Είμαι λαϊκιστής. Αγαπώ τον ελληνικό λαό. Τον ακούω. Έχω αλλάξει από κάτι άλλο απροσδιόριστο σε ακραιφνή λαϊκό άνθρωπο. Όλοι μου οι φίλοι είναι χωριάτες, λαϊκοί επίσης, ορισμένες φορές αγράμματοι ή αμόρφωτοι. Κουράστηκα απ’ την επιτήδευση. Εύχομαι να διωχθεί απ’ την ανθρώπινη συμπεριφορά. Να έρθει μια γενιά με τόσο άμεσο λόγο, που ο λαϊκισμός θα είναι στην εξουσία. Γιατί λαϊκισμός δεν είναι αυτό που νομίζετε, ένας ορισμός του όπως (ο λαϊκισμός) εμφανίστηκε στο παρελθόν λέει ότι «πρόκειται για ετερογενές κίνημα που τροφοδοτείται από ποικίλες παραδόσεις του ριζοσπαστισμού αλλά, σε κάθε περίπτωση, απέρριπτε την ιδέα της κλασικής κομματικής πρωτοπορίας και θεωρούσε πως προϋπόθεση επαναστατικής αλλαγής ήταν στροφή στον ίδιο τον λαό και υιοθέτηση των αιτημάτων και των προσδοκιών του σε μια αμεσοδημοκρατική κατεύθυνση». Ο Ντοστογιέφσκι ήταν λαϊκιστής, ο Τολστόι ήταν λαϊκιστής. Εγώ είμαι λαϊκιστής. Είμαι σαφώς υπέρ μιας δημοκρατίας εξισωτικού τύπου για όλους. Και δεν αναφέρομαι σε κομμουνισμό αλλά στην προσβασιμότητα όλων των αγαθών του πολιτισμού απ’ όλους. Γιατί απλούστατα δεν υπάρχει άνθρωπος μεγαλύτερη αξίας από κάποιον άλλο.
Δεν ξέρω τί είναι αστική τάξη, εργατική τάξη, μικροαστός και προλεταριάτο. Όταν είχε έρθει ο καιρός που τέτοιες γνώσεις έπεφταν στα μάτια μου, τις προσπερνούσα. Επιθυμούσα μια κοινωνία για όλους τους ανθρώπους. Ακολουθώντας συγκεκριμένη ασκητική για τη σκέψη μου, να μην αγγιχτεί απ’ αυτές τις τοξικές ιδέες, κατάλαβα ότι όλοι είμαστε ίσοι. Δεν θέλω να υπάρχει κάτι άλλο στο μυαλό μου πέρα από αυτό. Αν δεν πιστεύεις στην ισότητα των ανθρώπων, γίνεσαι δυστυχής. Αν βάζεις ταξικό πρόσημο στην ύπαρξη σου, καταντάς να κυνηγάς ό,τι θεωρητικά βρίσκεται πάνω από ‘σένα. Η ζωή δεν μας δόθηκε για τέτοιους σκοπούς. Οι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στις διαβαθμίσεις, τους διαχωρισμούς, τις διακρίσεις, τις προσβολές και τελικά στον ρατσιμό. Κάποιοι λένε πως δίχως ταξική συνειδητοποίηση κανείς δεν μπορεί να προσφέρει κάτι στον ταξικό αγώνα. Εγώ ξέρω ότι ζώντας στο περιθώριο, γνώρισα μερικούς απ’ του πιο σπουδαίους ανθρώπους της ζωής μου. Ζώντας στο χαμαλίκι των αποθηκών με τριάντα άτομα μαζί, έμαθα την κοινωνική πραγματικότητα. Δεν γνώρισα κάποιον λιγότερο σημαντικό από μένα. Η δύσκολη ζωή, η απόγνωση, η απελπισία, δεν υπάρχουν εκεί έξω αποκλειστικά για κάποιους. Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι τραυματισμένο πλάσμα. Ζει πάντοτε με κάποιο αγνώστου επεισοδίου μετατραυματικό άγχος. Σαν να υπάρχει, για να χρησιμοποιήσω συμβολικό λόγο, το προπατορικό αμάρτημα, ερχόμαστε στη ζωή πάντοτε σε αντίξοα περιβάλλοντα. Είμαστε έκπτωτοι, γι’ αυτό και δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι της πνευματικότητας που αποζητούν την επιστροφή στο όμορφο που χάθηκε. Νιώθουμε όλοι μας ότι βρεθήκαμε στα πράγματα από κάπου που ήταν καλύτερα, νιώθουμε πως θα επιστρέψουμε εκεί. Τόσα λυγίσματα στο διάβα μας, δεν μπορεί, η κατά καιρούς εξουθένωση θα έχει το μεγάλο απάγκιο της.
Αυτοί που πιστεύουν σε κατώτερους ανθρώπους, με οποιοδήποτε κριτήριο ταξινόμησης, εκφυλίζουν αυτή την γνώμη τους, της δίνουν καθολικές διαστάσεις και πιστεύουν πως επικυρώνονται ως απολύτως κανονικοί μόνο όσοι καλύπτουν συγκεκριμένα μοντέλα ζωής. Γι’ αυτούς οι υπόλοιποι ξοδεύουν τις ζωές τους. Δεν έχουν δικαιώματα. Είναι υπαμειβόμενοι, η κοινωνική τους αξία χάνεται στις θεσμικές υπηρεσίες του κράτους, καμμιά φορά δεν έχουν πρόσβαση σ’ αυτές. Αστυνομία, υγεία, κοινωνικές παροχές, αναρωτιούνται οι έχοντες, για ποιόν λόγο να λειτουργούν για όλους; Οι κανονικοί, με τις οικογένειες τους, τ’ αυτοκίνητα τους, τα ξενοδοχεία τους κ.τ.λ. με την φαντασία τους αμαυρώνουν τις ζωές των άλλων ως θηριώδεις, ασταθείς, ενστικτώδεις και παραβατικές. Μιλάνε για απαίδευτα υποκείμενα με σκοτεινούς τρόπους ζωής. Η πίεση που ασκείται στους αδυνάμους τούς δημιουργεί τρομακτικό άγχος. Απειλείται η αξιοπρέπεια τους κατά την μετακύλιση των στιγμάτων και των στερεοτύπων, απ’ τους άλλους επάνω στη δική τους πλάτη. Γίνονται εξιλαστήρια θύματα. Η ιδιωτική κατάσταση των άλλων έχει επήρεια πέρα απ’ αυτήν που ορίζει ο νόμος.
Μετράω τους ανθρώπους μόνο ως προς το άχθος της δυστυχίας που καλούνται να διαχειριστούν. Και τους μετράω, όχι για να μετατραπώ σε φυγόπονο, όχι για να προβώ σε απόσειση των ευθυνών μου σ’ αυτόν τον παράξενο διαμοιρασμό του άλγους, κυρίως για να κάνω πρόταγμα μου την αλληλεγγύη προς τους πιο πονεμένους. Αυτοπροσδιορίζομαι ως αληθινά ένοχος -ζώντας στην δεδομένη κοινωνία- για την οποιαδήποτε άδικη εκμετάλλευση του ενός απ’ τον άλλο. Απ’ την άλλη δεν οικτίρω τους κατατρεγμένους. Η λειτουργία της δυστυχίας, οι άγνωροι νόμοι της επικάθισης της πάνω σε εκ των προτέρων βεβαρημένες ειμαρμένες, όλα είναι μελετημένα απ’ το Θεό. Ο πόνος αν δεν εξαλειφτεί, καλό είναι να μην κατεδαφιστεί απ’ το βάθρο της ιερότητας του. Ο πόνος μας κρατάει ταπεινούς, όταν η μνήμη επιστρέφει μοιραία στην μονιμότητα του τραύματος, η ζωή δεν ξεφεύγει προς την έπαρση. Έχεις πάντα τον πόνο να σου θυμίζει τον συνάνθρωπο σου και τα προβλήματα του. Τον πάσχοντα εαυτό σου. Έχεις μια πρόσκαιρη ύπαρξη και μια αιώνια μεταθανάτια δικαίωση. Χωρίς την πίστη, η ζωή μένει μισή. Πολλοί ψάχνουν το κομμάτι που λείπει, ανώφελες τροχιές εκτός των ιερών παρακαταθηκών. Τα άρρητα μπορεί να μην είναι κανείς σε θέση να τα πει, μπορούν να βιωθούν σαν διαφορετικές ποιότητες ενέργειας, να καταλαβαίνεις ότι είναι αυτά για τα οποία δεν έχεις λόγια και πάλι να μην μπορείς να ψελλίσεις κάτι. Μιλάω για εκστατικές εμπειρίες μέσα σε κάποιο πλαίσιο θρησκευτικού παροξυσμού. Να αισθάνεσαι και να μην μπορείς να περιγράψεις τα συναισθήματα σου. Αυτό είναι το Θείο. Το αχώρητο στην εκλογίκευση. Πονάμε, άρα είμαστε ενδιαφέροντες και σημαντικοί.
*Στη φωτογραφία εγώ σε φάση αλά Τσε Γκεβάρα.
*Βιβλιογραφία, Λαϊκισμός, Γιάννης Σταυρακακής, Εκδόσεις ΕΑΠ.
Κείμενο: Φώτης Θαλασσινός.
Πηγή: kosvoice.gr
