Θέμα: Η οφθαλμολογική κλινική Σταμάτη Κ. Μανούση στο Κολωνάκι- Νεοφύτου Βάμβα 9- και η ιστορία της (1936-1973)
Του Θεόφιλου Σ. Χατζηστέργου
Πέρασαν σχεδόν 82 χρόνια από τότε που ένα νιόπαντρο ζευγάρι αποφάσισε με το ξεκίνημα της ζωής τους να φτιάξουν κάτι που θα τους στήριζε στη ζωή.Ο Σταμάτης και η Κική Μανούση τέλεσαν τους γάμους τους στην Αθήνα · έμεναν σε ένα όμορφο καλαίσθητο διαμέρισμα στην οδό Μενάνδρου 10 στην Ομόνοια. Ο Σταμάτης ένας φέρελπις νέος οφθαλμίατρος, ήδη έμπειρος γιατρός με επί σειρά ετών θητεία στο οφθαλμιατρείο Αθηνών. Το ιατρείο του ήταν στον Πειραιά στην οδό Φραγκιαδών 10,ενώ παράλληλα, συνεργαζόταν με τον καθηγητή της οφθαλμολογίας Θ.Τζανίδη ο οποίος είχε καλό όνομα στην Αθήνα.
Αναζητώντας ένα κτήριο για να φτιάξουν την πρώτη ιδιωτική οφθαλμολογική κλινική στην Αθήνα,επέλεξαν ένα νεοκλασικό τριώροφο κτήριο στο Κολωνάκι στην οδό Νεοφύτου Βάμβα, 9.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες η κλινική ξεκίνησε να λειτουργεί το 1936 απόλυτα εξοπλισμένη τον Σεπτέμβριο του 1937 ονομάστηκε οφθαλμολογική κλινική Τζανίδη – Μανούση. Κάποιος επώνυμος έπρεπε να υπάρχει στην αρχή τουλάχιστον. Ο αείμνηστος Θεόδωρος Τζανίδης τα χρόνια εκείνα διεκδικούσε δεύτερη έδρα οφθαλμολογίας στην ιατρική σχολή Αθηνών.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες η κλινική ξεκίνησε να λειτουργεί το 1936 απόλυτα εξοπλισμένη τον Σεπτέμβριο του 1937 ονομάστηκε οφθαλμολογική κλινική Τζανίδη – Μανούση. Κάποιος επώνυμος έπρεπε να υπάρχει στην αρχή τουλάχιστον. Ο αείμνηστος Θεόδωρος Τζανίδης τα χρόνια εκείνα διεκδικούσε δεύτερη έδρα οφθαλμολογίας στην ιατρική σχολή Αθηνών.
Η Κλινική στεγάζεται σε ένα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής κτίσμα του περασμένου αιώνα (1920), πρώην κατοικία Μαυροκορδάτου. Στην είσοδο αντίκριζες μια επιβλητική δρύινη πόρτα με δυο χειροποίητα μπρούτζινα πόμολα. Ανοίγοντας δέσποζε μια επιβλητική μαρμάρινη σκάλα που οδηγούσε σε ένα μεγάλο Χωλ, τον χώρο αναμονής. Τα πατώματα ήταν δρύινα και οι οροφές διακοσμημένες με ζηλευτής τέχνης γύψιναδιακοσμητικά.
Δεξιά ένας εξεταστικός χώρος όπου γίνονταν οι αλλαγές στα μάτια των ασθενών. Στον χώρο ήταν εμφανής ο υγρός κλίβανος αποστείρωσης που λειτουργούσε με φωταέριο και ο ξηρός κλίβανος για την αποστείρωση των χειρουργικών εργαλείων ενώ στο βάθος βρισκόταν το χειρουργείο με όλο τον σύγχρονο τότε εξοπλισμό.
Αριστερά ήταν το μεγάλο γραφείο του γιατρού όπου κυριαρχούσε το δρύινο γραφείο με δυο μεγάλες βιβλιοθήκες, ενώ στο βάθος μια βεράντα είχε διαμορφωθεί σε σκοτεινό θάλαμο όπου ήταν τα οφθαλμολογικά μηχανήματα κ τα εξεταστικά όργανα. Στο κέντρο του χώρου μια ξύλινη μεγαλοπρεπής σκάλα οδηγούσε σε δύο ορόφους με τους θαλάμους νοσηλείας 30 κλινών.
