Βρετανός ναύαρχος εν αποστρατεία εξηγεί πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί μία χερσαία επίθεση του Ισραήλ εναντίον της Γάζας σε περίπτωση που εμπλακούν Αμερικανοί και Βρετανοί
Για έξι «τρομακτικά» βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την παρούσα κρίση στη Γάζα να εξελιχθεί σε έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προειδοποιεί Βρετανός πρώην επικεφαλής του Πολεμικού Ναυτικού.
Εάν τα πράγματα «πάνε στραβά», ο Βρετανός ναύαρχος εν αποστρατεία Λόρδος Γουέστ προβλέπει ότι, όχι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εμπλακούν στην κρίση Ισραήλ-Χαμάς αλλά και σε συγκρούσεις στον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράν και τη Ρωσία.
Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς κινδυνεύει να εξελιχθεί σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με τον ισραηλινό ηγέτη Μπένζαμιν Νετανιάχου να περιμένει να αναπτύξει όλη τη στρατιωτική του δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας.
«Βλέπετε τη Γάζα τώρα… θα τη δείτε σύντομα από μέσα», έχει δηλώσει απευθυνόμενος στους στρατιώτες του ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Γιόαβ Γκαλαντ.
Ο ναύαρχος εν αποστρατεία, Λόρδος Γουέστ, θεωρεί πως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έχει κλιμακωθεί επικίνδυνα από τότε που οι τρομοκράτες της Χαμάς πραγματοποίησαν την επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οδηγώντας στον θάνατο περίπου 1.400 Ισραηλινούς.
Η «υπερβολική αντίδραση» του Ισραήλ
Η πλήρης στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ συγκεντρώνεται στα σύνορα εδώ και δύο εβδομάδες, καθώς η Γάζα προετοιμάζεται για μία ευρείας κλίμακας χερσαία εισβολή κι αυτό που αναμένει το Τελ Αβίβ είναι ένας «μακροχρόνιος πόλεμος».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένζαμιν Νετανιάχου υποσχέθηκε ότι κανείς τρομοκράτης της Χαμάς «δεν θα μείνει ζωντανός» και ότι το Ισραήλ «παλεύει για την ύπαρξή του» ενάντια στους «νεοαναζί».
Στο μεταξύ, τουλάχιστον 4.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες ισραηλινού σφυροκοπήματος. Ακολούθησαν ρουκέτες, αεροπορικές επιδρομές, βομβαρδισμοί νοσοκομείων και ανθρωπιστική κρίση, ενώ το Ιράν και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου απειλούν να ανοίξουν νέα μέτωπα.
«Είναι ένα επικίνδυνο, μεθυστικό μείγμα», θεωρεί από την πλευρά του ο Λόρδος Γουέστ σε δηλώσεις του στη βρετανική εφημερίδα «The Sun» και προσθέτει: «Αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε μία εκρηκτική μάχη».
Ο Λόρδος Γουέστ τόνισε ότι η κρίση αυτή θα μπορούσε να μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη που πρόκειται να εκραγεί καταλήγοντας στον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο πόλεμος εξαπλώνεται στον Λίβανο
Προβλέποντας τι θα μπορούσε να συμβεί τις επόμενες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες, ο πρώην αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού της Βρετανίας εκτιμά ότι η κατάσταση θα μπορούσε να εκτραχυνθεί με υψηλό αριθμό απωλειών άμαχου πληθυσμού εάν το Ισραήλ αντιδράσει με βίαιο τρόπο.
«Είναι απολύτως κατανοητό ότι το Ισραήλ θέλει να εκδικηθεί», λέει ο Λόρδος Γουέστ. Ωστόσο, «αν προβεί στην κράτηση αιχμαλώτων και αντιδράσει υπερβολικά, θα προκαλέσει τον αραβικό κόσμο ο οποίος με τη σειρά του θα προβεί σε φρικαλεότητες», πρόσθεσε. «Χωρίς φαγητό, ρεύμα, νερό και την επίθεση που θα δεχτούν από τις χερσαίες δυνάμεις του Ισραήλ, υπάρχει πιθανότητα μαζικών απωλειών από την πλευρά των Παλαιστινίων… και όταν έχετε τεράστιους αριθμούς θυμάτων, τότε ο αραβικός κόσμος θα αλλάξει στάση».
