Αναμνήσεις από μια ξεχωριστή μέρα διπλής Γιορτής, στο χωριό μου το Ασφενδιού
Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη (24-3-2022)
Η κ. Μαρία έβγαλε τις καλές στολές της παρέλασης των σχολιαρόπαιδων, από το συρτάρι. Μαζί έβγαλε και την γαλανόλευκη. Πήρε λίγα κάρβουνα από την παρασκιά, στο πεζούλι και μόλις ζεστάθηκε το βαποράκι, ο καρβουνιάρης, σιδέρωσε με το βαρύ σίδερο τα γιορτινά ρούχα. Μεγάλη Γιορτή η 25 Μαρτίου, διπλή Γιορτή. Τιμή στον Ευαγγελισμό της Μεγαλόχαρης, με το χαρμόσυνο άγγελμα της έλευσης του Σωτήρα Χριστού. Χαρμόσυνο και το άγγελμα της Επανάστασης του 21, που οργάνωσαν και ξεκίνησαν οι γενναίοι οπλαρχηγοί. Απομακρυνόμαστε από την νησιώτικη πόλη και τις μεγαλειώδεις γιορτές της, με την παρέλαση, τους χορούς και κατευθυνόμαστε προς τα χωριά μας. Οι αναμνήσεις χείμαρρος στο ορεινό Ασφενδιού, όπου ανηφορίζουμε την ξεχωριστή αυτή μέρα. Θα γιορτάσουμε μια διαφορετική Γιορτή, γεμάτη περηφάνια και συγκίνηση και θα ζήσουμε μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα . Το πάντοτε ήσυχο ορεινό χωριό, με τον μοναδικό χωματόδρομο και τα στενοσόκακα στις γειτονιές, είναι στολισμένο με γιρλάντες και με την γαλανόλευκη, να ξεπροβάλει από τα παράθυρα των χαμηλό-κτιστών σπιτιών. Τα σχολιαρόπαιδα με τα ροδαλά προσωπάκια, ντυμένα με τα καλά τους και την γιορτινή Εθνική στολή τους, ξεφωνίζουν από χαρά και πλημυρίζουν τον χωμάτινο δρόμο, την πλατεία και το Σχολείο. Ημέρα αργίας διπλής Γιορτής, με ξεχωριστή πανηγυρική όψη, που φέρνει κάτι το ιδιαίτερο και φωτίζει μαζί με το χωριό όλο τον κόσμο. Η λαμπερή Γιορτή της Πανάγιας της Ευαγγελίστριας, με την ανθοστόλιστη Ιερή Εικόνα του Ευαγγελισμού της Μεγαλόχαρης, στην Βυζαντινή Εκκλησία του χωριού. Σημαιοστόλιστη είναι και η πλατεία με το νεόκτιστο εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο, το στολίδι του χωριού. Σημαιοστολισμένοι και αυτοί που ξεχωρίζουν είναι οι δαφνοστεφανωμένοι ήρωες του 21, στους τοίχους των τάξεων. Τα παιδιά θα κατέβουν και από τις άλλες ενορίες, από τη Ζιά, από το Λαγούδι, από τον Ασώματο και από τις Χαηχούτες. Θα συγκεντρωθούν όλα, στην κεντρική πλατεία της Παναγιάς. Οι γονείς τους δικαιούνται και αυτοί ύστερα από τον συνεχή αγροτικό κάματο, ένα γιορτινό διάλλειμα, για να καμαρώσουν τα παιδιά τους και να αισθανθούν το εξαιρετικό γεγονός της ημέρας. Οι γιορτινές σημαίες, κάνουν την λαμπερή Εθνική Γιορτή να ξεχωρίζει και να διακρίνεται, από το βάρος της Θρησκευτικής ευλάβειας, προς την Πανάγια και της ιστορικής Απελευθέρωσης του 21. Οι φιλήσυχοι κάτοικοι του χωριού, άοκνοι λεσπέριδες, τρέχουν