Δύο από τα αρχαιότερα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο χώρο της βόρειας Δωδεκανήσου, είναι ,αν εξαιρέσει κανείς την Πατμιάδα εκκλησιαστική σχολή(1713), το Νικηφόρειο γυμνάσιο της Καλύμνου(έτος 1906) και το Ιπποκράτειο γυμνάσιο της Κω (έτος 1918-1919,1923) .
Η Κάλυμνος υπήρξε διπλά αρωγός της Κω, στα δύσκολα χρόνια της Ιταλοκρατίας και το χρέος τιμής ,ως απαράγραπτο παραμένει παρά την πάροδο ενός αιώνα.
Αφενός υποδεχόμενη στο Νικηφόρειο μαζικά κώους μαθητές, όταν ακόμη δεν λειτουργούσε στη Κω ,ελληνικό γυμνάσιο (και επιτρέποντας έτσι ακολούθως την συνέχιση των σπουδών τους στις πανεπιστημιακές σχολές του Ε.Κ.Π.Α και τελικά συνεργώντας στην δημιουργία του πρώτου στρώματος πνευματικών παραγόντων-ηγητόρων(μορφωμένων) της τοπικής κωακής κοινωνίας ,που αρκετοί, ως φιλόλογοι κυρίως στελέχωσαν στη συνέχεια το ιπποκράτειο γυμνάσιο στα πρώτα βήματά του(Ηρακλής και Τάσος Καραναστάσης, Νικόλαος Χατζηβασιλείου) .
Αφετέρου με διδακτικό-διοικητικό προσωπικό στο εν Κω γυμνάσιο. Περιορίζομαι εδώ στους επί κεφαλής του κωακού γυμνασίου, ενώ είναι γνωστό ότι Καλύμνιοι και άλλων επιστημονικών κατευθύνσεων ,υπηρετήσαν στο νέο τότε γυμνάσιο.
Εντελώς ενδεικτικά: Την πρώτη χρονιά λειτουργίας του γυμνασίου της Κω, στα 1918-1919,γυμνασιάρχης υπήρξε ο Καλύμνιος φιλόλογος Μιχαήλ Σκαρδάσης, ενώ κατά την επανίδρυση του σχολείου, το 1923-1925,τα ηνία του γυμνασίου ανέλαβε και πάλι Καλύμνιος φιλόλογος, ο Διονύσιος Ρεΐσης .Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την αποφοίτηση, στα 1927 της πρώτης σειράς μαθητών του ιπποκράτειου γυμνασίου, γυμνασιάρχης διατέλεσε ο Γεώργιος Κουντούρης, επίσης φιλόλογος ,απόφοιτος μάλιστα ο ίδιος του Νικηφορείου.
Το πρώτο κύμα Κώων μαθητών προς το Νικηφόρειο, σηματοδότησε η αναστολή λειτουργίας του ιπποκράτειου γυμνασίου ,το 1919,με προερχόμενους κυρίως από την πόλη της Κω, που ως μαθητές του ιπποκράτειου, χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις, συνέχισαν, στη επομένη τάξη τα μαθήματα τους στη Κάλυμνο. Από το 1920 μέχρι την επανίδρυση, στα 1923 του ιπποκράτειου γυμνασίου ακολουθεί ένα μαζικό ρεύμα νεαρών Κώων από την πόλη και τα χωριά της Κω προς την φιλόξενη Κάλυμνο και το γυμνάσιο της.
Η πρώτη φωτογραφία, αποτελεί σπανιότατο δείγμα της καθημερινότητας της εκπαίδευσης στη Κάλυμνο στις αρχές μάλλον της δεκαετίας του 1920. Πρόκειται για σχολική θεατρική παράσταση, στο Νικηφόρειο Γυμνάσιο εθνικό-πατριωτικού χαρακτήρα ,όπου διακρίνονται οι Κώοι μαθητές «ηθοποιοί», Τάσος Καραναστάσης και Νικόλαος Χατζηβασιλείου.
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του αείμνηστου Νικολάου Χατζηβασιλείου που περιήλθε στο συγγενικό του πρόσωπο Αχιλλέα Γ.Κουτσουράδη
Σ.Σ: Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι ο ομότιμος καθηγητής Νομικής σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δικηγόρος Αχιλλέας Γ. Κουτσουράδης που γεννήθηκε στην Κω ,με Καλυμνιακή καταγωγή, προ ημερών βρέθηκε στην Κάλυμνο και συνοδευόμενος από τον Αριστείδη Χαλκίτη καθηγητή του πριν 57 χρόνια στο Ιπποκράτειο Γυμνάσιο, επισκέφτηκαν το Νικηφόρειο Γυμνάσιο και επέδωσε στο Διευθυντή του Σχολείου Διονύσιο Τρικοίλη για το αρχείο του Σχολείου, την φωτογραφία από την τελετή αποφοίτησης στο Νικηφόρειο, στα 1925,όπου διακρίνονται και αρκετοί Κώοι απόφοιτοι μεταξύ των οποίων και ο πατέρας του Γιώργος Κουτσουράδης.
πηγη: https://kalymnos-news.gr/
