Ποιο είναι το μέλλον του ιστορικού κτηρίου, της πρώην 80 ΑΔΤΕ; Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη

23
6795
Ψαλίδι / Άγ. Γαβριήλ / Εξοχή, Κως

Ένα κτήριο με λαμπρό παρελθόν, διανύει ζοφερό παρόν, με  άγνωστο μέλλον.                      Είναι   ένα υπέροχο κτήριο, της σύγχρονης και νεώτερης ιστορίας των Δωδεκανήσων, που αν και έπρεπε να γίνει Μουσειακός χώρος, για να στεγάσει εκθέματα εποχής καταστρέφεται.  Κτισμένο  δίπλα στο λιμάνι, πνίγεται στην εγκατάλειψη και στην αδιαφορία  όλων. Ανάμεσα σε δυο υπέροχα Ξενοδοχεία, το Άστρο και το Κόστα Παλλάς, το κτήριο αυτό, το φωτογραφίζουν δεκάδες τουρίστες,  για την κατάντια και το άσχημο χάλι του. Αυτό  το αρχιτεκτονικό αριστούργημα, που κάποτε κοσμούσε τη Δυτική πλευρά στο πέταλο του λιμανιού, κραυγάζει απεγνωσμένα για βοήθεια. Η περίοπτη θέση του τοπογραφικά, στην ακτή Κουντουριώτη, γίνεται πιο σημαντική, αφού κοντά του καταλήγουν τέσσερεις  κεντρικοί δρόμοι της πόλης μας. Είναι οι  οδοί  Θεμιστοκλέους, Αβέρωφ, Κανάρη και Μπουμπουλίνας. Μετά την ολοκλήρωση της  Ενσωμάτωσης  της Δωδεκανήσου το 1946-1947,  με την μητέρα Ελλάδα, το υπέροχο αυτό κτήριο μεταβιβάστηκε στο Ελληνικό Δημόσιο. Οι   προσπάθειες του Υπουργείου Πολιτισμού, για να χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο και η επιθυμία του Δήμου, για  να αξιοποιηθεί ως  Λαογραφικό Μουσείο  της νεότερης ιστορίας, φαίνεται να έχουν παγώσει.                                 Αν ανατρέξουμε στην Αρχειοθήκη του Δήμου της Κω, θα διαβάσουμε λίγα λόγια, για την κατασκευή  αυτού του ιστορικού κτηρίου. Κατασκευάστηκε κατά την τριακονταετή,  ζοφερά περίοδο της Ιταλοκρατίας (1912 -1943). Κτίστηκε μαζί με το συγκρότημα των κτηριακών εγκαταστάσεων του Λινοπότη, που ήταν πρώτα Γεωργική και Γεωπονική Σχολή, γνωστή ως η Παιδούπολη και έπειτα ως Στρατόπεδο του ενδόξου Ελληνικού Στρατού. Τα κτήρια του Λινοπότη, εκτός από τους καλοδιατηρημένους  χώρους της Εκκλησίας  του Ιερού Ναού Αγίου Παύλου, βρίσκονται στο έλεος της εγκατάλειψης, και αυτά.  Το  ιστορικό κτήριο της πρώην 80 ΑΔΤΕ, έγινε μετά  τον φοβερό σεισμό του Απριλίου του  1933. Αλλά ούτε και ο ίδιος δυνατός σεισμός του Ιουλίου  του 2017, δεν το κατέστρεψε ολοσχερώς, αλλά άντεξε. Στο οικόπεδο δε όπου κτίστηκε,  υπήρχε το  παλιό Μουσουλμανικό κοιμητήριο.  Το κτήριο έγινε το 1935 και χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία  του Ιταλού Αξιωματούχου και γενικού γιατρού, καθώς και μαιευτήρα γυναικολόγου Αλεξάνδρου- Αντωνίου  Μπρουνέττι. (Αlessandro- Antonio Βrunettι). Αυτό,  του το είχε παραχωρήσει η  τότε Ιταλική Διοίκηση. Αφού μετά την Ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων, παραχωρήθηκε στο Ελληνικό Δημόσιο, αρχικά έγινε χώρος Δημόσιων Υπηρεσιών Υγείας, με την ονομασία ΠΙΚΠΑ. Όταν μεταφέρθηκε το ΠΙΚΠΑ στην οδό Ελευθέριου Βενιζέλου, χρησιμοποιήθηκε και ως κατοικία. Έπειτα  δε φιλοξένησε την Στρατιωτική Διοίκηση του Ελληνικού Στρατού, ως Ταξιαρχία 80 ΑΔΤΕ. Μετά την μεταστέγαση της Ταξιαρχίας στον Αμπάβρη, πριν μερικά  χρόνια το 2010,  το κτήριο εγκαταλείφθηκε στην τύχη του και στην διάθεση  των καιρικών συνθηκών και της ανελέητης φθοράς του χρόνου. Παρά τα τριάντα χρόνια, ζοφερής Ιταλικής σκλαβιάς, οι κατακτητές θέλησαν να μετατρέψουν τα Δωδεκάνησα, σε πολυτελή νησιά για παραθερισμό. Έφτιαξαν  καταπληκτικά, κυβερνητικά και ιδιωτικά κτήρια, όπως η εν λόγω κατοικία Μπρουνέττι-Brunetti. Ο  κυβερνήτης Μάριο Λάγκο -Mario Lago και ο μετέπειτα σκληροτράχηλος Ιταλός στρατηγός Ντε Βέκκι -De Vechi το 1936,  θέλησε να φτιάξει κτήρια επιβλητικά  που εξέφραζαν την φασιστική, απολυταρχική και ιμπεριαλιστική ιδεολογία των Ιταλών κατακτητών. Έτσι  σφράγισαν  οι Ιταλοί δυνάστες  με τα αρχιτεκτονήματα τους, την   έντονη παρουσία τους, στα βασανισμένα Δωδεκάνησα.

