Πως προετοίμασε η Ιταλική φασιστική διπλωματία τον πόλεμο κατά της Ελλάδας | Γράφει ο Βασίλης Χατζηβασιλείου

ΠΩΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΕ Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ  ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Τον Απρίλη του 1939 έγινε η εισβολή και η κατάληψη της Αλβανίας από τη φασιστική Ιταλία. Ο Μουσολίνι που δεν έπαψε να ονειρεύεται ως «λίμνη ιταλική» τη Μεσόγειο ορέγεται τώρα να καταλάβει και την Ελλάδα. Εδώ και κάμποσο καιρό  είχε αυτή την αχαλίνωτη λαιμαργία. Μέσα σε μια νύχτα, υπολόγιζε ότι θα καταβρόχθιζε τη χώρα μας και έστειλε τον Γκράτσι, έναν έμπειρο και δόλιο διπλωμάτη ως πρεσβευτή της Ιταλίας στη χώρα μας, για να καθησυχάσει την Αθήνα μέχρις ότου έρθει  η ώρα για να μπήξει το στιλέτο στο κορμί της Ελλάδας. Ο Γκράτσι, λοιπόν, θα σπεύσει να διαβεβαιώσει τον Έλληνα Πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά ότι: «Εμείς είμεθα αδελφοί σας. Η φιλία μας με την Ελλάδα είναι ακλόνητη!», για να λάβει από τον Μεταξά την απάντηση:  «Αν όμως μας χτυπήσετε, θα πολεμήσουμε!». Επισκέφθηκε ο δολοπλόκος Γκράτσι και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Στρατού μας για να διαμαρτυρηθεί: «Γιατί, φίλτατε, συγκεντρώνετε στρατό στα σύνορά σας, ενώ εμείς σας εγγυόμαστε ότι θα παραμείνουμε φίλοι σας;» και άκουσε τότε την απάντηση: «Γιατί με το πρόσχημα γυμνασίων η Ιταλία συγκέντρωσε στα σύνορά μας χιλιάδες μελανοχίτωνες. Γιατί τα αεροπλάνα σας επιχειρούν πτήσεις 20 και 25  χιλιομέτρων εντός του εδάφους μας….». «Αδύνατον!» θα υποκριθεί ο Γκράτσι. Και όταν ο Επιτελάρχης άνοιξε ένα ντοσιέ και του διάβασε μήνα, ημέρα και ώρα ο Γκράτσι δικαιολογήθηκε λέγοντας: «Ξέρετε, είναι νέοι αεροπόροι και παρασύρονται από ενθουσιασμό….». «Ώστε δεν έχουν πειθαρχία!»  θα τον διακόψει ο Επιτελάρχης μας και ο Ιταλός πρεσβευτής θα φύγει αποσβολωμένος, αφού εισέπραξε το πρώτο χαστούκι από το Ελληνικό Αρχηγείο.

Και φθάνουμε στις 12 Ιούλη του 1940. Ένας ανώτερος αξιωματικός βγήκε από τον θάλαμο της Υπηρεσίας Ειδήσεων του Ελληνικού Υπουργείου των Ναυτικών και κρατώντας ένα ραδιοτηλεγράφημα έσπευσε να συναντήσει τον Μεταξά, που εκείνη την ώρα συνεργαζόταν με τον Υφυπουργό του. Είχε μια σοβαρή είδηση: τρία ιταλικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα έβαλλαν με βόμβες και μυδραλιοβόλα εναντίον ενός βοηθητικού πλοίου του πολεμικού μας ναυτικού. Ο Μεταξάς πήρε το τηλέφωνο και διέταξε τον κυβερνήτη του αντιτορπιλικού «Ύδρα» να σπεύσει σε βοήθεια του πλοίου που κινδύνευε. Κάποια νευρικότητα επικράτησε στο Υπουργείο. Κανείς δεν ήξερε τι συνέβαινε. Σε λίγο άλλο ραδιοτηλεγράφημα ανήγγειλε  ότι επίθεση έγινε και κατά του αντιτορπιλικού  «Ύδρα». Ο Πρεσβευτής μας στη Ρώμη διατάχθηκε αμέσως να διαμαρτυρηθεί. Τόσο όμως είχαν «πάρει αέρα» οι φασίστες του Ιταλικού Υπουργείου των Εξωτερικών, το οποίο διηύθυνε ο γαμπρός του Μουσολίνι Τσιάνο, που απέφυγαν να δώσουν απάντηση. Αποφύγαμε κι εμείς να δώσουμε συνέχεια στο συμβάν, γιατί, ήταν αλήθεια, πως επιδιώκαμε να κερδίσουμε χρόνο. Ερχόντουσαν οι τελευταίες πολεμικές μας προμήθειες και συμπληρωνόταν εντός ολίγου η μετεκπαίδευση των στελεχών του στρατού μας. Όσο καιρό κι αν κερδίζαμε μέχρι τη ρήξη, που φαινόταν πια βέβαιη, αυτό θα μας ωφελούσε. Δεν σπρώξαμε τα πράγματα. Σκύψαμε το κεφάλι και το ίδιο κάμαμε αργότερα όταν ένα σμήνος ιταλικών βομβαρδιστικών πέταξε πάνω από την Ήπειρο κι έφθασε μέχρι το Μέτσοβο.

Αλλά η Ρώμη βιαζόταν. Ο Γκράτσι ανέλαβε δευτερεύοντα ρόλο. Τον πρώτο ρόλο έπαιζαν τώρα οι Ιταλοί αεροπόροι. Ανδραγαθούσαν επί του ασφαλούς. Στις 30 του Ιούλη βομβαρδίζουν τα νέα μας αντιτορπιλικά «Βασιλεύς Γεώργιος» και «Βασίλισσα Όλγα» στον Κορινθιακό κόλπο και επιτίθενται  εναντίον δύο  υποβρυχίων μας στη Ναύπακτο. Επειδή οι άνανδροι και δειλοί φασίστες δεν μπορούσαν να προσβάλουν τον αγγλικό στόλο, έστρεψαν τα πυρά τους εναντίον μας. Και πάλι σκύψαμε το κεφάλι και δεν αντιδράσαμε. Έχουμε μπει αισίως στον Αύγουστο του 1940 και στη Ρώμη συζητούν πια σοβαρά τα σχέδια επέκτασης της Ιταλίας με την κατάληψη της Ελλάδας. Φανατικός υποστηριχτής αυτών των σχεδίων με ελάχιστες επιφυλάξεις είναι ο στρατάρχης Πιέτρο Μπαντόλιο, ενώ ο γραμματέας του φασιστικού κόμματος, ο Ακίλε Σταράτσε, επιλέχτηκε να αναλάβει τα καθήκοντα του  «Κυβερνήτη της Ελλάδας!».

Και ήρθε ο δεκαπενταύγουστος. Ένα ιταλικό υποβρύχιο, το Delfino, που έστειλε ο παρανοϊκός Κυβερνήτης των Δωδεκανήσων και τετράρχης του φασισμού De Vecchi, παραφυλάει από κοντά το καταδρομικό μας «Έλλη», που ανύποπτο βρίσκεται ελλιμενισμένο στην Τήνο για τον εορτασμό της Μεγαλόχαρης, εξαπολύει τις τορπίλες του και βυθίζεται το «Έλλη». Την άλλη μέρα ο Γκράτσι περίλυπος ήλθε  στο Υπουργείο Εξωτερικών για να συλλυπηθεί!…..Πόση άραγε υποκρισία χρειαζόταν, αφού αυτός έδωσε τις πληροφορίες πού, πότε και πώς θα συναντούσαν το καταδρομικό μας. Αλλά και πάλι σωπάσαμε. Ο Υφυπουργός Τύπου εξέδωσε αυστηρή διαταγή: «Προς Θεού! Να μην αναφέρει καμιά εφημερίδα το όνομα της Ιταλίας». Ωστόσο το έγκλημα της «Έλλης» είχε τόσο εξοργίσει την ελληνική κοινή γνώμη, ώστε μετά βίας να συγκρατούνται οι Έλληνες.

Το ήπιαμε κι αυτό το φαρμάκι σιωπηρά, όπως σιωπηρά δεχθήκαμε και μια άλλη απόπειρα των ιταλικών αεροπλάνων εναντίον του ελληνικού ατμόπλοιου  «Φρίντων». Στο μεταξύ ο στρατός μας έλαβε διαταγή να βρίσκεται σε επιφυλακή. Και φθάσαμε στο απόγευμα της 27^ης του Οκτώβρη του 1940. Οι υπάλληλοι της ιταλικής πρεσβείας στην Αθήνα διακοσμούσαν την αίθουσα  εορτών καθώς ξημέρωνε μέρα σημαδιακή για τους φασίστες, αφού θα γιόρταζαν την επέτειο της θριαμβευτικής  «Πορείας στη Ρώμη» (Marcia su Roma),που έκαμαν πριν από 18 χρόνια, στις 28 Οκτωβρίου του 1922. Ξεχώριζαν δύο σημαίες: η ελληνική και η ιταλική αγκαλιασμένες.  Προσκεκλημένοι στη δεξίωση αυτή ήταν διπλωμάτες και Υπουργοί. Ο Γκράτσι σε μια γωνιά του σαλονιού διαβεβαίωνε έναν Υπουργό μας ότι: «Η Ελλάδα και η Ιταλία θα ζήσουν αδελφωμένες…» Και περνά το μεσονύκτιο. Πλησιάζουν τρεις τα ξημερώματα. Η δεξίωση τερματίζεται. Ένα αυτοκίνητο ξεκινά ολοταχώς από την ιταλική πρεσβεία…… Μεταφέρει το τελεσίγραφο που κομίζει ο Γκράτσι στον Μεταξά! Είναι το στιλέτο, που θα μπήξει στην καρδιά της Ελλάδας!…….

Στην Ελλάδα όμως του Λεωνίδα, του Θεμιστοκλή και του Μιλτιάδη  γίνεται ένα θαύμα! Σύσσωμος ο Ελληνισμός με την ορμή του ΟΧΙ θα αποκρούσει τον φασίστα εισβολέα, καταδιώκοντας τον ακόμη και πέρα από τα ελληνικά εδάφη. Είναι εκείνο το ΟΧΙ που γράφτηκε με χρυσά γράμματα στη νεότερη ιστορία μας.

[Το κείμενο στηρίχθηκε σε δημοσιεύματα  ελληνικών εφημερίδων εκείνης της εποχής]

ΒΑΣΙΛΗΣ  Σ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