Δεξιά ένας εξεταστικός χώρος όπου γίνονταν οι αλλαγές στα μάτια των ασθενών. Στον χώρο ήταν εμφανής ο υγρός κλίβανος αποστείρωσης που λειτουργούσε με φωταέριο και ο ξηρός κλίβανος για την αποστείρωση των χειρουργικών εργαλείων ενώ στο βάθος βρισκόταν το χειρουργείο με όλο τον σύγχρονο τότε εξοπλισμό.
Αριστερά ήταν το μεγάλο γραφείο του γιατρού όπου κυριαρχούσε το δρύινο γραφείο με δυο μεγάλες βιβλιοθήκες, ενώ στο βάθος μια βεράντα είχε διαμορφωθεί σε σκοτεινό θάλαμο όπου ήταν τα οφθαλμολογικά μηχανήματα κ τα εξεταστικά όργανα. Στο κέντρο του χώρου μια ξύλινη μεγαλοπρεπής σκάλα οδηγούσε σε δύο ορόφους με τους θαλάμους νοσηλείας 30 κλινών.
Το ισόγειο της Κλινικής του, ο Σταμάτης Μανούσης θα το παραχωρούσε αργότερα δωρεάν σε Κώους φοιτητές της Ιατρικής, παρέχοντας τους κάθε βοήθεια.
Πολλοί από αυτούς έγιναν διαπρεπείς επιστήμονες. (Περικλής Ζερβάνος, Κλεόβουλος Χατζηνικολάου, Γιώργος Βασιλειάδης, Κώστας Θαλασσινός, Σταύρος Σταύρου, κ.α.).
Ένα μεγάλο δωμάτιο ήταν πάντα στην διάθεση των φιλοξενούμενων, κυρίως Κώων, ενώ ο τεράστιος χώρος της κουζίνας –μαγειρείο και ένα τραπέζι για δώδεκα άτομα- διετίθετο για το προσωπικό και τους επισκέπτες συμπατριώτες του γιατρού.
Ένα μεγάλο δωμάτιο ήταν πάντα στην διάθεση των φιλοξενούμενων, κυρίως Κώων, ενώ ο τεράστιος χώρος της κουζίνας –μαγειρείο και ένα τραπέζι για δώδεκα άτομα- διετίθετο για το προσωπικό και τους επισκέπτες συμπατριώτες του γιατρού.
Ο Κυρ Διονύσης μαζί με την Κυρά Μαριέττα φρόντιζαν την παρασκευή του φαγητού μέχρι τις 6 το απόγευμα. Η Ευαγγελία Καμίτσου-Γιαννούλη Προϊσταμένη του Χειρουργείου, η Φιλίτσα ,η Γεωργία η μόνιμη νυκτερινή Αδελφή Ευαγγελία Κάππα- Μπαλαλή και η κουνιάδα της η θεοδώρα Κάππα αναπλήρωνε την Ευαγγελία στα ρεπό.
Η Θεοδώρα την αποζημίωση της όταν έκλεισε η κλινική το 1973 , την διέθεσε για την ανέγερση του Ιερού ναού των Αγίων Πάντων στην Κω. Εκτός των χρημάτων διέθεσε και το ακίνητο δια την ανέγερση του Ναού.
Ο Σταμάτης Μανούσης στα πρώτα χρόνια εξακολούθησε να έχει το ιατρείο στον Πειραιά το οποίο μετά το γάμο του το μετέφερε στην οδό Αφεντούλη. Το κράτησε γιατί στο ίδιο κτήριο έμεναν οι δικοί του, προ παντός η καλή του μάνα που δεν μπορούσε να μην την δει κάθε μέρα.
Για καλή τύχη με το ξεκίνημα της κλινικής ιδρύθηκε και το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μια μεγάλη προσφορά στον εργαζόμενο αλλά και στην κλινική η οποία είχε πάγιο μηνιαίο εισόδημα. Συγχρόνως με την ίδρυση της κλινικής καταργήθηκε το σπίτι της Μενάνδρου και το ζευγάρι μετακόμισε στην κλινική.
