Μεγάλος «βαρόνος» από τον Ισημερινό έως την Ευρώπη είναι ο 44χρονος Ντριτάν Ρετζέπι, που διευθύνει ένα κολοσσιαίο πολυεθνικό καρτέλ – Το 2011 σύστηνε τον εαυτό του ως Ελληνα επενδυτή, ήταν πληρωμένος εκτελεστής και είχε αποδράσει από Αλβανία, Ιταλία και Βέλγιο – Τώρα είναι κρατούμενος στις φυλακές της Τουρκίας
Κάτι αντίστοιχο ισχύει επίσης για άλλες ψυχότροπες ουσίες όπως η μεθαμφεταμίνη, είναι σαφές όμως ότι η κόκα βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων για μια σειρά από λόγους, πέρα από τη δράση της αυτή καθαυτή: «Ανεβάζει» τον χρήστη, όχι μόνο επειδή είναι εκ φύσεως διεγερτική, αλλά και επειδή περιβάλλεται από την αριστοκρατική αίγλη, ως το υπ’ αριθμόν 1 «ναρκωτικό των πλουσίων». Ως τέτοιο ταιριάζει κατεξοχήν με την ευωχία και τη μανιακή ευδαιμονία των εορτών, την καθιερωμένη κραιπάλη, τις κατ’ εξαίρεση καταχρήσεις κ.λπ.
Παγκόσμια αφθονία
Παράλληλα, όμως, η αυξημένη χρήση κόκας στην Ελλάδα επιβεβαιώνει εμμέσως μια διεργασία η οποία συντελείται τα τελευταία χρόνια σε οικουμενική κλίμακα. Οτι δηλαδή η κοκαΐνη είναι περισσότερη και πιο εύκολα προσβάσιμη – αν και όχι φθηνότερη σε σχέση με το παρελθόν. Ενδεικτικά, η τρέχουσα τιμή είναι περί τα 80-100 ευρώ ανά γραμμάριο και παραμένει υψηλή, παρόλο που το προϊόν διάγει περίοδο παγκόσμιας αφθονίας, ενώ έχουν πολλαπλασιαστεί αναλόγως και οι διάδρομοι που ακολουθεί το λαθρεμπόριο, από τη Λατινική Αμερική ως την Ευρώπη και τις άλλες αγορές στον υπόλοιπο πλανήτη.
Η ανάγκη να αποφύγουν τις πυκνές περιπολίες της αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών στα παράλια της Κολομβίας, οδήγησε τα βαλκανικά και ευρωπαϊκά κυκλώματα στον σχεδιασμό διαφορετικών δρομολογίων, μέσω χωρών όπως η Κόστα Ρίκα, η Παραγουάη και, κυρίως, ο Ισημερινός (Εκουαδόρ). Από πιο ήσυχα -και λιγότερο ελεγχόμενα- λιμάνια της λατινικής Αμερικής, οι Ιταλοί, Ρώσοι, Τούρκοι και, κυρίως, Αλβανοί διακινητές εξασφάλισαν τη δυνατότητα να μεταφορτώνουν τόνους κοκαΐνης από την Κολομβία, τη Βολιβία, το Περού κ.λπ. σε πλοία που, τύποις, μετέφεραν μπανάνες ή άλλα εδώδιμα με προορισμό την Ολλανδία, το Βέλγιο ή την Ισπανία.
Η προσδοκία για κέρδη ασύλληπτων διαστάσεων εξουδετερώνει κάθε φόβο ή αναστολή και ενθαρρύνει την εφευρετικότητα. Δεδομένου ότι οι Αλβανοί έμποροι αγοράζουν κόκα από την Κολομβία προς 2.000 δολάρια ανά κιλό και στην Ευρώπη μπορούν να το πουλήσουν από 10 έως 15 φορές πιο ακριβά, τότε έχουν κάτι περισσότερο από ένα ισχυρό κίνητρο για να ψάξουν καλύτερα στον παγκόσμιο χάρτη για διαύλους που προηγουμένως κανείς δεν είχε σκεφτεί να χρησιμοποιήσει. Εξάλλου, η ευρωπαϊκή αγορά, η οποία υπολογίζεται στα 12 δισ. ευρώ ετησίως, φαντάζει λαίμαργη και ακόρεστη, ζητώντας όλο και περισσότερη κόκα.
Κυρίαρχοι οι Αλβανοί
Οι αλβανικές συμμορίες κινήθηκαν πιο δυναμικά και αποτελεσματικά από την πλειονότητα των ανταγωνιστών τους και κατόρθωσαν να αναλάβουν τα ηνία, σαν οι νέοι κλειδοκράτορες της διεθνούς διακίνησης κόκας, με διευρυμένες εναλλακτικές επιλογές για τα δρομολόγια των φορτίων. Και ένας από τους επίδοξους διαδόχους των διαβόητων ναρκο-βαρόνων του πρόσφατου παρελθόντος, όπως ο Πάμπλο Εσκομπάρ, ο «Ελ Τσάπο» Γκουζμάν κ.ά. φέρεται να είναι ένας Αλβανός, ο 44χρονος Ντριτάν Ρετζέπι.
Αν και κρατούμενος (στην Τουρκία επί του παρόντος και εν αναμονή έκδοσης στην Αλβανία), ο Ρετζέπι, σύμφωνα με ένα εκτενές ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας «The Washington Post» το οποίο ακτινοσκοπεί ολόπλευρα την τρέχουσα κατάσταση στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών, εμφανίζεται ως το νέο μεγάλο πανίσχυρο αφεντικό μιας κολοσσιαίας ναρκο-πολυεθνικής, ενός καρτέλ που δεν υπολείπεται σε ισχύ, τζίρο και οργάνωση από τα αντίστοιχα της Κολομβίας και του Μεξικού. Με όρους Netflix, αυτός θα μπορούσε να είναι ο νέος πρωταγωνιστής σε ένα τυχόν επόμενο παρακλάδι των σειρών τύπου «Narcos».
Συνελήφθη στην Ολλανδία
Ούτως ή άλλως η ζωή του είναι αρκούντως επεισοδιακή ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν καμβάς ενός συναρπαστικού σεναρίου. Μάλιστα, ο Ντριτάν Ρετζέπι ξεκίνησε από τον Ισημερινό (Εκουαδόρ) την αναρρίχησή του προς την ανώτατη εξουσία των σύγχρονων narcos, επιδεικνύοντας μία από τις πλαστές ταυτότητές του: συστηνόταν ως Ελληνας επιχειρηματίας, επενδυτής κ.λπ. Αυτό συνέβη γύρω στο 2011, όταν ο Ρετζέπι πήγε στον Ισημερινό ακολουθώντας μια τάση της εποχής που είχε αναπτυχθεί τότε στον αλβανικό υπόκοσμο. Οι Αλβανοί που είχαν εμπλακεί στο εμπόριο ναρκωτικών και είχαν δημιουργήσει ένα δίκτυο συνεργατών σε όλη την Ευρώπη, είχαν διαβλέψει εγκαίρως ότι ο Ισημερινός αναδεικνυόταν σε ανερχόμενη δύναμη, σαν κεντρικός κόμβος διακίνησης φορτίων κοκαΐνης, σχεδόν προς κάθε κατεύθυνση ανά την υδρόγειο.
Επιπλέον, η χαλαρότητα των τοπικών αρχών συνέθετε ένα πλαίσιο εξαιρετικά ευνοϊκών συνθηκών για την εγκατάσταση ανθρώπων με τις βλέψεις ανθρώπων σαν τον Ντριτάν Ρετζέπι. Εκεί μπορούσε να αγοράσει ανενόχλητος ακίνητα, να ιδρύσει εταιρείες με νομότυπη βιτρίνα ώστε να ξεκινήσει την παράνομη και εγκληματική δράση του κ.ο.κ.
Βεβαίως, ο Ρετζέπι δεν μετανάστευσε στο Εκουαδόρ με λευκό ποινικό μητρώο από τον πρότερο βίο του. Στην Αλβανία, ως πληρωμένος εκτελεστής, είχε αναμειχθεί στη δολοφονία ενός αστυνομικού και ενός πολίτη το 1999, ένα διπλό έγκλημα για το οποίο συνελήφθη το 2006. Ωστόσο, απέδρασε αμέσως από το κρατητήριο και άρχισε να περιπλανάται στα Βαλκάνια και την Ιταλία ως φυγάς. Αλβανοί και Ιταλοί τον καταζητούσαν, αλλά εντέλει συνελήφθη στην Ολλανδία για αδικήματα σχετικά με το εμπόριο ναρκωτικών.
