Κύριε διευθυντά
Σε κάποιο ράφι με παλιά βιβλία της βιβλιοθήκης μας βρέθηκε κατά σύμπτωση ένα μικρό εντεκασέλιδο φυλλάδιο, χρώματος γκρι, εκδ. 1940, με τίτλο «Λαϊκή Προσωπίς». Με αφορμή τις ποικιλόμορφες μάσκες – φίμωτρα με τις οποίες κυκλοφορούμε εδώ και ενάμιση χρόνο, πέραν της μόνιμης υποκριτικής μάσκας, θα ήθελα να σας το παρουσιάσω εν συντομία, σεβόμενη τον φιλόξενο μεν αλλά περιορισμένο χώρο της εγκρίτου εφημερίδας σας. Ως εκ τούτου θα αναφερθώ μόνο στους τίτλους εξωφύλλων και περιεχομένου. Διαβάζουμε λοιπόν στο εμπροσθόφυλλο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ / ΑΝΤΙΑΣΦΥΞΙΟΓΟΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΔΩΝ / ΛΑΪΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΣ / ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 1940 / ΜΕΤΑ ΔΙΗΘΗΤΗΡΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ / ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ – ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙΣ / ΑΘΗΝΑΙ 1940. Στο οπισθόφυλλο: ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΚΑΠ / ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΑΝΤΙΑΣΦΥΞΙΟΓΟΝΟΙ / (ΣΤΡΑΤΟΥ – ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ – ΛΑΪΚΑΙ) / ΑΝΤΙΥΠΕΡΙΤΙΚΑΙ ΣΤΟΛΑΙ ΠΛΗΡΕΙΣ / ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΔΙΑ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ/ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ. Και στο εσωτερικό μόνο τους τίτλους των επί μέρους μικρών κεφαλαίων: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΧΡΗΣΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΙΣ / ΤΗΣ ΑΝΤΙΑΣΦΥΞΙΟΓΟΝΟΥ ΛΑΪΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΔΟΣ «ΕΚΑΠ» / ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 1940. Α) Κυρίως προσωπίς. Β) Διηθητική φυσίγγη. Χρήσις της λαϊκής προσωπίδος. Εφαρμογή της προσωπίδος. Ελεγχος στεγανότητος της προσωπίδος. Προσαρμογή του διηθητήρος. Διάρκεια προστασίας της φυσίγγης. Αφαίρεσις της προσωπίδος. Συντήρησις της λαϊκής προσωπίδος. Αποθήκευσις της λαϊκής προσωπίδος. Αντιθαμβωτικόν σύστημα. Μεγέθη λαϊκών προσωπίδων. Δεδομένα αντιστάσεως της φυσίγγης υπηρεσιών. (Ολα αυτά βέβαια συνοδευόμενα με εικόνες και φωτογραφίες.)
Η προσεγμένη κατασκευή και η λεπτομερής περιγραφή μιλούν από μόνες τους. Τα συμπεράσματα ως προς την ανθρώπινη υπόσταση των τότε κοινωνιών (παρά τη διαχρονική ταξική δομή τους) και κυρίως ως προς τη γλώσσα επαφίενται εις τον αναγνώστη. Ενα πάντως είναι βέβαιο. Οτι η προσωπίς του ’40 γεννούσε τουλάχιστον την εμπιστοσύνη πως κατασκευάσθηκε για προνοητική προφύλαξη των εργαζομένων. Είχε ακόμα ηθική υπόσταση το «ωφελέειν ή μη βλάπτειν». Αντιθέτως σήμερα με τη νουμεροποίηση της ανθρωπότητας, ποιος μπορεί πλέον να πιστέψει πως ο άνθρωπος «μετρά» περισσότερο από τις ταμειακές εισροές και όχι μόνον…
Κατερίνα Παπαθωμά – Μαστοροπούλου
Εφημερίδα Καθημερινή