ΘΕΡΜΟΠΎΛΕΣ: Σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Δωδεκανήσου έως την Ενσωμάτωση

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ 14^ο ΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ. ΗΡΩΪΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΘΥΣΙΕΣ. ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ.

Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε την 70^ηεπέτειο της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στον εθνικό κορμό της μητέρας Ελλάδας. Η 7^η Μαρτίου 1948 αποτελεί ιστορικό ορόσημο. Είναι η μέρα που τα νησιά μας γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας μετά από θυσίες και αγώνες του σκλαβωμένου Δωδεκανησιακού λαού.

                Οι νησιώτες βίωσαν την κατάληψη της Δωδεκανήσου από τους Ιωαννίτες Ιππότες(1309-1522), τα βάναυσα χρόνια της Τουρκοκρατίας(1523-1911), την υποταγή στα χρόνια της Ιταλοκρατίας(1912-1943), την Γερμανική(1943-45) και Αγγλική κατοχή(1945-47). Η γεωπολιτική θέση των νησιών αυτών ήταν τόσο σημαντική για τους ξένους κατακτητές που πάλευαν μέχρι τέλος ώστε να μην γίνουν πάλι ελληνικά.

                Σ’ όλη την μακραίωνη ιστορία τους τα Δωδεκάνησα, ακολούθησαν τις τύχες του Ελληνισμού και στα χρόνια της ελεύθερης ζωής και ακμής τους, και στα χρόνια της πτώσης και παρακμής τους. Κανείς όμως δεν μπόρεσε να αφαιρέσει , την ταυτότητα τους , την πνοή την ελληνική. Διατηρήθηκαν ανόθευτα στη ψυχή, μέσα σε δύσκολες και αβάσταχτές καταστάσεις. Καταστάσεις που θα γονάτιζαν όλους τους άλλους εκτός από την αδούλωτη ελληνική ψυχή και πίστη.

                Αλήθεια τι να πρωτοθυμηθούμε:

                -Στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας που θεωρείτε και η πιο «φιλήσυχη κατοχή» των 7 αιώνων λόγω τις έξυπνης προσέγγισης των Ιπποτών  απέναντι στον ελληνικό πληθυσμό, έχουν καταγράφει αρκετές μικρές εξεγέρσεις. Οι νησιώτες δεν έπαψαν ποτέ να τους θεωρούν αιρετικούς κατακτητές του Πάπα. Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου υπήρξε ανάπτυξη του εμπορίου, της ναυτιλίας και της οικονομίας στα νησιά.

                -Στα χρόνια της Οθωμανικής υποδούλωσης τα Δωδεκάνησα οδηγούνται σε παρακμή. Σταματά το εμπόριο και η ναυτιλία, οι αγροί είναι κατεστραμμένοι, η παιδεία είναι υποτυπώδης  σχεδόν ανύπαρκτη,  και η πνευματική κίνηση ελάχιστη. Οι Τούρκοι μετέβαλαν τους κυριότερους ναούς σε τεμένη, σχολεία δεν υπάρχουν και μόνο οι παππάδες μέσα από το ψαλτήρι και τα ιερά μυστήρια μαθαίνουν να διαβάζουν,  να ψάλλουν και κατόπιν να μεταφέρουν τις γνώσεις τους και στις επόμενες γενιές. Πολύ σημαντικός ο ρόλος της Εκκλησίας στην διατήρηση της εθνικής συνείδησης και στην προσπάθεια να χρησιμοποιείται η ελληνική γλώσσα. Εξεγέρσεις και επαναστάσεις πάρα πολλές με δυστυχώς μεγάλες σφαγές εκ μέρους των Τούρκων. Συγκεκριμένα να αναφέρουμε μια από αυτές στο νησί μας στις 11/7/1821 οι Τούρκοι ως αντίποινα για την Ελληνική Επανάσταση κρέμασαν  κάτω από τον ιστορικό πλάτανο του Ιπποκράτη πολλούς  Ιερείς , ενώ αποκεφάλισαν 900 χριστιανούς , σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία του Γάλλου περιηγητή Pouqueville.