Δύο χρόνια μετά ,το 1939, ήταν κακή χρονιά. Στις 4 Απριλίου πεθαίνει ο πατέρας του Γιατρού ύστερα δε από δύο μήνες στις 20 Σεπτεμβρίου 1939 επέτειο των γάμων του, χάνει και την καλή του μάνα. Δεν υπήρχε λόγος να κρατήσει πλέον το ιατρείο. Το κλείνει και περιορίζεται στη δουλειά της κλινικής- ενώ η πατριωτική του δράση έχει ενεργοποιηθεί στην Δωδεκανησιακή νεολαία ως αντιπρόεδρος της στην Δωδεκανησιακή αδελφότητα Πειραιώς (πρόεδρος μετά τον Παχωπό)και στην συνέχεια τρεις φορές πρόεδρος της Γενικής ένωσης ΚΩΩΝ Αθηνών. Η θητεία του ως προέδρου διακόπτεται γιατί το καθήκον τον
καλείνα υπηρετήσει την Πατρίδα και την 1η Νοεμβρίου 1940 εγκαταλείποντας την γυναίκα του και την κλινική βρίσκεται στην Πάτρα ως έφεδρος ανθυπίατρος. Από κει, στο Μεσολόγγι με αρχίατρο έναν έξοχο άνθρωπο και επιστήμονα τον Δημοσθένη Ηλιόπουλο.
Ο Τζανίδης μένει γενικός δερβέναγας στην κλινική. Η συνεργασία μαζί του υπήρξε γόνιμη από επιστημονικής απόψεως καίτοι η νευρικότητα του δεν ήταν εύκολα υποφερτή. Αλλά στη ζωή ο Σταμάτης Μανούσης έμαθε να έχει δυο μεγάλα χαρίσματα την υπομονή και την καλοκαγαθία. Δυο προσόντα τα οποία τον οδήγησαν στην πρόοδο.
Επιστρέφοντας από τον πόλεμο και κατά την διάρκεια της κατοχής και του εμφυλίου ο Σταμάτης Μανούσης συνεχίζοντας την πατριωτική του δράση ενεργοποιούμενος πολιτικά δεν δίστασε να περιθάλψει διωκόμενους, στην διάρκεια του εμφυλίου ποικιλοτρόπως, διαθέτοντας πολύγραφο για να διευκολύνει την κοινοποίηση εγγράφων και να φιλοξενεί τις παράνομες συνεδριάσεις των Δωδεκανήσιων πατριωτών μελών των αντιστασιακών οργανώσεων (Μήτσος Χατζηαντωνίου, Μουζάκης κ.α.) οι οποίοι έβρισκαν καταφύγιο στην κλινική του φιλόπατρι Ιατρού αψηφώντας τον ύψιστο κίνδυνο εκ της παρουσίας της γερμανικής comandatur στο απέναντι κτίριο με κίνδυνο την ίδια του τη ζωή.
Για τη δράση του αυτή, τιμήθηκε από το κράτος ως αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Δωδεκάνησου στις 31 Μαρτίου του 1947
Η κλινική απετέλεσε το κέντρο των απανταχού Κώων, όσων έρχονταν από το νησί και των παρεπιδημούντων στην Αθήνα και τον Πειραιά. Στους συντοπίτες του που έρχονταν στην Αθήνα, παρείχε δωρεάν, ιατρική περίθαλψη, στέγη, τροφή και σε όσους είχαν ανάγκη επικοινωνίας ακόμα και δωρεάν τηλέφωνο. Όταν έφευγαν τους πλήρωνε ακόμα και τα εισιτήρια τους για να ταξιδέψουν με το πλοίο. Η φιλάνθρωπος προσφορά του Σταματίου Μανούση προς τους Κώ́ους είναι αδιαμφισβήτητη κα πασίγνωστη. Η βοήθεια του σε κάθε Κώο συμπατριώτη ήταν όχι μόνον ανθρωπιστική, αλλά και οικονομική. Αυτός ήταν ο λόγος που η Κλινική «ΜΑΝΟΥΣΗ» πλέον