Σύμφωνα με τον Economist, η κατάσταση «πολιτικής αστάθειας» στην Ελλάδα διαμορφώνεται και εξαιτίας της καθυστέρησης της ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης, καθώς και των νέων απαιτήσεων που έχουν οι δανειστές.
Παράλληλα ο αρθρογράφος κάνει λόγο και για διαφωνία μεταξύ Ευρωπαίων και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την υφή των μέτρων που πρέπει να ληφθούν και ειδικότερα για τη βιωσιμότητα ή όχι του χρέους, που δημιουργεί ένα θολό τοπίο.
Πιο συγκεκριμένα, ο Economist αναφέρει ως πρώτο λόγο την αδυναμία της κυβέρνησης να περάσει τα μέτρα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Στο άρθρο αναφέρεται ως «σχεδόν αδύνατο», καθώς υπάρχουν μεγάλες αντιδράσεις από τα μέτρα που ήδη έχουν ληφθεί, ενώ και η κοινωνία βρίσκεται στα όριά της.
Ο δεύτερος λόγος αναφέρεται στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες δέχονται μεγάλες πολιτικές πιέσεις, ενόψει και των εκλογών που έρχονται, ώστε να δοθεί ένα τέρμα στη βοήθεια προς την Ελλάδα. Μεγάλο ποσοστό πολιτών στην Ευρώπη, θεωρούν ότι κακώς δίδεται οικονομική ενίσχυση στην Αθήνα και ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει πρωτίστως να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, ώστε να επανεκκινηθεί η οικονομία της μέσω αυτών και όχι μέσω χρημάτων που προέρχονται από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.
Τρίτος λόγος και ιδιαιτέρως σημαντικός, είναι η μακροχρόνια διαφωνία μεταξύ Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και Ευρωπαίων. Το ΔΝΤ εξακολουθεί να επιμένει ότι η συμφωνία για την Ελλάδα δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα, καθώς το χρέος της χώρας είναι μη βιώσιμο. Η Ευρώπη δεν το αποδέχεται αυτό, καθώς σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να προχωρήσει σε γενναίο haircut, μία διαδικασία η οποία είναι απίθανο να γίνει αποδεκτή από τα κοινοβούλια και τους λαούς της Γηραιάς Αλβιόνας. Ως εκ τούτου, ιδιαίτερα στο τρίτο αυτό σκέλος, υπάρχει το απόλυτο αδιέξοδο.
Τέλος ο Economist αναφέρεται και στις πρόσφατες δηλώσεις Ρέγκλινγκ, (συγκεκριμένα στις 30 Ιανουαρίου), ο οποίος υπογράμμισε πως η δεύτερη αξιολόγηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την λήξη της διορίας για την απελευθέρωση του ευρωπαϊκού πακέτου στήριξης.
Όπως επισημαίνεται, η Ελλάδα έχει απόλυτη ανάγκη το δανεισμό, καθώς έως τον Ιούλιο του 2017, καλείται να καταβάλει τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ σε δανειακές υποχρεώσεις. Την ίδια στιγμή, Φιλανδία, Γερμανία και Ολλανδία πρωτοστατούν στις αντιδράσεις του περαιτέρω δανεισμού της ελληνικής οικονομίας, ενώ ακολουθούν εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία και πιθανότατα στην Ιταλία.
Τα 5 σενάρια του Grexit: Πού οδηγεί το αδιέξοδο του χρέους – Ανάλυση φωτιά
Ποια είναι τα 5 σενάρια για το Grexit που έρχεται ανενόχλητο;
«Ελληνική κρίση, ξανά;» αναρωτιέται η Credit Suisse σε νέα της έκθεση, υπογραμμίζοντας την εκτόξευση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων την τελευταία εβδομάδα και μετά το «ναυάγιο» στο Eurogroup.
Όπως σημειώνει, μετά τη συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ της ευρωζώνης, νέος… θόρυβος ήρθε από το ΔΝΤ ότι εξακολουθεί να θεωρεί το ελληνικό χρέος ως μη βιώσιμο χωρίς περαιτέρω αν ελληνική κυβέρνηση δεν λάβει περαιτέρω μέτρα και αν δεν υπάρξουν πρόσθετες διευκρινήσεις για ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους πιστωτές.
Σύμφωνα με την τράπεζα υπάρχουν πέντε πιθανά σενάρια για την Ελλάδα στο επόμενο διάστημα, τα οποία παραθέτει με σειρά… πιθανότητας, τονίζοντας ότι αυτά τα σενάρια θα πρέπει να παρέχουν έναν οδικό χάρτη για τους επενδυτές.
Όπως επισημαίνει, εκτιμά ότι θα το sell-off θα συνεχιστεί εκτός και αν η ένταση μειωθεί από κάποια μορφή συμφωνίας, η οποία εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα έρθει κάποια στιγμή στους προσεχείς μήνες.
Ελλείψει οποιασδήποτε συμφωνίας, η νευρικότητα της αγοράς είναι πιθανό να αυξηθεί εν όψει και της λήξης των ελληνικών ομολόγων, ιδίως στα τέλη Ιουλίου, με το ημερολόγιο να θυμίζει αρκετά εκείνο του 2015. Αλλά ενώ τότε η CS εκτιμούσε στο βασικό της σενάριο ότι η λύση θα έρθει πολύ αργά τον Ιούλιο, αυτή τη φορά εκτιμά ότι τα πράγματα θα κινηθούν ταχύτερα.
