«Το χωροταξικό για τον τουρισμό στα νησιά μας πρέπει να δώσει έμφαση σε δημόσιες υποδομές με κρατική χρηματοδότηση και όχι στην ξενοδοχειακή επέκταση»

ΘΕΜΑ: το χωροταξικό για τον τουρισμό στα νησιά μας πρέπει να δώσει έμφαση δημοσιές υποδομές με κρατική χρηματοδότηση και όχι στην ξενοδοχειακή επέκταση.

Α. Η πρωτοβουλία για την ‘’δημοκρατία και την αυτοδιοίκηση’’ μας προτείνει να μιλήσουμε για το χωροταξικό του τουρισμού. Πώς να μιλήσεις όμως για μια μεγάλη τοπική αυτοδιοικητική ασυνέπεια και μια τοπική πολιτική πληγή όταν υπαρχει ένα πολύ βαρύ ιστορικό με προσωπικές ευθύνες και όταν το ευρύτερο συντηρητικό πλαίσιο πολιτικής των ημερών πριμοδοτεί αβλεπώς την αγορά και το real estate; Θα το προσπαθήσουμε με άξονα το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών και κοινωνικών δυνάμεων του νησιού μας και της ευρύτερης περιοχής του.

1. 1990: το πρώτο χωροταξικό σχέδιο για το νησί μας (και τα γειτονικά ξεχωριστά) ηταν το σχέδιο ΔΟΞΙΑΔΗ που χρηματοδοτήθηκε από το Β! ΚΠΣ στις αρχές του 1990 το οποίο αφού συζητήθηκε και έγιναν πολλές τροποποιήσεις με αποκλειστικό άξονα την αφαίρεση περιορισμών δόμησης και χρήσεων γης που οι μελετητές διατύπωσαν. Ξεδοντιάστηκε όπως απαιτούσε  η τουριστική ανάπτυξη! Τελικά τέθηκε στο ράφι το 1998 από το ΥΠΕΧΩ ικανοποιώντας το τοπικό Πασοκικό πολιτικό προσωπικό που τότε  κατείχε και έλεγχε τα πάντα.
2. 2009: Ακολούθησε το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό που θεσπίστηκε µε την ΚΥΑ 24208/2009 (ΦΕΚ Β΄1138/2009) έπειτα από έντονο διάλογο μεταξύ δημόσιας διοίκησης, επιστημονικών και κοινωνικών φορέων που διήρκεσε δύο σχεδόν χρόνια. Πολύ σύντομα τέθηκε το ζήτημα της αναθεώρησής του! Η πολιτική ηγεσία, μετα τις εκλογές Σεπτεμβρίου 2009 (ΠΑΣΟΚ), δεσμεύτηκε για την µη εφαρμογή του παραπάνω Χωροταξικού Σχεδιασμού και τη θέσπιση νέου!
3. 2013: Το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο του 2009 για τον τουρισμό προσεβλήθη στο ΣΤΕ και πριν εκδοθεί η απόφαση του, το 2013, το υπουργείο Περιβάλλοντος θέσπισε νέο χωροταξικό πλαίσιο! χωρίς να το παρουμε χαμπάρι εδώ στο νησί μας! (γράψαμε κάτι, για την τιμή των οπλών).
4. 2015: Όμως και αυτό αμφισβητήθηκε δικαστικά και ακυρώθηκε το 2015 – με αποτέλεσμα να επανέλθει το παλαιό σε ισχύ, μέχρι το 2017, οπότε ακυρώθηκε και αυτό ύστερα από προσφυγές, ως παρωχημένο! Η ανάθεση της μελέτης του νέου χωροταξικού πλαισίου έγινε το 2018 και έχει ολοκληρωθεί εδώ και δύο έτη. Ωστόσο το υπουργείο καθυστερεί για άγνωστη αιτία να το θέσει σε διαβούλευση και να το εγκρίνει.
5. 2022: Το ίδιο έχει συμβεί και με το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο για το ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ – το μόνο που δεν έχει κυρωθεί, παρότι έχει ολοκληρωθεί εδώ και μία διετία!
6. 2024: Στο νέο ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό προτείνονται 4 βασικές αλλαγές για την ανάπτυξη του κλάδου στην Ελλάδα, σύμφωνα με την εφημερίδα “Καθημερινή”:

Πρώτη αλλαγή: Η ενίσχυση των μεγάλων οργανωμένων (πολεοδομικά) τουριστικών εγκαταστάσεων, που θα επιτρέπονται σχεδόν παντού. (οι μικρομεσαίοι; ΔΕΝ ΜΕΤΡΟΥΝ ΠΙΑ)

Δεύτερη αλλαγή: Ο συνυπολογισμός του Airbnb στις ρυθμιζόμενες τουριστικές δραστηριότητες και μάλιστα με συγκεκριμένους χρονικούς και ποσοτικούς περιορισμούς στις πιο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές.

Τρίτη αλλαγή: Η δημιουργία οργανωμένων τουριστικών μονάδων σε ακατοίκητα νησιά.

Τέταρτη αλλαγή: Η απαγόρευση δόμησης κοντά στις ακτές λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Β. Αυτή είναι συνοπτικά η αμαρτωλή ιστορία με την απουσία τοπικού χωροταξικού σχεδιασμού που είναι αποτέλεσμα της πολιτικής χωρίς αρχές για μια άλλου τύπου ανάπτυξη με κοινωνικά και οικολογικά χαρακτηριστικά!  Πολιτικής υπακοής στις επιδιώξεις του άγριου καπιταλισμού που ζήσαμε. Σήμερα η χώρα μας έχει πουλήσει λιμάνια, αεροδρόμια, τηλεπικοινωνίες, δημόσιες μεταφορές, την ενέργεια, τους φυσικούς πόρους και την δημόσια γη και είναι σε μνημονιακή επιτήρηση από τους δανειστές. Πολύν δύσκολα μπορεί να βάλει περιορισμούς  στην οικιστική και τουριστική αξιοποίηση-εκμετάλλευση του ΄΄ωραίου’’  φυσικού της χώρου. Όμως μέσα σε αυτά τα δυσμενή πλαίσια καλό είναι να συζητούμε. Θα σταθούμε στο κείμενο του ομίλου ’δημοκρατία-αυτοδιοίκηση’’ στο σημείο που προτείνει την αναγκαιότητα κήρυξης ως κορεσμένης της Κω σε τουριστικές κλίνες. Η αποτελεσματικότερη απάντηση στις πιέσεις (για κερδοφορία μέσω του τουρισμού) του κεφαλαίου και της ιθύνουσας τάξης είναι να προτάξουμε να σταματήσουν οι χρηματοδοτήσεις για δημιουργία νέων κλινών στο νησί μας! Όμως με την εξαίρεση υπερσύγχρονων μονάδων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας και της απαγόρευσης του συμβολαίων all inclusive. Η Κως και τα νησιά μας έχουν ανάγκη πρωτίστως από δημοσιές υποδομές με κρατική χρηματοδότηση και όχι από΄κλίνες.

Ν. Μυλωνάς