«Και είναι σημαντικό», όπως επισημαίνει ο Λόρδος Γουέστ, ότι «εάν υπάρχουν τεράστιες απώλειες στη Γάζα, τότε υπάρχει πιθανότητα να εμπλακεί η Χεζμπολάχ».
Η υποστηριζόμενη από το Ιράν οργάνωση Χεζμπολάχ έχει τον πλήρη στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο στον Λίβανο και έχει ήδη πολεμήσει εναντίον του Ισραήλ το 2006 οδηγώντας στον θάνατο 1.200 ανθρώπους.
Από τότε που η Χαμάς προέβη σε μία αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, η Χεζμπολάχ στέλνει ρουκέτες «αλληλεγγύης» στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ και απειλεί να λάβει μέρος στον πόλεμο «όταν έρθει η ώρα».
Το αποτέλεσμα ήταν οι αιματηρές συγκρούσεις στα σύνορα, όπου σε μία από αυτές, βρήκε τον θάνατο ένας δημοσιογράφος ενώ τραυματίστηκαν έξι συνάδελφοί του.
Πάντως, ξένες δυνάμεις έχουν προτρέψει τη Χεζμπολάχ να μείνει στο… περιθώριο υπό τον φόβο ότι εάν η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς επεκταθεί στον Λίβανο, θα ανοίξει ένα νέο μέτωπο. «Αυτή είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση», επισημαίνει ο Λόρδος Γουέστ. «Εάν εμπλακεί η Χεζμπολάχ, «αυτό θα ήταν πραγματικό πρόβλημα για το Ισραήλ». Αν όμως υπάρξει δραματική κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάμειξης των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Για τον Λόρδο Γουέστ, η Ιερουσαλήμ θεωρεί εδώ και καιρό την Χαμάς μία τρομοκρατική οργάνωση που εδρεύει στον Λίβανο και είναι μεγαλύτερη απειλή από την παλαιστινιακή σουνιτική οργάνωση, καθώς διαθέτει στη φαρέτρα της πιο προηγμένα όπλα, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων ακριβείας και των drones.
«Το Ισραήλ θα αντιδρούσε και πάλι πολύ έντονα εναντίον τους, πραγματοποιώντας χωρίς αμφιβολία επιθέσεις στον Λίβανο… όπου επικρατεί μία χαοτική κατάσταση έτσι κι αλλιώς… θα μπορούσε δηλαδή εύκολα να καταρρεύσει το καθεστώς, γεγονός που θα προκαλούσε μεγαλύτερη βεβαιότητα στην περιοχή», υπογραμμίζει ο ναύαρχος εν αποστεατεία.
Ήδη οι Βρετανοί έχουν λάβει εντολή από το υπουργείο Εξωτερικών να φύγουν αμέσως από τον Λίβανο αφότου ξέσπασαν βίαιες διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης. Η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βηρυτό έγινε στόχος και οι υπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου εκφράζουν φόβους ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς θα μπορούσε να επηρεάσει το εύθραυστο έθνος ανά πάσα στιγμή.
Συμμαχία Ρωσίας – Συρίας έναντι του Ισραήλ
Με την πιθανότητα να καταρρεύσει η κυβέρνηση του Λιβάνου, το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η εμπλοκή στον πόλεμο της Συρίας, χώρας συμμάχου της Ρωσίας.
«Ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ θα ήταν πολύ ανόητος, αλλά μπορεί να αισθάνεται ότι θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να εμπλακεί στις εχθροπραξίες…Το πρόβλημα είναι όμως ότι ο Άσαντ υποστηρίζεται από τη Ρωσία», πρόσθεσε ο λόρδος Γουέστ, εξηγώντας ότι αυτό θα ήταν ένα μέσο για τον Πούτιν να μείνει μακριά από τις εχθροπραξίες.
