Τα Ιμια, ο Αρσένης και οι σημαίες

«…Η απόφαση, λοιπόν, που είχαμε πάρει ήταν να μην οξύνουμε τα πράγματα, αλλά να παρακολουθούμε άγρυπνα το γεγονός, προσπαθώντας να αποφύγουμε γενικότερη αναταραχή. Τότε ο δήμαρχος Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης αποφάσισε στις 25 Ιανουαρίου του 1996, συνοδευόμενος από τον τοπικό διοικητή της Αστυνομίας και άλλα δύο άτομα, να πάει στο βράχο Μικρή Ιμια (Ανατολική) και να τοποθετήσει επ’ αυτού μια ελληνική σημαία.

Η σημαία ήταν πρόχειρα υψωμένη σε ένα κομμάτι ξύλο, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να ποζάρει δίπλα της, να τραβήξει βίντεο και να το στείλει να προβληθεί τόσο από τα τοπικά όσο και από τα εθνικής εμβέλειας τηλεοπτικά κανάλια. Ο δήμαρχος Καλύμνου ήταν από τους ελάχιστους υποστηρικτές του υπουργού Αμυνας Γεράσιμου Αρσένη. Είναι πολύ πιθανό ότι θέλησε να ενισχύσει ή την τοπική του μειοψηφική θέση στο κόμμα ή γενικότερα την παράταξη στην οποία ανήκε, μέσα στα πλαίσια των εσωκομματικών συσχετισμών.

Εκκρεμούσε, ωστόσο, ο δεύτερος γύρος της εσωκομματικής σύγκρουσης για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Ο Κώστας Σημίτης είχε μεν γίνει πρωθυπουργός με τη γνωστή ψηφοφορία στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, αλλά το συνέδριο που θα συγκαλείτο για την εκλογή προέδρου του ΠΑΣΟΚ ενδεχομένως να είχε διαφορετικό αποτέλεσμα. Και βεβαίως με δυσκολία μπορούσε κανείς να δεχτεί ότι θα υπάρχει άλλος πρωθυπουργός και άλλος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή να έχει άλλη κατεύθυνση η κυβέρνηση και άλλη κατεύθυνση το κυβερνητικό κόμμα.

Δεν έχω καμία ένδειξη ότι ο Διακομιχάλης ενήργησε ως βραχίονας μιας συνωμοσίας εναντίον του Σημίτη που είχε οργανωθεί από τον Γεράσιμο Αρσένη. Είμαι όμως βέβαιος, με βάση τα όσα γνωρίζω για τα πρόσωπα και τον τρόπο λειτουργίας του χώρου, ότι, εάν είχε προλάβει ο Διακομιχάλης να ενημερώσει για την κίνησή του, που εξελίχθηκε σε μια από τις φοβερότερες προβοκάτσιες της νεότερης πολιτικής ιστορίας, δεν θα τον είχαν αποδοκιμάσει και αποτρέψει.Λίγο μετά τη γνωστοποίηση της πρωτοβουλίας του δημάρχου Καλύμνου στις 27.1.1996 μια ομάδα Τούρκων δημοσιογράφων της εφημερίδας Hurriyet από τη Σμύρνη πήρε ένα ελικόπτερο και προσγειώθηκε στη νησίδα Ιμια.

Βρήκαν τη σημαία του Διακομιχάλη εγκαταλελειμμένη, μόνη και έρημη, την αφαίρεσαν και την αντικατέστησαν με μία τουρκική. Στις 28.1.1996 περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού υπέστειλε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική. Το σκηνικό για μια αδιέξοδη και ανόητη επίδειξη δύναμης είχε στηθεί…».

