρκίνος. Πάλαιψε έξι χρόνια με την αρρώστια, με κάποια ενδιάμεσα φωτεινά διαστήματα, όπως το καλοκαίρι του 2003 που μπόρεσε να χορέψει με την κόρη του την Μελίτα, στον γάμο της. Το ίδιο διάστημα παρέμενε στο Εθνικό Θέατρο όπου είχε ήδη ξεκινήσει η πλήρης ανακαίνιση του κριτίου Τσίλερ, ένα έργο για το οποίο ένοιωθε ιδιαίτερη υπηρεηφάνεια. Στα εγκαίνια δεν ήταν παρών -είχε ήδη φύγει από την ζωή. Σήμερα η αίθουσα της Νέας Σκηνής έχει πια μετονομαστεί σε «Νίκος Κούρκουλος».
«Ενας αυθεντικός πολίτης παντός καιρού»
Toν περασμένο Δεκέμβριο, το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, υπό την αιγίδα του Εθνικού Θεάτρου, εξέδωσε και παρουσίασε ένα λεύκωμα-βιβλίο που αποτελεί την πληρέστερη καταγραφή της ζωής και την πορείας του Νίκου Κούρκουλου στην τέχνη, με τον τίτλο «Ενας αυθεντικός πολίτης παντός καιρού» (470 σελίδες).
Γεμάτο οικογενειακές και προσωπικές φωτογραφίες ξετυλίγει παράλληλα τους 42 ρόλους στη σκηνή, τις 37 κινηματογραφικές ταινίες, τα 16 χρόνια στο θέατρο Κάππα και τα 15 χρόνια στην καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου.
Την επιμέλεια της έκδοσης «υπογράφει» ο φίλος του Διονύσης Φωτόπουλος με ένα λιτό και συγνικητικό σημείωμα: «To βιβλίο αυτό το επιμελήθηκα με πολλή φροντίδα και μνήμες τρυφερές. Ο Νίκος Κούρκουλος ήταν φίλος καρδιάς δικός μου και του αδελφού μου. Τον αγαπούσα και τον καμάρωνα για το πείσμα να πετύχει τα όνειρά του και για το καθαρό του βλέμμα».
Ο σχεδιασμός της έκδοσης έγινε από τον Χάρη Σπυρόπουλο και περιλαμβάνει κείμενα του ίδιου του Νίκου Κούρκουλου (γραμμένα με εορταστικές αφορμές του Εθνικού Θεάτρου) και των Ελένης
Αρβελέρ, Κώστα Γεωργουσόπουλου, Στάθη Λιβαθινού, Κάτιας Δανδουλάκη, Ελένης Βαροπούλου, Κώστα Τσιάνου, Σωτήρη Χατζάκη, Κάρμεν Ρουγγέρη, Ιάσονα Τριανταφυλλίδη, Νικόλα Κυριαλλίδη και του γιου του Αλκι Κούρκουλου. και ο Αλκις Κούρκουλος.