Ο ίδιος πιστεύει ότι για τον Πούτιν, ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς είναι «φανταστικός» «επειδή έχει στρέψει τον ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας μακριά από τις εχθροπραξίες Ρωσίας – Ουκρανίας». «Οπότε όσο περισσότερο η κοινή γνώμη ασχολείται με τον πόλεμο Ισραήλ- Χαμάς, τόσο πιο ευτυχισμένος θα είναι ο Ρώσος πρόεδρος», εξηγεί ο Λόρδος Γουέστ.
Πόλεμος με το Ιράν
Για τον Βρετανό ναύαρχο εν αποστρατεία, το Ιράν θα μπορούσε «να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την ικανότητά του «εμπνέοντας» την τρομοκρατία σε άλλες χώρες προκειμένου να προβούν σε νέες επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Υποστηρίζει ότι, εάν η κατάσταση λάβει άσχημη τροπή και σε περίπτωση που το Ισραήλ επιτεθεί στο Ιράν, τότε «δεν υπάρχει αμφιβολία» ότι το Ιράν θα κατηγορούσε την εμπλοκή των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Έτσι ξαφνικά η κατάσταση θα μπορούσε να εκτραχυνθεί», τονίζει ο Γουέστ, πιστεύοντας ότι «Το Ιράν βλέπει τη Βρετανία ως τον μικρό Σατανά, και τις ΗΠΑ ως τον μεγάλο Σατανά».
Το καθεστώς της Τεχεράνης είναι ο βασικός υποστηρικτής της παλαιστινιακής τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς καθώς και της Χεζμπολάχ, με έδρα τον Λίβανο. Αλλά και οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν έχει ήδη προειδοποιήσει το Ισραήλ ότι θα «εξολοθρευτεί» μετά την τρομοκρατική οργή της Χαμάς. Η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι, μια χερσαία επίθεση στη Γάζα θα αντιμετωπιστεί και από άλλα μέτωπα.
Εμπλοκή ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν ήδη στείλει στρατιωτικές και ναυτικές δυνάμεις για να υποστηρίξουν το Ισραήλ στον πόλεμο κατά της Χαμάς και να ενισχύσουν την περιφερειακή σταθερότητα. Και την Παρασκευή, ένα πολεμικό πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εκτόξευσε πυρά ενισχύοντας την άμυνα του Ισραήλ.
Το πολεμικό πλοίο, που επιχειρούσε στην Ερυθρά Θάλασσα, κατέρριψε drones και πυραύλους που εκτοξεύτηκαν από αντάρτες Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη που πιστεύεται ότι στόχευαν το Ισραήλ. Στο μεταξύ, ένας παρατεταμένος πόλεμος αναμένεται μετά την επίθεση του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας. Η εμπόλεμη χώρα θα μπορούσε να καταλήξει να πολεμά τη Χεζμπολάχ στο βόρειο μέτωπό της, όπου έχει στείλει πρόσφατα χιλιάδες εφέδρους. «Εάν το Ισραήλ αρχίσει να καταρρέει λόγω της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, τότε υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να εμπλακούν οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο», διατείνεται ο Λόρδος Γουέστ. Και «αν τα πράγματα πάνε πραγματικά στραβά», προσθέτει, το ΝΑΤΟ «θα προσπαθήσει να αυξήσει τις δυνατότητές μας στην ανατολική Μεσόγειο γιατί αυτό μπορεί να μετατραπεί σε μάχη», είπε.
Εμπλοκή της Σαουδικής Αραβίας
Το τελευταίο βήμα που θα μπορούσε να βυθίσει τον πλανήτη σ’ εναν πόλεμο άνευ προηγουμένου θα ήταν να εμπλακεί η Σαουδική Αραβία, υποστηρίζει ο Λόρδος Γουέστ. Επί πολλά χρόνια, το Ιράν υποστηρίζει τους σιίτες αντάρτες Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι βρίσκονται σε πόλεμο με την ισλαμική γειτονική χώρα, τη Σαουδική Αραβία. Μοιράζονται επίσης το μίσος του Ιράν για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Ήδη, οι τρομοκράτες έχουν αρχίσει να εκτοξεύουν ρουκέτες σε στρατιωτικές βάσεις που φιλοξενούν αμερικανικές δυνάμεις στη Συρία και το Ιράκ, αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επιβεβαίωσε ότι στηρίζει με θέρμη το Ισραήλ.
Οι αντάρτες Χούθι έχουν προκαλέσει ουκ ολίγες φορές τη Σαουδική Αραβία εκτοξεύοντας πυραύλους που προμηθεύονται από το Ιράν στο έδαφός της. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με το γενικό χάος που θα μπορούσε να επικρατήσει στη Μέση Ανατολή, θα μπορούσε να εξοργίσει σε τέτοιο βαθμό τη Σαουδική Αραβία ώστε να «εμπλακεί» στη σφαγή.
Κυριάκος Μητσοτάκης σε Μπέντζαμιν Νετανιάχου: Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε το Ισραήλ
Ο Έλληνας πρωθυπουργός εξέφρασε τον αποτροπιασμό για τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς, υπογράμμισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και επανέλαβε την ανάγκη της αποφυγής μιας ανθρωπιστικής κρίσης
Την εκτίμησή του για την αλληλεγγύη που έχει δείξει η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός στο Ισραήλ εξέφρασε στον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου στη συνάντηση που είχαν το πρωί της Δευτέρας στην Ιερουσαλήμ.
Από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός διεμήνυσε στον Ισραηλινό ομόλογό του ότι «μπορείτε να υπολογίζετε στην υποστήριξή μας, τη βοήθειά μας» καθώς και ότι «θα συνεχίσουμε να σας στηρίζουμε και να ελπίζουμε πως ό,τι και αν συμβεί πρέπει να συμβεί χωρίς μεγάλο ανθρωπιστικό κόστος».
Ο διάλογος Μητσοτάκη-Νετανιάχου
Benjamin Netanyahu: Κύριε Πρωθυπουργέ, καλέ μου φίλε Κυριάκο, χαίρομαι πολύ που σε βλέπω εδώ. Πάντα λέω ότι το καλύτερο πράγμα εκτός από το να στέκεσαι στο πλευρό του Ισραήλ, είναι να βρίσκεσαι στο Ισραήλ. Στο Ισραήλ, όπως κάνεις εσύ. Εκτιμώ την αλληλεγγύη σας, της κυβέρνησής σας και του ελληνικού λαού, αυτή τη σκοτεινή ώρα. Είναι μια μάχη του πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα. Είμαστε στη μεριά του πολιτισμού και πρέπει να ενωθούμε όλοι μαζί απέναντι στη Χαμάς, που είναι το Ισλαμικό Κράτος (ISIS).
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ, κ. Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Bibi. Έρχομαι εδώ όχι μόνο ως σύμμαχος, αλλά ως αληθινός φίλος. Αυτό που συνέβη ήταν πραγματικά φρικτό. Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή υπερασπίστηκε και υποστήριξε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Κάναμε μια πολύ σαφή διάκριση μεταξύ της Χαμάς και του παλαιστινιακού λαού. Θα συνεχίσουμε να σας στηρίζουμε και να ελπίζουμε πως ό,τι και αν συμβεί πρέπει να συμβεί χωρίς μεγάλο ανθρωπιστικό κόστος. Μπορείτε να υπολογίζετε στην υποστήριξή μας, τη βοήθειά μας.
Benjamin Netanyahu: Σε ευχαριστώ, φίλε μου. Σε ευχαριστώ.
Η συνάντηση σε φωτογραφίες
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο πρωθυπουργός εξέφρασε τον αποτροπιασμό και την οδύνη του για τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και επανέλαβε την ανάγκη προστασίας των αμάχων, της απελευθέρωσης των Ισραηλινών που κρατούνται όμηροι από τη Χαμάς και της αποφυγής μιας ανθρωπιστικής κρίσης.
Ο πρωθυπουργός έφτασε νωρίς το πρωί στο Ισραήλ, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που υπήρχαν από το απόγευμα της Κυριακής ότι σήμερα θα πραγματοποιήσει το ταξίδι που δεν είχε πραγματοποιηθεί την προηγούμενη εβδομάδα.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην Ιερουσαλήμ. Στη συνάντηση συμμετείχαν από την ελληνική πλευρά, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ο υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Άννα-Μαρία-Ελένη Μπούρα και ο Έλληνας πρεσβευτής στο Ισραήλ, Κυριάκος Λουκάκης.
Ο πρωθυπουργός είχε θερμό εναγκαλισμό με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Οι δυο αντιπροσωπίες συζήτησαν για αρκετή ώρα για όλα τα φλέγοντα ζητήματα της περιοχής.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εξέφρασε τον αποτροπιασμό του και την οδύνη του για τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς.
Παράλληλα υπογράμμισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και την ανάγκη προστασίας των αμάχων, την ανάγκη απελευθέρωσης των ομήρων και την αποφυγή μιας ανθρωπιστικής κρίσης.
Δείτε φωτογραφίες
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε προαναγγείλει από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της περασμένης Τετάρτης ότι θα πραγματοποιούσε το ταξίδι που δεν έκανε εκείνη την ημέρα για λόγους ασφαλείας.
Γιώργος Γεραπετρίτης: «Μπορεί να υπάρξει καθολική επιδείνωση από στιγμή σε στιγμή»
Συνέντευξη στο ΘΕΜΑ – Η Ελλάδα επεξεργάζεται όλα τα σενάρια, εσωτερικής ασφάλειας και ύπαρξης νέων μεταναστευτικών ρευμάτων, λέει ο υπουργός Εξωτερικών
«Η Ελλάδα επεξεργάζεται επιχειρησιακά όλα τα σενάρια τόσο σε επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας όσο και για την περίπτωση ύπαρξης νέων μεταναστευτικών ρευμάτων», λέει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στο «ΘΕΜΑ» μετά την κλιμάκωση της βίας στη Μέση Ανατολή, εκφράζοντας παράλληλα την εκτίμηση ότι «από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να υπάρξει καθολική επιδείνωση».
Αναφορικά με το αντιδυτικό και αντιαμερικανικό ξέσπασμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με αφορμή τη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή, ο υπουργός σημειώνει ότι η Ελλάδα έχει κατακτήσει την τελευταία τετραετία την πολυτέλεια να μην ετεροκαθορίζεται και να αποτελεί σε διεθνές επίπεδο μέρος των λύσεων και όχι πηγή των προβλημάτων. Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ότι «η απόφαση είναι να προχωρήσουμε βήμα-βήμα» στα Ελληνοτουρκικά» και επισημαίνει: «Η δική μας διάθεση είναι να αγγίξουμε τις μεγάλες μας διαφορές με συνείδηση της ιστορικότητας της στιγμής και με πλήρη αντίληψη της συνθετότητάς τους. Προηγείται όμως να υπάρξουν απτά και διαρκή δείγματα συνέπειας και ειλικρίνειας».
– Κύριε υπουργέ, ζούμε μια πρωτοφανή κλιμάκωση της βίας στη Μέση Ανατολή. Και βεβαίως δεν φαίνεται αχτίδα φωτός στον ορίζοντα. Η Ελλάδα είναι έτοιμη διπλωματικά και επιχειρησιακά να αντιμετωπίσει μια περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή;
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εύθραυστη. Οπως απέδειξε και το αποτροπιαστικό γεγονός στο νοσοκομείο της Γάζας, από τη μία στιγμή στην άλλη μπορεί να υπάρξει καθολική επιδείνωση. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι να διαχειριστούμε την όποια περαιτέρω ένταση προκύψει στη Μέση Ανατολή. Από διπλωματική άποψη, από την πρώτη στιγμή ακολουθήσαμε εξωτερική πολιτική αρχών στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής, όπως άλλωστε γενικά πράττουμε. Καταθέσαμε εξαρχής ένα συγκεκριμένο πλάνο για την αποσυμπίεση της κρίσης, το οποίο περιελάμβανε όχι μόνο την καταδίκη της τρομοκρατίας, αλλά επιπλέον τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς όλους τους ευάλωτους, την απελευθέρωση όλων των ομήρων, τη μη στοχοποίηση αμάχων, καθώς και τη διενέργεια διεθνούς διάσκεψης για το ζήτημα της Μέσης Ανατολής. Είμαστε παρόντες και στην αιχμή του δόρατος. Το Σάββατο επρόκειτο να βρεθούμε με τον πρωθυπουργό σε Διεθνή Διάσκεψη στην Αίγυπτο, στην οποία συμμετέχουν χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του αραβικού κόσμου για να συζητήσουμε την αποκλιμάκωση της κρίσης, ενώ οργανώνουμε αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας για τους κατοίκους της Γάζας. Επιχειρησιακά, η Ελλάδα επεξεργάζεται όλα τα σενάρια, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας όσο και για την περίπτωση ύπαρξης νέων μεταναστευτικών ρευμάτων. Είμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε την οποιαδήποτε κρίση, όπως αποδείξαμε και στην περίπτωση του απεγκλωβισμού των Ελλήνων που βρίσκονταν στο Ισραήλ, όπου ήμασταν η πρώτη χώρα που ολοκλήρωσε τη μεταφορά πολιτών της που το επιθυμούσαν, με ασφαλή τρόπο, σε μόλις τέσσερις ημέρες, ενώ βοηθήσαμε και στη μεταφορά στην πατρίδα τους αλλοδαπών πολιτών από διάφορες χώρες.