Εκρηκτικό επεισόδιο Σημίτη με Λυμπέρη

«…Πράγματι, έτσι έγινε. Περί τα μεσάνυχτα με ζήτησε στο τηλέφωνο ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Είχα διαβάσει και ακούσει για αυτόν, δεν ήξερα όμως τίποτα περισσότερο. Μου έκανε εντύπωση η ευγένεια και η προσοχή με την οποία μου μιλούσε. Ωρες ώρες σαν να ήταν αυτός υφιστάμενος ως βοηθός υφυπουργός απέναντι σε κάποιον σαν κι εμένα που ήμουν υπουργός, σε μία βέβαια πολύ μικρότερη χώρα. Ξεκίνησε λέγοντάς μου ότι αντιλαμβάνεται πως εμμένω στις πάγιες ελληνικές θέσεις για την αποφυγή μιας τυπικής διαπραγμάτευσης με την Τουρκία με αντικείμενο το Αιγαίο και ότι επομένως η πρόταση που μου έκανε πριν από λίγο ο υπουργός του, ο κύριος Κρίστοφερ, δεν έχει καμία ελπίδα.

Του είπα ότι είμαι πρόθυμος να συζητήσω άτυπα ώρες ολόκληρες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά εκείνη τη στιγμή, με δεδομένη την κίνηση των στόλων και των αεροπορικών δυνάμεων και των δύο χωρών, αυτό που πρωτεύει είναι η εκτόνωση της κατάστασης και η βαθμιαία απαγκίστρωση από την περιοχή. Μου απάντησε ότι θέλει χρόνο για να έρθει σε επαφή με τους Τούρκους και πραγματικά πέρασε σχεδόν μιάμιση ώρα χωρίς να έχω νεότερά του.Τότε, περί τις 02:30 το πρωί, μου τηλεφώνησε ο υπεύθυνος του Γραφείου Τύπου από την πρεσβεία μας στην Αγκυρα, ο κύριος Σταθουλόπουλος, και μου είπε ότι σε συνέντευξη Τύπου η Τανσού Τσιλέρ είχε ανακοινώσει ότι Τούρκοι κομάντος είχαν αποβιβαστεί και καταλάβει τη μία από τις δύο νησίδες και ότι είχαν ρητή διαταγή να μην πυροβολήσουν πρώτοι, ακόμα και αν οι Ελληνες προσπαθούσαν να αποβιβαστούν στην ίδια νησίδα.

Τα τηλεφωνήματα αυτά γίνονταν είτε από το χολ του Πολιτικού Γραφείου είτε από ένα απομονωμένο τηλέφωνο που βρισκόταν σε μια γωνία. Οταν επέστρεψα στη σύσκεψη και μετέφερα την είδηση, επικράτησε, όπως ήταν φυσικό, πανικός. Ο πρωθυπουργός γύρισε προς τον αρχηγό Γενικού Επιτελείου ναύαρχο Λυμπέρη και χρησιμοποιώντας κατά τρόπο χαρακτηριστικό ένα βαρύτατο επίθετο του είπε:

«[…]Καλά, δε σου είπα να φρουρηθούν οι δύο νησίδες;». Αποσβολωμένος και κατακόκκινος, ο Λυμπέρης ψέλλισε: «Δεν μου είπατε και οι δύο, κύριε πρωθυπουργέ. Στη μία υπάρχει φρουρά βατραχανθρώπων. Για την άλλη δεν είχαμε δυνάμεις».

Ηταν σαφές ότι έτσι είχε δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση, δεν υπήρχε πια μία σημαία στα Ιμια αλλά δύο, συγκυριαρχία δηλαδή, αφού η παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων μιας χώρας επί ενός εδάφους άλλης χώρας είναι ένδειξη κυριαρχίας…».

Πώς ξέχασαν τους βατραχανθρώπους

«…Ο αρχηγός του ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης τα είχε κυριολεκτικά χαμένα. Ο Λυμπέρης ήταν προφανώς κατώτερος των περιστάσεων. Είχε αναλύσει και είχε χειριστεί το γεγονός με την οπτική γωνία του πρώην αρχηγού ΓΕΝ. Για αυτόν ήταν ένα ναυτικό επεισόδιο και όφειλε να το αντιμετωπίσει μόνο του το Ναυτικό.

