Μανόλης Παγώνης: Ο τροβαδούρος της Κω, την εποχή των μπουζουκιών και του γλεντιού (Παλιές ΦΩΤΟ μιας αξέχαστης εποχής)

ΔΕΙΤΕ ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟ

Μανόλης Παγώνης, ο τροβαδούρος της Κω,
την εποχή των μπουζουκιών και του γλεντιού.

Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη

Ο γλυκόλαλλος ήχος του μπουζουκιού, αντηχούσε μέσα στη σιγαλιά της νύχτας, εκεί στην εξοχική περιοχή της Λάμπης. Οι γιορτινές Χριστουγεννιάτικες και Πρωτοχρονιάτικες μέρες, προκλητικές, λαμπερές, καλούσαν για διασκέδαση και τον πιο ‘κλειστό’ άνθρωπο.
Τα λιγοστά κέντρα διασκέδασης, όπως των αδελφών Τουμπαζή, το Κρήτη, τα Μπουκάλια του Ντίνου του Κέλλη, στου Τσάμπαλα, τα Αστέρια, το Ελένη, το Παρθενών, το Αιγαίο, με τελευταίο το Απόπλους, γέμιζαν ασφυκτικά από κάθε είδους γλεντζέδες. Η ορχήστρα, πλαισιωμένη από ντόπιους συνήθως αυτοδίδακτους καλλιτέχνες, όπως τον δεξιοτέχνη λαουτιέρη Κρητικό, Γιώργο Σκαρπαθιωτάκη, τον αξέχαστο μαέστρο στο αρμόνιο, Αλλή Κουνελάκη, καθώς και τον μοναδικό τον Κώστα Μαυρουδή. Ο αείμνηστος Ηλίας ο Σοφιανός, πάντα στα ντραμς και στο μπουζούκι, ο εκπληκτικός Νίκος Πασσανικολάκης.
Στο τραγούδι, ταλαντούχοι καλλιτέχνες όπως ο Κώστας ο Αυγουλάς, αξέχαστος στα ζεμπέκικό του, ο Βασίλης ο Βαβλάς, ο Τάκης ο Γιαννάκης και ο τροβαδούρος της αγάπης,
ο Μανόλης ο Παγώνης, που τελευταία έφυγε από κοντά μας. Όλοι αυτοί, μαζί με πολλούς άλλους, απογείωναν το κέφι σχεδόν κάθε βράδυ, ενώ τα Σαββατοκύριακα γινόταν το αδιαχώρητο στα βραδινά κέντρα διασκέδασης. Οι σερβιτόροι, όπως οι αδελφοί Κορδιστού, δεν προλάβαιναν να πηγαινόρχονται με τις γεμάτες παραγγελίες τους.
Το ουίσκι, κυριαρχούσε και έρεε σαν ποτάμι, αν δεν έρεε στην πίστα, όπου μαζί του καίγονταν και μερικά πεντοχίλιαρα !! σε στιγμές που το τσακίρ κέφι έφθανε στα ύψη.
Πιάτα σπασμένα στην γεμάτη πίστα, ανακατεμένα με πλήθος από γαρύφαλλα, που άδειαζαν οι ευπαρουσίαστες νεαρές λουλουδούδες ή ανθοπώλες, στα κεφάλια των εκάστοτε καλλίφωνων τραγουδιστών.
Ντουζίνες σαμπάνιες που ανοίγονταν με τα κιβώτια και ενέβαζαν την διάθεση για ατέλειωτο γλέντι, ανεβάζοντας παράλληλα και τον λογαριασμό των γλεντζέδων.
‘Θέλετε ακριβό τραπέζι κλεισμένο πρώτη θέση πίστα, θέλετε δαπανηρό νταμπλ- ντοτ, θέλετε εξώστη σε σκαμπό, ή μήπως θέλετε όρθιοι, όσοι δεν προλάβατε ούτε καρέκλα αδειανή;’
Το ποτό, κυρίως ουίσκι με πάγο, ή κρασί, οι ξηροί καρποί και κανένα μεζεδάκι, είχαν την τιμητική τους θέση, στα τραπέζια των νυχτερινών κέντρων.
‘Βροχή τα πεντοχίλιαρα σαν να’ ταν πετσετάκια,’ τις δεκαετίες 70 -80 μέχρι και 90, κατά την χρυσή -χρυσοφόρα εποχή των μπουζουκιών.
Εκείνη την εποχή ο αξέχαστος Μανόλης Παγώνης, μαζί με τον Βασίλη Βαβλά, όπως και ο Θεολόγος Βαβλάς στο αρμόνιο, έδιναν τον καλλίτερο μουσικό εαυτό τους. Οι τελευταίες, δημοφιλείς λαϊκές επιτυχίες του 80 που τραγουδούσαν, ακολουθούνταν και από τον ανάλογο χορό των κεφάτων μισομεθυσμένων θαμώνων. Κάποια περίοδο, ο Μανόλης με την βελούδινη φωνή, χάθηκε από την πίστα.