                -Το 1912 οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα κατά την διάρκεια του Ιταλο-Τουρκικού πολέμου. Το 1913 μετά τους Βαλκανικούς πολέμους η Ελλάδα διπλασίασε την έκταση της , κατέλαβε όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου πλην των Δωδεκανήσων που είχαν ήδη καταλειφθεί από τους Ιταλούς. Έτσι για πολύ μικρό χρονικό διάστημα χάνεται η ευκαιρία της ένωσης με την μητέρα πατρίδα.  Ακολουθούν τρείς δεκαετίες Ιταλικής κατοχής όπου εφαρμόζεται ένα μεθοδικό πρόγραμμα εξιταλισμού. Ο πληθυσμός αποκτά υποχρεωτικά την Ιταλική υπηκοότητα που αποτελεί κλειδί για την εργασία και την πρόοδο. Η ιταλική γλώσσα επιβάλλεται βαθμιαία ως η μόνη επίσημη γλώσσα. Η ελληνική γλώσσα που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται- με την βοήθεια και του ελεύθερου ελληνικού κράτους- τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας, καταργείτε και απαγορεύεται. Οι Έλληνες μαθητές στα σχολεία  δεν μάθαιναν τίποτα ούτε από την αρχαία αλλά ούτε και από την σύγχρονη Ελλάδα. Από την Ιστορία αλλά και από το λεξιλόγιο η λέξη Έλληνας έσβησε. Τους μάθαιναν ότι είναι Ορθόδοξοι Ιταλοί που κατοικούσαν σε ιταλικά νησιά του Αιγαίου. Όλοι οι κάτοικοι των νησιών αποκαλούνταν Αιγαίοι Πολίτες( cittadini Egei) !!! Γνώριζαν οι Ιταλοί ότι η ελληνική συνείδηση είχε διατηρηθεί μέσα από την Ορθόδοξη πίστη και την υποτυπώδη –στοιχειώδη παιδεία και κατέβαλλαν κάθε προσπάθεια για να κλείσουν τα λιγοστά σχολεία και να περιορίσουν την δραστηριότητα της Ορθόδοξης εκκλησίας,  χωρίς όμως αποτέλεσμα.

                Φυσικά όλα τα φασιστικά μέτρα έπεσαν στο κενό χάρη στην απαράμιλλη ψυχή και χαρακτήρα των νησιωτών που βέβαια άρχισαν τις εξεγέρσεις από τον πρώτο χρόνο της Ιταλικής Κατοχής. Να τονίσουμε ότι ο κυβερνήτης των νησιών Cesare Marie De Vecchi , όταν έφτασε στις 22 Νοεμβρίου 1936  στην Ρόδο του έκανε μεγάλη εντύπωση που οι κάτοικοι μιλούσαν ακόμα ελληνικά ύστερα από 25 χρόνια ιταλικής κατοχής.

                -Τον Οκτώβριο του 1943 ξεκινά η γερμανική κατοχή ακόμα πιο επώδυνη από την Ιταλική. Οι φασιστικοί νόμοι τηρούνται με μεγαλύτερη αυστηρότητα και πειθαρχία. Πολλές οι εκτελέσεις αγωνιστών καθώς και άμαχου πληθυσμού ως αντίποινα των Γερμανών. Στις 19 Δεκεμβρίου 1943 απαγχονίστηκε στην Πλατεία Ελευθερίας  της Κω ο Ηλίας Καπίρης για κατοχή γερμανικού στρατιωτικού υλικού. Στις 16 Απριλίου 1945 απαγχονίστηκαν στην πλατεία Πλατάνου της Κω   οι Θεόκριτος Κώστογλου, Ανεζούλα Πατάκου –Τρουμούχη και Σταματία Περή. Κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής και ιδιαίτερα το 1944 συγκεντρώθηκαν με ιδιαίτερη ακρίβεια οι Εβραίοι και εστάλησαν με συνοπτικές διαδικασίες προς εκτέλεση στα στρατόπεδα θανάτου.

