Ενα ιδιαίτερο πασχαλινό έθιμο, που τηρείται ακόμα και σήμερα στο μικρό χωριό Σπόα της Καρπάθου, είναι το έθιμο των «Συρμάτων». Ολο το χωριό χωρίζεται σε δύο ομάδες, μία ανδρών και μία γυναικών όλων των ηλικιών, οι οποίες ανταγωνίζονται μεταξύ τους τραβώντας ένα μεγάλο σκοινί από κάθε πλευρά και προσπαθώντας η μία ομάδα να τραβήξει την άλλη και να κερδίσει.
Παλαιότερα το έθιμο γινόταν στη διάρκεια της Σαρακοστής, τα τελευταία χρόνια όμως γίνεται τη Λαμπρή Εβδομάδα –και συγκεκριμένα τη Δευτέρα– και συμμετέχουν σε αυτό σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού.
Το έθιμο κλείνει με μαντινάδες, όπου η μια ομάδα πείραζε την άλλη, και φυσικά με παραδοσιακό γλέντι.
Για το πώς γίνεται το έθιμο αυτό, που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο νησί της Δωδεκανήσου και που οι ρίζες του χάνονται στα βάθη του χρόνου, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ηλίας Εμ. Βασιλαράς, πρόεδρος του Ινστιτούτου Λαϊκού Πολιτισμού Καρπάθου.
«Τις Κυριακές της Σαρακοστής γίνονταν και τα “σύρματα”. Σιγά σιγά, όμως, μεταφέρθηκαν τη Λαμπρή Εβδομάδα, συνήθως τη Δευτέρα, και έτσι δίνεται η ευκαιρία στους Σποΐτες και στις Σποΐτισσες να γλεντήσουν τη νίκη τους, γιατί, από την Ανάσταση του Κυρίου και μετά, ξεκρεμάζονται από τις θέσεις τους τα παροπλισμένα λόγω Σαρακοστής τοπικά μουσικά όργανα, η λύρα, η τσαμπούνα και το λαούτο… Οταν δίνεται το σύνθημα της έναρξης των “συρμάτων”, οι φωνές φτάνουν ώς τον ουρανό. Το σχοινί τεντώνει τόσο πολύ, που κινδυνεύει να κοπεί. Οι πειραχτικές μαντινάδες δεν αργούν να κυκλοφορήσουν. Οι γυναίκες προλαβαίνουν πάντα, αλλά δεν θα μείνουν αναπάντητες από τους άντρες. Ούτε τα όργανα όμως αργούν να εμφανιστούν. Για πότε στήνεται το γλέντι και ο χορός είναι άξιον θαυμασμού. Την περίμενε η νεολαία αυτή την εξέλιξη και την επιδιώκει. Το καθιστό γλέντι κι ο κάτω χορός θα μονοπωλούν τις υπόλοιπες ώρες».
«Η “αντιπαράθεση” ξεχνιέται αμέσως με το ζέψιμο του πάνω χορού που δίνει τη δυνατότητα τώρα στους νέους να δείξουν την επιδεξιότητά τους στον χορό. Δίνει όμως και τη δυνατότητα στα κορίτσια να βρεθούν κάποια στιγμή χορεύτρες εκείνων για τους οποίους ενδιαφέρονται. Να δεχθούν το διακριτικό σφίξιμο του χεριού τους και ας μεσολαβεί το άσπρο μαντηλάκι που κρατούν πάντα οι κοπέλες μαζί τους στον χορό», καταλήγει ο κ. Βασιλαράς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
