Πώς ο Νίκος Δένδιας κατέληξε σε συμφωνία με τον Σάμεχ Σούκρι – Η συμφωνία στηρίζεται στις ευθείες γραμμές βάσης και όχι στην επήρεια – Τι θα γίνει με τις θαλάσσιες ζώνες στο Καστελλόριζο – Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας
Υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας, η ελληνική κυβέρνηση έφτασε σήμερα Πέμπτη 6 Αυγούστου στο σημείο να οριστικοποιήσει την συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο.
Ακόμη και στενοί συνεργάτες του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια ενημερώθηκαν ότι η Αθήνα και το Κάιρο βρίσκονται πολύ κοντά στην υπογραφή του deal σήμερα το πρωί, λίγο πριν ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας μπει στο αεροσκάφος με προορισμό την αιγυπτιακή πρωτεύουσα. Ενδεικτικό των προφυλάξεων που λαμβάνονται από την ελληνική πλευρά είναι το γεγονός ότι η άφιξη του Νίκου Δένδια στο Κάιρο για συνομιλίες με τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Sameh Shoukry ανακοινώθηκε την ώρα που ξεκινούσε η συνάντηση! «Βασικό αντικείμενο των συζητήσεων θα είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου» εξηγούσαν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα.
Τι περιλαμβάνεται στη Συμφωνία για ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου
Οι πληροφορίες αποκαλύπτονται με το σταγονόμετρο. Η ελληνική διπλωματία θεωρεί ότι με την συμφωνία μερικής οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Αίγυπτο επιτυγχάνεται η ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες, με το οποίο η Άγκυρα επιχειρεί να σφετεριστεί θαλάσσιες περιοχές ελληνικής κυριαρχίας συρρικνώνοντας την επήρεια της Κρήτης, της Κάσου, της Καρπάθου και της Ρόδου σε μια ζώνη μόλις 6 ναυτικών μιλίων από τις ακτές.
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, η συμφωνία για την ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου θα αφορά το νότιο τμήμα των ελληνοαιγυπτιακών θαλασσίων συνόρων και θα γίνει με την μέθοδο των «ευθειών γραμμών βάσης». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό για την επήρεια των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες απομένει να διασαφηνιστεί. Οι συνομιλίες της Αθήνας με το Κάιρο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών διαρκούν χρόνια. Φαίνεται ότι σε αυτή την χρονική συγκυρία που οι σχέσεις τουρκο-αιγυπτιακές σχέσεις διέρχονται μία από τις μεγαλύτερες ιστορικά κρίσεις τους λόγω της εμπλοκής της Τουρκίας στον εμφύλιο της Λιβύης και του κινδύνου που αντιμετωπίζει το Κάιρο να απωλέσει την επιρροή του σε μία πολύ μεγάλη γεωγραφική περιοχή γύρω από την πόλη της Σύρτης, το καθεστώς του προέδρου Σίσι επέλεξε έναν συμβιβασμό με την Αθήνα, γνωρίζοντας ότι η Άγκυρα θα δυσαρεστηθεί με την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία.
Η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου θα είναι μερική, θα αφορά δηλαδή μόνο το νότιο κομμάτι της θαλάσσιας συνορεύουσας ζώνης των δύο χωρών και όχι την ανατολική περιοχή η οποία περιλαμβάνει και το Καστελλόριζο. «Ποτέ δεν ετέθη θέμα να πάμε πέρα από τον 28ο μεσημβρινό» είπε στο protothema.gr κυβερνητικό στέλεχος απαντώντας στο ερώτημα ποιο θα είναι το όριο της συμφωνίας της Αθήνας με το Κάιρο.