                -Τον Μάιο του 1945 ξεκινά η τελευταία κατοχή των νησιών από την Αγγλία. ΟΙ Άγγλοι διατηρούν το διοικητικό καθεστώς που ίσχυε επί Ιταλοκρατίας , ελέγχεται η διοίκηση από τους ίδιους ή με ανθρώπους της εμπιστοσύνης τους.  Με την γνωστή δε τακτική τους καλλιεργούν το σπέρμα του διχασμού στο λαό και τον κλήρο και ανακινούν θέμα της Αυτονομίας των Δωδεκανήσων ως επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας κατά το πρότυπο της Κύπρου. Φανταστείτε να το είχαν επιτύχει αυτό σε τι μπελάδες θα ήμασταν τώρα αναλογιζόμενοι τι συμβαίνει εδώ και τέσσερις δεκαετίες στην πολύπαθη Κύπρο μας.

Τέλος στις 27 Ιουνίου 1946 στο Παρίσι και στο συμβούλιο των Υπουργών εξωτερικών των 4 Μεγάλων Δυνάμεων, αποφασίζεται να ενταχθούν τα νησιά στην Ελλάδα. Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφεται στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης μεταξύ των Συμμάχων και η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και της παρακείμενες νησίδες. Η επίσημη προσάρτηση της Δωδεκανήσου έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 όπου και κάθε χρόνο εορτάζεται η ενσωμάτωση των νησιών μας.  Ένα όνειρο αιώνων έγινε πραγματικότητα χάρη στις άοκνες προσπάθειες του απλού κόσμου αλλά και φλογερών αγωνιστών που έδωσαν ακόμα και την ζωή τους για να έρθει η πολυπόθητη λευτεριά. Αρκετοί επίσης πολέμησαν για την ελευθερία και του υπόλοιπου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους και στα χρόνια της Ελληνικής επανάστασης το 1921  και στην Ιταλική εισβολή το 1940. Αρκεί να αναφέρουμε επιγραμματικά τον πρώτο Έλληνα  αξιωματικό που «πέφτει» ηρωικά μαχόμενος στα Βουνά της Πίνδου Αλέξανδρό Διάκο,  τον πρωτεργάτη του «Συντάγματος Εθελοντών Δωδεκανησίων» Ιωάννη Καζούλη, τον πρώτο διοικητή του συντάγματός  Μάρκο Κλαδάκη καθώς και τον λοχαγό Διογένη Φανουράκη που σκοτώθηκε με ηρωικό τρόπο και κατόπιν προδοσίας λίγο χρονικό διάστημα  πριν την απελευθέρωση.

Σκλαβωμένος για πολλά χρόνια ο λαός της Δωδεκανήσου, υποτάχθηκε σε βάρβαρους εχθρούς, σε συμμάχους που παρουσιάστηκαν ως φίλοι, μη δίνοντας όμως την ελευθερία πίσω στου νησιώτες. Υπέστησαν βασανισμούς, φτώχεια και πενία, για δεκαετίες έζησαν την παρακμή του τόπου τους.. Έβλεπαν τα όμορφα νησιά τους να μαραζώνουν, να καταστρέφονται και να λεηλατούνται… Όμως ποτέ δεν πτοήθηκαν, ποτέ δεν παρέδωσαν τις ζωές τους στους εχθρούς, πάντοτε μάχονταν υπέρ πίστεως και πατρίδας.

 Ας αποτελούν παράδειγμα για όλους μας και φωτοδότη οδηγό στις επικίνδυνες κακοτοπιές που συνεχώς ανακύπτουν για τα υπέροχα νησιά μας.

Εκ μέρους

της ομάδας Πολιτών Κω «Θερμοπύλες»

Κίννας Νίκος

Φωλιά Διονυσία

Παρβέρη Μερόπη

Κόλλιας Αναστάσης

Δρόσος Δημήτρης

 Κουκούλας Θέμος