Ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε το Ταμείο Απανθρακοποίησης για να «πρασινίσουν» τα νησιά – Έως €2 δισ. η χρηματοδότηση

Τη συγκρότηση ενός νέου ειδικού ταμείου για την απεξάρτηση των ελληνικών νησιών από τα ορυκτά καύσιμα και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών τους προανήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της διεθνούς διάσκεψης «Our Ocean Conference», που φέτος φιλοξενείται στην Αθήνα.

Οι πόροι, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, θα προέλθουν από τα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και, ανάλογα με την κυμαινόμενη τιμή των δημοπρατούμενων δικαιωμάτων, εκτιμάται ότι μπορεί να ανέλθουν στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τα χρήματα θα διατεθούν πρωτίστως σε έργα για «τη σύνδεση των νησιών μας με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας, για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας» και για «κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων».

Παρακολουθήστε την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη 

Κυβερνητικές πηγές με γνώση της υπόθεσης ανέφεραν ότι η συμφωνία για τη χρηματοδότηση του νέου ταμείου απανθρακοποίησης μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών επετεύχθη πρόσφατα μετά από διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Οι ίδιοι αξιωματούχοι σημείωσαν μάλιστα ότι το ποσό των 2 δισ. ευρώ που ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνιστά συγκρατημένη εκτίμηση των χρημάτων που θα έχει στη διάθεσή της η χώρα μας, καθώς δεν συνεκτιμώνται οι προβλέψεις για πιθανή αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων την επόμενη διετία, που θα απέφερε περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα, ούτε συνυπολογίζονται οι επιπλέον επενδύσεις που θα κινητοποιηθούν.

Ο ορίζοντας υλοποίησης των έργων που θα επιλεγούν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι το 2032, ενώ στις τάξεις της κυβέρνησης επικρατεί η αίσθηση ότι το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο θα ενισχύσει την πρωτοβουλία GR-Eco islands, ώστε να επεκταθεί με σταθερά βήματα πέρα από τα πετυχημένα πιλοτικά εγχειρήματα στη Χάλκη και την Αστυπάλαια. Υπενθυμίζεται πως το τρίτο νησί που έχει ενταχθεί σε αυτή την πρωτοβουλία για πράσινα νησιά είναι ο Πόρος.

Δύο νέα εθνικά θαλάσσια πάρκα, τέλος στο ψάρεμα με μηχανότρατες

Στο πλαίσιο του φετινού 9ου «Our Ocean Conference», η διοργανώτρια Ελλάδα ανέλαβε 21 δεσμεύσεις ύψους 780 εκατομμυρίων ευρώ για την προστασία και τη βιώσιμη αξιοποίηση των ωκεανών και των θαλασσών, με τον πρωθυπουργό να στέκεται σε τέσσερις από αυτές.

Η πρώτη προβλέπει τη δημιουργία δύο ακόμα μεγάλων θαλάσσιων εθνικών πάρκων, ένα στο Αιγαίο κι ένα στο Ιόνιο, με έμφαση στην προστασία θαλάσσιων θηλαστικών, άγριων πτηνών και θαλάσσιων χελωνών. Όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα αυξάνει την έκταση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών κατά 80%, «καλύπτοντας περίπου το 1/3 των χωρικών θαλάσσιων υδάτων μας».

«Θα δημιουργήσουμε ένα υπερσύγχρονο σύστημα επιτήρησης, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δορυφόρους και τεχνητή νοημοσύνη, για να περιπολούμε αποτελεσματικά αυτές τις περιοχές, έως το 2026», συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.

Η Ελλάδα δεσμεύτηκε επίσης για την απαγόρευση της αλιείας με μηχανότρατες, που θεωρείται ιδιαίτερα βλαβερή για τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Η απαγόρευση θα τεθεί σε ισχύ στα εθνικά θαλάσσια πάρκα έως το 2026 και σε όλες τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές έως το 2030.

Η χώρα μας δεσμεύτηκε ακόμα να μειώσει έως το 2030 τα πλαστικά απορρίμματα που βρίσκονται στη θάλασσα κατά 50% και τα μικροπλαστικά κατά 30%, σε σύγκριση με το 2019.

Εύη Λαζού-Λασκαρίδη: Συνεχίζουμε την απορρύπανση του ελληνικού αρχιπελάγους – €10 εκατ. για την επόμενη πενταετία

Νωρίτερα, τα εντυπωσιακά αποτέλεσματα του προγράμματος απορρύπνασης θαλασσών όπως και την προσήλωση στην συνέχισή του υπογράμμισε, κατά την ομιλία της η πρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Λασκαρίδης, Εύη Λαζού – Λασκαρίδη, στην 9η διεθνή Διάσκεψη «Our Ocean Conference».

Η κυρία Λαζού-Λασκαρίδη εστίασε στην ανάγκη τόσο της καταπολέμησης του προβλήματος όσο και της καλλιέργειας ενός κλίματος ευαισθητοποίησης. Ενδεικτκό της δυναμικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπνασης είναι η διάθεση από το Ίδρυμα, του επιχειρησιακού πλοίου ονόματι «Τυφώνας». Πρόκειται για ένα σκάφος 72 μέτρων που συμβάλλει από το 2019 στον καθαρισμό παράκτιων περιοχών, με μια ομάδα 35 ανθρώπων και την ίδια στιγμή διαθέτει πέντε ταχύπλοα. Λειτουργεί όλες τις ημέρες του χρόνου, προσεγγίζοντας και καθαρίζοντας δυσπρόσιτες ακτές στην Ελλάδα.

Παράλληλα τόνισε την ανάγκη για άμεση επαγρύπνιση, σημειώνοντας πως το πλαστικό είναι εμφανώς το νούμερο ένα επιβαρυντικό στοιχείο που προκαλεί τη ρύπανση των ακτών και της θάλασσας. Πρόσθεσε, δε, ότι το θαλάσσιο περιβάλλον στην Ελλάδα όπως και σε όλο τον κόσμο επιδεινώνεται με ταχείς ρυθμούς λόγω της συνολικής αδιαφορίας για το περιβάλλον.

Το κεντρικό σύνθημα της προέδρου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Λασκαρίδης συμπυκνώνεται, μεταξύ άλλων, στη λέξη «επιταχύνουμε».

Μιλώντας για το πρόηγραμμα «Τυφώνας» η κυριά Λαζού-Λασκαρίδη σημείωσε μεταξύ άλλων πως «σε αριθμούς, η ομάδα που απαρτίζει τον »Τυφώνα» έχει επισκεφθεί 116 νησιά και τις περισσότερες μη προσιτές περιοχές της ελληνικής ηπειρωτικής ακτογραμμής, καθαρίζοντας 3.348 παραλίες, καλύπτοντας σχεδόν 15.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συλλέγοντας 15,5 εκατομμύρια κομμάτια θαλάσσιου λίτρου και απομακρύνοντας 624 τόνους ρύπου και το πολλαπλάσιο αυτού σε όγκο κυβικών μέτρων».

Όπως είπε κλείνοντας, «χρειαζόμαστε ξεκάθαρες λύσεις και ευρείας κλίμακας συνεργασίες» ενώ υπογράμμισε κι ανακοίνωσε, μάλιστα, ότι δεσμεύονται 10 εκατομμύρια ευρώ για επόμενα πέντε χρόνια ώστε να διατεθούν σε προγράμματα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπνασης στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο.

Ολόκληρη η ομιλία της Εύης Λαζού-Λασκαρίδη:

«Είμαι εδώ για να εκπροσωπήσω το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Λασκαρίδης, το οποίο είναι πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο, από την ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία της οικογένειας του Αθανασίου Λασκαρίδη. Το ίδρυμά μας εστιάζει στην διατήρηση του θαλασσίου περιβάλλοντος και ειδικότερα στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης. Όπως ακούσαμε αντιμετωπίζοντας τη ρύπανη από πλαστικά απαιτεί μία ολιστική προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά στάδια του κύκλου ζωής του πλαστικού. Από τον σχεδιασμό στην παραγωγή, στην κατανάλωση, την ανακύκλωση, την διάσπαση και, εάν μπορώ να προσθέσω, την περισυλλογή του από εκεί που δεν θα έπρεπε να είναι: από τις ακτές και τις θάλασσές μας.

Με αυτά τα δεδομένα, το Ίδρυμά μας από την έναρξη της λειτουργίας του, το 2016, έχει σχεδιάσει και εφαρμόσει μία ομπρέλα δράσεων και ολοκληρωμένων προγραμμάτων που στόχο έχουν την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης, υποστηρίζουν την ακαδημαϊκή έρευνα και προωθούν την ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος και την εκπαίδευση των νεότερων. H σε βάθος κατανόηση του προβλήματος της ρύπανσης στο ελληνικό αρχιπέλαγος βασίζεται κυρίως στα αποτελέσματα που βγαίνουν από την απορρύπανση, κάτι που είναι η ναυαρχίδα του προγράμματός μας.

Πρόκειται για ένα βραβευμένο και μοναδικό πρόγραμμα στη Μεσόγειο, είναι από τα πιο επιδραστικά της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των ωκεανών. Οδηγός του προγράμματος το επιχειρησιακό πλοίο Τυφώνας, που θα το δείτε στη θάλασσα. Είναι ένα σκάφος 72 μέτρων, συμβάλλει στον καθαρισμό παράκτιων περιοχών, με μια ομάδα 35 ανθρώπων και την ίδια στιγμή διαθέτει και πέντε ταχύπλοα. Λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο, προσεγγίζοντας και καθαρίζοντας δυσπρόσιτες ακτές στην Ελλάδα.

Από το 2019, οπότε ο »Τυφώνας» αποκτήθηκε από το ίδρυμα, έχει ολοκληρώσει τον καθαρισμό ολόκληρης της μη προσιτής νησιωτικής και ηπειρωτικής ακτογραμμής της Ελλάδας κι έχει ξεκινήσει και ο δεύτερος γύρος. Σε αριθμούς, η ομάδα που απαρτίζει τον »Τυφώνα» έχει επισκεφθεί 116 νησιά και τις περισσότερες μη προσιτές περιοχές της ελληνικής ηπειρωτικής ακτογραμμής, καθαρίζοντας 3.348 παραλίες, καλύπτοντας σχεδόν 15.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συλλέγοντας 15,5 εκατομμύρια κομμάτια θαλάσσιου λίτρου και απομακρύνοντας 624 τόνους ρύπου και το πολλαπλάσιο αυτού σε όγκο κυβικών μέτρων.

Πέρα από το διευρυμένο αυτό πρόγραμμα καθαρισμού το Typhoon Project, συστηματικά συλλέγει δεδομένα σχετικά με τον τύπο του απορρίμματος που έχει περισυλλέγει, την εγγύτητα στην ακτογραμμή, πιθανή προέλευση και χρήση, καθώς και άλλα στοιχεία που μπορεί να είναι δηλωτικά της χρονολογίας του.

Δείχνοντας σταθερότητα σε όλα τα σχετικά προγράμματά μας, το πλαστικό σε κάθε του μορφή, είναι εμφανώς το νούμερο ένα επιβαρυντικό στοιχείο που προκαλεί τη ρύπανση των ακτών και της θάλασσας. Στοιχεία από όλα τα προγράμματά μας δείχνουν ότι το θαλάσσιο περιβάλλον στην Ελλάδα όπως και σε όλο τον κόσμο επιδεινώνεται με ταχείς ρυθμούς, ως αποτέλεσμα κακής διαχείρισης των αποβλήτων, αυξημένης κατανάλωσης αυξημένης χρήσης πλαστικού, όπως εξάλλου και αδιαφορίας για τη φύση.

Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι να επιταχύνουμε όπως δήλωσε και ο Τζον Κέρι νωρίτερα. Χρειαζόμαστε ξεκάθαρες λύσεις και ευρείας κλίμακας συνεργασίες. Έχοντας αφιερώσει σημαντικούς πόρους και χρηματοδοτήσεις, από την ίδρυσή του, το 2016 έως σήμερα στην καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, είναι αποφασισμένο να συνεχίσει και να εντείνει τις προσπάθειές του.

Δεσμεύουμε 10 εκατομμύρια ευρώ για επόμενα πέντε χρόνια σε προγράμματα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο».

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία Μητσοτάκη στη Διάσκεψη «Our Ocean Conference»

«Εξοχότατοι, αγαπητοί συνάδελφοι, Παναγιώτατε, Μακαριώτατε, κυρίες και κύριοι,

Είναι χαρά μου που σας υποδέχομαι στην Αθήνα για το 9ο «Our Ocean Conference».

Ο Ωκεανός ήταν ο γιος της Γης και του Ουρανού, ενός από τους Τιτάνες που προηγήθηκαν των Ολύμπιων Θεών. Η αγάπη μας για τη θάλασσα κυλάει στις φλέβες μας, έχει διαμορφώσει την ιστορία και τον πολιτισμό μας, και σήμερα συνεχίζει να μας στηρίζει, να μας θρέφει και να μας δίνει μεγάλη χαρά.

Ωστόσο, αυτή η χαρά μετριάζεται από τη διπλή κρίση που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Αυτή η Διάσκεψη συνέρχεται στο σημείο τομής δύο κρίσεων. Η πρώτη, η κλιματική κρίση, αλλάζει καθημερινά τον πλανήτη μας. Εδώ στην Ελλάδα, το βλέπουμε αυτό με το πέρασμα των εποχών, χρόνο με το χρόνο, με την άνοδο της θερμοκρασίας, με ολοένα και πιο ολέθριες πυρκαγιές και καταστροφικές πλημμύρες.

Η άλλη κρίση είναι αυτή του Ωκεανού μας. Ο Ωκεανός έχει απορροφήσει διοξείδιο του άνθρακα και υπερβολική θερμότητα και τώρα βλέπουμε δραματικές αλλαγές στην έκταση των θαλάσσιων πάγων, στη θερμοκρασία της θάλασσας και στη συνολική υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Μόλις αυτή την εβδομάδα επιστήμονες ανακοίνωσαν το τέταρτο παγκόσμιο γεγονός μαζικής λεύκανσης, όπου τα κοράλλια καταπονούνται και γίνονται λευκά επειδή το νερό στο οποίο ζουν είναι πολύ θερμό. Ο Ωκεανός μας κυριολεκτικά μάς στέλνει σήματα κινδύνου.

Και βέβαια, πολύ πριν κατανοήσουμε την κλιματική αλλαγή, ο Ωκεανός απειλούνταν ήδη από την υπερεκμετάλλευση και τη ρύπανση. Ήταν για πολλά χρόνια ο προορισμός -στην πραγματικότητα η χωματερή- για τα αγροκτήματα και τα εργοστάσιά μας. Για τους ανθρώπους που πάνε μια εκδρομή στην παραλία, για τις πόλεις και τα απόβλητά τους, για τα πλοία που διασχίζουν τον Ωκεανό για να παραδώσουν τα αγαθά που χρειαζόμαστε.

Ο Ωκεανός έχει πληρώσει βαρύ τίμημα υπηρετώντας την ανθρωπότητα. Υπήρξε κρίσιμη πηγή ζωής και βιοπορισμού. Εμείς δεν του έχουμε φερθεί καλά ως ανταπόδοση.

Επομένως, συναντιόμαστε σήμερα με μια νέα αίσθηση του επείγοντος. Ο κόσμος μας αλλάζει ταχύτερα από την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές. Αυτό δημιουργεί τεράστιες πιέσεις -πολιτικές, οικονομικές, φυσικές και κοινωνικές. Κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει οτιδήποτε χωρίς να λάβει υπόψιν την κλιματική κρίση.

Η λύση σε μακροπρόθεσμο επίπεδο είναι πολύ σαφής: να επιτευχθεί δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η Ελλάδα κάνει αυτό που της αναλογεί. Οι εκπομπές μας έχουν μειωθεί κατά 43% από το 2005- αυτή είναι η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα έχει μειωθεί κατά σχεδόν 90%.

Η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος όσον αφορά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση στην ΕΕ όσον αφορά τη διείσδυση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα. Και θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοπόροι, ειδικά σε νέους τομείς, όπως η υπεράκτια αιολική ενέργεια.

