Το Σχολικό συσσίτιο των Ελληνοπαίδων | Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη

Το Σχολικό συσσίτιο των Ελληνοπαίδων

(Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη)

Με την ευκαιρία της επαινετικής  απόφασης του Δήμου, να προσφέρει γεύμα στα ολοήμερα Σχολεία, ας ξαναθυμηθούμε το δικό μας νόστιμο Σχολικό συσσίτιο. Είναι  θετικό, προς το καλό όλων,  να στηρίζουμε τέτοιες προσπάθειες και να τις επικροτούμε. Γιατί  η μεγαλύτερη πληγή της ανθρωπότητας, είναι ο πολιτικός, ο  φυλετικός και ο Θρησκευτικός φανατισμός.

Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60,  η μεταπολεμική Ελλάδα, προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της. Η φτώχεια, δεν είχε εγκαταλείψει ακόμη την χώρα μας και  ήταν πιο έντονη στην ύπαιθρο. Εκείνη την δεκαετία στο Ασφενδιού, μόλις είχε τελειώσει ένα εξατάξιο, σύγχρονο για την εποχή του, νέο Σχολείο. Η καλλίτερη διδασκαλία γίνονταν  εκεί, για να ‘παράγει’ και τους καλλίτερους μαθητές.  Σε εκείνα τα   μεγάλα ξύλινα θρανία, φορώντας τις σχολικές μπλε ποδίτσες, κάθονταν οι μαθητές/ες  τρεις -τρεις. Στην πελώρια ξύλινη έδρα, που δίπλα  της,  είχε τους   χάρτες της Ελλάδας, του Άτλαντα , την Υδρόγειο Σφαίρα και το μαυροπίνακα με τις κιμωλίες, κάθονταν  η δασκάλα ή ο δάσκαλος.   Εκεί όπου τελείωναν οι έξι τάξεις, υπήρχαν τα δυο γραφεία των  δασκάλων και το δωματιάκι -κουζίνα, του αξέχαστου Πέτρου του επιστάτη.

Αυτός ο λεπτόσωμος και ευσυνείδητος επιστάτης, επέβλεπε την τάξη, που έπρεπε να έχουν οι μαθητές  στα διαλείμματα και στις εκδρομές. Φρόντιζε να διατηρείται το νέο Σχολείο καθαρό, από τις αίθουσες διδασκαλίας, μέχρι και τον μεγάλο προαύλιο χώρο.

Είχε επωμισθεί και μια άλλη  ευθύνη, να κτυπάει το κουδούνι για τα διαλλείματα και να σιτίζει όλα τα παιδιά. Αλίμονο αν κάτι πήγαινε στραβά και ένα παιδί παρουσίαζε, πεπτικά προβλήματα.  Μοιραία, θα τον θεωρούσαν υπεύθυνο.

Ο Πέτρος κάθε πρωί, άναβε ξύλα κάτω από ένα πελώριο καζάνι, για να βράσει το γάλα σε σκόνη. Σύμφωνα με το Αμερικανικό μεταπολεμικό  σχέδιο του George Marshal,  ανασυγκρότησης των καταστραμμένων χωρών, του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, από την σκληροτράχηλη Γερμανία και Ιταλία, η Αμερική τους έστελλε βοήθεια. Εκτός από ρούχα, παπούτσια και κλινοσκεπάσματα, που τα μοίραζαν στην ‘γιούρα’ οι  ιερείς στην ενορία τους, τους έστελλε και βασικά τρόφιμα.

Όπως το γάλα σε σκόνη και γκαζοντενεκέδες με  συμπυκνωμένο βούτυρο και κίτρινο τυρί.

Τα παιδιά περίμεναν, να κτυπήσει την μεγάλη κουδούνα του ο επιστάτης, για το δεύτερο, μεγάλο  διάλειμμα. Το ‘δεκατιανό’ κολατσιό, ήταν νοστιμότατο. Έμπαιναν όλα τα παιδιά στην σειρά, κρατώντας ένα εμαγιέ ή τσίγκινο κατσαρολάκι.

Ο Πέτρος ο επιστάτης, με μια μεγάλη τσίγκινη κουτάλα, γέμιζε το κατσαρόλι ή την ‘καστανιά’ του κάθε παιδιού, με ζεστό γάλα, ενώ του έδινε και ένα κομμάτι κίτρινο τυρί ή βούτυρο. Πολλές φορές οι μαθητές, ζήταγαν και έπαιρναν και  δεύτερη μερίδα.  Όσοι χόρταιναν, άδειαζαν το υπόλοιπο στην κούπα του διπλανού τους. Αλίμονο,  σε όποιον το έριχνε ή δεν το έπινε όλο. Όλα τα παιδιά αποσύρονταν στο πέτρινο πεζούλι, γύρω από  την αυλή. Έβγαζαν το ζυμωτό σιταρένιο ψωμί της βδομάδας, που έφερναν από το σπίτι   και  απολάμβαναν το νόστιμο πρωινό τους.

