ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΑΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ
ΟΙ ΚΩΟΙ ΦΙΛΙΚΟΙ
Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας, από τους Σκουφά, Τσακάλωφ και Ξάνθο αποσκοπούσε, όπως όλοι γνωρίζουμε, στον συντονισμό των προσπαθειών για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον Τουρκικό ζυγό. Εντείνεται τότε και συστηματοποιείται η δράση των Ελλήνων για εθνική αφύπνιση. Φαίνεται ότι και στο απομακρυσμένο τουρκοκρατούμενο νησί μας κάποιοι Κώοι είχαν πληροφορηθεί τα τεκταινόμενα κι έσπευσαν να βοηθήσουν τους Φιλικούς με κάθε τρόπο. Τέσσερα ονόματα Κώων Φιλικών διέσωσε η τοπική μας ιστορία: του Σοφιανού από το Ασφενδιού, του Σκενδέρη Χατζηγεώργη από το Πυλί, του Γεωργίου Ζουλούφη από την Αντιμάχεια και του Δημητρίου Αλεξάκη από τη Χώρα. Πληροφορίες για τη δράση των Φιλικών Σοφιανού και Χατζηγεώργη δεν έχουμε. Τα ονόματά τους μνημονεύονται μόνο από τον Κώο αρχαιοδίφη Ιάκωβο Ζαρράφτη. Γνωρίζουμε όμως τη δράση των δυο άλλων Φιλικών.
Ο Φιλικός Γεώργιος Δημητρίου Ζουλούφης, επονομαζόμενος και «Φεσάρας», υπήρξε ένας ήρωας και θαρραλέος αγωνιστής. Αφού μυήθηκε στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας, διέφυγε στον επαναστατημένο Μοριά, όπου πολέμησε γενναία ως οπλαρχηγός με τα ενενήντα παλληκάρια του τους Τούρκους. Μετά την αίσια έκβαση του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, διέπραξε το μοιραίο λάθος να επιστρέψει στη γενέτειρά του, την οποία υπεραγαπούσε, που όμως παρέμενε υπό τουρκική κατοχή. Οι Τούρκοι της Κω μνησικακούντες γιατί πολέμησε εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώ ήταν ακόμη υπήκοός της, αφού τον συνέλαβαν, δήμευσαν την περιουσία του και τον φόνευσαν, ρίχνοντας το άψυχο κορμί του σ’ ένα πηγάδι σε τοποθεσία της Μεσαριάς.
Ο Φιλικός Δημήτριος Αλεξάκης γεννήθηκε στην πόλη της Κω το 1783. Ήταν γιός του Γεωργίου Αλεξάκη και της Αικατερίνης Χατζηγεωργίου. Στις αρχές του 1821 ο Δημήτριος Αλεξάκης, διαμένοντας στην Πάτμο, κοντά σ’ έναν έμπορο θείο του, μυήθηκε στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας – πιθανόν από τον ίδιο τον Ξάνθο που ήταν Πάτμιος – και αναχώρησε για την Αγκώνα της Ιταλίας, όπου ασκούσε το εμπορικό επάγγελμα. Εκεί γνώρισε το 1823 τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, τον οποίον θα φιλοξενήσει για ένα περίπου μήνα και θα συνδεθεί μαζί του με βαθύτατη φιλία και αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αυτό αποκαλύπτουν οι εννέα (9) δημοσιευθείσες επιστολές του Παλαιών Πατρών Γερμανού, που στάλθηκαν στον Δημήτριο Αλεξάκη τη διετία 1823-1824, όταν ο ένοπλος Ελληνικός Αγώνας βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη. Στις επιστολές αυτές ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ενημερώνει τον Αλεξάκη με λεπτομερή και αξιοθαύμαστη περιγραφή για τη νικηφόρα πορεία του ναυτικού αγώνα των Ελλήνων, σημειώνοντας επίσης την ευχή όπως ο Ύψιστος ενισχύσει τους Έλληνες «ίνα αντικρούσωσιν τας πολλαχόθεν γινομένας προσβολάς του εχθρού».
Από την Αγκώνα στην οποία βρισκόταν ο Δημήτριος Αλεξάκης απέστελλε όπλα και πολεμοφόδια εξ ιδίων και από συνεισφορές άλλων στην Πελοπόννησο, φιλοξενώντας στο σπίτι του πολλούς Ευρωπαίους φιλέλληνες που κινούνταν προς την Ελλάδα. Γνώρισε επίσης και τη χήρα του ήρωα Μάρκου Μπότσαρη. Αξιώθηκε δε να ζήσει τη δικαίωση του εθνικού πόθου των Ελλήνων, δεχόμενος τις ευγνώμονες ευχαριστίες του Έθνους για τις υπηρεσίες του με το ακόλουθο επίσημο έγγραφο:
Περίοδος Β’
Αρ. 3752
Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Το Εκτελεστικόν Σώμα
Προς τον ευγενέστατον κύριον Δημήτριον Αλεξάκην.
Η πατρίς ευγνωμονεί δια τον οποίον έδειξας πατριωτισμόν εις τον υπέρ των δικαίων της ιερόν αγώνα, συντελέσας αξιοχρέως ως γνήσιον τέκνον της άξιον της προγονικής ευδοξίας, εναντίον της ανομίας και ασεβείας των τυράννων της αθανάτου μητρός σου Ελλάδος και κατ’ οφειλήν δικαιοσύνης, η Διοίκησις με γλυκείαν συναίσθησιν ειλικρινούς ευνοίας, σου απονέμει δια του παρόντος επισήμου εγγράφου τας οφειλομένας ευχαριστίας υπέρ των πιστών εκδουλεύσεών σου, απαιτούσα και εις το εξής από την ελληνικήν σου καρδίαν τα ίδια ευγενή αισθήματα και τον ίδιον ζήλον και προθυμίαν υπέρ της ανεξαρτησίας του έθνους, δια να καυχάσαι ανεπαισχύντως, ότι είσαι μέλος του.
Εν Ναυπλίω αωκδ΄, Ιανουαρίου ζ΄.
Ο Πρόεδρος
ΠΕΤΡΟΜΠΕΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΗΣ
Α. ΜΕΤΑΞΑΣ
Εις απουσίαν του Γ γραμμ.
Ν. ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ»
Τον Δημήτριο Γεωργίου Αλεξάκη θα συναντήσουμε αργότερα να εγκαθίσταται στη Σύρο και το 1832 στη Νέα Έφεσο (το σημερινό Κουσάντασι), όπου διορίστηκε Υποπρόξενος της Αγγλίας και Προξενικός Πράκτορας της Ρωσίας. Με την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, ως Έλληνας πια πολίτης, ευτύχησε να υψώσει και την Ελληνική Σημαία στην πόλη αυτή. Πέθανε το 1854.
Τους Κώους Φιλικούς πρέπει να τους θυμόμαστε και να τους τιμούμε ως εθνεγέρτες, αφού αυτοί μαζί με τους άλλους Έλληνες Φιλικούς ήταν οι πρώτοι που πρόσφεραν τα πάντα στον αγώνα για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και την εξασφάλιση της ελευθερίας στην πατρίδα μας.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
