Ο Γιάννης Παρασκευάς, σε μια εκ βαθέων συνέντευξη για τα πάθη, τα λάθη και το έργο του στην πολιτική
Ακόμα κι αν διαφωνείς με τον Γιάννη Παρασκευά, και τότε που ασκούσε εξουσία από τις θέσεις του Νομάρχη και του βουλευτή, και τώρα που εκφράζει άποψη, παρέχει στήριξη ευθαρσώς, ή λέει την άποψή του χωρίς να χαϊδεύει αυτιά, να τον αγνοήσεις είναι δύσκολο.
Θες το εκτόπισμα και το έργο που άφησε πίσω του, θες η ατάκα και το καλαμπούρι πολλές φορές, που τον σώζει και σπάει τον πάγο, ο Παρασκευάς είναι ένας, αυθεντικός και αμίμητος. Άνθρωπος εγνωσμένης πείρας, και νου, ένα «πολιτικό ζώο» όπως αρέσκονται να τον αποκαλούν οι φίλοι του, κι οι πάλαι ποτέ «μουτζαχεντίν», που μόνον εκείνος κατάφερε να έχει σ’ ολόκληρη την περιοχή.
Τολμηρός, θρασύς στον τρόπο που πετύχαινε τότε, αυτοκαταστροφικός είπαν κάποιοι, αλλά από εκείνους που γεννούσαν ιδέες στην πολιτική και κυρίως τις υλοποιούσαν. Ο θεσμός των ολοήμερων σχολείων, δική του επινόηση και εφαρμογή ήταν μέχρι που ο Γεράσιμος Αρσένης υπουργός Παιδείας, του ζήτησε την …τεχνογνωσία.
Πίνοντας σούμα, μεσημέρι, με ελιά και ντομάτα για μεζέ, μου λέει ατάκες τη μια μετά την άλλη και αρχαία ρητά, μιλώντας με πάθος για το νέο του βιβλίο που παρουσιάζει το απόγευμα της Τετάρτης σε κεντρική αίθουσα η οποία θα γεμίσει ασφυκτικά, και αυτό είναι βέβαιο. Ένα βιβλίο, μία μυθοπλασία, στηριγμένη στην πολλαπλότητα των μύθων οι οποίοι αναφέρονται στο νησί της Ρόδου, από την εποχή των πρώτων κατοίκων που εμφανίστηκαν στο νησί, μέχρι την εποχή του Τρωικού πολέμου.
Γιατί μιλάτε με μύθους, σ’ αυτό το τελευταίο βιβλίο σας;
Το σύνολο των μύθων, δείχνει την ιδιαιτερότητα, τη γεωπολιτική σημασία του νησιού και το ρόλο που μπορούσε να διαδραματίσει στις τότε παγκόσμιες εξελίξεις.
Τα τελευταία χρόνια ξεκινήσατε να γράφετε, ή κι από παλιότερα; Τι ανάγκη σας ώθησε στη συγγραφή;
Πάντα έγραφα. Θυμάμαι στα νιάτα μου, ίσως το πρώτο κείμενο που έχω γράψει να ήταν μια μελέτη που είχα κάνει για την κατάσταση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και το ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος της παιδείας, στη διαμόρφωση αυτού που λέμε «πολίτης». Κατά την άποψή μου, αυτός θα έπρεπε να είναι ο στόχος πάντα. Το κείμενο εκείνο γράφτηκε στα χρόνια της χούντας και περιλαμβάνεται, στο πρώτο μου βιβλίο. Το πρώτο μου βιβλίο ήταν μια αυτοέκδοση η οποία περιείχε τα άρθρα που είχα δημοσιεύσει στις τοπικές εφημερίδες και κυρίως στην «Πρόοδο». Υπήρξαν κείμενά μου τα οποία πιθανόν να τα έχω και χαμένα, μεταξύ αυτών και κάποια ποιήματα, κι ο λόγος είναι γιατί δεν έχω στενή σχέση με τα ηλεκτρονικά μέσα.
Δηλαδή νεαρός όταν ήσασταν γράφατε ποιήματα;
Έκανα κι αυτό το αμάρτημα και μάλιστα εκείνη την περίοδο είχα μία ιδιαίτερη αδυναμία στον Καβάφη και προσπαθούσα να μιμηθώ τον τρόπο γραφής του.
Είστε έντονη προσωπικότητα, και γι’ αυτό ή σας αγαπούν ή σας μισούν!
Δεν με μισεί κανείς που να μ’ έχει γνωρίσει, αν και αρνούμαι τελικά το μίσος ως συναίσθημα, θεωρώντας ότι δεν θα πρέπει κανένας μέσα του να ταλαιπωρείται απ’ αυτό γιατί αν κάποιος μισεί κάποιον, αδικημένος δεν είναι ο μισούμενος, αλλά αυτός που μισεί.
