“Ο δρομος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις” (Δάντι Αλλιγκερι) Γράφει η Έλλη Καρανίκα

“Ο δρομος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις” (Δάντι Αλλιγκερι)

                  της Ελλης Καρανικα, Συντονίστριας Διευθύντριας του Αναισθ/κου Τμημ. ΓΝΚΩ

Στον  δημόσιο διαλογο τον τελευταίο καιρό  δικαιολογημένα κυριαρχεί  η ανησυχία πολιτικών και οικονομικών φορέων σχετικά με  την επάρκεια δομών υγείας  για αντιμετώπιση του covid19 στην τουριστική περίοδο. Σε συνέντυξή της η κ.Σβύνου, Πρόεδρος της ένωσης Ξεν/χων, τόνισε ότι δεν υπάρχει τοπικό σχέδιο, “προσαρμοσμένο στις συγκεκριμένες και περιορισμένες υποδομές του τόπου μας, ώστε να προσφέρουμε τις πρώτες βοήθειες και να μην τεθεί σε κίνδυνο η δική μας υγεία και των επισκεπτών” , επισημαίνοντας οτι αρμοδιοι για την συνταξή τετοιου σχεδιου είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση  1ου και 2ου βαθμου σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ.  Κι ενώ αρχίζει η άφιξη του όποιου αριθμού (μη ελεγμένων) τουριστών, παρακολουθούμε  δημοσιευματα, επισημες επιστολές, επερωτήσεις στην Βουλή  πολιτικών  παραγόντων σχετικά με το τι έπρεπε να είχαμε δικαιωματικά  ως Νησί του Ιπποκράτη.Σε πολλές δημόσιες τοποθετησεις και προτασεις, μάλλον από ελλειπή ενημέρωση,  υπαρχουν  παραλείψεις κι ανακρίβειες  αναφορικά με την επίτευξη ενος  “άμεσα υλοποιήσιμου σχέδιου υγειονομικής θωράκισης”  ενώ  απουσιάζει ο κεντρικός καταμερισμός αρμοδιοτητων και  ευθυνων των καθ΄υλην αρμοδιων πλευρών όπως  και η σαφής περιγραφή τι περιλαμβάνει η “θωράκιση” του νησιου.

Ο  ρόλος των ΜΕΘ/ΜΑΦ στην ταξινόμηση υγειονομικης ασφαλειας των τουριστικών προορισμών δικαιολογημένα  απασχόλησε τόσο την  Δημοτική Αρχή και τους επιχειρηματίες τουρισμού όσο και του απλούς πολιτες. Η ΜΑΦ στον Οργανισμό του Νοσοκομείου εύλογα συγκεντρωνει προσδοκίες και αντιστοιχα αιτηματα προς την πολιτικη ηγεσια για 24ωρη λειτουργια της.  Έχοντας υπηρετήσει λόγω ειδικότητας στον χώρο επειγουσας και αυξημένης ιατρικης φροντίδας για πανω από 30 χρόνια, θεωρώ υποχρέωσή μου  να τονισω καποια σημεια του θεματος  για να θυμηθούν οι παλαιοτεροι και να ενημερωθούν οι νεότεροι, ωστε να μην επαναληφθούν διαχειριστικά λάθη που αποδεδειγμένα ενισχύουν και διαιωνίζουν μια έλλειψη αντί να την καλύπτουν, όπως ηταν η πρόθεση.