Αξέχαστες εικόνες είναι αυτές που τα παιδιά των χωριών, όλο τον Χειμώνα, έφερναν τυλιγμένο σε λαδόκολλα  σπιτικό ψωμί, αλειμμένο με μπόλικη γλίνα,  που είχαν στην πάνινη Σχολική τους τσάντα. Αυτή που με πολλή αγάπη, τους έραβε η μητέρα τους.  Η γλίνα ήταν το ζωικό λίπος, που έπαιρναν από το σφάξιμο του χοίρου, στα γνωστά μας εθιμοτυπικά χοιροσφάγια, του Φθινοπώρου. Τα παιδιά των χωριών, δεν είχαν την πολυτέλεια, να τους φέρνει το αυτοκίνητο του εύπορου μπαμπά, στην πόρτα του Σχολειού. Περπατούσαν για πολλά  χιλιόμετρα κακοτράχαλων δρόμων, μέσα στο ψιλόβροχο του Χειμώνα ή στη ζέστη του Μάη, για να μην λείψουν ούτε μια μέρα από το Σχολειό τους. Πολλές  φορές ήταν ξυπόλυτα, αλλά είχαν γεμάτη την καρδιά και τη  θέληση να μάθουν γράμματα. Μεγαλούργησαν όσο και αν οι ευτυχώς λίγοι στυγνοί εκπαιδευτικοί, τα απογοήτευαν, λέγοντας τους ‘τι τα θέλετε τα γράμματα, πηγαίνετε να δουλέψετε στα χωράφια του πατέρα σας’.

Τα παιδιά αυτά τα καμαρώνει σήμερα όλη η χώρα, γιατί έγιναν επιφανείς  επιστήμονες και ωφέλημα μέλη  της κοινωνίας. Αντίθετα  τα πλουσιόπαιδα και τα ευνοημένα από τους ακατάλληλους εκπαιδευτικούς, που τα ξεχώριζαν, έμειναν στάσιμα στη μόρφωση και στη ζωή τους.

Το συσσίτιο αποτελούσε για τα παιδιά, ένα μέσο καλλίτερης επικοινωνίας. Ο  χρόνος του διαλλείματος, ήταν μεγαλύτερος και αυτά τον απολάμβαναν παρέα με τους συμμαθητές τους. Παιχνίδια, όπως το σχοινάκι, τα πεντόβολα, η μπάλα, το κρυφτό,  το κυνηγητό, το κουτσό, πρωταγωνιστούσαν πριν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα ‘τάμπλετ’ με τα κινητά τηλέφωνα  τα εξαφανίσουν. Μαζί σιώπησαν και οι χαρούμενες φωνές των παιδιών στις αλάνες και στις Σχολικές αυλές. Αυτές οι εικόνες, με το Σχολικό συσσίτιο σταδιακά εξαλείφθηκαν. Αλλά μόνο για λίγο.  Η Ελλάδα, πήρε τα πάνω της. Η μετανάστευση, έστελλε λεφτά στα χωριά και ο τουρισμός, έφερε πάρα πολλά κέρδη στα όμορφα νησιά μας.

Ξαφνικά η παγκόσμια οικονομική κρίση, ανέτρεψε το σκηνικό της ευημερίας, στη χώρα μας και μας γύρισε δεκαετίες πίσω, στην εποχή του Σχολικού συσσιτίου.  Αυτό  ξεκίνησε και πάλι σε πολλά  Σχολεία της χώρας μας  και καθρεπτίζει την δεινή, οικονομική κατάσταση, που περνάνε σήμερα, πολλές Ελληνικές οικογένειες θυμίζοντας την φτώχεια και τις στερήσεις, της σκληρής Γερμανικής κατοχής.

Επιπλέον  η σημερινή εμφάνιση της παγκόσμιας, θανατηφόρου πανδημίας, που νέκρωσε για αρκετό χρόνο την κυκλοφορία, τον τουρισμό και το εμπόριο, έφεραν ξανά σε δεινή οικονομική κατάσταση την χώρα και τους πολίτες της.

Ποιος φταίει και τι φταίει;  Πολλά, όπως  οι λανθασμένοι οικονομικοί πολιτικοί χειρισμοί, με μνημόνια και εξοντωτικούς φόρους. Οι ασυνείδητοι πολιτικοί, με την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας μας, για το δικό τους όφελος. Οι ανάλγητοι πλούσιοι, που έβγαλαν τα κέρδη τους  έξω και δεν τα ανακύκλωσαν. Τα τραπεζικά, τοκογλυφικά συστήματα, που δάνειζαν αφειδώς, υποθηκεύοντας την περιούσια και την ζωή των  πιστοληπτών. Αλλά και η δική μας καταναλωτική μανία, που ξεπέρασε  τον οικογενειακό μας προϋπολογισμό, ώστε  να  χάσουμε τον έλεγχο.

Οι εικόνες των παιδιών να λιποθυμάνε σε μερικά Σχολεία, από την ασιτία, επανήλθαν και πάλι πιο  εφιαλτικές. Αλλά και οι εικόνες των παιδιών μικρών και μεγάλων, να φοράνε τις απαραίτητες, προστατευτικές μάσκες υπό την απειλή του θανατηφόρου ‘ιού’ είναι πρωτόγνωρες.

Ελπίζουμε, η πανδημική απειλή, να γίνει γρήγορα ζοφερό παρελθόν και η οικονομική κρίση  που την ακολουθεί, να περάσει γρήγορα και να μην χρειαστούμε άλλο πια το Σχολικό συσσίτιο, που επανήλθε σε  πολλές περιοχές της χώρας μας.

Ξανθίππη Αγρέλλη   29/9/2021

——————————————————————————