Η συμφωνία για ΑΟΖ με την Αίγυπτο ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών και συνεργάτες του Νίκου Δένδια επιχειρηματολογούν ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο ακυρώνει στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο που είχε υπογράψει στα τέλη του 2019 ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Φαγιέζ αλ Σαράζ, πρωθυπουργό της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Στο ερώτημα αν η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία ακυρώνει, εξουδετερώνει ή απλώς αμφισβητεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο, η απάντηση θα πρέπει να δοθεί αφού κοινοποιηθούν οι λεπτομέρειες του deal της Αθήνας με το Κάιρο και αφού προηγουμένως αξιολογηθούν οι νομικές παράμετροι της συμφωνίας.
Την προηγούμενη Παρασκευή 31 Ιουλίου, κυβερνητικός παράγοντας με γνώση της ατζέντας των συζητήσεων αποκάλυπτε στο protothema: «Μέχρι ενός σημείου έχουμε προχωρήσει πάρα πολύ. Θα πρέπει να μας δώσουν κάτι και οι Αιγύπτιοι κάποια στιγμή» σημειώνοντας ότι η Αθήνα τελούσε εν αναμονή της απάντησης από το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών. Όπως φαίνεται, το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε οι ελληνοαιγυπτιακές συνομιλίες ήταν εντατικές και προχώρησαν με απόλυτη μυστικότητα. «Ο Νίκος Δένδιας δεν κάνει διακοπές τον Αύγουστο» ανέφεραν υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών. Οπαδός της ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής και ευρισκόμενες σε συνεχή σύγκρουση με τους θιασώτες του δόγματος της «ακινησίας», ο Νίκος Δένδιας προσπαθεί εδώ και μήνες να αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων απέναντι στην Τουρκία στηλιτεύοντας παλαιότερες λογικές σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα δεν νομιμοποιούνταν να συνομολογήσει κανενός είδους συμφωνία για θαλάσσιες ζώνες με τις γειτονικές της χώρες αν δεν εξασφάλιζε ότι θα πάρει το 100% της επήρειας που δικαιούται. Σε συνέντευξή του στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ στις 15 Ιουνίου 2020 ο Νίκος Δένδιας είχε προαναγγείλει μια συμφωνία για ΑΟΖ με την Αίγυπτο στο πρότυπο αυτής που υπεγράφη με την Ιταλία απορρίπτοντας την κριτική ότι δέχθηκε μειωμένη επήρεια των νησιών του Ιονίου. «Η οριοθετική γραμμή προσαρμόστηκε αναλόγως, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την παρουσία μικρών ομάδων νησιών στην ελληνική πλευρά,όσο και την ύπαρξη ευθειών γραμμών βάσης στην ιταλική πλευρά. Τίποτε συνεπώς δεν χάθηκε, απλώς υπάρχει εκατέρωθεν μετατόπιση σε συγκεκριμένα σημεία» τόνιζε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επισημαίνοντας ότι στο παρελθόν η Ελλάδα έχασε μια ιστορική ευκαιρία με την Λιβύη όταν δεν οριοθετήθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες με την συγκεκριμένη χώρα για ποσοστό 3,7% επί της συνολικής έκτασης.