Θα μου επιτρέψετε αγαπητοί αναγνώστες, να συμπληρώσω πέρα από τα πολύτιμα αρχεία του Δήμου μας, πως το κτήριο αυτό το γνώρισα από πολύ κοντά και εκτίμησα την υπέροχη αρχιτεκτονική δομή και ευπρεπή παρουσία του. Για ένα διάστημα, κατοικούσε η ευυπόληπτη οικογένεια Ουρανού, δηλ οι γονείς του εξαίρετου δικηγόρου κ. Σωκράτη και του ξεχωριστού παιδίατρου κ. Μανώλη Ουρανού. Με την αδελφή τους  την κ. Ρένα Ουρανού, ήμασταν συμμαθήτριες. Έτσι  με καλοδέχονταν η πάντα φιλόξενη και πρόσχαρη οικογένεια της στο σπίτι τους,  για το συνηθισμένο διάβασμα ή για παρεούλα.  Πράγματι ήταν ένα σπίτι στις δόξες του, γεμάτο αρχοντιά, ευτυχία, νοικοκυροσύνη και αξιοπρέπεια.                Αλλά και η   στέγαση του ΠΙΚΠΑ το είχε ζωντανέψει. Φυσικά   και η στέγαση της Ταξιαρχίας, το κρατούσε ακέραιο.  Τελευταία  φορά που ανέβηκα τα πέτρινα σκαλοπάτια του και μπήκα στις αίθουσες, με τα Βενετσιάνικα ασπρόμαυρα, μωσαϊκά  πλακάκια στα πατώματα, ήταν σε μια γενική Συνέντευξη Τύπου στα ντόπια ΜΜΕ.                                                               Είχε έλθει ο κραταιός τότε επί ΠΑΣΟΚ,  Υπουργός Άμυνας ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Καθώς  θυμάμαι μετά την Συνέντευξη Τύπου,  προσέφερε αναψυκτικά, σε όλη την δημοσιογραφική ομάδα του νησιού. Αλλά και ο τότε δραστήριος Ταξίαρχος,  κ. Νικόλαος Ντούβας, εκτός από την Λέσχη Αξιωματικών Κω, μας είχε καλέσει για ενημέρωση και στα γραφεία της Ταξιαρχίας.   Είχα την ευκαιρία, να διαπιστώσω πως το καταπληκτικό  κτήριο της Ιταλικής βίλας Μπρουνέττι –Βrunetti,  στα χέρια των Στρατιωτικών με την φροντίδα ανώτερων Αξιωματικών  και οπλιτών, ήταν άρτια συντηρημένο, πεντακάθαρο και με πολύ καλά φροντισμένο  τον περιβάλλοντα χώρο και  τον κήπο του.  Όλοι  λοιπόν δίκαια αναρωτιόμαστε, πιο είναι το μέλλον αυτού του μοναδικού ιστορικού  κτηρίου;                         Θα  το κατατρώει, η φθορά του χρόνου; Θα  ανακαινιστεί,  έπειτα και από τις  ενοχλήσεις του τελευταίου μεγάλου σεισμού;   Ή θα  αποτελεί μια άσχημη, δυσφημιστική εικόνα, για ντόπιους και ξένους, στην κεντρική παραλιακή πλευρά  της πόλης μας; Θα το νοιαστούν η     Κυβέρνηση, η Περιφέρεια, ο Δήμος έστω και η Ευρωπαϊκή Ένωση από τα ανάλογα κονδύλια; Ή  θα μείνουμε, στον συνήθη χορό των υποσχέσεων;    Βέβαια, συχνά, πυκνά, ο Δήμος Κω, φροντίζει με την Υπηρεσία καθαριότητας για  γενικό, τακτικό καθαρισμό.                                               Ωστόσο,  το  λαό της Κω, δεν τον ενδιαφέρουν οι διαφορές με την Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου, με τα Υπουργεία Πολιτισμού και Άμυνας, με την Περιφέρεια και τους εκάστοτε Δημάρχους.  Ο  κόσμος της Κω, θέλει αυτό το κεντρικό, ιστορικό κτήριο,  να ανακαινιστεί,  να αποκατασταθεί και να γίνει σημείο αναφοράς και δείγμα πολιτισμού στο νησί μας.                                  Ξανθίππη Αγρέλλη