Λένε για εσάς πως στα χρόνια που ασκούσατε εξουσία, είχατε φανατικούς φίλους, «μουτζαχεντίν», είναι έτσι, και πώς τα καταφέρατε να συμβαίνει αυτό;
Ακόμα κι εκείνη την περίοδο της έντονης πολιτικής μου δραστηριότητας, αυτό που λένε «κομματικό στρατό» ή «μουτζαχεντίν», δεν τους είχα. Θα έδινα μια άλλη ερμηνεία τελικά του όλου γεγονότος στο οποίο αναφέρεστε: υπήρχαν άνθρωποι που βρίσκονταν κοντά μου, λόγω της καθαρότητας των θέσεων που εξέφραζα, χωρίς να υπάρχει καμία προσωπική γνωριμία, κι αυτές οι θέσεις ίσως μερικές φορές να ήταν χρονικά άκαιρες γιατί πολλές φορές το δίκαιο γενικότερα ή οι δίκαιες θέσεις και απόψεις εάν εκφραστούν σε λάθος χρόνο, χάνουν τη δύναμή τους. Και ο δεύτερος λόγος ήταν η συνέπεια της πολιτικής μου στάσης. Αυτό που εξέφραζα πριν από 30 χρόνια όσον αφορά το πολιτικό γίγνεσθαι, αυτό εκφράζω και σήμερα.
Έχουν πει κι ότι «κλωτσάγατε την καρδάρα με το γάλα…», για τον εαυτό σας, κυρίως αυτό. Πώς το σχολιάζετε;
Αυτοί που το εξέφραζαν τότε ήταν αυτοί οι οποίοι δεν είχαν αρμέξει ποτέ τους αγελάδα. Αυτή η διατύπωση ή αυτή η φράση προσπαθεί να καλύψει αυτό που την τελευταία πολιτική περίοδο περιγράφεται με τη λέξη «κωλοτούμπα». Κωλοτούμπες, δεν έκανα στο όνομα των εξυπηρετήσεων όποιων ιδιοτελών συμφερόντων. Εδώ, σ’ αυτό το σημείο θα μου επιτρέψετε, κ. Λουλουδάκη, να πω ότι πιθανόν με τις πολιτικές μου αποφάσεις κάποιοι να ζημιώθηκαν, αλλά είναι γεγονός ότι ωφελήθηκε το κοινωνικό σύνολο. Κάνοντας αναδρομή στο παρελθόν, εκτός και αν με απατά η μνήμη μου, δεν θυμάμαι ηθελημένα να ζήμιωσα ή να έκανα κακό σε κάποιον.
Όταν… ξεπεζέψατε, άλλαξε η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί σας;
Λέγεται πως όταν απεκδυθείς την εξουσία τότε βιώνεις τη σιγή του τηλεφώνου. Είναι γεγονός ότι τη βίωσα, αλλά δεν μου «έλειψαν» αυτές οι πολυάριθμες κλήσεις. Τώρα, εδώ και αρκετά χρόνια, βιώνω τη διαφορετική αντιμετώπιση του κόσμου και νιώθω ήρεμος για το γεγονός ότι μπορώ και κοιτάζω τον οποιονδήποτε στα μάτια, χωρίς καμία ενοχή και χωρίς να ντρέπομαι.
Έχετε ακούσει κι εσείς αυτό που λένε κάποιοι τα τελευταία χρόνια πως «σαν τον Παρασκευά κανείς…»;
Θα έλεγα ψέματα αν ισχυριζόμουν ότι δεν το ακούω. Και δεν σας κρύβω ότι πάρα πολλές φορές σε κάποιες συντροφιές όταν αρχίσουν να αναφέρονται σ’ εκείνη την περίοδο, σ’ αυτά που έκανα ή πιθανόν σ’ αυτά που δεν έκανα, προσπαθώ να σταματήσω τη συζήτηση και τη σταματάω γιατί έχω ένα ελάττωμα, ανάμεσα στα άλλα: δεν αντέχω να με παινεύουν και μάλλον τ’ αυτιά μου είναι δύσκολο τελικά ν’ αποδεχτούν αυτούς τους επαίνους. Είχα κι εγώ μια άποψη: ότι όποιος καταλαμβάνει ένα θώκο, όποιος κι αν είναι αυτός ο θώκος, δεν είναι θώκος για να κλωσάς κλωσόπουλα, αλλά είναι η κινητήριος δύναμη για την προσφορά έργου. Έργο προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, αδιαφορώντας για το πολιτικό προσωπικό κόστος όπως επίσης αδιαφορώντας για την όποια υστεροφημία.
Φύγατε, χάνοντας εκλογές! Γιατί εσείς, με τόσο νου που έχετε (προτιμάτε να λέτε «νου» παρά «μυαλό»), αφήσατε να υποστείτε μια ήττα και δεν φύγατε ένα βήμα πριν;
Το εκλογικό αποτέλεσμα των εκλογών του 1998, το γνώριζα πριν ξεκινήσει η εκλογική περίοδος. Είχα κάνει μια λάθος εκτίμηση τότε: ενώ προέβλεψα πάρα πολύ σωστά την οροφή που θα μπορούσε να έχει ο κ. Σάββας Καραγιάννης ο «κύριος αντίπαλος», δεν προέβλεψα την οροφή του κ. Φώτη Κωστόπουλου και τη δυναμική την οποία είχαν αυτοί που τον στήριζαν: το τότε Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ, οι επιφανείς πολιτικοί παράγοντες του τόπου, οι δήθεν ΠΑΣΟΚ, ενώ δεν προέβλεψα και το ποια ήταν η επιρροή στο εκλογικό σώμα των διαβουλών και συκοφαντιών που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας.
Τι θα λέγατε σήμερα για το τότε, για εσάς και τη λειτουργία σας, από τι διάφορες θέσεις εξουσίας; Καλά τα πήγατε;
Κάνοντας μία σύγκριση του τότε εαυτού μου, με τον τωρινό, του λέω «πόσο θράσος είχες…», να ασχολείσαι με τόσα θέματα διαφορετικού επιπέδου και διαφορετικών ενδιαφερόντων, χωρίς να κατέχεις εκείνες τις απαιτούμενες, ιδιαίτερες γνώσεις… Ώρες-ώρες, σκέφτομαι, κι αυτό: θες το καταλάγιασμα, θέλεις τελικά η πληρέστερη κατανόηση των εξελίξεων, αυτά τα δύο θα ήταν ισχυρά όπλα στα χέρια μου αν σήμερα είχα την ευθύνη διαχείρισης δημόσιων πραγμάτων, κάτι όμως που δεν το επιθυμώ πια. Δεν επιθυμώ εκλογές και αστειευόμενος θα μπορούσα να πω ότι εάν ο ροδιακός λαός με έκανε δικτάτορα για δέκα χρόνια, θα παρέδιδα άλλη περιοχή.
Πέρα από το να μη σας αρέσουν τα «παινέματα», ένα ακόμα ελάττωμά σας, ποιο θα ξεχωρίζατε ότι είναι;
Είμαι πάρα πολύ καλός και πολύ ανεκτικός. Συγχωρώ εύκολα γιατί θέλω να συγχωριούνται οι γονείς μου και πιο πολύ ο πατέρας μου που ήτανε παπάς. Η συγχώρεση είναι η μεγαλύτερη δύναμη που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος γιατί αν δεν έχει τη δυνατότητα να συγχωρεί, δεν έχει τη δυνατότητα να αγαπήσει τον εαυτό του. Κι όποιος δεν μπορεί ν’ αγαπήσει τον εαυτό του, δεν μπορεί να προσφέρει αγάπη.
Συγχωρείτε και συνεχίζετε να τους έχετε στη ζωή σας ή προχωράτε χωρίς αυτούς;
Τους συγχωρώ όλους, κι αν κάποια στιγμή προσπαθήσω να αξιολογήσω τι έκαναν εις βάρος μου ή δεν έκαναν, την ενοχή την αποδίδω στον εαυτό μου γιατί την ώρα που έπρεπε δεν είχα κάνει την ορθή αξιολόγηση.
Ένας άνθρωπος με πάθη και αδυναμίες όπως είστε εσείς, καταφέρνει να τα ελέγξει κάποτε;
Ο άνθρωπος είναι ένα άθροισμα παθών. Χωρίς πάθη δεν υπάρχει άνθρωπος. Ο έλεγχος των παθών δεν είναι ούτε εύκολος ούτε δύσκολος. Όποιος τα πάθη του προσπαθεί να ελέγξει και να καταπιέσει, παύει να είναι άνθρωπος. Όποιος τα πάθη του ανεξέλεγκτα τ’ αφήνει, γίνεται απάνθρωπος. Οτιδήποτε σε βασανίζει, το αντιμετωπίζεις ή ικανοποιώντας το ή καταβυθίζοντάς το, στο ασυνείδητο.
Εδώ ξύπνησε ο ποιητής! Κι επειδή είναι δύσκολο να το καταβυθίσεις, το ικανοποιείς, φαντάζομαι. Τι έχει σημασία για εσάς σ’ αυτή τη ζωή, κ. Παρασκευά, καταλήξατε;
Η αυτογνωσία. Αν την άγνοια από μέσα σου δεν μπορείς να διώξεις και να εξοβελίσεις, τότε τίποτα δεν μπορεί να θρονιαστεί μέσα σου γιατί όλα αυτά που γνώσεις ή εμπειρίες αποκαλούμε, το άθροισμά τους είναι αυτό που διαμορφώνει το «εγώ» μας. Ζητούμενο είναι η συμφιλίωση με τον εαυτό μας και επειδή ο εαυτός μας είναι μικρό κομμάτι του συμπαντικού κόσμου, η συμφιλίωση μαζί του είναι συμφιλίωση με τους αιώνιους και συμπαντικούς νόμους.
Τάδε έφη, Γιάννης Παρασκευάς! Σας ευχαριστώ γι’ αυτή τη συνέντευξη που μου δώσατε, κι ήταν από καρδιάς.
Πηγή: https://www.rodiaki.gr
μέσα σε όλα τα πράσινα κόλπα. Του χρωστάμε τις επαρχιακο-πλημμύρες στο ΜΙΚΟ, μετά ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ….