Ο 80χρονος αγιογράφος Γρηγόρης Μπαλογιάννης μίλησε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» για το θαύμα που βίωσε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
❱❱ Η ορφάνια, η Σχολή Καλών Τεχνών και ο σπουδαίος δάσκαλος που «έσβησε» στα χέρια του
Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας φιλοξενείται έως τις 13 Ιανουαρίου η έκθεση με 50 έργα του εμπνευσμένου αγιογράφου Γρηγόρη Μπαλογιάννη, ο οποίος αποτελεί συνεχιστή της παράδοσης της ορθόδοξης εικονογραφίας και της βυζαντινής τεχνοτροπίας.
Ο 80χρονος αγιογράφος μίλησε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» για τις πτυχές της προσωπικής του διαδρομής και όσα διαμόρφωσαν την προσωπικότητα και το καλλιτεχνικό του ήθος, αλλά και για το θαύμα της Παναγίας που τον έσωσε στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου!
«Τότε ήμουν εννέα χρόνων και μαζί με τους άλλους συγχωριανούς είχαμε αναγκαστεί να εγκαταλείψουμε τα χωριά μας. Ηταν φθινόπωρο και μας καταδίωκαν οι αντάρτες. Ημουν χαμένος μέσα στο δάσος και το χιόνι έπεφτε σπυρωτό πάνω στο πρόσωπό μου. Το κρύο ήταν τσουχτερό, έβαζα τα χέρια στο πρόσωπο 
για να προστατευτώ. Είχε ήδη νυχτώσει και κρύφτηκα κάτω από έναν θάμνο, ώστε να προστατευτώ από το χιόνι. Εσπαζα τα κρύσταλλα από τα μαλλιά κι έτσι περνούσε η ώρα. Συνέβαινε εκείνη τη στιγμή κάτι παράξενο: Αν και έκανε πολύ κρύο, μέσα μου ένιωθα πολλή ζέστη και το σώμα μου έβγαζε μια φλόγα. Εκείνη τη στιγμή είδα την Παναγία σαν Πλατυτέρα από πάνω μου με ανοιχτά τα χέρια να με ευλογεί! Μόλις την είδα, αναφώνησα: “Παναγία μου, αφού τώρα είσαι μαζί μου, δεν φοβάμαι ότι θα με σκοτώσουν!” Ηρθε η Παναγία τότε και με έσωσε».
Αλλωστε, αποκαλύπτει ο Γρηγόρης Μπαλογιάννης, η Παναγία είναι η μητέρα που δεν είχε και του έχει δώσει όλα τα καλά, γι’ αυτό και είναι το αγαπημένο του εικαστικό θέμα!
«Φιλοτέχνησα, μάλιστα, την “Παναγία τη Στοργή”, μια εικόνα που ως θέμα δεν υπάρχει άλλο τέτοιο στην Ορθοδοξία σε όλο τον κόσμο! Επειδή ήμουν ορφανό παιδί και δεν είχα δυστυχώς ούτε μάνα ούτε πατέρα να με ορμηνέψει, είχα, σε ό,τι κι αν έκανα στη ζωή μου, στήριγμα την Παναγία! Επειδή δεν ένιωσα το χάδι της μάνας, που κάθε παιδί το έχει ανάγκη, πήρα την απόφαση να ζωγραφίσω την Παναγία με τον Χριστούλη στην αγκαλιά της και να τον ασπάζεται. Και ο Χριστός να αγκαλιάζει και να φιλά την Παναγία μητέρα».
Η αγιογραφία, λέει, είναι το παν στη ζωή του, η ψυχή και η αποστολή του… Και εξηγεί ότι είχε αυτή την κλίση από μικρό παιδί. «Είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι χάρισμα από τον Θεό! Ολη μου η ζωή είναι μέσα στην Ορθοδοξία. Διάβαζα συνέχεια τους βίους αγίων και αγάπησα περισσότερο από όλους τους Τρεις Ιεράρχες, καθώς μιμούνταν ο ένας την αρετή του άλλου. Αυτό το παράδειγμα, λοιπόν, ακολούθησα κι εγώ… Οταν ήμουν στο ορφανοτροφείο στο Παπάφειο Θεσσαλονίκης, έγραφα προσευχές για την Παναγία, για τον Κολοκοτρώνη, αλλά και για τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όταν είχε αρχίσει στην Κύπρο ο αγώνας για την ανεξαρτησία από τους Αγγλους. Είχα κερδίσει μάλιστα τότε και σε διαγωνισμό ποίησης με θέμα την Κύπρο».
Στο Παπάφειο έγινε κατηχητής και του έδινε μεγάλη χαρά που δίδασκε παιδιά. Στη Θεσσαλονίκη ήταν όλοι πολύ αγαπημένοι. Ωστόσο, όταν ήρθε στην Αθήνα και υπηρετούσε στο Πολεμικό Ναυτικό, πήγαινε στη ΖΩΗ, όπου βρήκε μια παγωμένη ατμόσφαιρα. Το 1963 έδωσε εξετάσεις και μπήκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου είχε προκηρυχθεί μόνο μία θέση.
«Τι να με μάθουν οι Γάλλοι»
«Πήρα βραβεία και το 1965 κέρδισα υποτροφία προκειμένου να πάω στη Γαλλία και να συνεχίσω τις σπουδές μου. Δεν πήγα, όμως. Τι να με μάθουν οι Γάλλοι, όταν στην Ελλάδα έχουμε την πηγή της βυζαντινής αγιογραφίας;» λέει.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 γνώρισε τον μεγάλο δάσκαλο, τον αείμνηστο Φώτη Κόντογλου, που διάβασε ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα «Εμπρός» με τίτλο «Γέννημα ενός θαύματος», στο οποίο αναφερόταν το όνομα του Γρηγόρη Μπαλογιάννη.
«Με συμπάθησε τόσο πολύ και μου έδειξε τόση αγάπη, ώστε με ευλόγησε τρεις φορές στο σπίτι του! Στα χέρια μου πέθανε ο Κόντογλου, τις ημέρες που αγιογραφούσαμε τον Ναό του Αγίου Νικολάου Αχαρνών στην Αθήνα (1965). Εκείνη την ημέρα τον είχα δει πολύ ταλαιπωρημένο, αφού είχε κάνει εγχείρηση στα νεφρά και οι γιατροί δεν τον είχαν προσέξει όπως θα έπρεπε. Είχε εσωτερική αιμορραγία. Ανησύχησα και αμέσως του είπα να τον μεταφέρω σπίτι του για να ξεκουραστεί. Τον συνόδευσα σπίτι του και έπειτα από λίγο πήγαμε στο νοσοκομείο. Την επόμενη ημέρα δυστυχώς απεβίωσε!»
Οπως λέει, ο Φώτης Κόντογλου ήταν ένας άγιος, ξεχωριστός πνευματικός άνθρωπος και καλλιτέχνης. «Δεν ήθελα να σταματήσει να μου μιλάει. Σαν να είχα δίπλα μου έναν Μέγα Αλέξανδρο, έναν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, έναν Παλαιών Πατρών Γερμανό, έναν ήρωα! Μου είχε προσφέρει την ψυχή του αυτός ο άνθρωπος. Ημουν πάρα πολύ δεμένος μαζί του».
INFO: Η έκθεση με 50 έργα του εμπνευσμένου αγιογράφου Γρηγόρη Μπαλογιάννη φιλοξενείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας έως τις 13 Ιανουαρίου
