Με τον Δανιήλ Σπάρταλη, ή καλύτερα με τον Δάνο, είμαστε φίλοι εδώ και κάποιες δεκαετίες. Και για να ακριβολογούμε, από το 1985, αν καλά θυμάμαι.
Τον γνώρισα πρώτα από τη γλαφυρή του γλώσσα και την αιγυπτιώτικη παιδεία του κι ύστερα συνάντησα τον μειλίχιο και σοβαρό, τον μελίρρυτο και πράο, τον σοβαρό και χαμογελαστό, τον συγκροτημένο, τον καλό καγαθό συμπατριώτη, που ο καθένας από μας θα ήθελε να τον συναντήσει στη ζωή του.
Από τότε που γνωριστήκαμε έως σήμερα, ο Δάνος γράφει και σκέφτεται ακατάπαυστα. Και πάντα εκφέρει λόγο χρήσιμο, λόγο διδακτικό.
Αψευδείς μάρτυρες οι δεκάδες των άρθρων του στον τοπικό τύπο, αλλά και τα βιβλιογραφικά του αποτυπώματα, μια προίκα για τον τόπο μας ανεκτίμητη.
Και ιδού η έως σήμερα πλούσια βιβλιογραφία του:
-Αναζητώντας τ’ άστρο (πεζά) Αθήνα 1979
-Ανύχτωτο Φως (ποιήματα) Ρόδος 1980
-Το Καστελλόριζο ζει (πανηγυρικός) Αθήνα 1984
-Οδοιπορικό στην Παλαιστίνη του τότε…του σήμερα (ταξιδιωτικό) Αθήνα 1997
-Από το παλιό ξεχασμένο τετράδιο (ποιήματα) Ρόδος 2002
-Ο Χασάνης που’ γινε Γιάννης (διήγημα) Ρόδος 2003 «Βραβείο Αμπτί Ιπεκτσί 1981»
-Ο άνανδρος (διήγημα) Ρόδος 2005
-Προσκύνημα στους «Αγ. Αναργύρους Σούμπρας» (πανηγυρικός) Αθήνα 2007
-Εκεί, που ο ήλιος κλαίει….(ποιητικός περίπατος) Αθήνα 2008
-Τρεις φορές πρόσφυγας, Ρόδος, 2010
-Σελίδες ανάλεκτες από ένα ξεχωριστό κι αξέχαστο ταξίδι, Ρόδος, 2019.
Το τελευταίο του πόνημα, που μόλις αυτές τις ημέρες κυκλοφόρησε, φέρει τον τίτλο «Στα μονοπάτια της γλώσσας του Ευαγγελίου», έχει την τύχη -και το αξίζει βεβαίως- να του το προλογίζουν δύο εξέχουσες προσωπικότητες της Ορθοδοξίας: ο Μακαριότατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β΄ και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου κ.κ. Κύριλλος.
Η ταπεινότητά μου χαιρετίζει το εξαιρετικό πόνημα του καλού φίλου μέσα από τις σελίδες του βιβλίου με τα ακόλουθα λόγια. Λόγια που του αξίζουν και με το παραπάνω: Ο συγγραφέας Δανιήλ Σπάρταλης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση.
Πρώτα απ’ όλα είναι ο καλός μου φίλος, ο Δάνος, όπως τον αποκαλούμε οι φίλοι και οι γνωστοί του. Ένας φίλος βαρύτιμος, από τον οποίο μπορείς να γεύεσαι τους καρπούς και τους χυμούς των γνώσεων και των αρετών του.
Κατά δεύτερο και σημαντικότερο λόγο, είναι ένας δεινός χρήστης της ελληνικής γλώσσας. Και δεν είναι διόλου αμελητέο, ότι γραμματίστηκε στην Αίγυπτο των Ελλήνων, στην «Πατριαρχική Σχολή» και στην «Αμπέτειο» του Καΐρου.
Κι από τότε, έβαλε φάρο φωτεινό στη ζωή του, ίσαμε σήμερα, όταν μιλά και γράφει, να γνωρίζει πως η γλώσσα η ελληνική είναι μία και αδιαίρετη.
Ακούμε, αλήθεια, πολλές φορές κάποιους να μιλούν και να λένε για αρχαία ελληνική γλώσσα, για βυζαντινή, για νεοελληνική. Μα όλες αυτές είναι, απλώς, οι διάφοροι σταθμοί της γλώσσας μας. Η γλώσσα μας είναι μία και αδιαίρετη. Σάμπως, ακόμα και σήμερα δεν μιλούμε την ίδια γλώσσα που μιλούσε ο Όμηρος;
Όταν σήμερα λέμε π.χ. υδραγωγείο (ύδωρ), νεωκόρος (κορέω = φροντίζω), αλεξικέραυνο (αλέξω = προστατεύω), νοσταλγία (νόστος), ναυμαχία (ναυς = πλοίο), πύραυλος (πυρ), και χιλιάδες άλλες λέξεις που χρησιμοποιούμε, αυτό ακριβώς δεν επιβεβαιώνει; Tο ότι η γλώσσα μας είναι μία και ενιαία;
Όταν σήμερα λέμε ουρανός, θάλασσα, ήλιος, σελήνη, άνεμος, αυτό αποδεικνύει πως επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες, που βρίσκονται εκεί, στα αρχαία, όπως χαρακτηριστικά λέει ο Οδυσσέας Ελύτης.
Ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης είπε κι έγραψε με τρόπο μοναδικό, πως η νέα μας γλώσσα είναι η ίδια η αρχαία, αδιάκοπα μιλημένη από το Ελληνικό Έθνος για χιλιάδες χρόνια, από χείλη σε χείλη και από πατέρα σε παιδί…
Ο Δανιήλ Σπάρταλης, λοιπόν, θιασώτης αυτής της άποψης, στο νέο του πόνημα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Στά μονοπάτια τῆς γλώσσας τοῦ Εὐαγγελίου», χρησιμοποιώντας την αρχαΐζουσα και την εκκλησιαστική αλλά και την καθομιλούμενη σήμερα γλώσσα, άλλοτε πολυτονικά και άλλοτε μονοτονικά, έμπλεος ταπεινοφροσύνης και γλυκυτάτης ευγένειας, ως γνήσιο τέκνο της Ελληνικής Διασποράς και δη της Νειλόρρυτης γης και μαθητής της γεραράς «Αμπετείου», αλλά και ως βαθιά θρησκευόμενος, εξόδευσε χρόνο περισσό και ευλάβεια, προκειμένου να προσφέρει στο αναγνωστικό του κοινό, και πρωτίστως στον Θεό, την πίστη του, στην Ορθοδοξία και την ελληνική γλώσσα.
Πρόσφυγας, γαρ, και γεννημένος στην παρίσθμια πόλη του Πορτ-Σάιτ, έμαθε και έπαθε τα πλείστα όσα χρειάζεται η ανθρώπινη φύση για να καταλαγιάσει ο νους και να καταστεί υπερασπιστής ηθικών αξιών και αρχών, πίστης, ευγένειας και σοβαρότητας και να ’χει το βλέμμα της μονάχα προς τα επάνω, εκεί που έχει ο Θεός, για να προσφέρει στους ανθρώπους.
Όπως σε όλα του τα βιβλία, ο συγγραφέας, χρησιμοποιεί γλώσσα σωστή και ρέουσα, λέξεις σπάνιες, συμβάλλοντας έτσι στη διάσωσή τους, θαρρείς, δημιουργώντας μια κιβωτό λέξεων και εκφράσεων, και κάνοντας έτσι πλουσιότερη τη νέα ελληνική γραμματεία. Θα έλεγα ένας εξαίρετος λεξιπλάστης.
Επιπροσθέτως, η περιγραφική του δεινότητα ανήκει σε μία από τις αρετές του, οι οποίες διατρέχουν κάθε του κείμενο. Αλλά η φαρέτρα του δεν εξαντλείται μόνον στη γλώσσα και την περιγραφή. Η ποιητική του φλέβα είναι ανεξάντλητη και πηγαία, γεμάτη χρώματα κι αρώματα.
Θα μπορούσα, απόλυτα, να ταυτιστώ μαζί του, πως το καινούριο αυτό πόνημα του συγγραφέα είναι ένας δικός του μυστικός περίπατος ανάμεσα στα δροσερά μονοπάτια της γλώσσας του Ευαγγελίου, και θα προσέθετα, και όχι μόνον.
Είμαι βέβαιος πως τούτο το βιβλίο θα είναι καλοτάξιδο