Αφεντικό από το κελί
Πολύ γρήγορα ο Ρετζέπι δικτυώθηκε, ιδρύοντας μια κανονική εγκληματική οργάνωση, εφαρμόζοντας τις μεθόδους των αρχέτυπων narcos, με μια αλυσίδα από επιχειρήσεις που διακινούσαν εκατοντάδες τόνους κοκαΐνης και ξέπλεναν το παράνομο χρήμα. Ωστόσο, ο Ρετζέπι είχε ανοιχτούς ορίζοντες και μεγαλύτερες βλέψεις, γι’ αυτό και επιδόθηκε σε μια συστηματική προσπάθεια διείσδυσης σε κρατικές υπηρεσίες του Ισημερινού, με δωροδοκίες, εκμαυλισμό και αχαλίνωτη διαφθορά. Συνεργάστηκε με ντόπιους κακοποιούς και χρησιμοποίησε ως συνεργό του ακόμη και τον Αλβανό υποπρόξενο στο Εκουαδόρ – αν και, για μία ακόμη φορά, ο Ντριτάν Ρετζέπι βρέθηκε πίσω από τα κάγκελα.
Το 2014 συνελήφθη στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, την Γκουαγιακουίλ, και καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση, ως ένοχος της κατηγορίας περί διακίνησης ναρκωτικών. Στην πραγματικότητα, όμως, η συγκεκριμένη ποινή για τον Ρετζέπι ήταν κάτι σαν αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, καθώς μέσα από το κελί του επιδόθηκε απερίσπαστος στην περαιτέρω ενίσχυση και εξάπλωση του δικτύου του. Το 2015 αποπειράθηκε να εφεσιβάλλει την εις βάρος του πρωτόδικη απόφαση, επικαλούμενος δικαστική πλάνη. Ισχυρίστηκε ότι το πραγματικό του όνομα ήταν Μουρατάι Λουλεζίμ και ότι βρέθηκε στη φυλακή κατά λάθος, επειδή η αστυνομία και το δικαστήριο τον μπέρδεψε με τον Ντριτάν Ρετζέπι. «Δεν υπάρχει το παραμικρό στοιχείο εναντίον μου, έστω μία φωτογραφία η οποία να με συνδέει με το αδίκημα που μου καταλογίστηκε», έλεγε τότε ο Ρετζέπι. Και υπερθεματίζοντας στον ίδιο δραματικό τόνο του αθώου που τον πνίγει το δίκιο τόνιζε με έμφαση ότι «το μόνο μου αμάρτημα -ας το πούμε έτσι- είναι ότι είμαι Αλβανός πολίτης. Και ήρθα στον Ισημερινό επειδή η χώρα διαφημίζεται στο εξωτερικό για να προσελκύσει επενδύσεις».
Ανεξαρτήτως του status του ίδιου του Ρετζέπι στο Εκουαδόρ, η οργάνωσή του εξακολούθησε να απλώνει τα πλοκάμια της ανά την υφήλιο, δημιουργώντας διαμετακομιστικούς σταθμούς στην Ελλάδα, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Ολλανδία και τη Γερμανία, στο Ντουμπάι και φυσικά στην Αλβανία. Σε όλες αυτές τις χώρες, τον Σεπτέμβριο του 2020 οι ευρωπαϊκές διωκτικές αρχές συνέλαβαν 20 συνεργούς του Ρετζέπι, ύστερα από πολύμηνη παρακολούθηση των κινήσεών τους. Και πάλι, όμως, εκείνος ουδόλως πτοήθηκε.
Τον Αύγουστο του 2021, κινώντας παρασκηνιακά τα σωστά νήματα, πέτυχε τη μετατροπή της ποινής του σε κατ’ οίκον περιορισμό με ψηφιακό πομπό («βραχιολάκι»), υποτίθεται για λόγους υγείας. Μόλις μερικές ημέρες αργότερα, ακόμη και το βραχιολάκι αφαιρέθηκε από το πόδι του, καθώς κρίθηκε ότι ο Ρετζέπι δεν ήταν ύποπτος φυγής και ότι θα τηρούσε τον όρο που του επιβλήθηκε, ήτοι το να παρουσιάζεται στο οικείο αστυνομικό τμήμα ανά 15 ημέρες. Κατά σύμπτωση, λίγο καιρό αφότου ο υποψήφιος πρόεδρος του Εκουαδόρ Φερνάντο Βιγιασένσιο κατέκρινε με σφοδρότητα την απόφαση των Αρχών να απελευθερώσουν τον Ρετζέπι, δολοφονήθηκε από αγνώστους.