Ωστόσο, όσο γρήγορα και αν μειώσουμε τις εκπομπές, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την κλιματική κρίση. Πέρσι, η Ελλάδα βίωσε τον μεγαλύτερης διάρκειας καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ. Ακολούθησε μία mega δασική πυρκαγιά στη βορειοανατολική Ελλάδα, στην περιοχή του Έβρου, και έπειτα πρωτοφανείς πλημμύρες από την καταιγίδα «Daniel». Όλα αυτά συνέβησαν σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Η συχνότητα και η σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνεται.

Επομένως, καθώς οικοδομούμε την κοινωνία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα του μέλλοντος, πρέπει επίσης να ενισχύσουμε την κοινωνία του παρόντος. Πρέπει να επενδύσουμε σε οικονομικά αποδοτική ανθεκτικότητα και πολιτική προστασία και πρέπει να διαθέσουμε περισσότερους πόρους για να βοηθάμε τους ανθρώπους να ανακάμψουν. Πρέπει να οικοδομήσουμε, και να ανοικοδομήσουμε, για το κλίμα του μέλλοντος.

Όμως, ο μετριασμός των επιπτώσεων και η προσαρμογή δεν αρκούν. Πρέπει επίσης να επικεντρωθούμε στην προστασία και την αποκατάσταση, να προστατεύσουμε τη στεριά και τη θάλασσα από την επιβλαβή ανθρώπινη δραστηριότητα και να δώσουμε χώρο στη φύση να θεραπευτεί. Και η φύση μπορεί να θεραπευτεί, όπως είδαμε κατά τη διάρκεια του Covid, όταν μια παύση στην αλιεία βοήθησε στην αναζωογόνηση των αλιευτικών αποθεμάτων με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Η οικονομική δραστηριότητα και η προστασία της φύσης μπορούν και πρέπει να συμβαδίζουν. Και αυτή η προστασία δεν είναι μόνο μια επιστημονική, αλλά και μια πνευματική και ηθική επιταγή, κάτι που καταδεικνύει η παρουσία εδώ του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Σας ευχαριστώ που είστε εδώ. Σας ευχαριστώ που ηγείστε και μιλάτε για την κλιματική κρίση, πολύ πριν αρκετοί από εμάς είχαμε συνειδητοποιήσει τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίζαμε.

Πρέπει να διασφαλίσουμε τη συνέχεια στις προσπάθειές μας. Αυτός είναι ο λόγος που με υπερηφάνεια ανακοινώνω ότι ιδιωτικά φιλανθρωπικά ιδρύματα, με επικεφαλής το Bloomberg Ocean Fund, έχουν συμφωνήσει να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση μιας γραμματείας που θα υποστηρίζει διεθνείς διασκέψεις στο μέλλον, αρχής γενομένης από τους επόμενους διοργανωτές, τη Νότια Κορέα, μέσω της παρακολούθησης των υφιστάμενων δεσμεύσεων και της υλοποίησής τους.

Εδώ στην Ελλάδα έχουμε υιοθετήσει με νόμο τον στόχο της προστασίας τουλάχιστον του 30% της χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης μέχρι το 2030. Η Ελλάδα ήταν επίσης η πρώτη χώρα της ΕΕ που αναγνώρισε στην εθνική της νομοθεσία τις «Βασικές Περιοχές Βιοποικιλότητας».

Έχουμε θεσπίσει ένα ειδικό καθεστώς προστασίας για να απαγορεύσουμε την κατασκευή νέων δρόμων και άλλων τεχνητών επιφανειών σε εννέα εμβληματικές ορεινές περιοχές. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ονομάσαμε «Απάτητα Βουνά».

Έχουμε επεκτείνει την ίδια λογική στη θάλασσα, προσδιορίζοντας πάνω από 200 παραλίες σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές όπου εμποδίζουμε κάθε εμπορική εκμετάλλευση. Κάποιες περιοχές πρέπει να παραμείνουν ανέγγιχτες και τελείως ανεπηρέαστες από τον μαζικό τουρισμό.

Σε αυτή τη Διάσκεψη έχουμε επεκτείνει τις δεσμεύσεις μας, επιτρέψτε μου να αναδείξω τέσσερις πιο σημαντικές: