Τα παλιά ξενοδοχεία της Κω και οι πρώτοι ξενοδόχοι
Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη
Η μαυρισμένη μπουρού του καραβιού σφύριζε κάθε ξημέρωμα για να αποβιβάσει τους πρώτους επισκέπτες στο καταπράσινο νησί, που έμοιαζε με ένα υπαίθριο ολάνθιστο κήπο, γεμάτο με γιασεμιά και κατακόκκινους ιβίσκους. Μετά από 18 περίπου ώρες ταξίδι, με το πλοίο της άγονης γραμμής, έπρεπε επιβάτες και βαλίτσες, να στριμωχτούν στις λάντζες και από εκεί με αυτές τις μικρές ξύλινες βάρκες, να καταφέρουν να βγουν στο πέτρινο μουράγιο του φυσικού λιμανιού της Κω.
Έλληνες οι πρώτοι τουρίστες περιηγητές, που θέλησαν να γνωρίσουν τα μόλις απελευθερωμένα και Ενσωματωμένα με την Μητέρα Ελλάδα Δωδεκάνησα, με τα προνόμια της φορολογικής ειδικής μεταχείρισης, σε ποτά, ομπρέλες, σερβίτσια και υφάσματα.
Οι αχθοφόροι ο Στάθης ο Σκιαθίτης και ο Στέφανος ο Σαράντης, μόνιμοι βαστάζοι, κουβαλούσαν πάνω στα ξύλινα καρότσια, τις βαλίτσες των πρώτων τουριστών.
Τα πρώτα Ναυτιλιακά Πρακτορεία του Βουκουβαλίδη, του Σταματιάδη, του Μουζουράκη και του Ανδριωτάκη, είχαν κανονίσει από εισιτήρια μέχρι και ξενοδοχεία, ώστε η διαμονή των Αθηναίων να είναι άνετη και ευχάριστη.
Μια βόλτα με το ποδήλατο μου από το λιμάνι, ως την κεντρική Πλατεία Ελευθερίας, μου φέρνει στην ματιά και στην μνήμη τα πρώτα ξενοδοχεία της Κω.
Ξεκινάω με το Ακροπόλ, το παλαιότερο που ανήκει στην οικογένεια της κ. Δέσποινας Νικολάου Αλεξανδρίδη και ξεκίνησε την λειτουργία του το 1957 τελειώνοντας την το 1992.
Ακολούθησε το Βερενίκη, ένας παλιός πέτρινος πύργος, μεταμορφώθηκε σε ένα υπέροχο ξενοδοχειακό κτίσμα κοντά στο λιμάνι και ανήκει στην οικογένεια Νικολάου Σπύρου και Αικατερίνης το γένος Μπακάλογλου. Λειτουργεί μέχρι και σήμερα από το 1969.
Πιο δίπλα το ξενοδοχείο Αικατερίνη, που ανήκει στην οικογένεια του κ. Ψαρά Βασίλη του Γεωργίου και λειτουργεί από το 1960. Λίγο πιο πέρα σε ένα ύψωμα ξεχωρίζει το ξενοδοχείο Αλεξάνδρα της οικογένειας Κυριάκου και Αλεξάνδρας Μπακάλογλου.
Στη βόλτα μου σε μια ανηφόρα, συναντώ άλλο ένα παλιό ξενοδοχείο το Δωδεκάνησος της οικογένειας Χαρτοφίλη.
Και στο τέλος του λιμανιού, το πρώτο σύγχρονο ξενοδοχείο το Ξενία, κρατικών συμφερόντων του ΕΟΤ. Είναι το σημερινό ανακαινισμένο από την οικογένεια Τζουλιέτας Βασιλείου -Νικολάου Πουλιού, πολυτελέστατο, με την ονομασία Kos Aktis.
Προχωράω στην οδό Βασιλέως Γεωργίου και συναντώ το Τιτάνια, που στην θέση του υπήρχε η θρυλική βίλα Βασιλειάδη. Αυτή έγινε φυσικό σκηνικό, για πολλές ταινίες την χρυσή εποχή του Ελληνικού ασπρόμαυρου κινηματογράφου. Ήταν όλη από μάρμαρο αλλά δυστυχώς κατεδαφίστηκε και έγινε το νέο ξενοδοχείο που ανήκει στην οικογένεια Βασίλη Γεωργιάδη.
Πιο πέρα υπήρχε η βίλα Μενασέ, που στην αρχική ανακαίνιση της έγινε το ξενοδοχείο Ιπποτών ή Σεβαλιέ και σήμερα με νέα ανακαίνιση από την οικογένεια της κ. Ειρήνης Σβύνου, το ξενοδοχείο Τρίτων. Η οικογένεια Σβύνου, έχει και ένα από τα σχετικά παλιά ξενοδοχεία στην πόλη το Μαριτίνα. Λίγο πιο πέρα στην πλατεία Κονίτσης, υπήρχε ένα πολύ παλιό ξενοδοχείο που άλλαξε χρήση, το Μίλβα της οικογένειας Βασιλειάδη.
Στην πλατεία του Κως με τους Μύλους, που δεν υπάρχουν πια σήμερα, έχουμε ένα από τα πρώτα ξενοδοχεία το Ζέφυρος, της οικογένειας Ιάσονα Παρβέρη και απέναντι το ξενοδοχείο Μπάτης. Πίσω από αυτό κτίσθηκε αργότερα το ξεν. Κως από τους Βύρωνα και Δημήτρη Βασιλείου και στην συνέχεια έγινε η επέκτασή του στη θέση του παλιού ξεν. Μπάτη (το 1980).
Περνάω ξανά στο λιμάνι και στο τέλος της Ακτής Κουντουριώτη, συναντώ το ξενοδοχείο Άστρο, της οικογένειας Αδαμαντίδη, ένα από τα πρώτα ξενοδοχεία. Αυτό κάποτε ήταν ένας από τους πέντε καλούς κινηματογράφους της Κω, το Σινέ -Άστρο. Λίγο πιο πέρα επί της οδού Θεμιστοκλέους, βρίσκομαι στο παλιό ξενοδοχείο Έλλη. Σήμερα η ίδια η οικογένεια Αδαμαντίδη, το ανακαίνισε πλήρως και έγινε ένα πολυτελές ξενοδοχειακό κατάλυμα.
Στην ίδια οικογένεια ανήκει και το μικρό ξενοδοχείο Ιβίσκος, δίπλα στο κτήριο του Επαρχείου. Αλλά και οι παλιές αποθήκες καπνού, έγιναν στην αρχή το ξενοδοχείο Μαρίνα και σήμερα πλήρες ανακαινισμένο, ανήκει στην οικογένεια Κωνσταντίνου Κουλιά, με το όνομα Κώστα Παλάς.
Τα τελευταία ξενοδοχεία, κυρίως είχαν για πελάτες όχι μόνον Έλληνες περιηγητές, αλλά τουρίστες Ευρωπαίους, που κάθε μέρα κουβαλούσαν τα πρώτα Τσάρτερς στο τέλος της δεκαετίας του 70 με αρχές του 80.
Ύστερα άρχισε μια ξενοδόχο -μανία άνευ προηγούμενου, με την οικοδομή στις δόξες της και την ανεργία στους συναφείς κλάδους της οικοδομής, να φθάνει υπό το μηδέν.
Παντού ξεφύτρωναν νέα κτήρια ξενοδοχείων, επιπλωμένα διαμερίσματα και στην περιοχή έξω από την πόλη, καθώς και στα χωριά, οπού έγιναν μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα.
Όμως το πρώτο και παλαιότερο ξενοδοχείο της Κω είναι το Αλμπέργκο Τσελσομίνο, δηλ Το Γλυκό μήλο-δένδρο. Αυτό λειτούργησε επί Ιταλοκρατίας και αργότερα για λίγο φιλοξένησε τους πρώτους Έλληνες περιηγητές. Αναφέρομαι στο παλιό κτήριο το Ακταίον, που στεγάσθηκε ο ΔΗΡΑΣ. Αυτό που σεβάστηκε ο σεισμός του 1933, ας το σεβαστούμε όλοι κι ας ελπίσουμε ότι με τον νέο ενοικιαστή, την οικογένεια Κουτσού, να αναμείνει την πλήρη ανακαίνιση του και φυσικά το ζωντάνεμα της λειτουργίας του.
Αυτά είναι τα παλιά ξενοδοχεία της Κω. Βέβαια αν κάνουμε μια βόλτα στα δρομάκια της πόλης μας, θα ανακαλύψουμε και άλλα μικρότερα ή μεγαλύτερα ξενοδοχεία που ακολούθησαν και πρωταγωνίστησαν από τα πρώτα στην φιλοξενία των τουριστών.
Οι Έλληνες περιηγητές και οι μεμονωμένοι ξένοι επισκέπτες, είναι πια σήμερα πολύ λίγοι.
Ο οργανωμένος τουρισμός, με τις απευθείας αεροπορικές πτήσεις Τσάρτερς, έφερε πολύ κόσμο στο νησί μας. Κυρίως Ευρωπαίους τουρίστες, ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του 70- 80- 90, αλλά και μέχρι σήμερα.
Έφερε όμως αλλαγές στην εμφάνιση και στην λειτουργία της πόλης μας.
Το άλλοτε ήσυχο νησάκι, μετατράπηκε σε πολύβουη πόλη. Η παλιά Ιταλική ρυμοτομία με τους άνετους δρόμους, θυσιάστηκε για να γίνουν ποδηλατοδρόμοι, άλλοι έγιναν πεζόδρομοι, άλλοι στένεψαν, σε άλλους έγιναν μονοδρομήσεις, για να λύσουν την κυκλοφοριακή ασφυξία που έφερε η πληθώρα του τουρισμού.
Σήμερα ενώ έχουμε πλούσια Αρχαιολογική κληρονομιά, οι υπαίθριοι Αρχαιολογικοί μας χώροι δυστυχώς θυμίζουν χωματερές, με σκουπίδια, αγριόχορτα, φίδια και ερπετά, φανερή δυσφήμηση στον τέταρτο τουριστικό προορισμό της χώρας μας.
Τα τουριστικά ρεύματα ιδίως από νέους, είχαν απαιτήσεις την διασκέδαση με την μετατροπή της οδού Ναύκληρου, σε δρόμο για τα μπαράκια και με την δημιουργία παραλιακών ντισκοτέκ. Υπάρχει πληθώρα εστιατορίων, καφετεριών και φυσικά τουριστικών καταστημάτων, με την οδό Απελλού, δηλ τα παλιά Χαλουβαζιά, να συγκεντρώνουν εκεί τα περισσότερα μαγαζιά. Έτσι το άλλοτε ήσυχο νησάκι μας, δεν αποτελεί πια πόλο έλξης για ήσυχες διακοπές, για μεμονωμένους Έλληνες και ξένους. Είναι ένας κοσμοπολίτικος παραθεριστικός τόπος που με ιδιαίτερα προνόμια όπως τον ήλιο, την θάλασσα, το ζεστό κλίμα, τις φυσικές ομορφιές, και τη φιλόξενη διάθεση των κάτοικων του, συγκεντρώνει μαζικό τουρισμό, με γκρουπ επισκεπτών κυρίως από όλη την Ευρώπη.
Ωστόσο τα πρώτα παλιά ξενοδοχεία, έβαλαν τις βάσεις της αληθινής φιλοξενίας. Σε ένα πεντακάθαρο λιτό δωμάτιο, με θέα το λιμάνι ή την απέραντη θάλασσα, ένα σιδερένιο ή ξύλινο καλοστρωμένο κρεβάτι, ένα κομοδίνο ένα τραπεζάκι, λίγες καρέκλες, μια ντουλάπα και ένα τυπικό WC, με το τηλέφωνο κοινόχρηστο, οι πρώτοι επισκέπτες απολάμβαναν οικογενειακή εξυπηρέτηση.
Αυτά διέθεταν μαζί με το φιλόξενο απλό και αγνό πρωινό, εγκάρδια υποδοχή και ασφαλή και ήσυχη διαμονή, τα πρώτα παραδοσιακά οικογενειακά ξενοδοχεία, της πανέμορφης και καταπράσινης Κω.
ΥΓ. Παρακαλούνται οι φίλοι αναγνώστες, αν έχουν περισσότερες πληροφορίες για τα πρώτα ξενοδοχεία, να μας τις γνωστοποιήσουν. Σας ευχαριστώ.
Ξανθίππη Αγρέλλη
Από τον κ. Αφεντούλη Αργυρίου λάβαμε επίσης συμπληρωματικές πληροφορίες για το μικρό ξενοδοχείο Σόνια:
«Ήταν και είναι επίσης μία μικρή πανσιόν που έχει μετατραπεί πλέον σ’ενα πολύ όμορφο μικρό ξενοδοχείο 13 δωματίων το ξενοδοχείο Σόνια στην οδό Ομήρου και Ηροδότου 9. Οι ιδιοκτήτες παραμένουν οι ίδιοι η κυρία Σόνια Αργυρίου-Ζήκα που το ξεκίνησε το 1979 και τα παιδιά της που συνεχίζουν. Έχει ανακαινιστεί και μετατραπεί σε αρκετά υψηλότερου επιπέδου δωμάτια σε παροχές και ανέσεις επιπέδου 3 αστέρων.»
πολύ καλό Ξανθίππη
ΚΙ
έδεναν στο Λιμάνι της Κω απ το 1950-2000
Συγκινητικό πολύ..θυμάσαι πως ήταν η Κως πριν να γίνουν τα Φρούρια και τα κάστρα που με την ανοχή κάποιων τσάκισαν την τοπική Οικονομία.
Τον εμποράκο της Κω.
https://www.youtube.com/watch?v=l-MCy4siZzg
και ένα σχόλιο για όσους βαριούνται να το διαβάσουν.
Κώστας Κανακίδις
συγχαρητήρια έχω ταξιδέψει με πολλά απο αυτα τα σκαριά ,είμαι 70ετων θυμαμαι που πήγα με τους γονείς μου στη Κώ το 1957 με τον ΠΑΝΤΕΛΗ επίσης πολλές φορές με το ΝΕΡΑΙΔΑ τον ΜΙΑΟΥΛΗ ΚΑΝΑΡΗ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΝΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΝΑΙΑΣ και πολλά άλλα σε ΠΑΡΟ ΝΑΞΟ ΘΗΡΑ ΣΙΦΝΟ ΚΑΙ ΙΑΛΥΣΣΟ ΣΤΑ
Το όνομά του Πανορμίτης,το παρατσούκλι ο Σκυλοπνίχτης,ταξίδευε το ενδο-Δωδεκανησιακό δρομολόγιο ,που κάνουν τώρα τα Καταμαράν,η γνωστή άγονη για να μην ξεχνιόμαστε.Λόγω του ναυτικού αρχείου που έχω,να θυμίσω τον τρόπο που ξεφόρτωνε τα ‘αγαθά’ απ το ένα νησί στο άλλο.Αθάνατο ,εδώ εικόνες απ το Καστελόριζο.Απλά που να φανταστεί ο πλοιοκτήτης ότι 30 χρόνια μετά η κίνηση της Κω,θα ήταν όπως του Καστελόριζου!!!Γ.Κ.
https://www.youtube.com/watch?v=nZ-jI65ouHE
Το πρώτο ξενοδοχείο της Κω που λειτούργησε από τους Ιταλούς ήταν πράγματι το albergo gelsomino που θα πεi γιασεμί (γλυκό μήλο;) και το οποίο όμως λειτουργούσε και σαν λέσχη ιταλών αξιωματούχων. Αμέσως μετά την απελευθέρωση το 1946 λειτούργησε ξανά σαν ξενοδοχείο με την ονομασία Ακταίον μέχρι το 1968 που η Χούντα το μετέτρεψε σε στρατιωτική λέσχη. Δίπλα στο Ακταίον την ίδια περίοδο λειτουργούσε το ξενοδοχείο Αύρα. Η βίλα Βασιλειάδη δεν υπήρξε ποτέ ξενοδοχείο και τα κινηματογραφικά έργα με την Καρέζη και τον Βέγγο γυρίστηκα στη βίλα Μενασέ. Ξεχάσατε και κάτι πολύ σημαντικό, οι εκατοντάδες τουρίστες που έφταναν στην Κω την περίοδο 1050-1975 ήταν Αθηναίοι και διέμεναν στα εκατοντάδες ενοικιαζόμενα δωμάτια μαζί με τους οικογενειάρχες που μίσθωναν κάποιο δωμάτιο μια και το ξενοδοχειακό δυναμικό της Κω ξενοδοχεία και πανσιόν δεν ξεπερνούσε τα 50-60 δωμάτια.
ΠΡΟΣ ΤΕΛ ΣΧΟΛ. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΛΛΩΣΤΕ ΤΟ ΖΗΤΗΣΑ. ΕΤΣΙ ΜΑΣ ΤΟ ΣΥΣΤΗΣΑΝ ΣΑΝ ΔΕΝΔΡΟ ΓΛΥΚΟ ΜΗΛΟ ΚΑΙ ΕΥΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΣΑΝ ΓΙΑΣΕΜΙ. ΕΠΙΣΗΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΓΩ ΔΕΝ ΤΙΣ ΕΖΗΣΑ ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΓΕΝΝΗΘΕΙ. ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΕΧΩ ΓΡΑΨΕΙ ΜΕΓΑΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΚΩΑΚΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΗΤΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΟΥΝ ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΩΑΚΑ
ΟΛΑ ΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΟΥ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ . ΕΛΑΤΕ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑΣ
ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΘΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΩ ΝΑ ΕΛΘΩ. ΑΛΛΩΣΤΕ Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ-ΜΑΣΤΙΧΑΡΙ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΜΟΥ ΟΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΤΙΜΩ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΜΟΡΦΟ ΝΗΣΙ ΜΑΣ. -ΘΕΩΡΗΣΤΕ ΠΩΣ Η ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ.
τα χωρια δεν ειχαν Καισερλη.ο Καισερλη προστατεψε το σχεδιο πολύ κανενα μεγαλο ξενοδοχειο δεν χτιστηκε στην πολύ.πουθενα.στα χωρια όμως…… μεχρι και σημερα νεα 5αστερα ξενοδοχεια .κυριτση τα ρήμαξες ολα
Απλα εισαι γελειος
Ο Καισερλης ηταν 50 χρονια δημαρχος ο Κυριτσης ειναι 4 αλλα ολα τα μεγαλα ξενοδοχεια χτιστικαν επι Κυριτση.Αυτα γραφετε και θα ειναι δημαρχος ο Κυριτσης μεχρι να βαρεθει.
κ. Ξανθιππη, ξεχασατε στη βολτα σας να περασετετε και απο το ξενοδοχειο «ELISABETH» της οικογενειας Παντελη Σοφου, στην Ελ. Βενιζελου, απεεναντι απο την τωρινη εισοδο του νοσοκομειου. Ηταν ετησιας λειτουργιας και ηταν το πρωτο ξενοδοχειο της Κω με κεντρικη θερμανση. Λειτουργησε μεχρι το 1982 περιπου.
Αγαπητή Ξανθίππη, επέτρεψε μου μια διόρθωση και υπόμνηση.Το σημερινό Τιτάνια είναι η περίφημη βίλα Μενασέ, όπου γυρίστηκαν οι ταινίες με την Τζένη Καρέζη και τον Θανάση Βέγγο. Η βίλα Μενασέ υπήρξε ακόμη η πρώτη κατοικία του νεοαφιχθέντα Μητροπολίτη Εμμανουήλ ως το 1948, χρονιά που αποδόθηκε στη Μητρόπολη ο Ναός Agnus Dei (Ευαγγελισμός) με το Πρεσβυτέριο , στο οποίο εγκαταστάθηκε οριστικά ο Μητροπολίτης Εμμανουήλ.
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΗΚΑΤΕ ΣΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΩΡΘΩΣΕΙΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΖΗΚΑ ΑΦΕΝΤΟΥΛΗ ΤΟΝ Κ Β ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ Κ ΜΗΧΑΛΗ Π. ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΛΙΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΜΟΛΙΣ ΠΟΥ ΤΑ ΠΡΟΛΑΒΑ. ΑΛΛΑ ΤΑ ΘΥΜΑΜΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΑΚΟΜΗ ΓΕΝΝΗΘΕΙ.