Της Κατερίνας Παπαθωμά – Μαστοροπούλου
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ
Είναι πανθομολογούμενον, ότι οι πολλές θρησκευτικές εορτές του καλοκαιριού και τα αντίστοιχα πανηγύρια τους τα τελευταία χρόνια αναθάλλουν, έστω και, εν πολλοίς, υπό μορφήν φολκλόρ. Τυχερός, όποιος έζησε τα προ-τουριστικά χρόνια την αυθεντικότητα των τότε πανηγυριών μας. Η ευλάβεια των ανθρώπων, δεδομένη από τα Ομηρικά χρόνια, η ομοιογένεια, η κοινή συνεισφορά (απόηχος των «Αγαπών» των πρωτοχριστιανικών χρόνων), η συν-διασκέδαση με ό,τι αυτό συνεπάγεται και άλλα πολλά, αποτελούσαν μορφές «παραδεισένιας» ζωής που σήμερα σχεδόν την έχομε απωλέσει.
Απ’ όλες τις γιορτές του φετινού καλοκαιριού θα ήθελα να εστιάσω στην γιορτή της Αγ.Παρασκευής στο κάστρο μας (της Αντιμάχειας, εννοώ). Θα μου επιτρέψετε να εκφράσω εδώ ορισμένα προσωπικά στοιχεία. Μετρούσα τις μέρες, παιδί όντας, που θα πηγαίναμε με την αγιασμένη μανούλα μου στο κάστρο, στην παραμονή, στον εσπερινό της Αγ. Παρασκευής με το ταπεινό γαϊδουράκι (το τότε «τετράτροχο» και μουσειακό είδος σήμερα) στολισμένο με τα γιορτινά του, (το πολύχρωμο υφαντό χραμάκι), με την φρεσκοζυμωμένη λουτριά, την χειροποίητη σπιτική κέρινη λαμπάδα και φυσικά κάτι φαγώσιμο για κοινό δείπνο εντός του ναού. Εννοείται μετά τον εσπερινό, μετά τις παρακλήσεις και τα διάφορα λαϊκά ικετευτικά άσματα προς την εορτάζουσα αγία. Όσο για τις ανάγκες της υδροποσίας και όχι μόνον, ο νεωκόρος φρόντιζε από την προηγούμενη μέρα να γεμίσει ένα πιθάρι από την κοντινότερη πηγή της Χρουσαλλούς. Στην συνέχεια ο κοινός ύπνος ,στρωματσάδα, στο πάτωμα του ναού. Την επομένη πρωί-πρωί εγερτήριο, αποκατάσταση των πάντων και ετοιμασία για την Θεία Λειτουργία, μετά το πέρας της οποίας επικρατούσε πανηγυρική χαρά σ’όλους, ανταλλαγή ευχών «…του χρόνου τέτοια εποχή να ξανανταμωθούμε» και σιγά-σιγά ξεκινούσε η επιστροφή.
Οποία ευτυχία για ένα παιδί της εποχής εκείνης! Ούτε με σύγχρονη κρουαζιέρα στην Καραϊβική δεν μπορεί να συγκριθή! Σας διηγήθηκα «δια βραχυτάτων» κατά τον Θουκυδίδη, όσα θα έγραφε με ολόκληρο διήγημα ο μέγας Αλάξανδρος Παπαδιαμάντης, κάτι ανάλογο με το « στον Χριστό στο κάστρο».
Η φετινή προσκυνηματική εξόρμηση στο κάστρο δεν μου θύμισε μόνο νοσταλγικά τα ιερά παιδικά μου βιώματα, αλλά επί πλέον πολλαπλασίασε την χαρά μου γιατί, εκτός άλλων, συναντήθηκα με την αγαπητή μου φίλη Αντωνία Καραντώνη. Η Αντωνία είναι ένας υπέροχος άνθρωπος, μία εξαιρετική φαρμακοποιός, μια αληθινή φίλη και προ παντός η πρώτη-πρώτη μαθήτριά μου, όταν ήμουνα εγώ μαθήτρια Α΄Γυμνασίου! Συμμετέχει στα κοινά του Συλλόγου των εν Αθήναις Κώων, κατοικεί στην Αθήνα, μεγάλωσε στο άστυ της Κω, μα οι ρίζες της είναι πέρα για πέρα Αντιμαχείτικες. Κόρη του τότε πρωτογαμπρού Νικηφόρου (γιου του διδασκάλου Αντ.Καραντώνη) και της πρωτοδιόριστης αξέχαστης δασκάλας Αστρινιάς Τσάκαλη από το Κοτσιρίδι του Δήμου Μεγαλόπολης κοντά στο ιστορικό Λεοντάρι. Είχα την τύχη να φιλοξενηθώ στο σπίτι τους για να τελειώσω την πρώτη τάξη του Ιπποκρατείου Γυμνασίου Κω. (Στην συνέχεια επιστρατεύθηκε το λεωφορείο για να εξυπηρετεί τα παιδιά των χωριών). Ο πρώτος άνθρωπος που με ανέβασε στην τότε αξιοζήλευτη βέσπα ήταν ο ζων έτι Νικηφόρος, για να με ανεβοκατεβάσει από την Αντιμάχεια μερικά Σαββατοκύριακα. Όσο για την Αντωνία (η Γεωργία ήταν μικρότερη) πού την έχανες πού την εύρισκες, στο ταπεινό μου δωματιάκι να με ακούει μαγεμένη να της διηγούμαι «χίλια δυό». Η αείμνηστη κυρία Αστρινιά μάς καμάρωνε και μονολογούσε κάθε φορά «εσύ, παιδί μου, θα γίνεις μεγάλη δασκάλα». Γι’αυτό σας προανέφερα πως ουσιαστικά ήταν η πρώτη μαθήτριά μου. Όταν έφυγα, η μικρή τότε Αντωνία έκλαιγε απαρηγόρητα αναζητώντας επίμονα το μικρό Κατέ (έτσι με έλεγαν τότε στην Αντιμάχεια. Το Κατερίνα καθιερώθηκε αργότερα από τον πρώτον εν Αθήναις εξαίρετο δάσκαλό μου Μανώλη Χατζηγιακουμή. Και τα δύο είναι ευπρόσδεκτα). Από τότε μας συνδέει μια στέρεη και πολύχρονη φιλία. Σε ευχαριστώ, Αντωνία, γιατί με την παρουσία σου στην Αγ. Παρασκευή και την κουβέντα που είχαμε, μου θύμησες αναμνήσεις που επ’ ουδενί θα ήθελα να ξεχάσω. Μα πιο πολύ γιατί μου έδωσες την ευκαιρία να εκφράσω και δημόσια ένα μεγάλο ευχαριστώ στους γονείς σου και κυρίως στην δασκάλα και για ένα χρόνο, οιονεί, μανούλα μου αλησμόνητη κυρία Αστρινιά.
Κατερίνα Παπαθωμά-Μαστοροπούλου
Αντιμάχεια – Κω
