Τα παλιά μπακάλικα και η σημερινή καταναλωτική μανία (Γράφει η Ξ. Αγρέλλη)

Ζώντας ξανά τις παιδικές μνήμες μου, από το πανέμορφο ορεινό χωριό Ασφενδιού, ξαναζωντανεύω τα παλιά μπακάλικα στα όμορφα χωριά μας. Οι πρώτοι μεταπολεμικοί έμποροι ήταν πολύ ολίγοι αλλά και πολύ χρήσιμοι. Αυτοί έφερναν στα ακριτικά χωριά τα απολύτως αναγκαία καταναλωτικά αγαθά.

Αν αναφερθούμε σε μερικούς από τους αξέχαστους μπακάληδες ή παντοπώλες του Ασφενδιού, θα θυμηθούμε τον Σταμάτη τον Κιαπόκα, τον Αντώνη τον Νικηταρά, τον Γιάννη τον Κοσσαρή και τον Μιχάλη τον Χατζηνικολάου. Τελευταία που έκλεισε την πόρτα στα ιστορικά, παλιά παντοπωλεία ήταν η Κατίνα (το Κατέ), η Χατζηκαλύμνιου, στον κεντρικό δρόμο στο Ζιπάρι.

Η διαμόρφωση τω παλιών παντοπωλείων και τα εμπορεύματα τους, που βρισκόταν στα ξύλινα ράφια, ήταν τελείως διαφορετικά από τα σημερινά, αλλά φιλικά προς το περιβάλλον. Είχαν χύμα σε λευκά, λινά τσουβάλια, αλεύρι, ζάχαρη, αλάτι, ρύζι, όσπρια όπως φακές, φασόλια, ρεβίθια, φάβα και ξηρούς καρπούς, με μερικά μπαχαρικά.

Οι κάτοικοι των χωριών ήταν αυτάρκεις σε πολλά είδη, που παρήγαγαν στα κτήματα τους.

Δηλ ξεκινώντας από το αλεύρι, το λάδι, το κρασί, τα όσπρια, τις πατάτες και τις σταφίδες, μπορούσαν μαζί με τα αυγά, το κρέας και το γάλα με τα παράγωγά του, που έπαιρναν από βοοειδή, αιγοπρόβατα και πουλερικά, να θρέψουν τις οικογένειες τους.

Έτσι αναγκάζονταν να αγοράζουν μόνο ζάχαρη, αλάτι, καφέ, χύμα τσάι και βασικά μπαχαρικά, όπως πιπέρι και κανέλα. Αγόραζαν επίσης και χύμα ρύζι. Σε ένα παραδοσιακό μπακάλικο του χωριού, μπορούσες ακόμη να βρεις από σαπούνια, ανδρικά ξυριστικά είδη, μέχρι είδη ραπτικής, όπως βελόνες, κουβαρίστρες, ψαλίδια και κουμπιά.

Αυτά πολλές φορές τα προμηθεύονταν οι νοικοκυρές και από τους εκάστοτε γυρολόγους, που κατά καιρούς περνούσαν από τις γειτονιές ή έρχονταν στα πανηγύρια των Εκκλησιών.

Συνηθισμένο φαινόμενο ήταν και τα καφενεία, να έχουν λιγοστά και αναγκαία αγαθά του παντοπωλείου δηλ, καφέ, ζάχαρη, αλάτι, μπαχαρικά, όπως το θρυλικό καφενείο της Μερόπης.

Επίσης πολλά παντοπωλεία προμήθευαν τα σχολιαρόπαιδα, με τετράδια, μολύβια, ξύστρες, γόμες κλπ απολύτως αναγκαία σχολικά είδη.

Ο τρόπος ζωής των κατοίκων αν και πολύ δύσκολος, ήταν απλός αλλά ωφέλιμος, για το περιβάλλον. Υπήρχε μηδενικός αριθμός άχρηστων αγαθών και συνεπώς σκουπιδιών, αφού δεν υπήρχαν οι χιλιάδες συσκευασίες σε πλαστικά, νάιλον σακουλάκια ή σε πλαστικά μπουκάλια. Οι κάτοικοι των χωριών κατανάλωναν το φαγητό και αν περίσσευε το έτρωγαν και την επόμενη ημέρα, ανάλογα αν μπορούσε να συντηρηθεί, αφού τα ψυγεία δεν υπήρχαν. Αλλιώς κατέληγε στον καλοθρεμμένο χοίρο για τα χοιροσφάγια. Ό,τι περίσσευε το έτρωγαν ψιλοκομμένο τα πουλερικά, όπως οι κότες και τα γαλόπουλα.

Η σημερινή φρενίτιδα της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας, με τα χιλιάδες παρόμοια προϊόντα μεταξύ τους, συσκευασμένα σε απίστευτη ποσότητα πλαστικού, καθώς και η μανία με τα εμφιαλωμένα σε πλαστικό και όχι σε γυαλί αναψυκτικά, είναι η καταστροφή για τον πλανήτη.