Αυτή η γραφειοκρατική και συντεχνιακή προσέγγιση τον οδήγησε στην εξωφρενική απόφαση να στείλει στην Ανατολική Ιμια μια ντουζίνα βατραχανθρώπους και να αφήσει τη Δυτική ακάλυπτη. Λίγα χιλιόμετρα από το θέατρο των επιχειρήσεων υπήρχε ικανή δύναμη (1.000 τουλάχιστον) κομάντος των ΛΟΚ, όπως διαβεβαίωσαν και στην τηλεοπτική εκπομπή Οι Φάκελοι του Αλέξη Παπαχελά, στο MEGA Channel το 2001, οι στρατηγοί Βούλγαρης και Σπυρίδων, οι οποίοι είπαν ότι οι στρατιωτικοί ήταν έτοιμοι να τους στείλουν στην Καλόλιμνο ή στο Φαρμακονήσι.

Οπως αναφέραμε και προηγουμένως, δεδομένου ότι, εκτός από τους βατραχανθρώπους του ναυάρχου Λυμπέρη, που φρουρούσαν την Ανατολική Ιμια, υπήρχε τουρκικός στρατός στη Δυτική Ιμια, η απαγκίστρωση και η εκτόνωση της υπόθεσης έπαιρνε εντελώς άλλες διαστάσεις…».

Γιατί πήραμε τις σημαίες

«…Εκείνη τη στιγμή ο Χόλμπρουκ δεν μου ανέφερε ξανά το θέμα των σημαιών. Και εγώ δεν θεώρησα σκόπιμο να το θέσω. Οι πατριδοκάπηλοι πάσης φύσεως και διάφοροι άκαπνοι «ελληναράδες» έχουν θεωρήσει μεγίστη προδοσία την αφαίρεση της σημαίας του δημάρχου Καλύμνου από τη νησίδα Ιμια και τη μεταφορά της «εν τιμή» από το αποχωρούν απόσπασμα. Η απόφαση ελήφθη αποκλειστικά από τους συμμετέχοντες στη συζήτηση στο Πολιτικό Γραφείο.

Είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες όπου και όποτε του καπνίσει. Σημαία-σύμβολο, και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη.

Υποστήριξα επίσης ότι, εάν αφήναμε τη σημαία του Διακομιχάλη πάνω στην Ανατολική Ιμια, ήταν πολύ πιθανό, λόγω της καταιγίδας που είχε ξεσπάσει τη δεδομένη στιγμή, ο άνεμος ή τα τεράστια κύματα να την έπαιρναν και να την εξαφάνιζαν. Αυτό υπήρξε άλλη μια αιτία για την οποία κατασυκοφαντήθηκα και καθυβρίσθηκα από τους υπερπατριώτες.
Ολοι αυτοί οι ανεγκέφαλοι δεν σκέφτονται ότι, εάν είχε τεθεί επίσημα από την πλευρά μας να παραμείνει η σημαία μας στη μία από τις δύο νησίδες, τότε και οι Τούρκοι θα μπορούσαν να αξιώσουν να μείνει και η δική τους η σημαία στην άλλη, όπου είχαν εγκαταστήσει φρουρά.

Η συζήτηση περί τη σημαία παραβλέπει το θεμελιώδες γεγονός ότι οι σημαίες ήταν δύο. Στη μία νησίδα η δικιά μας, στην άλλη νησίδα η σημαία των Τούρκων. Ετσι, όμως, θα ξαναγυρίζαμε στην αρχή του όλου προβλήματος και θα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε αυτό που συστηματικά προσπαθούσαμε να αποφύγουμε, δηλαδή τις διαπραγματεύσεις…».

Ο Οτσαλάν ήταν σταλινικός και αντιπαθής…