«Η ψυχική υγεία των νέων σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο» Αναφορά του Ψυχίατρου Νικόλαου Στ. Μανούση για τον Εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας

ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤ. ΜΑΝΟΥΣΗ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Την Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018 στην κατάμεστη αίθουσα Τελετών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διεξήχθη ο εορτασμός την Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, παρουσία του Αναπληρωτή Πρύτανη Καθηγητή κ. Γ. Πολυμενέα, της Κοσμήτορος της Σχολής Επιστημών Υγείας Καθηγήτριας κ. Χαράς Σπηλιωτοπούλου, του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας Δρ. Γεωργίου Γιαννόπουλο. Παρέστησαν επίσης και μίλησαν ο Πρόεδρος της ΕΨΕ Δ. Πλουμπίδης και οι Καθηγητές Γ. Χριστοδούλου, Δημ. Αναγνωστόπουλος Ευαγγελία Σουμάκη κ.ά.

Στην εκδήλωση παρέστη ο Ψυχίατρος Νικόλαος Στ. Μανούσης, εκπροσωπόντας το Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα Κω.

Η επιστημονική εκδήλωση της Παγκοσμίου Οργάνωσης Υγείας (Π.Ο.Υ) είχε τίτλο «Η ψυχική υγεία των νέων σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο».

Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση της κοινής γνώμης σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές στην παιδική και εφηβική ηλικία και τις επιπτώσεις των διαρκώς μεταβαλλόμενων κοινωνικών, οικονομικών, και γεωπολιτικών συνθηκών στην ψυχική υγεία των νέων.

Η φτώχεια, η ανεργία, η κατάρρευση αξιών, η ενδοοικογενειακή και κοινωνική βία, η συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, οι απειλές, οι προσφυγικές ροές, οι φυσικές καταστροφές έχουν άμεσα επίπτωση στην ψυχική λειτουργία των νέων.

Νέες ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις που έχουν σχέση με το στοιχηματισμό στον τζόγο, οι διαταραχές της συμπεριφοράς από εισπνεόμενες ουσίες, οι συναισθηματικές και συμπεριφορικές εκτροπές είναι σε τοπικό επίπεδο σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Η μεταβατική περίοδος της εφηβείας που χαρακτηρίζεται από σημαντικές βιολογικές, γνωστικές, ψυχοκοινωνικές αλλαγές σηματοδοτούν την διαμόρφωση της προσωπικής ταυτότητας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει πως οι μισές από τις ψυχικές διαταραχές (50%) έχουν έναρξη την εφηβεία.

Η κατάθλιψη είναι η ένατη αιτία και το άγχος η όγδοη αιτία νοσηρότητας μεταξύ 10-19 ετών.

Ενώ στον εφηβικό πληθυσμό η αυτοκτονία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου από 15-29 ετών, σοβαρά προβλήματα προκύπτουν από την συναισθηματική αστάθεια στην ψυχοκοινωνική προσαρμογή του ατόμου. Η κοινωνική απομόνωση, η κακή χρήση του διαδικτύου η μη έγκαιρη διάγνωση, το bullying (*ο εμπαιγμός) έχουν σαν αποτέλεσμα τις δυσμενείς επιπτώσεις στην μετέπειτα ζωή.

Το bullying σε μελέτη 100.000 ατόμων από 18 χώρες, αφορά σε ποσοστό 25 % για την εμφάνισή του, 25% για το σεξουαλικό προσανατολισμό και 25% για τη χώρα προέλευσης, ενώ το αλκοόλ και οι ψυχοδραστικές ουσίες οδηγούν σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (επικίνδυνη οδήγηση, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά)

Οι νέοι με την σταθερή χρήση της τεχνολογίας βρίσκονται σε μια κατάσταση εγρήγορσης λόγω της συνεχούς έκθεσης σε ερεθίσματα ( ειδοποιήσεις, μηνύματα, likes), με αρνητικές επιπτώσεις στην μνήμη, στον ύπνο, στην συγκέντρωση, με έντομο αίσθημα ότι βαριούνται και πως όλα είναι αδιάφορα και βαρετά όταν δεν έχουν μια συσκευή στα χέρια τους. Όταν αποσυνδέονται έχουν εκρήξεις θυμού και ελλιπή ικανότητα συγκέντρωσης.

Ο νέος επηρεάζεται (εθίζεται) στο διαδίκτυο από την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να κάνει τα πάντα. Να γίνει ήρωας, μοντέλο, αγρότης, επιστήμονας, να μπορεί να σκοτώσει, να πεθάνει, να αναστηθεί και να τον χειροκροτεί το εικονικό κοινό του. Οδηγείται σε ψεύτικη παντοδυναμία που τον οδηγεί σε σύγχυση της εικονικής με την φυσική πραγματικότητα,.

Εθισμός στο διαδίκτυο συνυπάρχει με την κατάθλιψη. Και συμβαίνει με 42 ώρες χρήσης την βδομάδα. Τα προβλήματα ξεκινούν σε επίπεδο οργάνωσης της καθημερινότητας, με χρήση πάνω από 15 ώρες εβδομαδιαίως. Τέλος, υπάρχουν συστάσεις, οδηγίες για τη χρήση του διαδικτύου από παιδιά.

Η πρώιμη χρήση επιφέρει καθυστέρηση στην έναρξη ομιλίας, φτωχή απεικονιστική διάθεση και φτωχό λεξιλόγιο. Το διαδίκτυο είναι εργαλείο και όχι τρόπος ζωής.

Το διαδίκτυο είναι εργαλείο και όχι τρόπος ζωής.

Οι νέοι απομονωμένοι χάνουν το τρένο της εφηβείας που είναι σημαντική για την ανάπτυξη των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων τους και γίνονται ανασφαλείς φοβισμένοι, ανυπόμονοι, ανικανοποίητοι, αγχωμένοι.

Το μέλλον μας ως Χώρας και ως κοινωνίας, εξαρτάται από την ευάλωτη αυτή πληθυσμιακή ομάδα. Τα ανωτέρω σας συμπέρασμα από τις δομημένες αναφορές στην διάρκεια της εκδήλωσης που αφορούν την ψυχική υγεία των νέων σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο.

Η στάση της πολιτείας, η ευαισθητοποίηση των οικογενειών, των σχολείων και των υπηρεσιών θα βοηθήσουν στην ενημέρωση και στην καλλιέργεια πρόληψης της ψυχικής νόσου και στην προαγωγή της ψυχικής υγείας.

Αθήνα, 12 Οκτωβρίου 2018

Νικόλαος Στ. Μανούσης

Ψυχίατρος- Αντιπρόεδρος ΔΙ.Ι.ΚΩ