– Η θέση μας είναι καθαρή, στηρίζουμε το Ισραήλ απέναντι στην επίθεση της Χαμάς. Αυτή η θέση μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο το υψηλό επίπεδο σχέσεων που έχουμε επιτύχει με τον αραβικό κόσμο;
Η Ελλάδα ακολουθεί μια εξωτερική πολιτική αρχών, η οποία δεν είναι ούτε συγκυριακή ούτε συναλλακτική. Μία από τις θεμελιώδεις αρχές μας είναι η καταδίκη κάθε μορφής βίας ή τρομοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό, καταδικάσαμε από την πρώτη στιγμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και αναγνωρίσαμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, εντός των ορίων του Διεθνούς Δικαίου. Με το Ισραήλ έχουμε μια στρατηγική εταιρική σχέση, η οποία συνυπάρχει και αναπτύσσεται παράλληλα με τις βαθιές παραδοσιακές σχέσεις μας με τις αραβικές χώρες. Η διαχρονική θέση της Ελλάδας σε σχέση με τη διευθέτηση του Μεσανατολικού παραμένει η συνολική λύση των δύο κρατών, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η διαυγής και συνεπής μας στάση έχει σωρεύσει στην Ελλάδα ένα σημαντικό διεθνές κεφάλαιο και εκτιμάται ιδιαίτερα από τους εταίρους μας και τη διεθνή κοινότητα.
– Θεωρείτε ότι με τις τελευταίες εξελίξεις τίθενται σε κίνδυνο μεγαλόπνοα στρατηγικής σημασίας σχέδια, όπως ο Διάδρομος IMEC ή ακόμη και οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις του Ισραήλ και της Αιγύπτου με την Ελλάδα;
Ο μεγάλος διάδρομος Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ είναι έργα μακράς πνοής, έργα που ωφελούν και ενώνουν. Η χώρα μας βρίσκεται στο προσκήνιο των νέων διεθνών εμπορικών και ενεργειακών οδών. Δεν εκτιμώ ότι θα εμποδιστεί η υλοποίηση αυτών των έργων από την κρίση στη Μέση Ανατολή, θα πρέπει πάντως να βρισκόμαστε σε διαρκή εγρήγορση για να αντιμετωπίζουμε με γρήγορα αντανακλαστικά τα νέα δεδομένα.
– Σας ανησυχεί το νέο αντιδυτικό και αντιαμερικανικό ξέσπασμα του Τούρκου προέδρου;
Κάθε κρίση στη Μέση Ανατολή δημιουργεί δυνητικά μετατοπίσεις στρατηγικής των χωρών της ευρύτερης περιοχής. Αποτελεσματική διπλωματία είναι αυτή που προετοιμάζεται για κάθε διαφοροποίηση και δουλεύει όλα τα πιθανά σενάρια. Εχουμε κατακτήσει την τελευταία τετραετία την πολυτέλεια να μην ετεροκαθοριζόμαστε ως χώρα και να αποτελούμε σε διεθνές επίπεδο μέρος των λύσεων και όχι πηγή των προβλημάτων.