Στον Οργανισμό του ΓΝΚΥΚΩ, προστεθηκε το 1998 Μοναδα Αυξημενης Φροντίδας (ΜΑΦ) οχι κατοπιν μελέτης των αναγκων αλλά για εξυπηρέτηση  φωτογραφικών τακτοποιήσεων, με συνοπτικές και αδιαφανείς διαδικασίες των τότε τοπικών ισχυρών πολιτικών.Χωρις προβλεψη για νοσηλευτικο προσωπικο, χωρις στοιχειωδως καταλληλη χωροταξικη πρόβλεψη προστέθηκαν 2 ιατρικές θέσεις με πρόταξη συγκεκριμένης ειδικότητας, τοποθετήθηκαν 2 κλινες και 2 αναπνευστήρες σε ένα θαλαμο της παλιας  Μαιευτικής  κλινικής με εισοδο απ΄ευθείας από τον εξωτερικό διαδρομο και … έτοιμη η ΜΑΦ- και μαλιστα ως αυτονομο τμημα!Έτσι παραμένει ακόμη στον Οργανισμο ενώ ο δηθεν ”εξοπλισμος” αχρηστευτηκε διαχρονικα λογω ακαταλληλοτητας και αχρηστιας. Παρά την μακρά, επίπονη, επίμονη, συνεχή υπηρεσιακή αλληλογραφία  της γραφουσας και των ιατρικων οργανων του νοσοκομειου με  Επιστημονικές Εταιρείες, ΚΕΣΥ, Υπουργους, Δυπεαρχες, αυτοδιοικητικους, βουλευτες  κ.α. έμεινε διαχρονικά  μια ανοιχτή πληγή μεχρι σημερα, γνωστή σε πολλά θεσμικά Προσωπα,στην πολιτικη σκηνη ακομη, που υπηρξαν αρμοδιοι παραληπτες  τετοια αλληλογραφιας. Καμια Διοικηση, κανενας τοπικος πολιτικος, υπηρεσιακος, κοινωνικός  παραγοντας δεν επιχείρησε να αλλαξει το πλαίσιο ωστε να αξιοποιηθεί λειτουργικά η δυνατότητα που δινόταν με κατάλληλη τροποποίηση στον Οργανισμό.Πολλά προσωπα ειναι ακόμη στην πολιτική σκηνή. Όλα αυτά τα χρόνια οι υπηρεσίες αυξημενης φροντιδας σε βαρεως πασχοντες παρεχονται απο το Αναισθησιολογικο τμημα,με την ουσιαστική συνδρομη των κλινικων Παθ/κης και Καρδ/κης, παρότι η ΜΑΦ ειναι οργανικά ανεξαρτητο τμημα.Υπήρχαν προτάσεις λειτουργικές και συννομες που αγνοήθηκαν.Θα συνταξιοδοτηθω κι ακομη η εκκρεμοτητα θα παραμένει χωρις αποκατασταση και εναρμονιση με τις αρχές που η Πολιτεία και τα αρμοδια επιστημονικα της οργανα  έχουν θεσπίσει. Μια ταμπέλα έξω από ένα θάλαμο δεν δικαιολογεί προφανως το όνομά μιας μοναδας υψηλής ιατρικής υπηρεσίας , δεν κτιζει στερεη επιχειρηματολογια για την αποτελεσματικότητα και δεν δικαιώνει προσδοκίες ντοπιων ή/και  τουριστών.

Εφόσον επιτευχθεί αμεση τροποποιση του Οργανισμού, στο λειοτυργικό πλαίσιο της  ΜΑΦ,  πρέπει να ληφθουν υποψη οι Προδιαγραφες που έχουν τεθεί από τα επιστημονικά Οργανα της Πολιτείας και οχι τα αυτοσχέδια πλάνα  επαϊόντων και μη τοπικών παραγοντων με συγκυριακές αναγκαστικές εκπτώσεις “για να προλάβουμε να σωσουμε την σεζον”. Είκοσι  χρονια μετά το αρχικο λάθος, θα ηταν σφαλμα  να επαναλαβουμε ενα δεύτερο λάθος, παραλειποντας τις αναγκαιες προϋποθεσεις, επειδή ο τωρινος σκοπός δεν ειναι ιδιοτελης. Χωρίς αυτές, όμως, είναι επισφαλής η σταθερή λειτουργία μονάδας υψηλής ιατροτεχνολογικης υποδομης στο παρον νοσοκομειο, όπως έδειξε η εμπειρία. Δεν προέκυψαν σήμερα οι ανάγκες  για ΜΑΦ, ουτε αφορούν μονο την οπως-οπως κάλυψη τουριστικών απαιτησεων για φαινομενικη βελτιωση του τουριστικου προφιλ του νησιου. Και οι ντοπιοι  χρειαζονται μια ασφαλη και σταθερη δομη και εκτος τουριστικης περιοδου.  Εξαλλου, τα κρουσματα cοvid19 δεν μπορουν να μπουν στην ιδια  ΜΕΘ/ΜΑΦ μαζι με αλλα βαρια περιστατικα π.χ. πολυτραυματιιες, ΧΑΠ , καρδιολογικα κ.α.Συνεπώς οι απαιτησεις και οι δυσκολιες  αυξανονται. Στο προσφατο 5ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών τονίστηκε ότι “η διαχείριση της επιδημίας είναι πρωτίστως υπόθεση Δημόσιας Υγείας κι όχι ιατρικής περίθαλψης.Οι ΜΕΘ έσωσαν κάποιους ασθενεί αλλά δεν ηταν το καθοριστικό στην διαχείριση”.

Ποιες είναι  οι “Ελάχιστες Προϋποθέσεις λειτουργίας Τμημάτων Εντατικής Θεραπείας “ (έχουν δημοσιευτεί στην ομόφωνη Απόφαση 2 της Ολομέλειας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας  ΚΕΣΥ στις 24/6/2016) .Ακομη και  η σύνθεση του ΚΕΣΥ να αλλαξει, δύσκολα θα μειωθούν  οι προδιαγραφες, αφού είναι εφαρμογη διεθνων συστασεων. Εξάλλου επιβεβαιώθηκαν πολυ προσφατα,εν μεσω κρισης κορονοϊου, από την νυν Προεδρο της Εθνικης Επιστημονικής Επιτροπής για τον Σχεδιασμό Νέων  Μονάδων Εντατικης Θεραπείας στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ , Καθηγητρια Ιατρικης κ.Κοτανιδου και σε προσωπικη επικοινωνια της γραφουσας με τον Γεν.Γραμματέα Εντατικολόγο Βασ.Μπέκο, Δ/ντη της ΜΕΘ του Ναυτικού Νοσοκομείου. Για όσες Μονάδες ήδη λειτουργούν οι προδιαγραφες θα ισχύουν μόνο σε περίπτωση ανακαινίσεων τους. Επιγραμματικά  αναφερονται τα πλεον ενδεικτικά άρθρα της πολυσελιδης αποφασης:

• Η ΜΑΦ ανήκει ως συμπληρωματική δομή στην ΜΕΘ- δεν λειτουργεί ως αυτόνομη, ανεξάρτητη μονάδα.
• Η ΜΑΦ πρέπει να είναι χώρος ανάλογων διαστάσεων και εξοπλισμού με την ΜΕΘ με την οποία εναλλάσσεται το ίδιο ιατρικό προσωπικό .
• Δεν συστήνεται ΜΕΘ κατω από 4 κλινες και απαιτουνται  τουλαχιστον 5 γιατροι εξειδικευμένοι 2 χρόνια στην εντατικη θεραπεία και  12 νοσηλευτές με αναλογια 4 ανά κλίνη ΜΕΘ και 2 ανά κλίνη ΜΑΦ.
• Ο εξοπλισμός απαιτεί υψηλής τεχνολογίας υποδομή,στελεχωμένη τεχνική υπηρεσία και 24ωρη διαθεσιμότητα εκπαιδευμένου βιοτεχνολόγου.
• Η χωροταξική τοποθέτηση της ΜΕΘ/ΜΑΦ απαιτεί επιφάνεια 3 φορές μεγαλύτερη από την έκταση του αντίστοιχου χώρου για την απλή νοσηλεία των ασθενών (:25 τετρ.μ. κατ΄ελάχιστο ανά κλίνη), επιπλέον χώροι για σταθμο εργασίας και αναγκαιων χώρων’
• Οι προδιαγραφές για το κατάλληλο μικροκλίμα στις ΜΕΘ/ΜΑΦ (αερισμό, θερμοκρασία, υγρασία,κλιματισμό, θόρυβο, φωτισμό, βαθμονόμηση, συντήρηση) ορίζονται βάσει ειδικών λεπτομερειακών τεχνικών οδηγιών που περιέχονται σε εγκυκλίους του Υπουργείου Υγείας γι τις Ηλεκτρομηχανικές Εγκαταστάσεις των κυρίων Τμημάτων Νοσοκμείων-από το 2010.

