Η ελλιπής αποψίλωση, η πολύ μικρή αντιπυρική ζώνη γύρω από τις αποθήκες πυρομαχικών και το έντονο θερμικό φορτίο εξαιτίας της φωτιάς οι αιτίες της καταστροφής, σύμφωνα με το πόρισμα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας
«Η πολύ μικρή αντιπυρική ζώνη πέριξ των αποθηκών δεν ήταν αρκετή για να εμποδίσει το έντονο θερμικό φορτίο εξαιτίας της φωτιάς που εξαπλώθηκε στο προαναφερθέν μη αποψιλωμένο μέρος του στρατοπέδου και σε συνδυασμό με τον στροβιλισμό της και την ταχύτητα του ανέμου κινήθηκε γρήγορα προς τον χώρο των πυρομαχικών. Αυτό οδήγησε στην έκρηξη βομβών των κλινών του βορείου τομέα των αποθηκών».
Με αυτές τις 61 λέξεις από το πόρισμα της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας επιχειρεί να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους την Πέμπτη 27 Ιουλίου άγνωστος αριθμός βομβών εξερράγη προκαλώντας πολύ σοβαρές ζημιές σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων γύρω από το Στρατόπεδο Καράμπα μέχρι και μέσα στην πόλη της Νέας Αγχιάλου.
Στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας θέλουν να κλείσει το συντομότερο η συζήτηση για το πολύ σοβαρό περιστατικό που σημειώθηκε το απόγευμα της 27ης Ιουλίου όταν η ανεξέλεγκτη πυρκαγιά μπήκε στο στρατόπεδο πυρομαχικών της 111 Πτέρυγας Μάχης, μιας από τις τρεις σημαντικότερες βάσεις μαχητικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας.
Η μετακίνηση των F-16
Συνεπεία των εκρήξεων και της ανεξέλεγκτης κατάστασης, με εικόνες που θύμιζαν αεροπορικό βομβαρδισμό, η ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας έδωσε εντολή άμεσης απογείωσης σε 26 από τα περίπου 70 F-16 Block 30 και Block 50 της Νέας Αγχιάλου, τα οποία προσωρινά μεταστάθμευσαν στη Λάρισα.
Οι εκρήξεις ήταν συνεχείς, ουδείς μπορούσε να γνωρίζει ποια πυρομαχικά είχαν παραδοθεί στις φλόγες και εκρήγνυντο και η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων δεν μπορούσε να διακινδυνεύσει να υποστεί έστω και μερικές ζημιές το 1/3 του στόλου της 111 Πτέρυγας Μάχης.
Δέκα ημέρες μετά τις πρωτοφανείς εκρήξεις, η επιχειρηματολογία από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας κωδικοποιείται στα εξής σημεία:
■ Η φωτιά ήταν έντονη και σε συνδυασμό με τους στροβιλισμούς, την ταχύτητα και την κατεύθυνση του ανέμου οι φλόγες κινήθηκαν προς τον χώρο των πυρομαχικών όπου και αναπτύχθηκε πολύ υψηλό θερμικό φορτίο.
■ Παρά το γεγονός ότι για την κατάσβεση της φωτιάς επιχείρησαν πυροσβεστικά οχήματα της 111 Πτέρυγας Μάχης και δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος (ο αριθμός των οχημάτων και των πυροσβεστών δεν διευκρινίζεται) οι συνθήκες επέβαλαν να εκκενωθεί η περιοχή από τις πυροσβεστικές δυνάμεις για την προστασία του προσωπικού.
■ Διαπιστώθηκε πλημμελής καθαρισμός στο επικλινές και δύσβατο βόρειο μέρος του στρατοπέδου πυρομαχικών, από όπου έφτασε η φωτιά και προσέγγισε τον χώρο των αποθηκών πυρομαχικών ανοικτού και κλειστού τύπου.
■ Οι κλίνες όπου αποθηκεύονταν εν υπαίθρω τα πυρομαχικά που εξερράγησαν ήταν κατασκευασμένες σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και περιείχαν αποκλειστικά βόμβες γενικής χρήσης, όπως προβλέπεται από τα εγχειρίδια και τις προδιαγραφές των κατασκευαστών.
Ερωτήματα
Πέραν του διοικητή της 111 Πτέρυγας Μάχης, ο οποίος προσωρινά έχει απαλλαγεί των καθηκόντων του, δεν διευκρινίζεται πόσα και ποια άλλα στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας βαρύνονται με παραλείψεις και αμέλειες ώστε να τους αποδοθούν «οι αναλογούσες ευθύνες». Δεν δίνεται απάντηση στο ερώτημα αν στις επιθεωρήσεις που είχαν γίνει στο πρόσφατο παρελθόν, με δεδομένο ότι στις αποθήκες πυρομαχικών όπου σημειώθηκαν οι εκρήξεις φυλάσσονται και βόμβες για χρήση από το ΝΑΤΟ, είχε γίνει αντιληπτή η πλημμελής αποψίλωση αλλά και το γεγονός ότι η αντιπυρική ζώνη γύρω από τις αποθήκες ήταν πολύ μικρή.
Πρόκειται για μια μακρόστενη λωρίδα περίπου εννέα στρεμμάτων (900 μέτρα x 100 μέτρα) που δεν είχε καθαριστεί από τα ξερά χόρτα. Είναι μόνο ευθύνη του διοικητή της 111 Πτέρυγας Μάχης που η συγκεκριμένη λωρίδα δεν είχε καθαριστεί; Προβλέπεται από τα σχέδια αντιπυρικής προστασίας να είναι τόσο μικρή -όπως παραδέχεται επισήμως το υπουργείο Εθνικής Αμυνας- η αντιπυρική ζώνη γύρω από τις αποθήκες τόσο φονικών πυρομαχικών όπως οι βόμβες 500 λιβρών;
Κατά συνέπεια, ήταν πλημμελείς οι εργασίες προσδιορισμού της αντιπυρικής ζώνης ή ο κανονισμός πυρασφάλειας ήταν λάθος; Και αν ναι, γιατί αυτό δεν είχε γίνει αντιληπτό σε κανέναν από τους παρελθόντες ελέγχους; Τα σχέδια πυρασφάλειας δεν προέβλεπαν τη ρίψη επιβραδυντικού υγρού ή την ενεργοποίηση αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης γύρω από τα αποθηκευμένα στην ύπαιθρο πυρομαχικά αφού οι βόμβες -σύμφωνα με την εκδοχή του ΓΕΕΘΑ- φυλάσσονταν όπως προβλέπεται από τα εγχειρίδια και τις προδιαγραφές;
«Το ΓΕΕΘΑ και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας είναι ελέγχοντες και όχι ελεγχόμενοι», επισημαίνει στο «ΘΕΜΑ» ανώτατη πηγή του Πενταγώνου προσθέτοντας ότι σε περίπτωση που οι διαδικασίες είχαν τηρηθεί «η φωτιά θα είχε σταματήσει 100 μέτρα πριν από τις αποθήκες πυρομαχικών».
«Δεν έπρεπε να γίνει αυτό, αν ποτέ μάθετε τις λεπτομέρειες θα σας πέσουν τα αυτιά και τα μαλλιά, τα πυρομαχικά της 111 Πτέρυγας Μάχης θα έπρεπε να έχουν προστατευθεί και εδώ κινδύνεψε να τιναχτεί στον αέρα ολόκληρη η μονάδα», λέει στο «ΘΕΜΑ» άλλο πρόσωπο με γνώση ευαίσθητων πληροφοριών, τις οποίες δεν αποκαλύπτει.