μετά την αποχώρηση του Τζανίδη , ήταν γνωστή σε όλους τους Κώους ως «Στέγη των Κώων στην Αθήνα». Ο καλός γιατρός χαιρόταν που μπορούσε να βοηθά ανυστερόβουλα όλους. Χαιρόταν να βλέπει Κώους να διέρχονται από την κλινική. Χαιρόταν να τους ρωτά για τους δικούς τους ανθρώπους, όλους με τα μικρά τους ονόματα. Ήταν ένα «κινητό Ληξιαρχείο» της Κω. Ήξερε την καταγωγή του καθένα, το σόι του, τον παππού του, τον πατέρα και τη μάνα του, τα παρατσούκλια των παλιών Κώων. ( Η Κοντοσταλινιώ ή Μαριώ, η Κυρασιώ κ.α…)
Η κλινική απετέλεσε το κέντρο των απανταχού Κώων, όσων έρχονταν από το νησί και των παρεπιδημούντων στην Αθήνα και τον Πειραιά. Στους συντοπίτες του που έρχονταν στην Αθήνα, παρείχε δωρεάν, ιατρική περίθαλψη, στέγη, τροφή και σε όσους είχαν ανάγκη επικοινωνίας ακόμα και δωρεάν τηλέφωνο. Όταν έφευγαν τους πλήρωνε ακόμα και τα εισιτήρια τους για να ταξιδέψουν με το πλοίο. Η φιλάνθρωπος προσφορά του Σταματίου Μανούση προς τους Κώ́ους είναι αδιαμφισβήτητη κα πασίγνωστη. Η βοήθεια του σε κάθε Κώο συμπατριώτη ήταν όχι μόνον ανθρωπιστική, αλλά και οικονομική. Αυτός ήταν ο λόγος που η Κλινική «ΜΑΝΟΥΣΗ» πλέον μετά την αποχώρηση του Τζανίδη , ήταν γνωστή σε όλους τους Κώους ως «Στέγη των Κώων στην Αθήνα». Ο καλός γιατρός χαιρόταν που μπορούσε να βοηθά ανυστερόβουλα όλους. Χαιρόταν να βλέπει Κώους να διέρχονται από την κλινική. Χαιρόταν να τους ρωτά για τους δικούς τους ανθρώπους, όλους με τα μικρά τους ονόματα. Ήταν ένα «κινητό Ληξιαρχείο» της Κω. Ήξερε την καταγωγή του καθένα, το σόι του, τον παππού του, τον πατέρα και τη μάνα του, τα παρατσούκλια των παλιών Κώων. ( Η Κοντοσταλινιώ ή Μαριώ, η Κυρασιώ κ.α…)
H λαχτάρα του για την Κω ήταν μεγάλη γιατί ως ανεπιθύμητος ή εξόριστος από τους Ιταλούς δεν μπορούσε να επισκεφθεί την πατρίδα του. Ως αγωνιστής, ως πατριώτης δεν δίστασε να συμμετέχει σε οποιανδήποτε οργάνωση δωδεκανησιακή που σκοπό είχε την απελευθέρωση των Δωδεκανησίων.
Με το τέλος του πολέμου και για τα επόμενα χρόνια αγωνίστηκε με την σύζυγο του Κική να κρατήσουν την κλινική.
Ο αείμνηστος Σταμάτης Μανούσης ήταν απλός, πράος, αγαπητός στους συνάδελφους του και το προσωπικό της Κλινικής τον σεβόταν και προσπαθούσε να φανεί αντάξιο της αγάπης του εργοδότου τους. Πίσω από την απλή εμφάνιση του Σταματίου Μανούση κρυβόταν ο αρχοντάνθρωπος και ο Ιατρός που ασκούσε Πατριαρχική Ιατρική́. Σεβόταν τις συμβάσεις του ,με τα διάφορα ταμεία , από τους πτωχούς δεν έπαιρνε επισκέψεις, οι Δωδεκανήσιοι και ιδίως οι Συμπατριώτες του Κώοι στην Κλινική του εύρισκαν, ύπνο φαΐ́ και δωρεάν νοσηλεία.
Γύρω στο έτος 1950, τότε δεν επολιτεύετο, πήγε ένας Κώος Οθωμανός αγρότης για εγχείρηση καταρράκτη. Όταν έγινε καλά́, ο Μανούσης τον ερώτησε πώς ήλθε στην Αθήνα και εκείνος του απάντησε: «Εγώ́ ντόκτορεφέντη πούλησα αγελάδα μου, έκανα ναύλα όλα τα λεφτά́ δικά́ σου». Τότε ο Μανούσης του συμπλήρωσε το αντίτιμο της αγελάδας, του ’κανε τα ναύλα λέγοντας: «Να πας να πάρεις πίσω την αγελάδα», και ο φτωχός γεωργός έκλαιγε. Πάμπολλα τα παραδείγματα της ανθρωπιάς Μανούση, γνωστά άλλωστε σε όσους τον γνώρισαν.
Ανθρωπιστής και Ιπποκρατιστής μια ζωή, φαντασθείτε την λύπη του όταν για την υγεία του, επισκέφθηκε συνάδελφο ο οποίος του πήρε επίσκεψη, δεν στενοχωρήθηκε για τα χρήματα, αλλά γιατί τον έβλεπε επίορκο της Ιατρικής δεοντολογίας που εκείνος τήρησε σ’ όλη την ιατρική του σταδιοδρομία .Σαν συνάδελφος ο Μανούσης δεν διέθετε μόνο το χειρουργείο της κλινικής του, αλλά και τα ιατρικά́ οφθαλμολογικά́ του όργανα. Οι συνηθέστεροι των οφθαλμιάτρων που εξέταζαν τους ιδιωτικούς τους πελάτες στην κλινική ήταν ο Κώστας ο Δασκαλόπουλος, ο Αλέκος ο Σπανόπουλος και ο Καθηγητής της Οφθαλμολογίας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Θεόδωρος Τζανίδης, ο οποίος μάλιστα ετύγχανε ξεχωριστής μεταχειρίσεως, αφού του είχε παραχωρήσει δωμάτιο και γραφείο μέσα στην Κλινική.
Μετά την αποχώρηση του Περικλή Ζερβάνου μετά από πολυετή παραμονή στην κλινική αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του ως ιατρός την θέση του πήρα εγώ δευτεροετής φοιτητής της ιατρικής. Στον αείμνηστο Σταμάτη Μανούση με συνέστησαν οι Γιάννης Χατζηνικολάου , Θεοδόσης Χατζηνικολάου , Περικλής Αντωνίου , Γιάννης Γιαννούλης.
Η πρώτη όμως γνωριμία με τον διευθυντή της κλινικής έγινε με τον Επαμεινώνδα Ματθαίου.
Στην κλινική έμεινα από το 1954 έως το 1960. Στρατεύθηκα και υπηρέτησα ένα χρόνο ως οπλίτης ιατρός.
Το 1962 έως τον Μάιο του 1964 αγροτικός ιατρός στην Αντιμάχεια και από τον Ιούνιο του 1964 έως τον Ιούλιο του 1968 συνεργάτης της Οφθαλμολογικής Κλινικής Μανούση και ειδικευόμενος στο Λαϊκό Νοσοκομείο.
Στη Βουλευτική Περίοδο 1963-1967 το ισόγειο της κλινικής πλην των άλλων είχε μετατραπεί σε πολιτικό Γραφείο στο οποίο υπεύθυνος είχε ορισθεί ο Δικηγόρος Γιώργος Βασιλειάδης εξυπηρετώντας ποικιλοτρόπως πατριώτες ενώ πολλοί Κώοι σπουδαστές πλαισίωσαν το πολιτικό Γραφείο του Υπουργού στο Υπουργείο Υγιεινής (Ειρήνη Σβύνου Βαγγελίτσα Κεφαλιανού κα)με υπεύθυνους τον Νικήτα Οικονομίδη ,Γιώργο Βαγιανό, Γ.Μαρατσίνα, κα. Με τον ερχομό της δικτατορίας η κλινική με δυσκολίες λειτουργούσε με την συνδρομή όλης της οικογένειας. Παρέμενε όμως ως χώρος συνάντησης Δωδεκανησίων κ ΚΩΩΝ.
Γιάννης Χατζηνικολάου, Τάσος Καραναστάσης, Γ Κρητικός ,Αλέξανδρος Καρανικόλας, Ν Γεωργιάδης ήταν οι πιο συχνοί επισκέπτες .
Στο διάστημα 1971-72 η οικογένεια αποφάσισε να προχωρήσει σε ανακαίνιση και εκσυγχρονισμό της κλινικής.Ο Κώστας ήταν ήδη οφθαλμίατρος και εργαζόταν στην κλινική και ο Νίκος σπούδαζε Ιατρική. Για να γίνει αυτό πήρε δάνειο από την τράπεζα υποθηκεύοντας οικογενειακά ακίνητα. Όμως το όνειρο δεν έγινε πραγματικότητα. Όσοι τον κατέκριναν πρέπει επιτέλους να μάθουν μια απλή λεπτομέρεια.
Η Κλινική Μανούση με διαταγή της Χούντας έκλεισε για πολιτικούς λόγους. το 1973 και ο Μανούσης υποχρεώθηκε σε δυσβάστακτες αποζημιώσεις του προσωπικού της, κάτι που αναγκαστικά οδήγησε την οικογένειά του σε ρευστοποίηση των ελάχιστων περιουσιακών της στοιχείων.
Σήμερα, η Οικία έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο κτήριο.
Μια μαρμάρινη πλάκα κάτω αριστερά στην κύρια είσοδο του σπιτιού αναγράφει: «Στο κτήριο αυτό λειτούργησε στο διάστημα από 1936 έως 1973 η οφθαλμολογική κλινική Σταματίου Μανούση ».
Στη Μνήμη του Αείμνηστου και Καλού Συμπατριώτη
Σταμάτη Κ. Μανούση
Θεόφιλος Σ. Χατζηστέργου
Οφθαλμίατρος
Εξαιρετικό αφιέρωμα στον αείμνηστο ιατρό Στάματη Μανούση από ένα μεγάλο Άνθρωπο της Κω τον κύριο Χατζηστέργο Θεόφιλο τον γιατρό μας.
Συγχαρητήρια κύριε Θεόφιλε για το άεναο ήθος , την ευγένια της ψυχής σας και την πολύτιμη και ανεκτίμητη ιατρική προσφορά σας σε όλους τους ασθενείς σας χωρίς διακρίσεις.
Έυχομαι και οι νέοι ιατροί να τιμήσουν τον Ιπποκρατικό Όρκο όπως εσείς και ο αείμνηστος Σταμάτης Μανούσης.
Συγκίνηση και ταυτόχρονα μελαγχολία με διακατέχει διαβάζοντας το άρθρο του Θεόφιλου. Αξεχαστες εποχές που κυριαρχούσε η φιλία, η ανθρώπινη σχέση, η ειλικρίνεια μεταξύ μας. Δεν υπάρχουν λόγια για να εκφράσω τα συναισθήματα μου . Συγχαρητήρια Θεόφιλε, απέδειξες για ποιο λόγο ήσουν και θα είσαι ο γιατρός όλων των ανθρώπων, ένας υπηρέτης της υγείας μας. Να είσαι πάντα καλά γιατρέ μου.
Γιατρε μας ! Κυριε θεοφιλε! Συλληπητηρια για την κυρια Μαιρη καταρχας! Τα λογια σας εναι εξαιρετικα!!!! Ο αειμνηστος Σταματης Μανουσης ηταν ενα τεραστιο κεφαλαιο για την Δωδεκανησο οπως κι εσεις!!! Να ειστε παντοτε καλα να χαιρεστε τους γιους σας τον Στεργο και τον Ευθυμιο που ειναι δυο θαυμασια και αγνα παιδια!!
Kατι λειπει, κατι λειπει………δεν γραφεται ετσι η ΙΣΤΟΡΙΑ …….. !!!!!!!!!
Ο μακαρίτης Μανούσης ήταν απλός άνθρωπος και επιστήμονας μέχρι που έμπλεξε με την πολιτική και τα έκανε θάλασσα…….. Ας τον θυμόμαστε μόνο για το επιστημονικό του έργο.
Γιατρε μου πολλά-πολλά συγχαρητηρια και σαν Ασφενδιανοι νιωθουμε μεγάλη υπερηφανια που είστε Πατριωτης μας.Νιωθω μεγάλη ευγνωμοσυνη και εκτίμηση προς το πρόσωπο σας γιατι κάποτε βοηθησατε την μητέρα μου όταν μετά από κάποιο ατύχημα κινδυνευσε να χάσει το μάτι της.Ευχομαι ο Θεός να σας χαρίζει πάντα υγεία και να χαιρεστε την οικογένεια σας.
……..,ο Σταμάτης Κ Μανούσης ο ευπατρίδης Κώος, ύστερα από πολλές πιέσεις και σε βάρος των οικονομικών του συμφερόντων, αποφάσισε να εκπροσωπήσει εμάς τους Κώους, αλλά και όλους τους Δωδεκανήσιους στη Βουλή των Ελλήνων. Το αξίωμα του Βουλευτή δεν το ήθελε για την προσωπική του προβολή, αυτή ήταν δεδομένη.
Το ήθελε για να βοηθήσει τους συμπατριώτες του από ένα άλλο «πόστο». Και το κατόρθωσε. Όμως στην προσπάθειά του να βοηθήσει περισσότερο την πατρίδα του από τη θέση του Υπουργού Υγείας, προσχώρησε στη κυβέρνηση Στεφανοπουλου και κατηγορήθηκε γι’ αυτό πολύ. Αλλά εμείς που γνωρίσαμε το Σταμάτη Μανούση σαν άνθρωπο και σαν πολιτικό, ότι τη στάση του αυτή την υπαγόρευσε η αγάπη του προς την Κω και η μεγάλη επιθυμία του για προσφορά μεγαλύτερη……..
Ενδιαφέρουσα « Ιατρική ¨ ιστορία με αξιόλογα στοιχεία πνεύματος και έκφραση ανθρωπιάς αλτρουισμού και (συμ)πατριωτικής συμπεριφοράς , άξια γνωστοποιήσεως,επιβράβευσης ,εκτιμήσεως και παραδείγματος πρός μίμησιν.
Συγκινητικες στιγμες ενος γενναιοδωρου και αφιλοκερδους επιστημονα, που εθεσε ως στοχο την εξυπηρετηση του συνανθρωπου και συμπατριωτη.
Κρινοντας απο ορισμενα σχολια, ανθρωποι που επιβεβαιωνουν το «ουδεις ασφαλεστερος εχθρος εκ του ευεργεντηθεντος» θα υπαρχουν εσαει.
Μην ρωτάς τι μπορεί να κάνει η πατρίδα σου για σένα, αλλά ρώτα τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου
Μην ρωτάς τι μπορεί να κάνει η πατρίδα σου για σένα, αλλά ρώτα τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου κ ο γιατρός έκανε όσα ουδείς άλλος απο όσους Κώους ξέρουμε σαν Κώοι
Ο Σταµάτης Μανούσης υπηρέτησε µε ολοκληρωτική πνευματική αφοσίωση σε όλη τη διάρκεια του βίου του, παρά το γεγονός ότι η πολιτική επιλογή του, σε µια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή της πολιτικής του διαδρομής, στην οποία οδηγήθηκε χωρίς ίχνος προσωπικής ιδιοτέλειας, είναι ασφαλώς αντικείμενο κριτικής, όπως άλλωστε πρέπει να συμβαίνει σε µια
Δημοκρατία……»
Για εμάς, την οικογένεια Νικολάου Στ. Μανούση, ο Σταμάτης Μανούσης (1905 -1981)υπήρξε ο ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΣ,ο αγωνιστής με την αμέριστη και άδολη αγάπη για την Κω, με τα τεράστια ψυχικά αποθέματα και με μοναδικό στόχο ζωής τη διαρκή προσφορά του και την παροχή βοήθειας με κάθε τρόπο στην Κω με σημαντικά έργα .στους συμπατριώτες και συνανθρώπους του Ειναι μέρος της ιστορίας του νησιού που αγάπησε προσφέροντας μόνο !!Ποτε δε δίστασε να αναλάβει το κόστος των
αποφάσεων και των επιλογών του. Υπήρξε θαρραλέος και έντιµος
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Θεόφιλο τον εξαίρετο άνθρωπο που στάθηκε κοντά στον πατέρα μου κ έζησε απο κοντά τον Άνθρωπο .για το αφιέρωμα στον πυλώνα της Ζωής του Την Κλινική Μανούση !!