με χαρά να δουν τις ετήσιες θεαματικές εκδηλώσεις στο δαφνοστόλιστο Σχολείο, με την μοναδική Σχολική γιορτινή διακόσμηση. Θα καμαρώσουν τα παιδιά τους, να απαγγέλουν επίκαιρα ποιήματα και να τραγουδούν πατριωτικά τραγούδια. Με αισθήματα χαράς, θα τα δουν να καταθέτουν στεφάνια, στο μοναδικό Ηρώο της κεντρικής πλατείας και να παρελάζουν όλα καλοντυμένα και πολύ ευχαριστημένα. Πριν από όλα όμως, θα συγκεντρωθούν όλοι στην Βυζαντινή, ιστορική Εκκλησιά της Παναγιάς. Θα βάλουν όλοι οι χωρικοί τα καλά Κυριακάτικα ρούχα τους και θα παρακολουθήσουν με δέος, την Θεία Λειτουργία του Ευαγγελισμού και την Δοξολογία. Τιμή για το χωριό, η παρουσία του τότε αυστηρού, μακαριστού Μητροπολίτη Εμμανουήλ Καρπαθίου. Οι ευλαβείς προσκυνητές, θα ακούσουν και την επετειακή ομιλία, γεμάτοι με εθνική υπερηφάνεια. Θα ακολουθήσουν μετά την καθιερωμένη παρέλαση, οι Δημοτικοί χοροί και τα τραγούδια με τους εκπαιδευτικούς, να γίνονται μαέστροι σε αυτές τις γιορτινές εκδηλώσεις. Οι τότε μπακάληδες του χωριού, ο Γιάννης ο Κοσσαρής, ο Κιαπόκας, ο Νικηταράς, ο Χατζηνικολάου, ξεδιπλώνουν την τιμημένη σημαία και την απλώνουν με υπερηφάνεια. Μαζί θα πουλήσουν και τα μικρά σημαιάκια, στα χαριτωμένα παιδιά. Ακόμη και το μοναδικό κουρείο του χωριού, του Θεόφιλου Κία, (το περδικάκι), θα στολιστεί με την ένδοξη γαλανόλευκη για τη χαρά της ημέρας. Στο καφενείο του χωριού, του Γιώργου του Κουσπακίδη, οι εναλλάξ αείμνηστοι κοινοτάρχες, ο Αντωνάκης ο Νικηταράς, και ο Αλκηβιαδάκης ο Χατζηνικολάου, ο εφημέριος μακαριστός παπά Γιάννης ο Χατζηαγγελής, ο εκάστοτε χωροφύλακας, ο αγροφύλακας ο Μαθιός, οι δάσκαλοι, ο γιατρός ο Μιχάλης ο Διακομανώλης, θα πίνουν Ελληνικό καφέ . Δεν τον παραγγέλλουν και δεν τον λένε ποτέ Τουρκικό, λόγω της ημέρας, είναι βαρύς γλυκύς βραστός στη χόβολη, Ελληνικός καφές. Στα σπίτια του χωριού, διάχυτη η μυρωδιά του τηγανισμένου, ανάλατου μπακαλιάρου, που τον συνοδεύει η παραδοσιακή σκορδαλιά, ακολουθώντας το παμπάλαιο έθιμο. Φυσικά τα ‘από του χρόνου,’ θα δίνουν και θα παίρνουν στα σπίτια των εορταζόντων, με την εθιμοτυπική επίσκεψη και ένα μπουκάλι λικέρ, ποτό ή κρασί στο χέρι και καρφιτσωμένη επάνω του μια ευχετήρια κάρτα. Πρωταγωνίστρια στο τρατάρισμα των μουσαφίρηδων η παραδοσιακή, γλυκύτατη νηστίσιμη ‘μαγειριά’. Τιμή και δόξα σε όσους έχυσαν το αίμα τους πριν 200 χρόνια, για τη λευτεριά των παιδιών και των απογόνων τους και για την δική μας λευτεριά. Χρόνια Πολλά, στον Βαγγέλη και στην Βαγγελίτσα. Χρόνια Πολλά, στην δοξασμένη ελεύθερη Ελλάδα. Ξανθίππη
Τα σχολικά μας χρόνια είναι τα καλύτερα μας χρόνια.