Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 80 ετών άφησε τα ξημερώματα της Κυριακής (22/07) ο Μάνος Ελευθερίου – Το «αντίο» του πολιτικού και καλλιτεχνικού κόσμου – Η ζωή και το μεγάλο έργο του
Στη θλίψη και το πένθος «βύθισε» την Ελλάδα η τραγική είδηση του ξαφνικού «χαμού» του Μάνου Ελευθερίου. Ενός εκ των σπουδαιότερων ποιητών, στιχουργών και πεζογράφων που γνώρισε ποτέ η χώρα και «σημάδεψε» τη σύγχρονη καλλιτεχνική, και όχι μόνο, ιστορία του τόπου.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ο σπουδαίος ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος «έφυγε» από ανακοπή καρδιάς, ενώ αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό.
Ο Μάνος Ελευθερίου είχε αντιμετωπίσει πρόσφατα ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, το οποίο φάνηκε πως ξεπέρασε, ωστόσο η καρδιά του τελικά τον «πρόδωσε».
Το «αντίο» του πολιτικού κόσμου
Τη βαθιά θλίψη για το θάνατο του Μάνου Ελευθερίου, εξέφρασε ο πολιτικός κόσμος.
Όπως ανέφερε στη συλληπητήρια ανακοίνωσή του ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, «ο Μάνος Ελευθερίου ανήκει, εδώ και πολλά χρόνια, στην χορεία των μεγάλων Πνευματικών μας Ανθρώπων, για τους οποίους ο θάνατος είναι το πέρασμα στην αιωνιότητα που δικαιωματικώς τους αναλογεί. Αιωνία η Μνήμη του».
«Στον κόσμο τούτο είναι φορές που πάει κανείς και δίχως χάρτη. Ο Μ. Ελευθερίου διέγραψε μια πορεία στον πολιτισμό που υπερβαίνει κατά πολύ την βιολογική του παρουσία, θα είναι μαζί μας για πολλές γενιές. Με τα λόγια του τίμησε τα χρόνια μας. Τον αποχαιρετούμε με συγκίνηση και σεβασμό».
Με αυτή την ανάρτηση στον λογαριασμό του στο Twitter ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αποχαιρετά τον Μάνο Ελευθερίου.
Τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Μάνου Ελευθερίου και τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στους οικείους του, εκφράζει ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης.
«Σήμερα η χώρα θρηνεί μια σπουδαία προσωπικότητα, τον Μάνο Ελευθερίου. Ένας σπουδαίος ποιητής, πεζογράφος και στιχουργός, ένα πνεύμα ανήσυχο και οξυδερκές μέχρι το τέλος, έφυγε αφήνοντας το αποτύπωμα του στις καρδιές όλων μας και μια τεράστια παρακαταθήκη μέσα από τις ποιητικές του συλλογές, τα πεζογραφήματά αλλά και τους στίχους του» σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος της Βουλής.
«Ο Μάνος Ελευθερίου υπήρξε σπουδαίος ποιητής, λογοτέχνης, στιχουργός και συγγραφέας, όπως και ενεργός πολίτης με ευαισθησίες και σημαντική κοινωνική δράση. Η απώλεια για τον ελληνικό πολιτισμό είναι μεγάλη αλλά το έργο που αφήνει πίσω του θα τον θυμίζει για πάντα. Στην οικογένεια και τους οικείους του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια», αναφέρει η ΝΔ, δια στόματος της τομεάρχη Πολιτισμού κι Αθλητισμού, Όλγας Κεφαλογιάννη.
«»Το τρένο φεύγει στις οχτώ….». Το Κίνημα Αλλαγής αποχαιρετά τον Μάνο Ελευθερίου.Τον μεγάλο λογοτέχνη, τον ποιητή, τον δημοκράτη. Άνθρωπος του πνεύματος είδε τους στίχους του να γίνονται τραγούδια από όλους τους κορυφαίους συνθέτες και να φτάνουν στα χείλη όλων των Ελλήνων. Τραγουδήθηκαν και θα τραγουδιούνται. Το έργο του είναι μεγάλο, τίμησε τον πολιτισμό και την Ελλάδα», τονίζει η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά.
Δείτε τα μηνύματα των πολιτικών ΕΔΩ
Ο καλλιτεχνικός κόσμος αποχαιρετά τον Μάνο Ελευθερίου
Στο πένθος βυθίστηκε και ο καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας από την είδηση του χαμού του Μάνου Ελευθερίου. Φίλοι και συνεργάτες τον αποχαιρετούν με αναρτήσεις τους στα social media.
Δείτε μερικές από αυτές:
Ο Κώστας Μακεδόνας πόσταρε κοινή τους φωτογραφία και τον αποχαιρέτησε: «Πριν λίγο «έφυγε» ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές που έβγαλε ποτέ αυτός ο τόπος. Άνθρωπος της τέχνης, των γραμμάτων και πάνω απ´ όλα άνθρωπος με Ήθος. Αφήνει πίσω του τεράστια κληρονομιά πολιτισμού για όλες τις επόμενες γενιές. Ήταν φίλος μου, τον αγαπούσα πολύ, τα λέγαμε συχνά κι είχα τη μεγάλη τύχη να μου εμπιστευτεί αρκετά τραγούδια του. Θα είναι πάντα κοντά μας να μας δείχνει το δρόμο. Καλό ταξίδι Κύριε Μάνο Ελευθερίου».
Ποιος ήταν ο σπουδαίος ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος
Είχε γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια.
Παράλληλα, έχει εργαστεί ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών έρχεται με την οικογένειά του από την Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια κατοικούν στο Χαλάνδρι. Το 1960 μετακομίζουν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό. Το 1955 γνωρίζεται με τον Άγγελο Τερζάκη ο οποίος τον ωθεί να παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής.
Το 1956 γράφεται στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, Γιώργο Θεοδοσιάδη και Γρηγόρη Γρηγορίου. Το 1960 στα Ιωάννινα όπου βρέθηκε για να εκτελέσει την στρατιωτική του θητεία αρχίζει να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα. Το 1962 σε ηλικία μόλις 24 ετών δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Συνοικισμός, με δικά του χρήματα αλλά δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Την ίδια εποχή στα Ιωάννινα γράφει τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8:00» που αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Τον Οκτώβριο του 1963 ξεκινά να εργάζεται στο «Reader’s Digest» όπου και παρέμεινε για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια. Στο μεταξύ κυκλοφορούν τα δύο πρώτα του βιβλία με διηγήματα, Το διευθυντήριο (1964) και Η σφαγή (1965) για τα οποία γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές.Το 1964 παρουσιάζεται στην ελληνική δισκογραφία. Συνεργάζεται με το συνθέτη Χρήστο Λεοντή καθώς και τον Μίκη Θεοδωράκη (1967) με τον οποίο η συνεργασία διακόπηκε λόγω της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι. Συνεργάστηκε με τον Δήμο Μούτση (Άγιος Φεβρουάριος, 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στον δίσκο Θητεία του οποίου η ηχογράφηση άρχισε το Νοέμβριο του 1973, διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφόρησε το 1974 με την Μεταπολίτευση.
Κατά καιρούς είχε συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα καθώς και με το Θανάση Γκαϊφύλλια στην Ατέλειωτη Εκδρομή (1975), τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και πολλούς άλλους. Παράλληλα έγραφε και εικονογραφούσε παραμύθια για παιδιά και επιμελείται την έκδοση λευκωμάτων με θέμα την Σύρο: Ενθύμιον Σύρας, Θέατρο στην Ερμούπολη κ.α. Την δεκαετία του ’90 αρθρογραφεί και συγχρόνως κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές στον Αθήνα 9,84 και στο Δεύτερο Πρόγραμμα.
Το 1994 εκδίδει τη πρώτη του νουβέλα με τίτλο Το άγγιγμα του χρόνου. Το 2004 δημοσιεύει το πρώτο του μυθιστόρημα Ο Καιρός των Χρυσανθέμων που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2005. Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύθηκε για την συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.
Μεταξύ των δισκογραφικών επιτυχιών του Μάνου Ελευθερίου περιλαμβάνονται: «Το παλληκάρι έχει καημό» (Μ.Θεοδωράκης), «Ο Άγιος Φεβρουάριος» (Δ.Μούτσης), «Θητεία» (Γ. Μαρκόπουλος), «Κάτω απ’τη μαρκίζα» (Γ.Σπανός), «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι» (Στ.Κουγιουμτζής), «Άμλετ της Σελήνης» (Θ.Μικρούτσικος), «Είναι αρρώστια τα τραγούδια» (Στ.Ξαρχάκος), «Έρημοι σταθμοί» (Δ.Τσακνής), «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» (Ηλ.Ανδριόπουλος), «Η διαθήκη» (Χρ.Νικολόπουλος), «Το σπίτι γέμισε με λύπη» (Χρ.Λεοντής), «Μη χτυπάς σ’ ένα σπίτι κλειστό» (Λ.Κηλαηδόνης) και «Ατέλειωτη εκδρομή» (Θ.Γκαϊφύλλιας).
Ο Ελευθερίου δημοσίευσε επίσης πολλές ποιητικές συλλογές, διηγήματα και πέντε μυθιστορήματα. Σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2014 στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, έλεγε μεταξύ άλλων για τη δουλειά του: «Ποιο είναι, όμως, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία; Όσα μας συμβαίνουν είναι απείρως πιο σημαντικά από όσα γράφουμε – αλλά δεν τα υπολογίζουμε. Όταν γράφω για ένα ζήτημα που με καίει, νομίζω πως θα βγει κάτι καλό –μια μπαλάντα, ας πούμε-αλλά σιγά-σιγά αρχίζω να αρρωσταίνω. Έχω εδώ και πολλά χρόνια την εντύπωση πως γράφω μέσα σε μιαν ομίχλη. Χωρίς να με κυνηγάει κανενός το αίμα, όποτε γράφω, ζω τις νύχτες του Μακμπέθ. Κακά, όμως, τα ψέματα: γράφω γιατί έτσι δίνω παράταση στη ζωή μου».
Φωτός: Eurokinissi