– Αν τελικά η επίθεση φιλίας που έχει κάνει η Τουρκία τους τελευταίους μήνες συνδέεται και με την εξέλιξη των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, πώς αυτό θα αποτυπωθεί στον ελληνοτουρκικό διάλογο;
Δεν θα ήθελα να αναλύσω υποθετικά σενάρια. Αυτό που από πλευράς μας έχει σημασία είναι να συνεχιστεί το κλίμα ηρεμίας που επικρατεί και να προχωρήσουν ο διάλογος και η συνεργασία των δύο χωρών με καλή πίστη και σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Σκοπός μας είναι να προχωρούμε βήμα-βήμα σε θέματα που παραμένουν εκκρεμή επί μακρόν και να προλαμβάνουμε τις κρίσεις που μπορεί να προκύπτουν από τις διαφωνίες μας.
– Την περασμένη εβδομάδα είχαμε την έναρξη του πολιτικού διαλόγου και της θετικής ατζέντας με την Τουρκία. Υπήρξε πρόγευση για το πώς αντιμετωπίζει η Αγκυρα το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ; Υπάρχει οδικός χάρτης για τις συνομιλίες;
Αμφότερες οι συναντήσεις διεξήχθησαν σε καλό κλίμα. Στις συνομιλίες για τη θετική ατζέντα έγινε επεξεργασία σειράς αμοιβαίως επωφελών συμφωνιών. Σκοπός μας είναι να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας σε σημαντικούς τομείς όπως η επιχειρηματικότητα, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η ενέργεια, οι επιστήμες, η γεωργία, το περιβάλλον, η νεολαία, η εκπαίδευση και ο αθλητισμός. Στον πολιτικό διάλογο συζητήθηκε ο τρόπος για τον καλύτερο συντονισμό στο θέμα της παράτυπης μετανάστευσης, υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και στο θέμα της κλιματικής κρίσης, που απειλεί εξίσου τις δύο χώρες, με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης και στην πολιτική προστασία. Σε μεταγενέστερο στάδιο θα αγγίξουμε και τη μείζονα διαφορά μας, τη μόνη που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Επόμενος σταθμός των διμερών επαφών θα είναι η συνάντηση του Νοεμβρίου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δεκεμβρίου, με ατζέντα και σύνθεση που θα καθοριστεί με επιμέλεια των δύο υπουργών Εξωτερικών.
– Υπάρχει αλλαγή ύφους, υπάρχει το μορατόριουμ, υπάρχουν όμως σοβαρές ενδείξεις ότι δεν έχει γίνει ουδεμία αλλαγή θέσεων από τουρκικής πλευράς. Η βελτίωση του κλίματος δεν θα έχει όμως ημερομηνία λήξης αν δεν υπάρξει πρόοδος στα μεγάλα θέματα;
Στο Βίλνιους οι ηγέτες των δύο χωρών συμφώνησαν να ξαναπιάσουν το νήμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και να προωθήσουν τη μεταξύ μας συνεργασία. Με τον ομόλογό μου Χακάν Φιντάν εισήλθαμε σε μια διαδικασία συνεννόησης με καλή πίστη αλλά και συγκρατημένη αισιοδοξία. Βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή μιας διαδικασίας διαλόγου. Κάνοντας μια σύντομη ανασκόπηση των διμερών σχέσεων, νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι η παρούσα κατάσταση με την αλλαγή ύφους σε επίπεδο ρητορικής και την αλλαγή στρατηγικής στο πεδίο με κλίμα ηρεμίας στο Αιγαίο συνιστούν σημαντική κατάκτηση – και δεν είναι ούτε αυτονόητα ούτε εύκολα βήματα. Από πλευράς μας, προσερχόμαστε στον διάλογο με καλή προαίρεση και προσβλέπουμε σε θετικά αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση, για να επιτευχθεί πρόοδος στα μεγάλα μας θέματα θα απαιτηθούν διαβουλευτική ειλικρίνεια, συνέπεια στο κλίμα καταλλαγής και προσήλωση σε οικουμενικές και θεμελιώδεις αξίες, όπως κατεξοχήν η αυστηρή και καθολική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Η δική μας διάθεση είναι να αγγίξουμε τις μεγάλες μας διαφορές με συνείδηση της ιστορικότητας της στιγμής και με πλήρη αντίληψη της συνθετότητάς τους. Προηγείται όμως να υπάρξουν απτά και διαρκή δείγματα συνέπειας και ειλικρίνειας.
– Εχει ασκηθεί κριτική ότι το Κυπριακό μπαίνει στο ράφι προκειμένου να μη διαταραχθεί το κλίμα. Μπορεί να υπάρξει πλήρης εξομάλυνση των Ελληνοτουρκικών χωρίς τη λύση του Κυπριακού;
Η κριτική αυτή είναι παντελώς αβάσιμη. Είμαστε σε συνεργασία και συνεχή επικοινωνία με την κυπριακή πλευρά. Η Ελλάδα θέτει πάντοτε το Κυπριακό σε όλα τα διεθνή φόρα και αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και στις συνομιλίες της με την Τουρκία. Εμμένουμε στην επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θεωρώ ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπορεί να συμβάλει στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης του Κυπριακού.
– Με τη Βόρεια Μακεδονία ουσιαστικά έχουν παγώσει και οι όποιες θετικές προβλέψεις υπήρχαν στη Συμφωνία των Πρεσπών (σχολικά βιβλία, αγάλματα κ.ά.), και μάλιστα συχνά προβάλλεται ως πρόσχημα η μη κύρωση των Πρωτοκόλλων από την Ελληνική Βουλή. Υπάρχει σχεδιασμός γι’ αυτό το θέμα;
Η Συμφωνία των Πρεσπών, ανεξάρτητα από τις επιφυλάξεις που μπορεί να έχει καθένας, αποτελεί νομικό δεσμευτικό κείμενο που δεν μεταβάλλεται μονομερώς, υπερισχύει των κοινών νόμων και παράγει υποχρεώσεις για τα μέρη. Η ελληνική κυβέρνηση θα αξιολογήσει τον κατάλληλο πολιτικό χρόνο για την κύρωση των Πρωτοκόλλων, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση της πλήρους συνεχούς και καλή τη πίστη εφαρμογής της συμφωνίας.
– Η Αλβανία δείχνει ότι δεν πτοείται από τις προειδοποιήσεις για μπλοκάρισμα της ευρωπαϊκής πορείας της και κρατά στη φυλακή τον εκλεγμένο δήμαρχο Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη. Δεν υπάρχουν άλλα εργαλεία για άσκηση πίεσης στα Τίρανα;
Η θέση μας στο ζήτημα αυτό είναι σαφής και την επανέλαβε με απόλυτη σαφήνεια ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του, πριν από λίγες ημέρες, στα Τίρανα για τη Σύνοδο Κορυφής της Διαδικασίας του Βερολίνου. Η Ελλάδα σέβεται την ανεξαρτησία της αλβανικής Δικαιοσύνης. Εντούτοις, η απαγόρευση ορκωμοσίας του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας συνιστά μέτρο διοικητικό και όχι δικαστική απόφαση. Είναι δε μη αποδεκτός από την ευρωπαϊκή δικαιοκρατία ο περιορισμός του πολιτικού δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να θέτει με σθένος και επιμονή το ζήτημα αυτό σε όλα τα διεθνή φόρα και στις εθνικές κυβερνήσεις και να φωτίζει τις δικαιικές της παραμέτρους. Αυτονοήτως, η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας περνάει μέσα από τη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις θεμελιώδεις αρχές του Κράτους Δικαίου.
– Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο Φρέντι Μπελέρης. Η συμφωνία για παραπομπή στη Χάγη της οριοθέτησης ΑΟΖ και το περιουσιακό της ελληνικής εθνικής μειονότητας θα μπουν ως όροι για το πράσινο φως στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας;
Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο σεβασμός στις σχέσεις καλής γειτονίας είναι βασικά κριτήρια επί των οποίων αξιολογείται η ενταξιακή πρόοδος κάθε υποψήφιας χώρας. Η τήρηση της συμφωνίας για την παραπομπή της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και ο σεβασμός των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας είναι θέματα προφανώς συναφή με την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: William Faithful