Κάποτε έλεγαν, ότι θα μας επέβαλλαν να αγοράζουμε το νερό και εμείς χαμογελούσαμε απορημένοι. Τελικά μας έφεραν στο σημείο να μην πίνουμε το νερό της βρύσης ή της πηγής, αλλά να αγοράζουμε δεκάδες πλαστικές συσκευασίες νερού. Δηλ πέτυχαν να μας κάνουν να αγοράζουμε και το δωρεάν αγαθό της φύσης το νερό, φορτώνοντας με χιλιάδες πλαστικά μπουκάλια τον άλλοτε καθαρό πλανήτη.

Έτσι στοιβάξαμε τον πλανήτη μας, με τόνους απόβλητα και σκουπίδια παντού.

Την θάλασσα την φορτώσαμε με βιομηχανικά απόβλητα και την μολύναμε με πυρηνικά απόβλητα, των 317 πυρηνικών εργοστάσιων. Τη Γη την φρακάραμε με κάθε λογής σκουπίδια.

Να φροντίσουμε γρήγορα να πάμε και στο Φεγγάρι και στον Άρη, για να κάνουμε και εκεί την ίδια καταστροφή!!

Τα βουνά αφού τα κάψαμε, τα φορτώσαμε με χωματερές, δηλ με άλλα βουνά, με αμέτρητους τόνους σκουπίδια, τα οποία με την βροχή ξεπλένονται και μολύνουν τον υδροφόρα ορίζοντα.

Τον αέρα τον μολύναμε με εκπομπές από εργοστάσια, αεροπλάνα, αυτοκίνητα, τραίνα και πλοία. Την ατμόσφαιρα την μετατρέψαμε σε ένα θάλαμο αέριων, με πολύ διοξείδιο του άνθρακα δημιουργώντας και την γνωστή τρύπα του όζοντος, διαταράσσοντας παράλληλα το κλίμα του πλανήτη μας και πολλαπλασιάζοντας τις ασθένειες.

Τώρα τρέχουμε σε διαδηλώσεις, βγάζουμε πύρινους λόγους, μικροί και μεγάλοι, για να αναστρέψουμε την δεινή κατάσταση, στην οποία εμείς οι ίδιοι   φέραμε τον πράσινο πλανήτη.

Η κατάσταση δεν είναι πια αναστρέψιμη. Ο πλανήτης θα σβήνει και μαζί του και εμείς.

Τακτικές   και πιο βαριές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, θα φέρουν καταστροφικά, φυσικά φαινόμενα, όπως   περισσότερες πλημμύρες ή ξηρασία, συχνότερους σεισμούς, μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, λιώσιμο των πάγων, αποψίλωση των δασών από πυρκαγιές λόγω του καύσωνα και μείωση των ζωντανών οργανισμών σε θάλασσα, γη και αέρα.

Με τον τρόπο που έζησαν οι προγονοί μας πριν εκατό χρόνια μπορούμε εμείς σήμερα να ζήσουμε;

Αυτό που είπαν οι Νορβηγοί επιστήμονες, δηλ να ζήσουμε με τον τρόπο ζωής που έζησαν οι προγονοί μας χωρίς τις σημερινές ανέσεις και την υπερκατανάλωση αγαθών, πριν εκατό χρόνια, για τουλάχιστον πενήντα.

Αν θέλουμε να επουλωθούν οι πληγές που εμείς ανοίξαμε στον πλανήτη μας. Υπάρχει ελπίδα να σωθεί η Γη μας;

Συμφωνούμε να ζήσουμε όλοι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα; χωρίς ηλ. κουζίνα, ηλ. πλυντήριο, ηλ. ψυγείο ηλ. σίδερο, τηλεόραση ηλ. υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα κλπ εξυπηρετήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας στην σύγχρονη και πολιτισμένη ζωή μας;

Συμφωνούμε να καθηλωθούν όλα τα αεροπλάνα και να σταματήσουν τα αυτοκίνητα; Συμφωνούμε να κλείσουν τα εργοστάσια, που κινούνται με ορυκτά καύσιμα όπως λιγνίτη, άνθρακα και πετρέλαιο και να λειτουργούν με αιολική, ηλιακή ή υδάτινη ενέργεια; Υπάρχει κανείς που να συμφωνεί στο σταμάτημα της προόδου και να θέλει την οπισθοδρόμηση;

Να σταματήσει η βιομηχανία το εμπόριο οι συγκοινωνίες ο τουρισμός;

Τότε λοιπον τα μεγάλα κούφια λόγια, οι διαδηλώσεις και οι εντυπωσιακές δηλώσεις, είναι μόνο για αυτοπροβολή, για εντυπωσιασμό, πολιτική κατανάλωση και αποπροσανατολισμό. Ο πλανήτης φθείρεται και μαζί του φθείρονται και όλα τα φυτά τα ζώα και οι άνθρωποι που τον κατοικούν. Αυτό είναι το πιο ακριβό τίμημα της καλπάζουσας εξέλιξης, της σύγχρονης άνετης ζωής και του σημερινού πολιτισμού.