Τον αναζήτησαν οι πάντες, μέχρι που επανήλθε για πολύ λίγο, αποχαιρετώντας για πάντα τους γλεντζέδες που τον αγάπησαν και αγαπούσε. Εκτός από το μεράκι του στο τραγούδι, είχε και μια δεύτερη αγάπη για το ποδόσφαιρο, με την ΑΕΚ να κυριαρχεί στην καρδιά του.
Έφυγε και μαζί του, ‘έφυγαν’ και τα περισσότερα κέντρα. Έκλεισαν ή άλλαξαν χρήση, τα κτήρια όπου αντηχούσε όλο το βράδυ η κεφάτη λαϊκή μουσική.
Ήταν η εποχή που όλοι δούλευαν τότε. Τα ξενοδοχεία γέμιζαν και επειδή δεν επαρκούσαν, τα καινούργια που χτίζονταν, ανέβαζαν την οικοδομή στα ύψη. Οι γκαρσονιέρες, βρίσκονταν σε τρελούς ρυθμούς κατασκευής. Ο τουρισμός άφηνε πολύ χρήμα και όλα τα συγγενή επαγγέλματά του, αμείβονταν πολύ καλά. Αλλά η πολλή δουλειά, απαιτούσε και λίγη ξεκούραση. Γιατί όχι και διασκέδαση μέχρι πρωίας. Μέχρι που ανέτειλε ο ήλιος και έδιωχνε τα άστρα με το φεγγάρι.
Τα Σαββατοκύριακα και ιδιαίτερα τις γιορτές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα, ο κόσμος έβγαινε για να διασκεδάσει με τις παρέες του.
Πολλές φορές κατέβαιναν και οι αλεξιπτωτιστές, καλλιτέχνες από την πρωτεύουσα. Έκαναν μια βραδιά ‘αρπαχτής’ στο ρεπό τους και μάζευαν πολύ χρήμα, αφού γέμιζαν ασφυκτικά τα νυχτερινά μαγαζιά. Όμως κανείς δεν συγκρίνονταν με τους ντόπιους, τους δικούς μας καλλιτέχνες. Μπορεί να μην ήταν τόσο διάσημοι, αλλά δεν υστερούσαν σε τίποτα από τους ακριβοπληρωμένους. Όλες οι γυναίκες, ήταν ντυμένες με τις τελευταίες προσταγές της μόδας, με φανταχτερά φορέματα ή συνολάκια, φορτωμένες με βαριά κοσμήματα και βαμμένες με έντονο μακιγιάζ.
Οι άντρες πάντα καλοντυμένοι, σκορπούσαν ανέμελα τα ‘καφετιά,’ χωρίς να νοιάζονται ποτέ αν θα πληρωθεί το μπουζουκο-δάνειο, όποτε ο λογαριασμός ξέφευγε από τα όρια του.
Τα μεσάνυχτα, τα φώτα χαμήλωναν και τα ‘μαύρα μάτια σου όταν τα βλέπω με ζαλίζουνε,’ ζάλιζαν τους ήδη φτιαγμένους από τα ποτά και τα αμέτρητα τσιγάρα θαμώνες.
Ντουμάνι η αίθουσα από τον καπνό, πριν η καπνό-απαγόρευση μπει στους κλειστούς χώρους. Μερικοί μερακλήδες αντί για πούρο, έστριβαν και κάπνιζαν και κανένα πεντοχίλιαρο!!
Ο χορός ασταμάτητος, ευγενής ο συναγωνισμός στα τσιφτετέλια, λεβέντικες οι φιγούρες στο ζεμπέκικο, ατέλειωτος ο χορευτικός κύκλος, στα Δημοτικά, παραδοσιακά τραγούδια και στα συρτά. Υπεύθυνοι οι ταλαντούχοι και συνήθως αυτοδίδακτοι, καλλίφωνοι τραγουδιστές, που ξεσήκωναν τους θαμώνες σε ένα ξέφρενο γλέντι.
Όμορφες εποχές, ξέγνοιαστες, χωρίς μνημόνια, μιζέρια, κόκκινα δάνεια, περικοπές, βαριά φορολογία και απανωτούς λογαριασμούς.
Εποχές, που σφράγισαν μια περίοδο των παχιών αγελάδων και της απόλυτης ευημερίας της χώρας μας. Εποχές, που τίποτα δεν προμήνυε την άφιξη των ισχνών αγελάδων, της σημερινής λιτότητας και οικονομικά σκληρής πραγματικότητας.
Χρόνια Πολλά – Καλές Γιορτές
Ξανθίππη Αγρέλλη

• Ευχαριστούμε πολύ την κ. Νίτσα Παγώνη για την παραχώρηση του σπάνιου φωτογραφικού υλικού με παλιές αξέχαστες στιγμές από τον αείμνηστο πατέρα της Μανόλη Παγώνη αλλά και άλλους αλησμόνητους παλιούς μουσικούς της Κω.