Ο φαντομάς «Bello»
Εντούτοις, ο Αλβανός narco συνελήφθη ξανά τον Νοέμβριο του 2023, κατόπιν ισχυρών πιέσεων από το εξωτερικό. Οι ιταλικές και αλβανικές υπηρεσίες για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών απαίτησαν από το Εκουαδόρ την έκδοση του Ρετζέπι. Ομως, αντί να οδηγηθεί σε κάποιο δικαστήριο ή φυλακή, ο Ντριτάν Ρετζέπι βρέθηκε στην Τουρκία, ένοικος σε μια πολυτελή παραθαλάσσια έπαυλη, σε ένα προάστιο της Κωνσταντινούπολης. Ως εκεί είχε ταξιδέψει με κολομβιανό διαβατήριο, σαν Βενιαμίν Ομάρ Πέρες Γκαρσία συνδυάζοντας, με χαρακτηριστική αναίδεια, μερικά από τα πιο κοινά νοτιοαμερικανικά ονόματα. Πράκτορες της ιταλικής δίωξης ναρκωτικών τον εντόπισαν και ειδοποίησαν τους Τούρκους συναδέλφους τους, οι οποίοι και προχώρησαν στη σύλληψή του.
Μολονότι οι ειδήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι με τον Ρετζέπι είναι συγκεχυμένες, με την τουρκική κυβέρνηση φερόμενη να έχει εγκρίνει την έκδοσή του στην Αλβανία, είναι σχεδόν ότι, αργά ή γρήγορα, ο Αλβανός narco θα βρει τον τρόπο να ανακτήσει ελευθερία κινήσεων. Το «αλβανικό καρτέλ» της κόκας βρίσκεται σε τροχιά αλματώδους ανάπτυξης και το μεγάλο αφεντικό δεν μπορεί να χάνει τον χρόνο του σε καταστήματα κράτησης. Αλλωστε, τόσο η ζήτηση για κoκαΐνη στην Ευρώπη όσο και η παραγωγή στη Νότια Αμερική αυξάνονται διαρκώς. Το 2022 παρήχθησαν 2.757 τόνοι κόκας, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 20% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.
Αναβαθμισμένες μέθοδοι καλλιέργειας, ακόμη και επιστημονικά βελτιωμένες ποικιλίες του φυτού κόκας, συντελούν ώστε η γη της Κολομβίας να παράγει διπλάσια ποσότητα κόκας από ό,τι προ δεκαετίας. Κι από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη ως προς την κατανάλωση κοκαΐνης έχει ξεπεράσει ακόμη και τις ΗΠΑ, την κατά παράδοση μεγαλύτερη αγορά του κόσμου. Αυτό υποδηλώνεται από τις κατασχέσεις φορτίων κόκας στα λιμάνια της Ευρώπης, οι οποίες έχουν πενταπλασιαστεί μεταξύ 2011 και 2021. Δηλαδή ακριβώς την περίοδο που ο Ντριτάν Ρετζέπι έχτισε τη ναρκο-αυτοκρατορία του, σφραγίζοντας τα «τούβλα» της κόκας με την αγαπημένη του ετικέτα «Kompania Bello». Σε ελεύθερη μετάφραση η «Εταιρεία του Κούκλου».
Χρήση κοκαΐνης
1,2-1,5 κιλά
κοκαΐνης ανά ημέρα είναι η μέση χρήση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα
2,5 κιλά
την ημέρα ανεβαίνει η κατανάλωση την περίοδο των εορτών
€80-100 το γραμμάριο
η τρέχουσα τιμή, παρότι το ναρκωτικό βρίσκεται σε παγκόσμια αφθονία
$2.000 το κιλό
αγοράζουν οι Αλβανοί έμποροι την κόκα από την Κολομβία
€12 δισ.
υπολογίζεται η ετήσια ευρωπαϊκή «αγορά»
2.757 τόνοι κόκας
παρήχθησαν το 2022, καταγράφοντας 20% άνοδο σε σύγκριση με το 2021, ενώ η Ευρώπη έχει ξεπεράσει ακόμη και τις ΗΠΑ στην κατανάλωση κοκαΐνης