Δεν αμφισβητούνται οι καλες προθέσεις αρμοδίων  κι αναρμόδιων ούτε η έκδηλη επιδίωξη των τοπικών αρχών για αναβάθμιση της υγειονομικής κατάταξης της Κω. Όμως, ως γνωστόν , “Ο δρομος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις”, όπως έγραψε ο Δαντης Αλιγκερι το 1314.  Την ίδια… επίστρωση κινδυνευει να εχει κάθε “συνοπτικός” δρόμος που δεν χαραζεται με σχεδιασμο.

Τι άλλο μπορούμε να  κάνουμε στις παρούσες συνθήκες :

Το εσπευσμενο ανοιγμα της τουριστικης  περιοδου λογω της 4ης βαριας βιομηχανιας και των τουριστικων πιεσεων δεν πρεπει να θεσει σε κινδυνο τους εργαζομενους  και την τοπικη κοινωνια σε  οσα πετύχαμε.  Η πιθανόν  δικαιολογημένη  χαλάρωση των μέτρων από τους Πολίτες  και η σαφως αδικαιολογητη  δυσπιστία πολλων για την ύπαρξη και διασταση του κινδύνου από τον φοβερο ιο, επηρεαζουν πολυ την αποτελεσματικη  σταση μας. Ειδικες Οδηγιες εξεδωσε και ο Πανελληνιος Ιατρικος Συλλογος (ΠΙΣ). Λοιπές  ενεργειες που απαιτούν έμπρακτη πολιτικη βουληση είναι:καλυψη αναγκων σε μονιμο ιατρονοσηλευτικο προσωπικο, πολλα τεστ, στήριξη και διασύνδεση των μεγάλων Νοσοκομείων αναφοράς της ενδοχώρας με τα Νοσοκομεία, τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία των νησιών, ενοποιηση των κατατμημενων  δομων πρωτοβαθμιας φροντιδας και το κυριότερο, δυνατότητα αναγκαιων αεροδιακομιδών ΕΚΑΒ (με ελεγχο απο την  πολεμικη αεροπορια!)ή πλωτών διακομιδών-η περιορισμενη διαθεσιμοτητα πτητικων μεσων ειναι προβλημα, οσες καψουλες και να εχουμε και πρεπει να επιληφθει η Πολιτεία με τον καλυτερο δυνατο τροπο για την ασφαλεια ασθενων-πληρωματων.Πρωτιστη φροντίδα οφείλει να είναι η προληψη της μεταδοσης και μετα η επαρκής διαχείριση των  κρουσμάτων, όπως τονίζουν οι Επιδημιολόγοι. Η τηρηση των μέτρων απο την τοπική κοινωνία, εκτός από τον περιορισμό της μεταδοσης, δίνει μεγαλυτερο  αισθημα ασφαλειας στον επισκεπτη για  την ευχαριστη παραμονή του-μεγαλύτερη από την ενημερωση του για διαθεσιμη  ΜΕΘ/ΜΑΦ αμα διασωληνωθει

Προβάλλεται επιτακτική σήμερα  η επίσπευση κατασκευής  νέου Νοσοκομείου που θα πληροί σύγχρονες προδιαγραφες ασφάλειας και ποιοτητας και θα  καλύπτει τις αναγκες τοπικής κοινωνίας και τουριστων σε υπηρεσίες υγείας και ειδικότερα υπηρεσίες επείγουσας και  εντατικης θεραπείας.Οι απροβλεπτες κρίσεις στην υγεία και στην ζωή του πλανήτη γενικότερα, κάνει πιο επιτακτικη αυτή την ανάγκη. Παραφραζοντας τον στιχο του Μ.Αναγνωστακη θα λεγαμε οτι “Σε κάθε εκτακτη κατασταση,καταργούμε τα όνειρα.Χτίζουμε με περίσκεψη τα λόγια”.