Όσο κι αν δεν το θέλαμε συνέβη. Έφυγε ο πολύς Μίκης Θεοδωράκης! Μετέστη προς την ζώσαν αιωνιότητα ή προς το χάος της ανυπαρξίας του. Ανεξάρτητα από το τί πρεσβεύει ο καθένας, ένα είναι βέβαιο. Ότι ο Θεοδωράκης πέραν της πολυτάλαντης προσωπικότητας που διέθετε, υπήρξε φλογερός πατριώτης σ΄όλη την διάρκεια της ζωής του. Άλλωστε ο ίδιος το ομολόγησε σε κάποια συνέντευξή του: «Δύο αγάπες είχα στη ζωή μου, την μουσική και την πατρίδα. Τίποτε άλλο». Η μεν πρώτη ήταν δώρο Θεού, τάλαντο που το πολλαπλασίασε εις το έπακρον, η δε δεύτερη ήταν επιλογή και στάση ζωής. Ψυχή της μουσικής του ήταν η αγάπη για την πατρίδα του και τον ΛΑΟ της, αλλά και οι πατρίδες όλων των λαών της γης. Οι αγώνες του με ό,τι αυτό συνεπάγεται, καθώς επίσης το πάθος και ο αγωνιστικός παλμός, οιονεί εθνικό εμβατήριο, των τραγουδιών του (Ομηρικό ιερό μένος) τον κατέστησαν μέγα εθνικό μουσικό, όπως παλαιότερα είχαμε τους εθνικούς ποιητές. Η δε συγκινητικότατη τελευταία ομιλία του στο Σύνταγμα, για να μην πω η κραυγή του και δη από το αναπηρικό καροτσάκι και παρά το προβεβηκός της ηλικίας του, επιβεβαιώνει περίτρανα τον ανωτέρω χαρακτηρισμό. Εκτός αυτού ο Μίκης δεχόταν πρωτίστως την ελληνικότητα του Έλληνα, όπως προτάσσει ο Γερμανός την Γερμανική και δευτερευόντως την Ευρωπαϊκή ταυτότητα ή ο Βρετανός, ο Γάλλος κ.λ.π. Επιπλέον η ενωτικότητα που γεννά η μουσική του είναι αναμφισβήτητη. Μέγας συνδετικός κρίκος ο Μίκης όλων των Ελλήνων ανεξαρτήτως κομματικού σχηματισμού. Φάνηκε στην κηδεία του όπου λαοθάλασσες απ’ άκρου εις άκρον τραγουδώντας θλιμμένες αποχαιρέτησαν τον μεγάλο δημιουργό, τον άνθρωπο σύμβολο αιώνιο. Τον άνθρωπο που όχι μόνον έθελγε με την μουσική του, αλλά και πυρπολούσε ψυχές και άφησε παρακαταθήκη στους νεότερους να συνεχίσουν να αντιστέκονται σε κάθε μορφής κατακτητή, διότι μόνον έτσι μπορούν να ονειρεύονται και να ελπίζουν σε ένα δικαιότερο κόσμο. «Η Ρωμιοσύνη» ακούμπησε στο φέρετρό του, όπως ακούμπησε η Ελλάδα ολόκληρη στο φέρετρο του μεγάλου εθνικού ποιητή Κωστή Παλαμά και μεταγενέστερα στου Γιώργου Σεφέρη.
Ευλόγως λοιπόν γεννάται το ερώτημα: Γιατί η πατρίδα δεν ετίμησε ανταποδοτικά τον μεγάλο νεκρό καλύπτοντάς τον με το ιερό κυανόλευκο εθνικό μας σύμβολο; Τί να υποθέσομε: Πως η επίσημη ελληνική πολιτεία κατήργησε ουσιαστικά την ελληνική σημαία και παραμένει στον λαό μόνον ως φολκλόρ; Ή μήπως το απαγόρευσε η διεθνοποιημένη Αριστερά; Ή μήπως ήταν επιθυμία του ιδίου να φύγει απλώς ως κομμουνιστής απροσδιορίστου εθνικότητας, όπερ σημαίνει πως αυτοαναιρείται πλέον ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης.
Κατερίνα Παπαθωμά- Μαστοροπούλου
Φιλόλογος-Αρχαιολόγος, Λέκτωρ Φιλοσοφικής Σχολής, Πανεπιστημίου Αθηνών.