Πώς θα ερμηνεύσει η Τουρκία την συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την ΑΟΖ;
Ένα ερώτημα βαρύνουσας σημασίας είναι πώς θα ερμηνεύσει το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία. Κι αυτό διότι την περίοδο αυτή, μετά και τον πειθαναγκασμό της Άγκυρας να μην προχωρήσει στο μετέωρο βήμα πραγματοποίησης σεισμικών ερευνών νοτίως του Καστελλόριζου, η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση προετοιμάζονται για την έναρξη σοβαρού διαλόγου μετά και την πιεστική παρότρυνση ισχυρών διεθνών παικτών όπως οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Θα αποδεχθεί η τουρκική πλευρά ότι η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση ΑΟΖ αδρανοποιεί και ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο ή θα αντιδράσει θεωρώντας ότι πρόκειται για ενέργεια που υποσκάπτει τις προοπτικές του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης;
Η ελληνική κυβέρνηση πάντως, όπως έπραξε και στην προσφάτως συνομολογηθείσα συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ Αθήνας και Ρώμης, δεν επιλέγει να κλείσει τα όρια των θαλασσίων ζωνών της Ελλάδας προς ανατολάς, αφήνοντας το Καστελλόριζο εκτός του κειμένου της συμφωνίας με το Κάιρο. Και στο μνημόνιο συμφωνίας Ελλάδας-Ιταλίας για την ΑΟΖ η ελληνική κυβέρνηση δεν έκλεισε τις γραμμές προς βορράν, εν αναμονεί της οριστικής συμφωνίας με την Αλβανία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Μόλις σήμερα το πρωί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο Aspen Security Forum 2020 δήλωσε σχετικά με τα ελληνοτουρκικά θέματα: «Είμαστε πρόθυμοι να ξαναρχίσουμε τις συνομιλίες, αλλά δεν μπορούμε να το πράξουμε υπό το καθεστώς απειλών ούτε θα προσέλθουμε εκβιαζόμενοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επειδή απειλείτε ότι θα παραβιάσετε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αυτό απορρίπτεται».
«Εάν πραγματικά θέλουμε να συνομιλήσουμε» συνέχισε στην τοποθέτησή του ο πρωθυπουργός της Ελλάδας «δεν μπορούμε να υπονομεύουμε την ουσία των συνομιλιών, η οποία είναι πώς θα λύσουμε το πρόβλημα των αξιώσεών μας σχετικά με την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη». Και κατέληξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Εάν δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία, ας πάμε στο Δικαστήριο της Χάγης. Να συμφωνήσουμε ότι αυτή είναι η μόνη διαφορά μας, να θέσουμε τις παραμέτρους, να συμφωνήσουμε σε όσα συμφωνούμε και σε όσα διαφωνούμε να σεβαστούμε την απόφαση του δικαστηρίου. Να σεβαστούμε το διεθνές δίκαιο. Πιστεύω ότι αυτή είναι μια δίκαιη προσέγγιση στον βαθμό που δεν μπορούμε –εάν δεν μπορούμε- να λύσουμε την διαφορά μας απευθείας μεταξύ μας».
Ερωτήματα
Πριν από λίγα 24ωρα, πολιτικός με μεγάλη εμπειρία στο χειρισμό θεμάτων εξωτερικής πολιτικής (δεν πρόσκειται στη ΝΔ) μιλώντας στο ΘΕΜΑ έθετε ερωτήματα για τις ελληνοαιγυπτιακές συνομιλίες: «Θα κάνουμε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο; Όσο καλά κι αν την κάνεις, πάντα θα υπάρχει η εκκρεμότητα της Τουρκίας. Δεν λύνεται αυτό διά της περικυκλώσεως. Θα δεχτούμε περιορισμένη επιρροή της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και τμήματος της Κρήτης;» ρωτούσε το πρόσωπο που επί σειρά ετών έχει υπηρετήσει σε θέσεις βαρύνουσας εθνικής ευθύνης.
«Μήπως η συμφωνία για ΑΟΖ με την Αίγυπτο θα δώσει επιχειρήματα στον Ερντογάν να αντιδράσει θεωρώντας ότι η Ελλάδα προκαλεί;» ήταν το ερώτημα που έθεσε μιλώντας στο protothema παλαιό υπηρεσιακό στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών και παράλληλα εξέφραζε την πεποίθησή του η συμφωνία να μην αποσκοπεί απλώς στο να αποσταλεί το μήνυμα στην εσωτερική κοινή γνώμη ότι η Ελλάδα κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, υποβαθμίζοντας πιθανές περιπλοκές που μπορεί να προκύψουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
«Νομιμότητα, που επιχειρήθηκε να διασαλευθεί από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο» δήλωσε ο πρωθυπουργός, μιλώντας από την ακριτική Χάλκη