Σενάριο 1: Γρήγορη συμφωνία (κατά τις προσεχείς ημέρες)
Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να υπάρξει συμφωνία, προτείνοντας σειρά μέτρων που θα πρέπει να είναι σε μεγάλο βαθμό αποδεκτά από τους πιστωτές. Αν στις 6 Φεβρουαρίου στη συνεδρίαση του ΔΝΤ γίνουν δεκτά τα μέτρα, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης στις 20 Φεβρουαρίου από το Eurogroup. Αυτό, κατά της CS, θα ανοίξει επίσης το δρόμο για την διευκρίνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος (μετά το 2018) . Η ανάλυση βιωσιμότητας τόσο του ΔΝΤ όσο και της ΕΚΤ θα ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδας και μπορέσει να ενταθεί στο QE.
Σενάριο 2: «Χρειάζεται περισσότερος χρόνος» (Μάρτιος- Απρίλιος)
Οι Έλληνες θέλουν λιγότερες μεταρρυθμίσεις, περισσότερη ελάφρυνση χρέους και ένα χαμηλότερο στόχο για πρωτογενές έλλειμμα. Το ΔΝΤ θέλει περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα ( θεωρεί ότι το 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα είναι μη ρεαλιστικό). Οι Ευρωπαίοι θέλουν ιδανικά όσο μικρότερη ελάφρυνση του χρέους γίνεται και προτιμούν υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα για να καλύψουν το κενό της βιωσιμότητας του χρέους.
Δεν είναι σαφές ότι οι διαφορές αυτές μπορούν να επιλυθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα και μπορεί να χρειαστούν επιπλέον διαπραγματεύσεις και εξελίξεις. Επιπλέον, υπάρχει και η πολιτική θέση του να κλείσουν οι διαπραγματεύσεις πριν από τουλάχιστον τις Γαλλικές εκλογές, προκειμένου να μην δηλητηριάσουν περαιτέρω την ευρωπαϊκό πολιτικό debate. Στο σενάριο αυτό, μια απόφαση μπορεί τελικά να καθυστερήσει για Μάρτιο ή Απρίλιο, το αργότερο, αν οι διαφωνίες δεν είναι πάρα πολύ ακραίες.
Σενάριο 3: Μικροπολιτική (Ιούλιος)
Αυτό το σενάριο αφορά την επανάληψη των γεγονότων του 2015, όταν η αντιπαράθεση ώθησε την Ελλάδα στα όρια της χρεοκοπίας, με την ελπίδα να πάρει την καλύτερη δυνατή συμφωνία. Αυτή η στρατηγική δεν λειτούργησε για την Ελλάδα και δημιούργησε αβεβαιότητα και συνέχιση της ύφεσης. Είναι δύσκολο να επαναλάβει η Ελλάδα σκόπιμα αυτή τη στρατηγική, αλλά θα μπορούσε εάν δεν υπάρξει συμφωνία.
Σενάριο 4: Πρόωρες εκλογές (πριν από το καλοκαίρι)
Το σενάριο των πρόωρων εκλογών δεν μπορεί να απορριφθεί, εάν δεν υπάρξει μια ικανοποιητική συμφωνία στους επόμενους δύο έως τρεις μήνες. Είναι πιθανό ότι οι περισσότεροι βουλευτές δεν θέλουν αυτή την επιλογή, καθώς μπορεί να τεθούν εκτός Βουλής καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ισχυρό προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας.
Ωστόσο, θα ήταν ένας τρόπος για να διατηρηθεί ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ ως ένα αντι-συστημικό κόμμα, με στόχο και ελπίδα να επιστρέψει στην κυβέρνηση σε ένα (όχι πολύ) μεταγενέστερο στάδιο. Για τις αγορές, οι πρόωρες εκλογές θα ήταν σαφώς αρνητικές, βραχυπρόθεσμα, αλλά η πιθανή νίκη της Ν.Δ. θα πρέπει να θεωρείται μάλλον θετική έκβαση μεσοπρόθεσμα.
Σενάριο 5: Grexit; Πάλι τα ίδια;!
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Ξυδάκης, δήλωσε ότι μια συζήτηση σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ δεν θα πρέπει να είναι ταμπού, επαναφέροντας έτσι τη συζήτηση Grexit. Η Credit Suisse τονίζει ότι δεν θα είχε νόημα για την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ και ουσιαστικά είναι ήδη επιζήμια για τη χώρα μια τέτοια συζήτηση.
Όπως σχολιάζει η CS, θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία τον Φεβρουάριο, αλλιώς υπάρχουν αρκετές άμεσες άλλες ημερομηνίες όπου θα μπορούσε να κλείσει αξιολόγηση, πιθανότατα γύρω από τις προγραμματισμένες συναντήσεις του Eurogroup – αν και μια έκτακτη συνάντηση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η 17η Ιουλίου – ή η 20η – θα είναι η «σκληρή» προθεσμία, καθώς η Ελλάδα θα είναι στην ίδια θέση με τον Ιούλιο του 2015.
Και εν τω μεταξύ, η ανάκαμψη της οικονομία παραμένει ευάλωτη και δείχνει προς οριακά θετική ανάπτυξη και όχι κοντά στο 3% που εκτιμά η Κομισιόν. Η υψηλή ανάπτυξη θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνον εάν υπάρξει πολύ γρήγορα συμφωνία.