23 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Συγχαρητήρια που ασχολήθηκες με το θέμα αυτό. Ειναι πολύ κρίμα Ένα από τα ομορφότερα κτήρια του λιμανιού να είναι σε αυτήν την άσχημη κατάσταση. Εύχομαι κάποιος από τους υπεύθυνους φορείς του τόπου να ασχοληθεί σοβαρά για να λυθεί επιτέλους αυτό το θέμα. Αν δεν μπορεί το κράτος ,να βρεθεί τρόπος να το δώσουν σε ιδιώτες και να αξιοποιηθεί.

  2. Και να ταν το μόνο…. Λινοπότι, Κέφαλος και πόσα ακόμα, τεράστια κομμάτια μνημειακής τοπογραφίας του νησιού αφήνονται στην φθορά του χρόνου, αλλά αρκούν καλοί αριθμοί στη σεζόν για να παραβλέψουμε όλους τους λοιπούς τομείς και να λέμε, ανάλογα με την παράταξη που κατέχει τη διοίκηση της νήσου, ότι η Κως είναι ισχυρή, έχει όραμα, δύναμη αλλαγής και πάει μπροστά με έργα. Αρκεί μια φωτογραφία και μια αφήγηση όπως η παραπάνω για να αναιρέσει όλα τα παραπάνω αφήνοντας βαθύ προβληματισμό, απογοήτευση αλλά και ένα μειδίαμα αν αναλογιστούμε το κομικοτραγικό των παραπάνω καταστάσεων.

    • Είναι πολλά αυτά που δεν καταλαβαίνεις και άλλα τόσα όσα κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις. Ακόμα και έτσι να είναι δεν παύει να αποτελεί ένα μνημείο ιστορικής κληρονομιάς της Κω, ένας λόγος παραπάνω για τον «Στρατό» λοιπόν να φροντίσει την αποκατάσταση και διατήρηση του αφού ρόλο έχει να υπερασπίζεται τα ιερά και όσια της πατρίδας μας, έμψυχα και άψυχα. Ή μήπως κάνω λάθος κε»Στρατιωτικε»? Εσένα ο δικός σου ο ρόλος είναι»περιορισμένης ευθύνης», το μόνο που σε νοιάζει είναι να «την λες»στον καθένα που τοποθετείται για το οτιδήποτε. Με λίγα λόγια, αντί να πουλάς πνεύμα ξεκίνα να τιμας τον ρόλο σου. Αν τον γνωρίζεις φυσικά.

  3. Δεν απειλείται απο Τουρκικές ακταιωρούς, ούτε απο Τουρκικά συμφέροντα, γενικώς.
    Γιατί να το νοιαστούν; Οσο πέρνανε μεταθέσεις στην Ανωτέρα και αράζανε στα γραφεία ήτανε
    ‘κυριλέ’ κτήριο, τιμή μας και καμάρι μας.
    Τώρα που δεν συντρέχουν συμφεροντολογικοί λόγοι αφήστε το να σαπίζει.
    Και όταν βάλει το ράδιο την Κουμιώτη και την Αγια Κυριακή κάντε πως συγκινείστε.

  4. Αμαρτια τετοιο ωραιο κτιριο στο λιμανι και να ειναι ετσι, όπως και το 3ο δημοτικό δίπλα . Ειναι ιστορικά κτήρια και πρέπει να ανακαινιστουν

  5. Αλήθεια είναι ότι και αυτό το κτήριο είναι γραμμένο στο ΤΑΙΠΕΔ για το μεγάλο δάνειο;;

  6. ΣΤΟ ΤΑΙΠΕΔ ΚΑΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΤΟ ΠΑΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΧΡΗΝΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΣΗ.
    Ο ΔΗΜΟΣ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΣΙΩΠΗΛΗ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ,……….
    ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΤΑΛΑΒΕ,…………

  7. Μα βεβαίως μια μέρα θα πέσει. Διότι εμείς οι Κώοι διαθέτουμε ένα φοβερό ταλέντο αδιαφορίας και καταστροφής κάθε ωραίου και παραδοσιακού.

    • Και γω ελπίζω τα μυαλά σου να»παρκάρουν»διότι αφρονες σαν εσένα έχουν ισοπεδώσει τις αξίες που πρέπει να έχει όποιος σέβεται τον εαυτό του και την ιστορία του τόπου του. Ο Δήμος πρέπει, επιβάλλεται να κάνει κάτι και μάλιστα γρήγορα. Είναι ντροπή για όλους μας, είναι κατάντια που δεν πρέπει να επιτρέψουμε.

  8. Χαλάρωσε μεγάλε το κτίριο ανήκει στο κράτος όχι μόνο στην Κω και υπόλοιποι έχουν πληρώσει ένταξη άντε τώρα τράβα για ύπνο

    • Και τι σημαίνει»ανήκει στο κράτος», μικρέ? Αποτελεί μέρος της ιστορικής ταυτότητας και κληρονομιάς αυτού του τόπου και η διατήρηση του είναι υποχρέωση. Η αρμόζουσα μελλοντική του χρήση επίσης πρέπει να είναι η αρμόζουσα για ένα τέτοιο ιστορικό κτήριο. Είναι μνημείο. Όλων αφού έτσι το θέτεις. Και ως μνημείο πρέπει να αντιμετωπισθεί. Μόνο αντίλογος στον λόγο είσαι τελικά. Μπορεί να στέλνεις κάποιους για ύπνο αλλά εσύ είσαι αυτός που κοιμάται ολορθος και πληρώνεις τζάμπα ξενοδοχείο. Αγκλουπα ε αγκλουπα!

    • Εγώ θα πάω για ύπνο, εσύ πρόσεξε την ώρα που φυλάς σκοπιά μην σε πάρει ο ύπνος, γιατί σε βλέπω να βγαίνεις πρωί – πρωί στον ντάκο!

      • Ντάκο η τάκο μάλλον είσαι πεινασμένος και σκέφτεσαι ντάκο από την Κρήτη γιατί εδώ δεν ξέρετε να κάνετε κάτι όλα τα έχετε από άλλα μέρη

        • Τι ντάκος, τι τάκος; Εκεί κόλλησες εσύ; Να σου θυμίσω ότι το τάκος είναι παραδοσιακό Μεξικάνικο φαγητό, άρα και εσύ πεινασμένος θα πρέπει να είσαι ρε Καραβανά. Εσύ σίγουρα θα πεινάς περισσότερο, γιατί με αυτά που σας ταΐζουν στο Στρατό, λογικό είναι.
          Δεν ξέρουμε να κάνουμε κάτι; Είσαι σοβαρός μωρέ καραβανά;
          Η Κως παράγει πολλά πράγματα, αλλά εσύ μάλλον είσαι νυχτωμένος!!!

  9. Θα γίνει κάποια στιγμή στο μέλλον. Αυτό εδώ είναι απόρροια των μνημονίων και των ασημικών που δώσαμε για 99 χρόνια στους δανειστές.Να ρωτήσετε τα κόμματα που υπέγραψαν μνημόνια τους τεως και τους πρώην που τα ψήφισαν και να τους ρωτήσετε γιατί τα κόμματα έχουν από κανα δυό ΑΦΜ και πόσα εκατομμύρια χρωστάνε.

  10. Ξανθίππη έθιξες ένα θέμα που με απασχολεί καθημερινά. Προσωπικά θα έκανα δημοψήφισμα για να αποδοθεί για χρήση στο Δήμο και με τη σύμφωνη γνώμη του Δημ.Συμ/λίου θα προχωρούσα σε ολες τις απαραιτητες ενεργειες για επισκευή και χρήση από το Δημο μέχρι να τελεσιδικήσουν οι εκκρεμότητες, όποτε αν γίνει αυτό.
    Η θέση μου και σε επιτροπή διαβούλευσης αν ερθει ως θέμα.

  11. Υπηρέτησα στην όμορφη Νήσο Κω και είχα την τύχη να καθίσω 18 μήνες ως έφεδρος ενα πανέμορφο κτίσμα σε φοβερή τοποθεσία και πρέπει όπως λέει και η Κυρία Ξανθίππη να μείνει διατηρητέο και να γίνει κάτι ένα μουσείο κάτι καλό για το νησί και για τους κατοίκους του.Τωρα οι άλλες εξυπνάδες που γράφονται θεωρώ ότι είναι ακερα και άσχετα.

Γράψτε απάντηση στο We love kos Ακύρωση απάντησης